Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Mario Benedetti | |
---|---|
Información personal | |
Calendata de naixencia | 14 de setiembre de 1920 |
Puesto de naixencia | Paso de los Toros, Uruguai |
Calendata de muerte | 17 de mayo de 2009 |
Puesto de muerte | Montevideo, Uruguai |
Ocupación | escritor y poeta. |
Mario Orlando Hardy Hamlet Brenno Benedetti Farrugia[1] (Paso de los Toros, 14 de setiembre de 1920 - Montevideo, 17 de mayo de 2009), mas conoixiu como Mario Benedetti, estió un escritor y poeta uruguayo perteneixient a la Cheneración d'o 45, a la que perteneixen tamién Idea Vilariño y Juan Carlos Onetti, entre atros. Tenió una abundant producción literaria incluindo mas de 80 libros, beluns tradueitos amás de 20 idiomas.
Mario Benedetti naixió o 14 de setiembre de 1920 en Paso de los Toros, Uruguay. Estió o fillo de Brenno Benedetti y Matilde Farrugia, qui lo baptizoron con cinco nombres.
Vivió en Paso de los Toros chunto a la suya familia os primers dos anyos d'a suya vida, ta dimpués tresladar-se con els ta Tacuarembó por afers de negocios. Astí estioron victimas d'una estafa[2]), dimpués d'a cual, a familia se tresladó ta Montevideo, cuan Mario Benedetti teneba cuatro anyos d'edat. En 1928 inicia os suyos estudios primarios en o Colegio Alemán de Montevideo, d'an que li retiran en 1933. Estudió en o Liceo Miranda por un anyo, y en 1934 dentra en a Escuela Raumsolica de Logosofía.[3] Curso estudios secundarios en o Liceo Miranda en 1935, pero continó por libre por razons economicas. Dende os catorce anyos treballó en a empresa Will L. Smith, S.A de repuestos ta automóvils.
Entre 1938 y 1941 residió cuasi de contino en Buenos Aires, Archentina.
En 1945 s'entegró en l'equipo de redacción d'o semanario Marcha, an que s'estió dica 1974, anyo en que o gubierno de Juan María Bordaberry lo clausuró. En 1954 ye nombrau director literario de dito semanario.
O 23 de marzo de 1946 se casa con Luz López Alegre, o suyo gran amor y a suya companyera de vida. En 1948 enfila a revista literaria Marginalia y publica o volumen d'asayos Peripecia y novela.
En 1949 ye miembro d'o consello de redacción de Número, una d'as revistas literarias mas destacadas d'alavez. Fa parte activa d'o movimiento contra o Tractau Militar con os Estaus Unius. Ixa mesma anyada obtenió o Premio d'o Ministerio d'Instrucción Publica por a suya primera replega de cuentos, Esta mañana (en aragonés, Iste maitín). Mario Benedetti estió o ganador d'o premio en prous ocasions dica 1958, cuan i renunció sistematicament por discrepancias con a suya reglamentación.
En 1964 treballó como critico de teatro y codirector d'a pachina literaria semanal «Al pie de las letras» d'o diario La mañana, colaboró como humorista en a revista Peloduro y escribió critica de cine en La Tribuna Popular. Torna ta Cuba ta fer-ie parte en o churau d'o concurso Casa de las Américas. Partecipó en a trobada sobre Rubén Darío y viachó ta México ta partecipar en o II Congreso Latinoamericano de Escritores.
Partecipó en o Congreso Cultural de La Habana con a ponencia “Sobre las relaciones entre el hombre de acción y el intelectual" y tornó como Miembro d'o Consello de Dirección d'a Casa de las Américas. En 1968 establió y enfiló o Centro d'investigacions literarias d'a Casa de las Américas, cargo que tendría dica 1971.[4]
De conchunta con atros miembros d'o Movimiento de Liberación Nacional - Tupamaros, establió en 1971 o Movimiento de Independientes 26 de Marzo, un grupo que pasó a fer parte d'a coalición de cuchas Frent Amplo dende os suyos oríchens. Benedetti estió representant d'o Movimiento 26 de Marzo en a Mesa Executiva d'o del Frent Amplo, dende 1971 dica 197. Manimenos, ista alternativa se veyió frustrada por a fuerza.[4] Antiparte, fue nombrau director d'o Departamento de Literatura Ispanoamericana en a Facultat de Humanidaz y Ciencias d'a Universidad de la República, de Montevideo.
Publica Cronica d'o 71, feito en gran parte d'editorials politicos publicaus en o semanario Marcha, igual como d'un poema inedito y tres discursos pronunciaus durant a campanya d'o Frent Amplo. Tamién publicó Los poemas comunicantes, con entrevistas a cuantos poetas latinoamericans.
O día 17 de mayo de 2009, pasadas as 18:00h Benedetti finió en a suya casa de Montevideo, con 88 anyos d'edat.[5][6] O Palacio Lechislatibo fue designau como o puesto d'o suyo velatorio. En a bastida d'iste feito, o gubierno uruguayo decretó duelo nacional y disponió que o suyo velatorio se fese con honors patrias en o "Salón de los Pasos Perdidos" d'o Palacio Lechislativo dende as 9:00 d'o luns 18 de mayo.[7]
A su ya ampla obra abracó osgeneros narrativos, dramaticos y poeticos. Asinas mesmo, l'autor d'asayos literarios y a suyo voz recitando os suyos poemas fue gravada en cuantos casetes y cds en companyía de Daniel Viglietti u solenco.