Chernivtsi

Chernivtsi
flag of Chernivtsi (en)	Q4136891
Alministración
País	Ucraína
Oblast	Óblast de Chernivtsi
Raion	Raión de Chernivtsi (es)
Tipu d'entidá	ciudá d'importancia rexonal d'Ucraína
Cabezaleru/a del gobiernu	Roman Klichuk
Nome oficial	Чернівці (uk); Czernowitz (de); Czernowitz (fr); Cernăuți (ro); Чэрнивци (mdf)
Nome llocal	Чернівці (uk)
Códigu postal	58000–58033
Xeografía
Coordenaes	48°17′27″N 25°56′04″E / 48.2908°N 25.9344°E
	Chernivtsi Chernivtsi (Ucraína)
Superficie	153 km²
Altitú	248 m
Demografía
Población	265 471 hab. (1r xineru 2021)
Porcentaxe	100% de Raión de Chernivtsi (es)
Densidá	1735,1 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	0372(2)
Estaya horaria	Horariu de Branu d'Europa Oriental ; UTC+02:00 (horariu estándar); UTC+03:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Suceava (es) , Konin, San Miguel de Tucumán, Cesano Maderno (es) , Klagenfurt, Timișoara, Salt Lake City, Saskatoon, Nof HaGalil, Iași (es) , Bălți, Düsseldorf, Mannheim, Metz y Esmirna
	city.cv.ua

Chernivtsí (ucraín: Чернівці́ , t͡ʃerɲiu̯ˈt͡sʲi; polacu: Czerniowce; alemán: Czernowitz; rumanu: Cernăoţi; rusu: Черновцы) ye'l centru alministrativu del óblast de Chernivtsí al suroeste d'Ucraína. Ta allugada nel cursu cimeru del ríu Prut, un afluente del Danubiu, na parte norte de la rexón histórica de Bucovina qu'anguaño estrema Rumanía d'Ucraína. En 2001, la ciudá cuntaba con 240 600 habitantes.^[1]

Xunto cola ciudá de Lviv, Chernivtsí ye considerada como unu de los centros culturales del oeste d'Ucraína. La ciudá ye tamién considerada unu de los mayores centros culturales y educativos de la moderna Ucraína. Históricamente, como centru cultural y arquiteutónicu, Chernivtsí foi inclusive moteyada «Pequeña Viena».^[2]^[3]

Anguaño, Chernivtsí ta hermanada con otros siete ciudaes en tol mundu. La ciudá ye tamién un importante centru d'encruz de ferrocarriles y carreteres na rexón y alluga un aeropuertu internacional.

Nome

Fora d'Ucraína, Chernivtsí ye tamién conocida por dellos nomes estranxeros, que fueron usaos mientres dómines de dominiu de distintos países a lo llargo de la historia de la ciudá o polos respeutivos grupos demográficos de la dómina. Asina, el nome de la ciudá ye Czernowitz n'alemán; Cernăoţi en rumanu; Plantía:Lang-yi; polacu: Czerniowce; húngaru: Csernovic, rusu: Черновцы́, treslliteráu Chernovtsý (hasta 1944: Чернови́цы, treslliteráu Chernovitsy). Na dómina del Principáu de Galitzia-Volynia, el nome de la ciudá yera Chern.

Historia

Evidencia arqueolóxica descubierta nel área qu'arrodia a Chernivtsí indica qu'una población llocal habitar dende'l Neolíticu. Posteriores asentamientos inclúin aquellos de la cultura de Cucuteni,^[4] la cultura de la cerámica encordelada. Tamién s'atoparon artefautos de la Edá del Bronce y de Fierro na ciudá.

Un asentamientu fortificáu alcontráu na vera izquierda (al nordeste) del ríu Prut data de la dómina del Principáu de Galitzia-Volynia y créese que foi construyíu pol gran príncipe Yaroslav Osmomisl.^[5] Rellatos llexendarios faen referencia a esta ciudá-fortaleza como Chern' o Ciudá negra; dizse que debe'l so nome a los color negru de les muralles de la ciudá, construyíes de carbayu negru con capes de suelu llocal de color negru.^[6] Esta fortaleza temprana foi destruyida mientres la invasión mongola d'Europa por Burundái en 1259; sicasí, el restu de les muralles de la fortaleza siguió siendo usáu pa propósitos defensivos. Nel sieglu XVII, fueron aumentaes por dellos baluartes, unu de los cualos inda esiste.

Tres la destrucción de la fortaleza, posteriores asentamientos na zona centrar na vera derecha (suroeste) del ríu Prut, nun allugamientu eleváu, más ventaxosa en términos estratéxicos. En 1325, cuando'l Reinu de Polonia tomó control de Galitzia y estableció contautu coles primeres formaciones feudales rumanes, foi mentáu un fortín sol nome de Ţyţina, que defendía los vau y el puntu d'encruz del ríu Prut. Foi parte d'un grupu de tres fortificaciones, siendo los otros dos la fortaleza de Jotyn nel Dniéster al este y una fortaleza nel ríu Kolachin, un afluente del Prut.

Ente 1359 y 1775, la ciudá y la so redolada formaron parte del Principáu de Moldavia, siendo'l centru alministrativu del judeţ homónimu (Cernăoţ).^[7] El nome Cernăoţi/Chernivtsí ye mentáu per primer vegada nun documentu por Alejandro I de Moldavia el 8 d'ochobre de 1408.^[8] En fontes otomanes, la ciudá apaez mentada como «Çernovi».

En 1775, alredor d'un décimu del territoriu de Moldavia foi amestáu pol Imperiu austriacu; esta rexón fíxose conocida como Bucovina. La ciudá convertir en capital de la rexón, qu'en 1849 xubió en rangu y recibió el nome de Ducáu de Bucovina, tierres de la Corona del Imperiu austriacu. Asina, a la ciudá concedióse-y el Derechu de Magdeburgu.^[9] La ciudá empezó a espolletar cuando'l caballeru Karl von Enzenberg foi nomáu xefe de l'Alministración Militar en 1778. Enzenberg convidó a munchos comerciantes, artesanos y empresarios pa desenvolver el comerciu y otros negocios na ciudá. Les Feries de San Pedro (1-15 de xunetu) diéron-y un nuevu dinamismu al desenvolvimientu del mercáu dende 1786.

Mientres los sieglos XIX y XX, Chernivtsí convertir nun centru de movimientos nacionalistes, tantu rumanos como ucraínos. Tamién foi la sede de la primer conferencia de yidis en 1908, coordinada por Nathan Birnbaum. Cuando'l Imperiu austrohúngaru eslleir en 1918, la ciudá y la so contorna pasaron a formar parte del Reinu de Rumanía.^[10] En 1930, la ciudá algamó una población de 112 400 habitantes: el 26,8 % de los cualos yeren xudíos; el 23,2 % rumanos, el 20,8 % alemanes, el 18,6 % ucraínos, el restu taba conformáu por polacos y otros grupos étnicos. Foi unu de los cinco centros universitarios de la Rumanía del periodu d'enteguerres.

En 1940, l'Exércitu Coloráu ocupó la zona qu'arrodiaba la ciudá, que pasó a denominase óblast de Chernivtsí y foi asignáu a la República Socialista Soviética d'Ucraína.^[10] La gran intelectualidá rumana de la ciudá atopó abellugu en Rumanía; ente que los alemanes fueron repatriaos d'alcuerdu al alcuerdu nazi-soviéticu, lo que llevó a que Rumanía pasara de ser aliada de Francia y el Reinu Xuníu a selo de l'Alemaña Nazi. En xunetu de 1941, l'Exércitu rumanu retomó la ciudá como parte del ataque de la Exa sobre la Xunión Soviética mientres la Segunda Guerra Mundial. N'agostu de 1941, el dictador rumanu Ion Antonescu ordenó la creación d'un guetu na parte baxa de la ciudá, onde fueron atarraquitaos cincuenta mil xudíos, dos tercios de los cualos fueron deportaos a la gobernación de Transnistria n'ochobre de 1941 y a entamos de 1942, onde la mayoría pereció. L'alcalde rumanu de la ciudá, Traian Popovici, llogró persuadir a Antonescu p'alzar el númberu de xudíos exentos de deportación de doscientos a venti mil.

En 1944, cuando les potencies de la Exa fueron espulsaes pol Exércitu Coloráu, la ciudá foi reincorporada a la República Socialista Soviética d'Ucraína. Mientres los siguientes años, la mayoría de los xudíos de la rexón partió escontra Israel y la ciudá foi un nodo importante na rede Berihah. Los polacos de Bucovina fueron tamién repatriaos polos soviéticos dempués de la Segunda Guerra Mundial. Asina, la ciudá convertir en predominantemente ucraniana. Dende 1991, Chernitvtsí formó parte d'Ucraína. En mayu de 1999, Rumanía abrió un consuláu xeneral na ciudá. La Chernivtsí contemporánea ye un importante centru rexonal, que ta allugada a veres del ríu Prut nun área d'unos 150 km².

Demografía

Divisiones étniques na moderna Bucovina.

Según l'últimu censu ucranianu de 2001, la población de Chernivtsí xubía a aproximao 236 700 persones de 65 nacionalidaes.^[11] D'ente ellos, 189 000 (79.8 %) yeren ucraínos, 26 700 (11.3 %) rusos, 10 500 (4.4 %) rumanos, 3800 (1.6 %) moldavos, 1400 (0.6 %) polacos, 1300 (0.6 %) xudíos, y 2900 (1.2 %) d'otres nacionalidaes.^[6]

Históricamente, la ciudá foi multinacional. Asina, nun momentu, Chernivtsí allugó una comunidá xudía de más de 50 000 persones, menos d'un terciu de les cualos sobrevivió a la Segunda Guerra Mundial. Pela so parte, la población rumana de Chernivtsí empezó a escayer rápido dempués de 1950. Munchos rumanos fuxeron a Rumanía o fueron deportaos a Siberia (onde la mayoría pereció) y el restu convirtióse rápido nuna minoría y foi asimilada a la mayoría nun procesu de rusificación. Anguaño, la minoría rumana sigui menguando como resultáu de l'asimilación cultural y la emigración a Rumanía.

Añu	Pobl. total	Xudíos	Porcentaxe
Xudíos en Czernowitz Según el censu austrohúngaru^[12]
1857	ca. 22.000	4.678	21,6 %
1869	ca. 34.000	9.552	28,2 %
1880	ca. 46.000	14.449	31,7 %
1890	ca. 54.000	17.359	32,0 %
1900	ca. 68.000	21.587	31,9 %
1910	ca. 87.000	28.613	32,8 %

Personaxes pernomaos

Rellaciones internacionales

Chernivtsí tien ocho ciudaes hermaniaes:

País	Ciudá/Pueblo	Condáu / Distritu / Rexón / Estáu / Provincia
Austria	Klagenfurt	Carintia
Bulgaria	Pleven	Provincia de Pleven
Canadá	Saskatoon	Saskatchewan
Israel	Nazareth Illit	Distritu Norte
Polonia	Konin	Distritu de Konin
Rumanía	Suceava	Distritu de Suceava
Rusia	Podolsk	Óblast de Moscú
Estaos Xuníos	Salt Lake City	Utah
Arxentina	Posadas	Misiones

Galería

Estación de tren neobarroca, construyida mientres el periodu austrohúngaru.
Conceyu de Chernivtsí.
Fachada de la Universidá de Chernivtsí.

Referencies

↑ About number and composition population of CHERNIVTSI REGION by data All-Ukrainian Population Census '2001
↑ «Bukovyna Week in Austria». Dean (Zhytariuk, Natalia). Archiváu dende l'orixinal, el 20 de marzu de 2005. Consultáu'l 26 de setiembre de 2007.
↑ «Bukovina. The beech tree land». Ukraine Cognita. Archiváu dende l'orixinal, el 28 de xunetu de 2011. Consultáu'l 26 de setiembre de 2007.
↑ «Trypillya — a culture that was contemporaneous with Ancient Egypt and Mesopotamia». Welcome to Ukraine. Consultáu'l 27 de setiembre de 2007.
↑ «City of Chernivtsi -- History». The Komkon Site. Archiváu dende l'orixinal, el 27 de setiembre de 2007. Consultáu'l 25 de setiembre de 2007.
↑ ^6,0 ^6,1 «History». Chernivtsi City Official Site. Consultáu'l 25 de setiembre de 2007.
↑ (en rumanu) Cetatea Ţyţina - Cernăoţi Archiváu 2011-10-09 en Wayback Machine, Astra, 3 (13), 1998
↑ (en rumanu) Cernăoţi-600 de ani d'atestara documentară internă Archiváu 2011-10-09 en Wayback Machine, Astra, 4 (54), 2008, p.3
↑ «Chernivtsi». Ukrainian heraldy. Consultáu'l 25 de setiembre de 2007.
↑ ^10,0 ^10,1 «Bukovina». Encyclopædia Britannica. Consultáu'l 26 de setiembre de 2007.
↑ «City of Chernivtsi, Chernivetska Oblast». Verkhovna Rada of Ukraine (5 d'avientu de 2001). Consultáu'l 5 d'agostu de 2007.
↑ Ergebnisse der Volkszählungen der K. K. Statistischen Central-Kommission o.a., in: Anson Rabinbach: The Migration of Galician Jews to Vienna. Austrian History Yearbook, Volume XI, Berghahn Books/Rice University Press, Houston 1975, S. 46/47 (Table III)

Enllaces esternos

(n'ucraín) Sitiu oficial de Chernovtsí
(n'inglés) Sitiu oficial de Chernivtsí
Semeyes antigües de Chernivtsí
Portal informativu de Chernivtsí
«Czernowitz.de» (alemán). Czernowitz Bukowina - Wo Menschen und Bücher lebten..
«Czernowitz/Bukovina Jewish research».
Chernivtsimemory.net Archiváu 2010-11-09 en Wayback Machine
Antigües semeyes de Chernivtsí - 3000 photos traites

[Census-1] About number and composition population of CHERNIVTSI REGION by data All-Ukrainian Population Census '2001

[day-2] «Bukovyna Week in Austria». Dean (Zhytariuk, Natalia). Archiváu dende l'orixinal, el 20 de marzu de 2005. Consultáu'l 26 de setiembre de 2007.

[cognita-3] «Bukovina. The beech tree land». Ukraine Cognita. Archiváu dende l'orixinal, el 28 de xunetu de 2011. Consultáu'l 26 de setiembre de 2007.

[4] «Trypillya — a culture that was contemporaneous with Ancient Egypt and Mesopotamia». Welcome to Ukraine. Consultáu'l 27 de setiembre de 2007.

[hist-5] «City of Chernivtsi -- History». The Komkon Site. Archiváu dende l'orixinal, el 27 de setiembre de 2007. Consultáu'l 25 de setiembre de 2007.

[city.cv.ua-6] 6,0 ^6,1 «History». Chernivtsi City Official Site. Consultáu'l 25 de setiembre de 2007.

[7] (en rumanu) Cetatea Ţyţina - Cernăoţi Archiváu 2011-10-09 en Wayback Machine, Astra, 3 (13), 1998

[8] (en rumanu) Cernăoţi-600 de ani d'atestara documentară internă Archiváu 2011-10-09 en Wayback Machine, Astra, 4 (54), 2008, p.3

[9] «Chernivtsi». Ukrainian heraldy. Consultáu'l 25 de setiembre de 2007.

[eb-10] 10,0 ^10,1 «Bukovina». Encyclopædia Britannica. Consultáu'l 26 de setiembre de 2007.

[rada-11] «City of Chernivtsi, Chernivetska Oblast». Verkhovna Rada of Ukraine (5 d'avientu de 2001). Consultáu'l 5 d'agostu de 2007.

[12] Ergebnisse der Volkszählungen der K. K. Statistischen Central-Kommission o.a., in: Anson Rabinbach: The Migration of Galician Jews to Vienna. Austrian History Yearbook, Volume XI, Berghahn Books/Rice University Press, Houston 1975, S. 46/47 (Table III)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]