ENAIRE | |
---|---|
provisor de servicios de navegación aérea y operador de base fixa | |
Llocalización | |
Sede | Edificio Lamela (es) |
Direición | España |
Forma xurídica | entidad pública empresarial (es) |
Historia | |
Fundación | 19 xunu 1991 |
Organigrama | |
Dueñu | Ministeriu de Fomentu |
Sector | |
Industria | Aviación |
Participación empresarial | |
Filiales | |
Propietariu de | |
Forma parte de | |
Web oficial | |
ENAIRE ye'l xestor de la navegación aérea n'España, certificáu pa la prestación de servicios de control de ruta, aproximamientu y aeródromu. Como entidá pública empresarial, adscrita al Ministeriu de Fomentu, ye responsable del control del tránsitu aereu, la información aeronáutica[1] y les redes de comunicación, navegación y vixilancia[2] necesaries por que les compañíes aérees y les sos aeronaves vuelen de forma segura, fluyida y ordenada pel espaciu aereu español. Hasta'l 5 de xunetu de 2014 denominóse Aeropuertos Españoles y Navegación Nérea (Aena), fecha en que camudó'l so nome a ENAIRE, y el so filial Aena Aeropuertos, S.A. a Aena, S.A..[3]
Ye'l cuartu provisor de navegación aérea n'Europa por volume de tráficu aereu, con aproximao 2 millones de vuelos al añu. ENAIRE, xestiona en 2,2 millones de quilómetros cuadraos d'espaciu aereu dende 5 centros de control aereu (Barcelona, Canaries, Madrid, Centru de control aereu de Baleares Baleares y Sevilla) y 21 torres de control.
Encargar del controlar un espaciu aereu de más de 2.000.000 de km, qu'entiende área continental y oceánica. Amás xestiona los vuelos qu'entren a Europa dende América y África al ser España la puerta d'entrada pa enllazar el tráficu d'África y Suramérica con Europa, especialmente con Alemaña, Francia y Reinu Xuníu. ENAIRE ye capaz d'afaese a la estacionalidad del tráficu aereu n'España qu'en temporada de branu, como tercer país mundial receptor de turistes, amonta considerablemente'l númberu de vuelos.
ENAIRE invierte n'investigación y teunoloxía del so sector y participa en proyeutos de la Xunión Europea rellacionaos cola implantación del Cielu Únicu Européu[4] como'l grupu A6, y l'alianza europa iTEC (con Indra y los provisores de navegación aérea NATS (Reinu Xuníu), DFS (Alemaña), LVNL (Países Baxos), Avinor (Noruega), PANSA (Polonia) y Oru Navigacija (Lituania). Tamién ye miembru de CANSU.
ENAIRE ye propietariu del 51% del capital d'Aena S.A., l'operador de los aeropuertos d'interés públicu del estáu, tres una polémica privatización del 49% restante.[5] Aena ye'l mayor xestor aeroportuario del mundu[ensin referencies], con una rede de 46 aeropuertos y 2 helipuertos n'España. Ente los que tán Adolfo Suárez Madrid-Barajas, Barcelona-El Prat, Palma de Mallorca o Málaga-Costa del Sol. Esta rede rexistra más de 207 millones de pasaxeros al añu.[6] Coles mesmes, Aena S.A. tienes participaciones minoritaries en sociedaes que xestionen 15 aeropuertos en Reinu Xuníu, Colombia y Méxicu.
Conforme a la Llei 9/2010, ENAIRE ye la empresa designada pol Estáu pal suministru de los servicios de tránsitu aereu nes fases de ruta y aproximamientu.
Les funciones de ENAIRE en navegación aérea son:
Los servicios de navegación aérea apurrir colos siguientes equipos ya instalaciones:
ENAIRE realiza la coordinación operativa nacional ya internacional de la rede española de xestión del tráficu aereu por aciu una xestión eficiente del espaciu aereu y teniendo en cuenta'l respetu al mediu ambiente y les necesidaes de los usuarios.
Estos servicios emprestar dende los cinco direiciones rexonales de ENAIRE: Centro-Norte, Este, Canaria, Sur y Balear, que les sos sedes allugar respeutivamente nos centros de control (ACC) de Madrid, Barcelona, Gran Canaria, Sevilla y Palma de Mallorca.
En 1958, pola Llei 26 d'avientu de 1958, creóse la Xunta Nacional d'Aeropuertos, como corporación de derechu públicu con calter autónomu, so la dependencia del Ministeriu d'Aire que, cola Llei de 26 d'avientu de 1958, de Réxime Xurídicu de les Entidaes Estatales Autónomes, pasó a ser l'Organismu Autónomu Aeropuertos Nacionales (OAAN).
De resultes de la Llei de Navegación Nérea, naz l'Organismu Autónomu "Aeropuertos Nacionales" (OAAN) adscritu al Ministeriu del Aire y dependiente de la Subsecretaría d'Aviación Civil. En 1963 creóse la Subsecretaría d'Aviación Civil dientro del Ministeriu del Aire (entá Alministración militar), a la cual quedó adscritu'l OAAN (Organismu Autónomu Aeropuertos Nacionales).
España robla un alcuerdu con Eurocontrol d'estáu acomuñáu en 1972. L'Organismu Autónomu Aeropuertos Nacionales, dependiente del Ministeriu del Aire, robla un conveniu con Eurocontrol como contraprestación al usu de la Rede d'Ayudes al Navegación Nérea.
En 1977, la creación del Ministeriu de Tresportes y Comunicaciones implicó la integración de la Subsecretaría d'Aviación Civil dientro de l'Alministración civil del Estáu.
En 1982 la desapaición de la Subsecretaría d'Aviación Civil dio pasu a la creación de la Direición Xeneral d'Aviación Civil (DGAC), asumiendo les competencies llexislativa y normativa, y tamién les de navegación aérea. Dientro del Ministeriu de Tresporte, Turismu y Comunicaciones queda encuadráu'l OAAN[9] (Organismu Autónomu d'Aeropuertos Nacionales).
Por Real Decretu 905/1991, de 14 de xunu, apruébase l'estatutu del ente públicu Aena que la so entrada a valir tuvo llugar el 19 de xunu de 1991, a otru día de la so publicación nel BOE. Les directrices d'actuación del nuevu ente afitar pol Gobiernu al traviés del entós Ministeriu de Tresportes, Turismu y Comunicaciones, güei Fomento, encamentándo-y les competencies de xestión de la rede d'aeropuertos españoles, les instalaciones y redes d'ayuda al navegación aérea y el control de la circulación aérea.
El 29 de xunu de 1990, n'aplicación del Art. 82 Llei 4/1990, de 29 de xunu de 1990, créase l'ente públicu Aeropuertos Españoles y Navegación Nérea (Aena) adscritu al Ministeriu de Tresportes, Turismu y Comunicaciones.
El 2 de payares de 1991 empecipia la prestación de servicios aeroportuarios y, un añu más tarde, el 2 de payares de 1992, Aena empieza a emprestar servicios en materia de navegación aérea.
empecipiándose'l so desenvolvimientu en 1984, foi puestu en serviciu operativu'l SACTA, Sistema Automatizado de Control del Tránsitu Aereu, nel Centru de Control de Palma de Mallorca nel añu 1990. En 1991 entra en serviciu nel Centru de Control de Tránsitu Aereu de Madrid y, en 1992, en Centru de Control de Tránsitu Aereu de Sevilla. Nos Centros de Control de Tránsitu Aereu de Barcelona y Canaries ye instaláu en 1994.
En 1997 España xunir a Eurocontrol como miembru de plenu derechu.
El 19 de xunu de 2001 entra n'operación el nuevu Centru de Control de Tránsitu Aereu de Sevilla, en sustitución del anterior asitiáu n'El Xudíu. El Centru de Control Aereu de Sevilla foi'l primeru d'España, empecipiando la so andadura nel añu 1952.
El 23 de febreru de 2005 entra en funcionamientu'l nuevu Centru de Control de Tránsitu Aereu de Barcelona.
Aena, DFS y NATS, provisores de servicios de navegación aérea d'España, Alemaña y Reinu Xuníu; roblaron un alcuerdu pa desenvolver conxuntamente el primer sistema de planes de vuelu a nivel européu.
Entra en serviciu'l Aeropuertu de Ciudá Real, el primer aeropuertu priváu, declaráu d'interés xeneral, ensin pertenecer a la rede de Aena, siendo Aena el prestador de servicios de navegación aérea en dichu aeropuertu. Esti aeropuertu darréu quebra y cierra, dexando d'emprestase servicios aeronáuticos nel mesmu.
El 14 d'abril de 2010 publicar la llei 9/2010 pola que se regula la prestación de servicios de tránsitu aereu y establécense les obligaciones de los provisores civiles de dichos servicios, amás d'afitase determinaes condiciones llaborales pa los controladores civiles de tránsitu aereu. Con esta llei se liberaliza el serviciu de control d'aeródromu.
L'Aeropuertu de Lleida-Alguaire empecipia les sos operaciones en xineru de 2010 y ye'l primer aeropuertu autonómicu, ayenu a la rede de Aena, en recibir los servicios de navegación aérea de Aena y, más tarde, de ENAIRE.
Por alcuerdu del Conseyu de Ministros de 25 de febreru de 2011, créase la sociedá mercantil Aena Aeropuertos S.A., como desenvolvimientu del Real Decreto Llei 13, de 3 d'avientu de 2010, d'actuaciones nel ámbitu fiscal, llaboral y liberalizadoras pa fomentar la inversión y creación d'emplegu, qu'incluyía nel so testu llexislativu la modernización del sistema aeroportuario por aciu la implantación d'un nuevu modelu de xestión.
Por Orde Ministerial de 7 de xunu de 2011, alcordóse l'entamu de l'actividá de Aena Aeropuertos, S.A.,[10] a la que se-y atribúi'l conxuntu de funciones y obligaciones que la entidá pública empresarial Aena exercía en materia de xestión y esplotación de los servicios aeroportuarios.
Alcuerdu de prestación de servicios ente Aena Aeropuertos S.A. y Aena (Entidá Pública Empresarial).
El 18 de xineru de 2012, José Manuel Vargas Gómez, ye nomáu Direutor Xeneral-Presidente de la Entidá Pública Empresarial Aeropuertos Españoles y Navegación Nérea (Aena).
El 17 de marzu de 2013 España y Portugal roblen l'alcuerdu pal establecimientu del espaciu aereu del suroeste. Foi robláu pola Ministra de Fomentu, Ana Pastor Julián, y el Ministru d'Economía y Emplegu de Portugal, Álvaro Santos Pereira, pa establecer un bloque funcional pa la xestión de los espacios aéreos d'España y Portugal (SW FAB – zona suroeste d'Europa).
El 5 de xunetu de 2014, en preparación pa la privatización, l'ente públicu camudó'l so nome a ENAIRE, y el so filial (entós participada al 100%) Aena Aeropuertos S.A. camudó'l so nome a Aena.[3] Por aciu el Real Decreto Llei 8, de 4 de xunetu de 2014 produzse'l cambéu de denominación de la sociedá mercantil Aena Aeropuertos, S.A., que pasa a denominase Aena, S.A.[11] ENAIRE sigue cola mesma naturaleza y réxime xurídicu previstu pa la entidá pública empresarial Aena, exerciendo les competencies en materia de navegación civil y espaciu aereu, amás de la coordinación operativa nacional ya internacional de la rede nacional de xestión del tráficu aereu civil.
El Secretariu d'Estáu d'Infraestructura, Tresporte y Vivienda, Rafael Catalá Polo,[12] asume la presidencia de la entidá pública empresarial ENAIRE el 15 de xunetu de 2014. Col so nomamientu posterior como Ministru de Xusticia, por aciu Real Decretu 851/2014, de 3 d'ochobre, ye nomáu Secretariu d'Estáu d'Infraestructures, Tresporte y Vivienda, Julio Gómez-Pomar Rodríguez qu'asume la presidencia de la entidá.
El Conseyu de Ministros aprobó'l 13 de xunu de 2014 la entrada d'un 49% de capital quitáu en Aena Aeropuertos, valoráu nos mercaos nel momentu d'anunciar la operación nunos 2.500 millones d'euros. El restante 51% va quedar en manes del Estáu al traviés de ENAIRE. Queda fora d'esa operación d'entrada de capital quitáu la parte de Navegación Nérea.[13][14]
La privatización parcial de Aena Aeropuertos realizar en dos tramos: primero ENAIRE vendió un 21% de les aiciones de la compañía a inversores institucionales, coles mires de tener un nucleu duru estable nel capital; y de segundes, sacó a Bolsa un 28% de les aiciones por aciu una Ufierta Pública de Venta (OPV), en payares de 2014. La operación poner en marcha cola compañía nuna situación financiera bien saniada, dempués de cerrar l'exerciciu de 2013 con un beneficiu de 597 millones d'euros. Aena S.A., cotiza bolsa dende'l 11 de febreru de 2015.
==== Alcuerdu iTEC ente ENAIRE, DFS, NATS, LVNL ya Indra róblase l'alcuerdu sobre'l Grupu iTEC (Interoperability Through European Collaboration) per parte de los provisores de navegación aérea d'España (ENAIRE), Alemaña (DFS), Reinu Xuníu (NATS) y Holanda (LVNL), y la empresa española Indra, pal desenvolvimientu de la futura posición de control aereu n'Europa.
El 19 de mayu de 2015 Ángel Luis Arias Serrano (Madrid, 1960) foi nomáu nuevu Direutor Xeneral de ENAIRE pol Conseyu d'Alministración de la entidá pública empresarial ENAIRE. Dende xineru de 2012 hasta'l so nomamientu como Direutor Xeneral de ENAIRE, Ángel Luis Arias ocupó'l cargu de direutor xeneral d'Aviación Civil, puestu dende'l qu'exerció les funciones de presidente del Conseyu Rector de l'Axencia de Seguridá Aérea (AESA) y foi miembru de los conseyos d'alministración de ENAIRE y de Senasa, según vicepresidente de la Organización Europea pa la Seguridá de la Navegación Nérea (EUROCONTROL).
En xunu de 2018 produzse'l cese de Julio Gómez-Pomar Rodríguez como Secretariu d'Estáu d'Infraestructures, Tresporte y Vivienda cola publicación del Real Decreto 506/2018, de 18 de xunu y, la publicación el mesmu día del Real Decreto 511/2018, de 18 de xunu, pol que se noma Secretariu d'Estáu d'Infraestructures, Tresporte y Vivienda a Pedro Saura García, conviérte-y darréu en presidente de ENAIRE. Acorde a la disposición adicional decimoctava del Real Decreto-llei 8/2014, de 4 de xunetu, referente a los órganos de gobiernu de la Entidá Pública Empresarial ENAIRE, el cargu de Presidente de la mesma va recayer nel Secretariu d'Estáu d'Infraestructures, Tresporte y Vivienda.
ENAIRE ye propietariu del 51% de les aiciones d'Aena qu'esplota 46 aeropuertos n'España y tien participaciones minoritaries n'otros nel estranxeru. Aena esplota tolos aeropuertos d'interés públicu d'España y delles bases aérees en réxime mistu coles Fuercies Armaes d'España. Amás esplota'l Helipuertu de Ceuta y el Helipuertu d'Alxecires, los únicos helipuertos de la rede.
Históricamente, les inversiones nel estranxeru taben xestionaes al traviés de la filial Aena Desarrollu Internacional (100%), pero esta sociedá y Clasa fueron fundíes con Aena Aeropuertos cuando esta última sociedá creóse. Aena cunta con participaciones minoritaries n'aeropuertos de Méxicu, Xamaica, Estaos Xuníos, Cuba, Colombia, Bolivia, Reinu Xuníu, Angola y Suecia:[15]
ENAIRE tamién tien participaciones n'Inxeniería y Economía del Tresporte (INECO) (45,85%). El restu del so accionariado partir ente Renfe Operadora (12,78%) y Adif (41,37%). Ineco[16] ta especializada na realización d'estudios y proyeutos venceyaos al sector del tresporte y les telecomunicaciones. Creada hai más de cuarenta años, participó en tolos grandes proyeutos d'infraestructures n'aeropuertos, ferrocarriles y carreteres realizaos n'España y n'otros munchos internacionales.
So la forma xurídica d'Agrupación d'Interés Económicu, ENAIRE (66,66%), Ineco (16,67%) y la Universidá Politéunica de Madrid (16,67%) constituyeron el Centru de Referencia d'Investigación, Desarrollu ya Innovación ATM (CRIDA) pa la realización d'actividaes d'I+D+i nel ámbitu ATM empuestes a ameyorar les prestaciones (en particular seguridá, capacidá y eficiencia económica y medioambiental) del sistema de navegación aérea español como parte integrante d'un sistema global.
Amás, ENAIRE tien participaciones en: EMGRISA (0,08%), Grupo Navegación per Satélite Sistemes y Servicios S.L. (19,3%), GroupEAD (36%) y Barcelona Rexonal (11,76%).