Paul Muni

Paul Muni
Vida
Nacimientu	Lviv[1], 22 de setiembre de 1895[2]
Nacionalidá	Estaos Xuníos
Muerte	Montecito, 25 d'agostu de 1967[2] (71 años)
Sepultura	Hollywood Forever Cemetery ^(es)
Causa de la muerte	enfermedá cardiovascular
Estudios
Llingües falaes	yiddish[3] inglés[4]
Oficiu	actor de teatru, actor de cine, actor de televisión
Emplegadores	Warner Bros.
Premios	ver Donaldson Awards Estrella del Paséu de la Fama de Hollywood Copa Volpi al mejor actor  (1936) : The Story of Louis Pasteur[5] Óscar al meyor actor  (1937) : The Story of Louis Pasteur[6] Premiu Tony al meyor actor d'una obra de teatru  (1956)
Nominaciones	ver Óscar al meyor actor  : I Am a Fugitive from a Chain Gang Óscar al meyor actor  : The Valiant Óscar al meyor actor (7 febreru 1936): Black Fury Óscar al meyor actor (7 febreru 1937): The Story of Louis Pasteur Óscar al meyor actor (6 febreru 1938): The Life of Emile Zola Óscar al meyor actor (22 febreru 1960): The Last Angry Man
IMDb	nm0612847

Paul Muni (22 de setiembre de 1895, Lviv – 25 d'agostu de 1967, Montecito) foi un actor bien versátil de la dómina dorada de Hollywood, ganador d'un Óscar y otros cuatro vegaes finalista.

Biografía

El so auténticu nome yera Meshilem Meier Weisenfreund y nació na llocalidá de Lemberg, qu'entós pertenecía a Galitzia, una provincia autónoma del Imperiu austrohúngaru (na actualidá n'Ucraína). La so familia emigró a los Estaos Xuníos en 1902. Tanto'l so padre como la so madre yeren actores de teatru en yidis, polo que resultó abondo natural que Muni xunir a ellos na escena, sobre la que yá debutó a los dolce años. Yá nesi momentu foi reconocíu y descubiertu por Maurice Schwartz, propietariu del Yiddish Art Theater. Nel so primer papel teatral, Muni interpretó a un home d'ochenta años, lo que ye un entamu consecuente con un actor qu'a lo llargo de tola so carrera especializar en papeles nos que tuviera que llevar a cabu un sofisticáu trabayu de carauterización y vestuariu.

A los 29 años Muni empezó a trabayar nos teatros de Broadway. El so primer papel, el d'un vieyu hebréu na función "Nós los americanos" (We Americans) de Sam Harris, tamién foi'l primeru nel qu'utilizó'l inglés. Tres años dempués, en 1929, foi contratáu pola Fox y recibió la so primer nominación a los Óscar como "meyor actor", pola so primer película "El valiente", anque non contentu colos papeles que se-y ufiertaben decidó tornar a Broadway.

En 1932 vuelve a Hollywood p'actuar nes películes "Scarface, el terror del hampa", na que protagonizó'l papel del gángster Tony Camonte y "I Am a Fugitive From a Chain Gang", pola que volvió ser nomáu al Óscar de meyor actor. La Warner Bros reconoció'l so induldable talentu y ufiertáron-y un contratu al llargu plazu. Nos años siguientes, ganó finalmente l'Óscar en 1936 pola so interpretación na película "La traxedia de Louis Pasteur", y volvió ser nomáu pol so papel en "The Life of Emile Zola", (1937), película que nunca se llegó a estrenar n'España.

Hasta'l momentu nel que decidió retirase, Muni siguió actuando tantu nel cine como nel teatru, y foi tan valoráu pol so talentu como criticáu poles sos escentricidá. Sabíase que lu sacaba de los sos caxellos afayar que daquién se vistió de colloráu, y tamién se-y podía atopar tocando'l so violín pa relaxase en momentos de posa. Pasó a ser demasiáu dependiente de la so esposa, Bella, que yera una velea pa los direutores, a los qu'obligaba a volver rodar les escenes cuando nun taba satisfecha.

Tres dellos proyeutos fallíos, en 1955, Muni foi nomáu pa un Tony, pol so papel de Henry Drummond na obra "L'heriedu del vientu", papel qu'interpretaría nel cine Spencer Tracy na película del mesmu nome. Sicasí, la so salú diba empiorando, y en 1959, pocu dempués de ser nomáu de nuevu al Óscar como meyor actor, pola so película "The last angry man", retiróse. Morrió en 1967 en California, na llocalidá de Montecito.

Filmografía

• 1929: El valiente ("The Valiant")
• 1932
  • Scarface, el terror del hampa ("Scarface")
  • I Am a Fugitive From a Chain Gang ("I Am a Fugitive from a Chain Gang")
• 1933: El mundu camuda ("The World Changes")
• 1934: ¿Qué hai, Nelly? ("Hi, Nellie!")
• 1935
  • Barreres infranquiables ("Bordertown")
  • Infiernu negru ("Black Fury")
  • La traxedia de Louis Pasteur ("The Story of Louis Pasteur")
  • 1937: "The Good Hearth"
• 1937: The Life of Emile Zola ("The Life of Emile Zola")
  • La bona tierra ("Good Earth")
• 1939: Juárez ("Juárez")
• 1939:Nun tamos solos ("We are not alone")
• 1941: El renegáu ("Hudson's Bay")
• 1945
  • Cantar inolvidable ("A Song to Remember")
  • Contraataque ("Counter Attack")
• 1946: El diañu y yo ("Angel on My Shoulder")
• 1959: "The Last Angry Man"

Premios

Premiu Óscar

Añu	Categoría	Película	Resultáu
1930	Meyor actor	El valiente	Nomáu
1934	Meyor actor	I Am a Fugitive From a Chain Gang	Nomáu
1936	Meyor actor	La traxedia de Louis Pasteur	Ganador
1937	Meyor actor	The Life of Emile Zola	Nomáu
1960	Meyor actor	The Last Angry Man	Nomáu

Cuenta cola so propia estrella nel Paséu de la Fama de Hollywood, al altor del númberu 6435 de Hollywood Boulevard.

Referencies

1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
2. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Identificador GND: 117182052. Data de consulta: 15 ochobre 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
3. Afirmao en: idRef. Identificador de referencia de idRef SUDOC: 131168789. Data de consulta: 4 marzu 2020. Editorial: Agencia Bibliográfica de Enseñanza Superior. Llingua de la obra o nome: francés.
4. Identificador CONOR.SI: 104660067. Afirmao en: CONOR.SI.
5. URL de la referencia: https://archive.ph/20190725080451/http://asac.labiennale.org/it/passpres/cinema/annali.php?m=9&c=p.
6. URL de la referencia: https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1937.

Enllaces esternos

• Paul Muni na Internet Movie Database (n'inglés)