William Gladstone

William Gladstone
Voz
lord del Sello Privado ^(es) 20 agostu 1892 - 10 marzu 1894 ← George Cadogan, 5th Earl Cadogan ^(es) - Edward Marjoribanks, 2nd Baron Tweedmouth ^(es) → Líder de la Cámara de los Comunes ^(es) 15 agostu 1892 - 2 marzu 1894 ← Arthur Balfour - William Vernon Harcourt → lord del Sello Privado ^(es) 15 agostu 1892 - 2 marzu 1894 ← George Cadogan, 5th Earl Cadogan ^(es) - Edward Marjoribanks, 2nd Baron Tweedmouth ^(es) → Primer Ministru del Reinu Xuníu 15 agostu 1892 - 2 marzu 1894 ← Robert Gascoyne-Cecil ^(es) - Archibald Primrose ^(es) → miembru del 25ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 4 xunetu 1892 - 8 xunetu 1895 Distritu: Midlothian ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1892 Líder de la Oposición ^(es) Cámara de los Comunes del Reinu Xuníu 20 xunetu 1886 - 11 agostu 1892 ← Michael Hicks Beach - Arthur Balfour → miembru del 24ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 2 xunetu 1886 - 9 agostu 1886 Distritu: Leith Burghs ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1886 miembru del 24ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 1r xunetu 1886 - 28 xunu 1892 Distritu: Midlothian ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1886 lord del Sello Privado ^(es) 17 febreru 1886 - 20 xunetu 1886 ← Dudley Ryder - George Cadogan, 5th Earl Cadogan ^(es) → Líder de la Cámara de los Comunes ^(es) 1r febreru 1886 - 2 xunetu 1886 ← Michael Hicks Beach - Lord Randolph Churchill → Primer Ministru del Reinu Xuníu 1r febreru 1886 - 20 xunetu 1886 ← Robert Gascoyne-Cecil ^(es) - Robert Gascoyne-Cecil ^(es) → miembru del 23er Parllamentu del Reinu Xuníu 24 payares 1885 - 26 xunu 1886 Distritu: Midlothian ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1885 Líder de la Oposición ^(es) Cámara de los Comunes del Reinu Xuníu xunu 1885 - febreru 1886 ← Stafford Northcote, 1st Earl of Iddesleigh - Michael Hicks Beach → Canciller de la Hacienda del Reino Unido ^(es) 28 abril 1880 - 16 avientu 1882 ← Stafford Northcote, 1st Earl of Iddesleigh - Hugh Childers → Primer Ministru del Reinu Xuníu 23 abril 1880 - 9 xunu 1885 ← Benjamin Disraeli - Robert Gascoyne-Cecil ^(es) → Líder de la Cámara de los Comunes ^(es) 23 abril 1880 - 9 xunu 1885 ← Stafford Northcote, 1st Earl of Iddesleigh - Michael Hicks Beach → miembru del 22ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 31 marzu 1880 - 18 payares 1885 Distritu: Midlothian ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1880 miembru del 22ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 31 marzu 1880 - 3 mayu 1880 Distritu: Leeds ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1880 Líder de la Oposición ^(es) Cámara de los Comunes del Reinu Xuníu febreru 1874 - febreru 1875 ← Benjamin Disraeli - Spencer Cavendish, 8th Duke of Devonshire ^(es) → miembru del 21er Parllamentu del Reinu Xuníu 31 xineru 1874 - 24 marzu 1880 Distritu: Greenwich ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1874 Canciller de la Hacienda del Reino Unido ^(es) 11 agostu 1873 - 17 febreru 1874 ← Robert Lowe ^(es) - Stafford Northcote, 1st Earl of Iddesleigh → Líder de la Cámara de los Comunes ^(es) 3 avientu 1868 - 17 febreru 1874 ← Benjamin Disraeli - Benjamin Disraeli → Primer Ministru del Reinu Xuníu 3 avientu 1868 - 17 febreru 1874 ← Benjamin Disraeli - Benjamin Disraeli → miembru del 20ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 17 payares 1868 - 26 xineru 1874 Distritu: Greenwich ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1868 18. Presidente de la Royal Statistical Society ^(es) 1867 - 1869 ← Richard Monckton Milnes ^(es) - William Newmarch → Líder de la Oposición ^(es) Cámara de los Comunes del Reinu Xuníu xunu 1866 - avientu 1868 ← Benjamin Disraeli - Benjamin Disraeli → Líder de la Cámara de los Comunes ^(es) ochobre 1865 - 26 xunu 1866 ← Lord Palmerston ^(es) - Benjamin Disraeli → miembru del 19ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 11 xunetu 1865 - 11 payares 1868 Distritu: South Lancashire ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1865 Canciller de la Hacienda del Reino Unido ^(es) 18 xunu 1859 - 26 xunu 1866 ← Benjamin Disraeli - Benjamin Disraeli → miembru del 18ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 28 abril 1859 - 6 xunetu 1865 Distritu: Oxford University ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1859 Lord High Commissioner of the Ionian Islands ^(en) 25 xineru 1859 - 17 febreru 1859 ← John Young, 1st Baron Lisgar ^(es) - Henry Knight Storks → miembru del 17ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 27 marzu 1857 - 23 abril 1859 Distritu: Oxford University ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1857 Canciller de la Hacienda del Reino Unido ^(es) 28 avientu 1852 - 28 febreru 1855 ← Benjamin Disraeli - George Cornewall Lewis → miembru del 16ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 7 xunetu 1852 - 21 marzu 1857 Distritu: Oxford University ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1852 miembru del 15ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 29 xunetu 1847 - 1r xunetu 1852 Distritu: Oxford University ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1847 Presidencia de la Junta de Comercio ^(es) 15 mayu 1843 - 5 febreru 1845 ← Frederick John Robinson ^(es) - James Broun-Ramsay, 1st Marquess of Dalhousie → miembru del 14ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 29 xunu 1841 - 23 avientu 1845 Distritu: Newark ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1841 director de la Casa de la Moneda ^(es) 1841 - 1845 miembru del 13er Parllamentu del Reinu Xuníu 24 xunetu 1837 - 23 xunu 1841 Distritu: Newark ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1837 miembru del 12ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 6 xineru 1835 - 17 xunetu 1837 Distritu: Newark ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1835 miembru del 11ᵘ Parllamentu del Reinu Xuníu 10 avientu 1832 - 29 avientu 1834 Distritu: Newark ^(en) Eleiciones: eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1832 Vice-President of the Board of Trade ^(en) Secretario de Estado para la Guerra y las Colonias ^(es) ← Edward Smith-Stanley ^(es) - Henry Grey, 3rd Earl Grey ^(es) → miembru del Conseyu Priváu del Reinu Xuníu
Vida
Nacimientu	Liverpool[1], fecha en calendario juliano y gregoriano ^(es) 29 d'avientu de 1809[2]
Nacionalidá	Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda Reinu Xuníu [3]
Muerte	Hawarden Castle ^(en) , 19 de mayu de 1898[1] (88 años)
Sepultura	Abadía de Westminster[4]
Familia
Padre	Sir John Gladstone, 1st Baronet
Madre	Anne MacKenzie Robertson
Casáu con	Catherine Gladstone ^(es) (1839 – valor desconocíu)[4]
Fíos/es	William Henry Gladstone[5] Mary Gladstone[5] Henry Gladstone, 1st Baron Gladstone of Hawarden ^(es) [5] Herbert Gladstone, 1st Viscount Gladstone ^(es) [5] Helen Gladstone[5] Agnes Gladstone ^(en) [6] Stephen Edward Gladstone ^(en) [6] Catherine Jessy Gladstone ^(en) [6]
Hermanos/es	John Neilson Gladstone ^(es)
Estudios
Estudios	Christ Church College ^(es) Eton College ^(es) (1821 - 1827)
Llingües falaes	inglés[7]
Oficiu	políticu, diplomáticu, estadísticu, escritor
Llugares de trabayu	Londres
Emplegadores	Universidá d'Edimburgu
Premios	ver miembru de la Royal Society  (1881) [4]
Miembru de	Royal Society Academia de Ciencies d'Hungría Sociedad Filológica Helénica de Constantinopla ^(es) Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos Academia Nacional de los Linces ^(es) American Antiquarian Society ^(en) Sociedad Erudita Serbia ^(es) Academia de les Artes y de les Ciencies de Serbia Historic Society of Lancashire and Cheshire ^(en) Accademia della Crusca ^(es)
Seudónimos	Scrutator[8]
Creencies
Relixón	anglicanismu
Partíu políticu	Partido Liberal del Reino Unido ^(es) (dende 1859) Partíu Conservador (de 1834 a 1846) Tory ^(es) (de 1828 a 1834)

William Ewart Gladstone (fecha en calendario juliano y gregoriano ^(es)  29 d'avientu de 1809, Liverpool – calendario no especificado, se presume gregoriano ^(es)  19 de mayu de 1898, Hawarden Castle ^(en) ) foi un políticu lliberal británicu. Primero foi miembru de la Cámara de los Comunes del Reinu Xuníu y depués ocupó dellos cargos nel gobiernu de La so Maxestá. Foi líder del Partíu Lliberal nos periodos de 1866-1875 y 1880-1894, y aportó a Primer Ministru del Reinu Xuníu en cuatro causes: de 1868 a 1874, de 1880 a 1885, en 1886, y de 1892 a 1894.

Foi unu de los estadistes más célebres de la dómina victoriana, rival de Disraeli, y entá-y lo considera unu de los más importantes primeros ministros que tuvo'l Reinu Xuníu; Winston Churchill citar como inspirador so.

Biografía

Gladstone venía de una familia adinerada, lo que-y dexó educar se nel Eton College y en Oxford. Los sos primeros pasos na política dar en 1832 como diputáu del partíu conservador, entós llamáu Partíu Tory, nel gobiernu bipartidista mientres la dómina victoriana, pero año más tarde dexó de ser conservador pa xunise al lliberalismu (Whig), asitiándose a favor de llibre cambéu y averándose más a la Ilesia.

De 1843 a 1845 foi ministru de comerciu, y de 1845 a 1846 ministru de les Colonies mientres el mandatu de Robert Peel, el líder de l'ala lliberal de los conservadores. Tres la muerte d'ésti, aportó a ministru de facienda y aprovechó pa impulsar la lliberación del comerciu esterior mientres los gobiernos d'Aberdeen, de 1852 a 1855, y Palmerston, de 1859 a 1865. Anguaño foi determinante pa la historia política británica, yá que tres la muerte de Palmerston producióse un realineamiento de partíos, fundiéndose'l Tory y el Whig al Partíu Lliberal, y sobremanera, pol definitivu pasu de Gladstone como izquierdista, al convertise nel líder de dichu partíu. En 1868 convertir en primer ministru, cargu qu'ocupó hasta 1874. Dende 1880 a 1885 volvería encabezar el gabinete, repitiendo en 1886 y dende 1892 a 1894. Ente los sos llabores más importantes destácase la reapertura del exércitu y de les universidaes, suprimiendo prexuicios relixosos y privilexos económicos. Tamién estendió'l sistema d'oposiciones pal accesu a la función pública, formó'l sistema educativu, y en 1872 introdució'l votu secretu.

La crisis agrícola de finales del sieglu XIX llevar a aceptar l'alquisición forzosa de nuevos mercaos, teniendo que dir en contra de les sos idees contraries al imperialismu. Esto foi lo que provocó la ocupación d'Exiptu en 1882 y la entrada en Sudán en 1885.

Dictó les lleis de la Tierra (1870 y 1881) y la Llei de prevención de crímenes de 1882 pa reprimir la violencia nacionalista que colapsaba a Irlanda, pero como esto nun foi abondu, impulsó'l proyeutu de llei Home Rule en 1886 qu'implicaba pa esti país un Parllamentu autónomu. Esti proyeutu nun foi aprobáu polos lliberales unionistes, quien se pasaron al partíu conservador lideraos por Joseph Chamberlain. L'autogobiernu d'Irlanda y l'oposición al imperialismu na política esterior provocaron que fuera retardáu nes siguientes eleiciones. Dimitió en 1894, retirándose de la política dempués de que la Cámara de los Lores vetara'l so últimu proyeutu de Home Rule pa Irlanda, aprobáu nos Comunes. Foi asocedíu por Lord Salisbury, que fuera'l so rival dende la muerte de Benjamin Disraeli.

En 1885 tornó la ufierta d'un condáu que-y fixo la reina.

Referencies

1. Vasiliy Vodovozov. «Q24407119» (en rusu). Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume VIIIа, 1893. 
2. Vasiliy Vodovozov. «Q24407119» (en rusu). Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume VIIIа, 1893. 
3. Afirmao en: LIBRIS. Identificador de Libris: 97mpps1t4h5nk7l. Data d'espublización: 25 setiembre 2012. Data de consulta: 24 agostu 2018. Editorial: Biblioteca Nacional de Suecia.
4. Afirmao en: Oxford Dictionary of National Biography. Oxford Biography Index Number: 10787. Editorial: Oxford University Press. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 2004.
5. Afirmao en: Kindred Britain.
6. Afirmao en: The Peerage. Llingua de la obra o nome: inglés. Autor: Darryl Lundy.
7. Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 120594880. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
8. Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 13292470j. Apaez como: Scrutator. Data de consulta: 9 xunetu 2023. Llingua de la obra o nome: francés. Autor: Biblioteca Nacional de Francia.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre William Gladstone.
• «William Gladstone». en Find a Grave. (n'inglés)
• Obres de William Gladstone nel Proyeutu Gutenberg