Jeztaze

Jeztaze
	Zuberoa, Euskal Herria
	Jeztazeko eliza
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Zuberoa
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Pirinio Atlantikoak
Elkargoa	Uhaitzeko Bearnoko herri elkargoa
Barrutia	Oloroe-Donamaria
Kantonamendua	Biarnoko Erdialdea
Izen ofiziala	Gestas
Auzapeza	Maryvonne Lagaronne; (2020-2016)
Posta kodea	64190
INSEE kodea	64242
Herritarra	jeztaztar
Geografia
Azalera	2.19
Garaiera	77 - 194
Demografia
Biztanleria	73 (2018: −1)
Dentsitatea	29,68 biztanle/km²
Zahartzea	% 20,65
Ugalkortasuna	‰ 62,44
Ekonomia
Jarduera	% 66,67 (2011)
Desberdintasuna	% 7,79 (2011)
Langabezia	% 0 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 67,14 (2010)
Erabilera	% 36,48 (2011)

Jeztaze (okzitaneraz Gestars) Zuberoako iparraldeko udalerri bat da, Pettarra eskualdekoa. Bearnoko lurrez inguratutako barrendegia denez, Petillarekin batera, Euskal Herriko enklabe bakarra da.

Izena

Euskarazko ahoskera [jes̻tas̻e] da.

Jeztazek gaskoiz Gestars eta frantsesez Gestas ditu izenak. Toponimoak itxura hauek izan ditu, historian:

Giestars (XII. mendea);^[2], Duchesne bilduma CXIV. liburukia^[3]
Gestazium eta Gestaas (1384 eta 1385, hurrenez hurren);^[2], Nabarrengoseko notarioak^[4]
Gestaas (1385);^[5]
Giestaas (1385)^[2], Bearnoko errolda^[6]) eta
Sanctus Joannes de Gestas (1655).^[2], Oloroeko elizbarrutiaren paperak^[7]

Geografia

Ingurune naturala

Uhaitzandi ibaiak udalerria zeharkatzen du.^[8] Haren ibaiadar Usquain eta Sabalot errekak ere handik igarotzen dira.

Sarbideak

Udalerria RD244, RD265 eta RD723 eskualdeko errepideek zeharkatzen dute.

Udalerri mugakideak

Bearnoko lurrez inguraturik dago Jeztaze. Udalerri hauek ditu mugakide:

Auzoak

Jeztaze udalerriak bi auzoek osatzen dute:

Gañeko kartierra (Quartier du Haut)
Peko kartierra (Quartier du bas)

Demografia

1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
Biztanleriaren bilakaera
184	196	201	157	226	227	215	203	200


1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
197	194	197	161	186	205	208	194	178


1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
193	193	187	149	156	138	118	120	116


1962	1968	1975	1982	1990	1999	2009	2014	2020
107	115	93	85	62	70	-	-	-

Alkateak

Alkatea	Agintaldia	Alderdia
Maité Idiart	1995-2008
Jean-Melchior De Fabrègues	2008-2014

Kultura

Jeztazen, Gaskoiniako beste herrietan bezala, xaribari izeneko errituala ospatzen da, inauteriaren modukoa. Gaueko serenata horrek galarrotza edo tzintzarrotza du izena, eta herriaren haserrea adierazten du pertsona publiko baten kontra. 1793an, hogeita bost jeztaztarrek alkatea (Etxebarne jauna) hartu eta jakaren gainean banda ofiziala zuela, asto baten gainean paseatu zuten.^[9]

Jeztaztar ospetsuak

Jan Gaztelu-Etxegorri "Jan deu Sabalòt" (1896-1981), okzitanierazko idazlea.

Irudiak

Uhaitzandi ibaia eta Jeztazeko zubia
Uhaitzandi ibaia eta Jeztazeko zubia
Jeztazeko XI. mendeko eliza.

Erreferentziak

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
↑ ^a ^b ^c ^d Paul Raymond, Dictionnaire topographique Béarn-Pays basque
↑ Duchesne bilduma, 99-114 liburukiak, Frantziako Liburutegi Nazionala
↑ Nabarrengoseko notarioak - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
↑ Orpustan, Jean-Baptiste. Nouvelle toponymie basque. Presses universitaires de Bordeaux ISBN 2 86781 396 4..
↑ XIV. mendeko eskuizkribua - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
↑ XVII. mendeko eskuizkribua - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
↑ Sandre datu-basea^{[Betiko hautsitako esteka]}
↑ Veyrin, Philippe. (1975). Les Basques. Arthaud, 265 or. ISBN 2 7003 0038 6..