Đ

Đối với các chữ hoa có hình thể tương tự với Đ, xem D có dấu gạch ngang.

Đ Bảng chữ cái Latinh Bảng chữ cái chữ Quốc ngữ Aa Ăă Ââ Bb Cc Dd Đđ Ee Êê Gg Hh Ii Kk Ll Mm Nn Oo Ôô Ơơ Pp Qq Rr Ss Tt Uu Ưư Vv Xx Yy Bảng chữ cái Latinh cơ bản của ISO Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz x t s

Đ, đ là một chữ cái được dùng trong một số ngôn ngữ sử dụng chữ Latinh. Chữ cái này đứng thứ bảy trong bảng chữ cái tiếng Việt.^[1]

Trong một số ngôn ngữ như tiếng Iceland hay tiếng Anh thượng cổ có chữ eth có hình thức chữ hoa là Ð (U+00D0) tương tự như hình thức chữ hoa của chữ đ nhưng hình thức chữ thường của nó là ð (U+00F0) chỉ gần giống chứ không giống hệt như hình thức chữ thường của chữ đ.

Sử dụng

Tiếng Việt

Trong tiếng Việt trung đại, chữ đ được dùng để ghi âm nội bạo quặt lưỡi hữu thanh /ᶑ/.^[2] Trong tiếng Việt hiện đại, chữ đ được dùng để ghi âm nội bạo lợi hữu thanh /ɗ/.^[3] Trong Từ điển An Nam – Bồ Đào Nha – La-tinh xuất bản năm 1651 của Đắc Lộ, chữ đ cùng với chữ ꞗ không có hình thức chữ hoa và chữ thường, đ là dạng duy nhất của chữ đ, không phải là chữ hoa mà cũng không phải là chữ thường.^[4] Đến khi cải tiến bảng chữ cái tiếng Việt mới xuất hiện hình thức chữ hoa của chữ đ là Đ.

Chữ Latinh Gaj

Đ cũng là một chữ cái trong Bảng chữ cái Latinh của Gaj, được sử dụng ở trong tiếng Bosna, tiếng Croatia, tiếng Montenegro và tiếng Serbia. Tuy nhiên khác với tiếng Việt, Đ trong Bảng chữ cái Latinh của Gaj thể hiện âm /dʑ/, gần giống Gi của tiếng Việt. Vì thế để thể hiện rõ âm, tên người Serbia khi viết trong tiếng Anh hay ngôn ngữ khác, nếu có chữ Đ sẽ được chuyển tự lại thành Dj. Ví dụ như Novak Djokovic, trong tiếng Serbia theo chữ Latinh Gaj, tên của anh được viết là Novak Đoković, tuy nhiên trong các ngôn ngữ khác luôn viết là Djokovic thay vì Dokovic, vì vậy tên của anh luôn được đọc gần đúng âm là "Giô-cô-vích" và bị tránh đọc sai là "Đô-cô-vích".

Tham khảo

1. Bac Hoai Tran, Ha Minh Nguyen, Tuan Duc Vuong, Que Vuong. Colloquial Vietnamese: The Complete Course for Beginners. 2nd Edition, Routledge, năm 2012, trang 8.
2. Kenneth J. Gregerson. "A study of Middle Vietnamese phonology". Bulletin de la Société des Études Indochinoises, Nouvelle Série – Tome XLIV, Nº 2, năm 1969, trang 159.
3. Laurence C. Thompson. A Vietnamese Reference Grammar. Honolulu, University of Hawaiʻi Press, năm 1987, trang 24, 98.
4. Alexandre de Rhodes. Dictionarium Anamiticum Lusitanum et Latinum. Romae, Sacra Congregationis de propaganda fide, năm 1651, trang chứa cột 65, cột 191 trong phần chính văn của sách (sách không được đánh số trang).

Bảng chữ cái Latinh x t s
Bảng chữ cái chữ Quốc ngữ
Aa	Ăă	Ââ	Bb	Cc	Dd	Đđ	Ee	Êê		Gg	Hh	Ii		Kk	Ll	Mm	Nn	Oo	Ôô	Ơơ	Pp	Qq	Rr	Ss	Tt	Uu	Ưư	Vv		Xx	Yy
Bảng chữ cái Latinh cơ bản của ISO
Aa			Bb	Cc	Dd		Ee		Ff	Gg	Hh	Ii	Jj	Kk	Ll	Mm	Nn	Oo			Pp	Qq	Rr	Ss	Tt	Uu		Vv	Ww	Xx	Yy	Zz
Chữ Đ với các dấu phụ
Các chữ có dấu gạch ngang ( ◌̵ )
Ⱥⱥ	Ƀƀ	Ȼȼ	Đđ	Ɇɇ	Ǥǥ	Ꞡꞡ	Ħħ	Ɨ ɨ	Ɉɉ	Ꝁꝁ	Ꞣꞣ	Łł	Ꞥꞥ	Øø	Ᵽᵽ	Ꝗꝗ	Ɍɍ	Ꞧꞧ	Ꞩꞩ	Ŧŧ	Ʉʉ	Ɏɏ	Ƶƶ	Ꝥꝥ
Ghép hai chữ cái
Đa	Đă	Đâ	Đb	Đc	Đd	Đđ	Đe	Đê	Đf	Đg	Đh	Đi	Đj	Đk	Đl	Đm	Đn	Đo	Đô	Đơ	Đp	Đq	Đr	Đs	Đt	Đu	Đư	Đv	Đw	Đx	Đy	Đz
ĐA	ĐĂ	ĐÂ	ĐB	ĐC	ĐD	ĐĐ	ĐE	ĐÊ	ĐF	ĐG	ĐH	ĐI	ĐJ	ĐK	ĐL	ĐM	ĐN	ĐO	ĐÔ	ĐƠ	ĐP	ĐQ	ĐR	ĐS	ĐT	ĐU	ĐƯ	ĐV	ĐW	ĐX	ĐY	ĐZ
aĐ	ăĐ	âĐ	bĐ	cĐ	dĐ	đĐ	eĐ	êĐ	fĐ	gĐ	hĐ	iĐ	jĐ	kĐ	lĐ	mĐ	nĐ	oĐ	ôĐ	ơĐ	pĐ	qĐ	rĐ	sĐ	tĐ	uĐ	ưĐ	vĐ	wĐ	xĐ	yĐ	zĐ
AĐ	ĂĐ	ÂĐ	BĐ	CĐ	DĐ	ĐĐ	EĐ	ÊĐ	FĐ	GĐ	HĐ	IĐ	JĐ	KĐ	LĐ	MĐ	NĐ	OĐ	ÔĐ	ƠĐ	PĐ	QĐ	RĐ	SĐ	TĐ	UĐ	ƯĐ	VĐ	WĐ	XĐ	YĐ	ZĐ
Ghép chữ Đ với số hoặc số với chữ Đ
				Đ0	Đ1	Đ2	Đ3	Đ4	Đ5	Đ6	Đ7	Đ8	Đ9						0Đ	1Đ	2Đ	3Đ	4Đ	5Đ	6Đ	7Đ	8Đ	9Đ
Xem thêm
Biến thể Chữ số Cổ tự học Danh sách các chữ cái Dấu câu Dấu phụ ISO/IEC 646 Lịch sử Unicode