Đức Trung

Nghệ sĩ nhân dân
Đức Trung
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	Lê Đức Trung
Ngày sinh	1939 (84–85 tuổi)
Nơi sinh	Hà Nội, Liên bang Đông Dương
Rửa tội
Mất tích
Mất
An nghỉ
Giới tính	nam
Quốc tịch	Việt Nam
Nghề nghiệp	Diễn viên
Gia đình
Con cái	Lê Tuấn Anh
Danh hiệu	Nghệ sĩ ưu tú (1993); Nghệ sĩ nhân dân (2024)
Sự nghiệp điện ảnh
Vai trò	Diễn viên
Năm hoạt động	1995 – nay
Sự nghiệp sân khấu
Vai trò	đạo diễn, diễn viên
Năm hoạt động	1965 – 2004
Quản lý	Đoàn nghệ thuật Tổng cục Chính
Giải thưởng	xem Giải thưởng
	[sửa trên Wikidata]x • t • s

Đức Trung có tên đầy đủ là Lê Đức Trung (sinh năm 1939) là nam diễn viên, đạo diễn sân khấu người Việt Nam.

Tiểu sử

Lê Đức Trung sinh năm 1939^[1] trong gia đình có 10 anh chị em, bố ông là một doanh nhân gốc Hà Nội còn mẹ là người gốc Hà Tây cũ. Trong số các anh em của ông thì có 8 người theo binh nghiệp, một người mất sớm, chỉ mình ông là theo nghệ thuật.^[2] Đức Trung từng học tại Trường Trung học phổ thông Chu Văn An, khóa học 1953–1956.^[3] Ông kết hôn với nhà lý luận, phê bình sân khấu Hồng Việt, hai người từng là diễn viên của Đoàn Kịch nói Quân đội, họ có 3 người con, trong đó người con trai duy nhất là diễn viên Nghệ sĩ ưu tú Lê Tuấn Anh.^[4]^[5]

Đức Trung có niềm đam mê bóng đá từ nhỏ, ông từng giữ vai trò thủ môn trong thời gian nhập ngũ,^[2] sau này còn là một trong những người đặt nền móng đầu tiên cho Câu lạc bộ bóng đá V-stars của các nghệ sĩ và từng làm Chủ tịch Hội Cổ động viên bóng đá Việt Nam.^[6]^[1]

Sự nghiệp

Năm 1960, Đức Trung nhập ngũ, là lính trinh sát pháo binh^[2] của Sư đoàn 312 tại quân khu Việt Bắc và có 5 năm hoạt động tại Trường Sơn.^[4]^[1] Một lần, Đoàn nghệ thuật Tổng cục Chính trị về đơn vị biểu diễn đã khơi dậy đam mê trong ông. Sau khi giải ngũ, ông làm việc tại một công ty điện cơ chờ cơ hội thi tuyển.^[7]^[8] Năm 1965, Đức Trung tham gia thi và lọt vào tốp 15 người trên tổng số 1.000 người tham gia thi tuyển và trở thành diễn viên của Đoàn nghệ thuật Tổng cục Chính trị (Đoàn Kịch nói Quân đội).^[8]^[2] Sau 20 năm trong quân ngũ, năm 1979, Đức Trung giải ngũ và được đạo diễn Hà Nhân và nhà biên kịch Phạm Thị Thành mời về công tác tại Nhà hát Tuổi trẻ trong 20 năm tiếp theo. Ông từng giữ chức vụ Trưởng Đoàn Hài kịch, sau đó là Phó Giám đốc Nhà hát trước khi nghỉ hưu.^[4]^[2]

Khi còn là diễn viên kịch, Đức Trung thường đóng các vai phản diện khi còn ở Đoàn nghệ thuật Tổng cục Chính trị và các vai chính diện khi ở Nhà hát Tuổi trẻ.^[8] Với điện ảnh, Đức Trung thường được giao các vai chính diện, lãnh đạo hay người có có học thức, dù ông đã cố thay đổi hình tượng bằng các vai phản diện nhưng không thành công và phải quay lại với các vai diễn hướng thiện hơn.^[9] Đức Trung từng 3 lần vào vai Chủ tịch Hồ Chí Minh ở 3 loại hình nghê thuật khác nhau: kịch nói "Lịch sử và nhân chứng", nhạc vũ kịch "Giai điệu tháng 5" và phim truyền hình Bác Hồ sống mãi với vùng than.^[1] Từ khi về hưu, ông tham gia hướng dẫn diễn viên của các đoàn nghệ thuật tại Nghệ An và Hà Nội về kinh nghiệm diễn vai Chủ tịch Hồ Chí Minh.^[10] Ngoài ra, ông cũng giảng dạy diễn xuất cho nhiều khóa diễn viên tại Hãng phim truyện Việt Nam và Trung ương Đoàn.^[9]^[8]

Năm 2020, Đức Trung vào vai ông Phan trong bộ phim Hướng dương ngược nắng, được khán giả đón nhận và đặt cho biệt danh "Ông nội quốc dân". Sau bộ phim này, ông cũng không nhận thêm dự án mới nào.^[7]

Năm 2024, Đức Trung được Nhà nước Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.^[7] Trong cùng đợt này, con trai ông, diễn viên Lê Tuấn Anh cũng được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.^[11] Họ là cặp cha con duy nhất được phong danh hiệu đợt này.^[12]

Tác phẩm

Sân khấu (đạo diễn)

Đứa con tôi
Tôi đi tìm tôi
15 ngày kháng án
Kẻ sát nhân

Sân khấu (diễn viên)

Đôi mắt (tác giả: Vũ Dũng Minh)
Bến bờ xa lắc (tác giả: Lê Thu Hạnh)
Lời thề thứ 9 (tác giả: Lưu Quang Vũ)
Lời nói dối cuối cùng (tác giả: Lưu Quang Vũ)
Sống mãi tuổi 17 (tác giả: Lưu Quang Vũ)
Giai điệu tháng 5 - vai Hồ Chí Minh
Lịch sử và nhân chứng - vai Hồ Chí Minh
Con hươu xanh
Othello
Hoàng tử học nghề
Hòn đá cháy
Mùa hạ cuối cùng
Điều thiêng liêng nhất vai Gruya
Trưởng giả học làm sang

Truyền hình


Năm	Tựa đề	Vai diễn	Đạo diễn	Số tập
1995	12A và 4H	Ông Trung	Bùi Thạc Chuyên, Trần Quốc Trọng	Ngắn tập
	Những người sống bên tôi	Thày trưởng khoa	Đặng Tất Bình
	Mảnh đời của Huệ		Phi Tiến Sơn
	Huyền thoại vườn vải		Nguyễn Khải Hưng	Điện ảnh truyền hình
	Với anh, chiến tranh chưa kết thúc		Nguyễn Khải Hưng	Điện ảnh truyền hình
1996	Sống mãi với thủ đô	Cự Lâm	Lê Đức Tiến, Nguyễn Thế Vĩnh	Ngắn tập
1998	Trái tim phiêu bạt		Phương Dung	Điện ảnh truyền hình
2000	Hát mãi khúc quân hành		Đặng Tất Bình, Phi Tiến Sơn	Điện ảnh truyền hình
2001	Mùa lá rụng	Tổng biên tập	Trần Quốc Trọng	Dài tập
2002	Đêm ba canh			Ngắn tập
2002	Quỳnh Chi và Lệ Chi		Cao Mạnh	Ngắn tập
2003	Núi đôi	Minh	Vũ Châu	Điện ảnh truyền hình
2004	Cánh gió đầu đông		Vũ Hồng Sơn	Ngắn tập
	Cảnh sát hình sự: Thế giới không đàn bà		Vũ Minh Trí	Dài tập
	Tháng Chạp... chỉ có một ngày		Lê Cường Việt	Điện ảnh truyền hình
	Trận cầu đinh		Đỗ Chí Hướng	Ngắn tập
2006	Cố hương		Đỗ Chí Hướng	Điện ảnh truyền hình
	Vùng cửa sóng		Nguyễn Huy Hoàng	Ngắn tập
	Gió mùa thổi mãi	Giáo sư Khang	Trần Quốc Trọng	Dài tập
2007	Luật đời	Viện trưởng	Mai Hồng Phong, Hoàng Nhung
2007	Phóng viên thử việc		Trần Quốc Trọng
2008	Cảnh sát hình sự: Hành trình bí ẩn	Đại tá Trung	Nguyễn Tiến Dũng, Trần Trọng Khôi	Ngắn tập
2008	Mùa hè rớt		Phạm Thanh Phong	Điện ảnh truyền hình
2010	Ngõ lỗ thủng	Trưởng hội văn nghệ	Trần Quốc Trọng	Dài tập
2010	Bí thư tỉnh uỷ	Ông Ấn	Trần Quốc Trọng, Trần Trọng Khôi
2013	Gái già xì-tin		Trần Quang Vinh
2020	Hướng dương ngược nắng	Cao Mạnh Phan	Vũ Trường Khoa
2022	Chồng cũ, vợ cũ, người yêu cũ	Bố Việt	Vũ Trường Khoa, Hoàng Tích Thiện
	Bác Hồ sống mãi với vùng than	Hồ Chí Minh
	Kẻ tử tù tuổi 17

Điện ảnh


Năm	Tựa đề	Vai diễn	Đạo diễn
1980	Vệt sáng ngược		Trần Phương
1980	Tội và tình		Châu Huế
2002	Vũ khúc con cò	Vinh (giọng dẫn truyện)	Jonathan Foo, Nguyễn Phan Quang Bình

Giải thưởng


Giải thưởng	Tác phẩm	Vai diễn / vai trò	Kết quả	Chú thích
Hội diễn sân khấu nhỏ toàn quốc	Bến bờ xa lắc	Tùng	Giải A	^[8]
	Mùa hạ cay đắng	Đồng đạo diễn	Huy chương Vàng
	Kẻ sát nhân lương thiện	Đồng đạo diễn	Huy chương Vàng