Chi Tinh tinh

Tinh tinh và bonobo[1]
Khoảng thời gian tồn tại: Thượng Tân giữa – hiện nay
Các thành viên của chi Pan: tinh tinh (trái) và bonobo (phải)
Phân loại khoa học
Vực:	Eukaryota
Giới:	Animalia
Ngành:	Chordata
Lớp:	Mammalia
Bộ:	Primates
Phân bộ:	Haplorhini
Phân thứ bộ:	Simiiformes
Họ:	Hominidae
Phân họ:	Homininae
Tông:	Hominini
Phân tông:	Panina
Chi:	Pan Oken, 1816
Loài điển hình
Simia troglodytes Johann Friedrich Blumenbach, 1776
Các loài
Pan troglodytes Pan paniscus
Địa bàn sinh sống của Pan troglodytes (tinh tinh thường) và Pan paniscus (bonobo, màu đỏ)
Các đồng nghĩa
Troglodytes E. Geoffroy, 1812 (trùng danh pháp) Mimetes Leach, 1820 (trùng danh pháp) Theranthropus Brookes, 1828 Chimpansee Voight, 1831 Anthropopithecus Blainville, 1839[2] Hylanthropus Gloger, 1841 Pseudanthropus Reichenbach, 1862 Engeco Haeckel, 1866 Fsihego DePauw, 1905

Chi Tinh tinh (Pan) bao gồm 2 loài đang tồn tại là tinh tinh và bonobo, sinh sống ở Tây và Trung Phi. Ranh giới địa lý giữa 2 loài này là sông Congo. Về mặt phân loại học, hai loài này được gọi chung là panins;^[3][4] tuy nhiên trong ngôn ngữ thông dụng, cả hai loài thường cùng được gọi bằng tên chung là tinh tinh.

Tham khảo

• Groves, Colin (16 tháng 11 năm 2005). Wilson, D. E. và Reeder, D. M. (eds) Mammal Species of the World, xuất bản lần thứ 3, 182-183, Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4.
• Goodall, Jane (1986). The Chimpanzees of Gombe: Patterns of Behavior. ISBN 0-674-11649-6.
• Tinh tinh là người, nghiên cứu gen cho là như vậy Lưu trữ 2006-02-21 tại Wayback Machine. New Scientist. URL truy nhập ngày 24-02-2006.
• McBrearty, S., N. G. Jablonski (01-09-2005). "First fossil chimpanzee". Nature 437: 105-108. Entrez PubMed 16136135.
• Pickrell, John. (24-09-2002). Người, tinh tinh không có quan hệ họ hàng gần như người ta nghĩ?. National Geographic.

1. Groves, Colin (16 tháng 11 năm 2005). Wilson D. E. và Reeder D. M. (chủ biên) (biên tập). Mammal Species of the World . Nhà xuất bản Đại học Johns Hopkins. tr. 182–3. ISBN 0-801-88221-4.
2. Wood, B.; và đồng nghiệp (2013). Wiley-Blackwell Encyclopedia of Human Evolution . ISBN 978-1-1186-5099-8.
3. Muehlenbein, M. P. (2015). Basics in Human Evolution. Elsevier Science. tr. 114–115. ISBN 9780128026526.
4. “Bonobo anatomy reveals stasis and mosaicism in chimpanzee evolution, and supports bonobos as the most appropriate extant model for the common ancestor of chimpanzees and humans”. nature.com. ngày 4 tháng 4 năm 2017. Truy cập ngày 10 tháng 1 năm 2019.

Xem thêm

• Hành tinh khỉ-truyện khoa học viễn tưởng

Liên kết ngoài

• Tư liệu liên quan tới Pan tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Chimpanzee tại Wikispecies
• Tinh tinh: Tóm tắt cuộc sống hoang dã của Quỹ động vật hoang dã châu Phi
• Tinh tinh trực tuyến Lưu trữ 2006-09-25 tại Wayback Machine
• Kanyawara Blog về tinh tinh từ Uganda (trung tâm nghiên cứu nhân loại học sinh học của trường Harvard)
• Tinh tinh-thú cảnh Lưu trữ 2009-02-28 tại Wayback Machine (trong SaveTheChimps.org)
• Nói chuyện với tinh tinh
• Trung tâm tinh tinh Jane Goodall