Lão hổ thượng sơn

Lão hổ thượng sơn (cọp tinh trên núi) là bài quyền được Hội nghị chuyên môn toàn quốc lần 1 của Liên đoàn võ thuật cổ truyền Việt Nam tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 1993 chọn đưa vào chương trình đào tạo, thi đấu và biểu diễn bắt buộc của tất cả các môn phái võ thuật cổ truyền trong toàn quốc.

Lịch sử

Xuất xứ ban đầu của bài thuộc võ phái Nam Tông, một võ phái cổ truyền Việt Nam do võ sư Lê Văn Kiển (tục gọi là thầy Tám Kiển) sáng lập, có gốc ban đầu từ Thiếu Lâm Bạch Hạc, Trung Quốc. Lão hổ thượng sơn là bài quyền trấn môn của võ phái này nên trước đây chỉ được truyền dạy cho học trò cao cấp.

Bài thiệu

1: Bạch hổ khởi động

Chấp thủ khai mã

Song thủ phá cước

Đồng tử dâng quả

Lưỡng thủ khai môn

2: Đại bàng triển dực

Đơn tọa phục hổ

Hữu thủ yểm tâm

Hồi đầu thoái tọa

Tả thủ yểm tâm

Nhất cước phá đao

3: Hồi mã đả hổ

Nhất quyền đả khứ

Lão hổ vồ mồi

Trửu phong đả bồi

Song đao phạt mộc

4: Hoành thân thoái toạ

Song phi cước khứ

Long quyền đả khứ

Tả hữu đả diện

Cuồng phong tróc nã

5: Thối tọa hữu biên

Tả thủ phá cước

Hoành thân phục hổ

Hữu thủ yểm tâm

Ngũ phong đả diện

6: Thoái tọa tả biên

Hữu cước đảo địa

Đơn tọa phục hổ

Tả thủ yểm tâm

Ngũ phong đả diện

7: Hoành thân đoạt ngọc

Tả cước tảo địa

Đơn tọa phục hổ

Hữu thủ yểm tâm

Lưỡng thủ vạn năng

8: Âm dương nhứt bộ

Đơn tọa phục hổ

Tả thủ yểm tâm

Long quyền đoạt nhãn

Lưỡng thủ tả cước

9: Thanh sư xuất động

Hoành thân /thoái toạ

Hữu thủ yểm tâm

Long quyền đoạt nhãn

Lưỡng thủ hữu cước

10: Tàng hoa đơn toạ

Tướng quân bạt kiếm

Bái tổ thâu mã.

Đặc điểm

Bài chi tiết: Hổ trong văn hóa đại chúng

Dựa trên hình tượng của hổ một trong 5 loài đó là: Long - Hổ - Báo - Hạc - Xà. Hổ là loài được xếp vào hàng chúa sơn lâm, bài quyền mang thần thái uy nghi, tự chủ. Các chiêu thức dựa trên triết lý "dĩ nhu chế cương" nên dứt khoát mà không thô kệch, cứng rắn; mạnh mẽ nhưng biến ảo trong những thủ pháp đặc dị. Bộ pháp và Thân pháp nhịp nhàng biến hóa, hỗ trợ cho thủ pháp luôn che phủ kín thân mình khi phòng thủ và dũng mãnh khi tấn công. Khi chậm thì ung dung, thư thái, khi nhanh thì uy lực, dữ dội.

Võ sư Lê Văn Phước, con trai của chưởng môn Lê Văn Kiển - giải thích về chữ "Lão hổ" trong tên bài quyền: Có sự ngộ nhận cho rằng Lão Hổ có nghĩa là cọp già. Thật ra phải thấy được hình tượng ẩn giấu đằng sau ngôn từ đó mới hiểu được dụng ý của người xưa. Lão Hổ ở đây hàm ý là cọp đạt tới mức tinh thông lão luyện, vượt qua ngọn núi thử thách, là hành trình mà bất cứ bậc cao thủ nào cũng phải đi qua.

Tham khảo

• Video clip bài Lão hổ thượng sơn trên website Võ cổ truyền Việt Nam Lưu trữ 2008-01-15 tại Wayback Machine

Mười bài quy định của Liên đoàn Võ thuật Cổ truyền Việt Nam
Bát quái côn | Độc lư thương | Hùng kê quyền | Huỳnh long độc kiếm | Lão hổ thượng sơn | Lão mai quyền | Ngọc trản ngân đài | Roi Thái Sơn | Siêu xung thiên | Tứ linh đao