Nguyễn Thị Thu An

"Thu An" đổi hướng tới đây. Đối với định nghĩa khác, xem Thu An (định hướng).

Nghệ sĩ Ưu tú

Thu An
NSƯT Thu An
Thông tin cá nhân
Sinh
Ngày sinh	1922[1]
Rửa tội
Mất tích
Mất
Ngày mất	3 tháng 10, 2011(2011-10-03) (88–89 tuổi)
Nơi mất	Hà Nội, Việt Nam
An nghỉ
Giới tính	nữ
Quốc tịch	Việt Nam
Gia đình
Lĩnh vực	Điện ảnh, thoại kịch
Sự nghiệp nghệ thuật
Bút danh	Thu An
Năm hoạt động	1959 – 2001
Thể loại	phim chính kịch, phim chiến tranh
Tác phẩm	Chung một dòng sông, Mẹ chồng tôi…
Website
Nguyễn Thị Thu An trên IMDb
x • t • s

Nguyễn Thị Thu An (1 tháng 5 năm 1922 – 3 tháng 10 năm 2011) hay còn được biết đến với nghệ danh Thu An là một nữ diễn viên điện ảnh Việt Nam.

Tiểu sử

Thu An sinh ngày 1 tháng 5 năm 1922 tại Hà Nội. Bà bắt đầu tham gia điện ảnh từ những năm 50 của thế kỷ 20, là thế hệ diễn viên đầu tiên của điện ảnh Việt Nam. Tác phẩm điện ảnh đầu tiên bà tham gia là Chung một dòng sông năm 1959 do Nguyễn Hồng Nghi và Phạm Kỳ Nam đạo diễn, cũng là bộ phim truyện đầu tiên của miền Bắc Việt Nam sau năm 1954.^[2][3]

Không chỉ thành công ở những vai phụ nữ nông thôn trong các phim Sao tháng Tám, Mẹ chồng tôi, Tướng về hưu, Thu An còn tham gia diễn xuất ở một số bộ phim đầu tiên của Điện ảnh Công an nhân dân như Quán trúc đào, Người mẹ, Tội và tình.^[4] Gần bốn mươi năm sau khi về hưu, bà làm chủ một quán trà nhỏ kiêm công việc bán cây cảnh trên phố Hoàng Hoa Thám đồng thời vẫn tiếp tục đóng các vai phụ trong nhiều bộ phim và tích cực tham gia vào hoạt động từ thiện.^[5]

Ngày 3 tháng 10 năm 2011, sau một thời gian dài lâm trọng bệnh Nghệ sĩ ưu tú Thu An đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 89^[6]. Được tin ấy, nữ kịch sĩ Bùi Hạc Đính có soạn thi phẩm^[7] như sau:

Em đã ra đi một ngày thu

Chợt nghe tin dữ dạ bàng hoàng

Bấy lâu dẫu biết em đau yếu

Nào ngờ em đã vội ra đi

Lẽ nào em đã ra đi

Người thiên cổ chỉ thoảng như là một giấc mơ

Trăng tà soi bóng bên thềm

Cỏ may cũng xót thương người mãi xa

Từ nay yên nghỉ cõi vĩnh hằng

Khúc ca ly biệt ngòn tàn đăng

Danh em sáng mãi ngời sông núi

Rạng cả trời Nam em biết chăng

Phim đã tham gia

Điện ảnh

Năm	Phim	Vai diễn	Đạo diễn	Ghi chú	Nguồn
1959	Chung một dòng sông	Cô Can	NSND Nguyễn Hồng Nghi, NSND Phạm Kỳ Nam		[8]
1971	Truyện vợ chồng anh Lực	Vợ ông Củng	NSND Trần Vũ		[9]
1976	Sao tháng Tám		NSND Trần Đắc
1978	Từ một cánh rừng	Bà bác sĩ	NSƯT Đức Hoàn
	Hà Nội mùa chim làm tổ	Bà Trọng			[10]
	Những người đã gặp	Mẹ kế Sơn	NSND Trần Vũ
1980	Tội và tình	Vợ người tù	Châu Huế
1982	Làng Vũ Đại ngày ấy	Bà bán quán	NSND Phạm Văn Khoa
1987	Đằng sau cánh cửa	Bà bán quán	NSƯT Anh Thái
1988	Thời hiện đại	Bà nông dân	NSND Trần Đắc		[11]
	Tướng về hưu	Vợ tướng Thuấn	NSND Nguyễn Khắc Lợi
1989	Lan và Điệp	Bà bõ	Nguyễn Hữu Luyện, NSND Trần Vũ	phim video
	Pho tượng phật A-na	Bà sư	NSND Nguyễn Hữu Phần
	Lá ngọc cành vàng	Mẹ Chi	Vũ Châu, Phó Bá Nam
1991	Canh bạc	Người thu tiền phòng	Lưu Trọng Ninh	Điện ảnh
1993	Khách ở quê ra	Bà Tạo	NSƯT Đức Hoàn
1996	Nước mắt thời mở cửa	Bà hàng xóm	Lưu Trọng Ninh
1998	Ghen	Mẹ Hiền	NSND Phạm Thanh Phong	điện ảnh truyền hình
2001	Người giúp việc	Bà cụ Mạ	Đỗ Chí Hướng
2002	Vũ khúc con cò	Mẹ May	Jonathan Foo, Nguyễn Phan Quang Bình	Điện ảnh

Truyền hình

Năm	Phim	Vai diễn	Đạo diễn	Kênh	Nguồn
1994	Mẹ chồng tôi	Bà Hòa	NSND Khải Hưng	VTV1
	Cuốn sổ ghi đời		Đặng Tất Bình
1995	Bầu trời đầy sao				[12]
	Tu hú gọi bầy		NSND Bùi Cường		[13]
	Mùa đông không lạnh giá			H	[14]
1997	Ảo ảnh trắng	Mẹ Hiền	Việt Bảo	VTV1
1998	Lạc dòng		Trần Trung Nhàn	VTV3	[15]
	Cung đàn cuộc sống		NSƯT Vũ Trường Khoa		[16]
1999	Người thổi tù và hàng tổng	Mẹ Tuần	Phi Tiến Sơn
	Mỗi thời của họ	Bà	NSND Phạm Nhuệ Giang
	Câu hát tim nhau		Phạm Đông	H	[17]
	Vui buồn sau lũy tre	Bà Đồ	NSND Bạch Diệp	VTV1
2000	Chú dế nhỏ tội nghiệp	Bà nội Long	Hoàng Trần Doãn	VTV3
	Ước nguyện trước hoàng hôn	Bà của Mơ	Trần Bích Ngọc, Trần Trung Nhàn	H
2001	Nước mắt của biển	Bà Lôi Họng	Đoàn Lê, Văn Lượng	THP	[18]
	Khi người lính trở về		Cao Mạnh	H	[19]
	Một người chiếu bóng	Bà nội Nam	Đỗ Chí Hướng	VTV3	[20]
	Quả muộn		Xuân Sơn, Phạm Minh Quang
2002	Cựu chiến binh		Đỗ Chí Hướng		[21]
2003	Ranh giới	Bà vú	Vũ Hồng Sơn		[22]

Chú thích

1. Nghệ sĩ ưu tú Thu An 'diễn là khóc bằng nước mắt của đời'
2. Dạ Vũ (14 tháng 4 năm 2014). “'Chung một dòng sông' và dấu ấn lịch sử phim Việt”. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2022.
3. Lê Thị Bích Hồng (30 tháng 4 năm 2020). “Đạo diễn Phạm Kỳ Nam: 'Chung một dòng sông' - phim truyện đầu tiên của Việt Nam”. Báo Thể thao & Văn hóa. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2022.
4. “Nghệ sĩ Nhân dân Thu An: Người nhà quê giữa phố”. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 7 năm 2010. Truy cập ngày 6 tháng 8 năm 2011.
5. “Nghệ sĩ ưu tú Thu An: "Sao" từ thiện tuổi 85!”. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 11 năm 2011. Truy cập ngày 6 tháng 8 năm 2011.
6. Vĩnh biệt nghệ sĩ Thu An
7. Đông đảo nghệ sĩ xót thương đưa tiễn đưa "Mẹ chồng tôi" - Trịnh Phương & Anh Đức // PhunuToday, 06.10.2011, 15:33 (GMT+7)
8. Nguyễn Trọng Tạo (2001), tr. 391.
9. Viện nghệ thuật và lưu trữ điện ảnh (1994), tr. 11.
10. Lê Hồng Lâm (14 tháng 10 năm 2018). “"Hà Nội, mùa chim làm tổ"”. Đại biểu nhân dân. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2022.
11. Viện nghệ thuật và lưu trữ điện ảnh (1994), tr. 12.
12. “Bầu trời đầy sao”. worldcat.org. OCLC 55807270. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.
13. “Tu hú gọi bầy”. worldcat.org. OCLC 60684139. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.
14. “Mùa đông không lạnh giá”. worldcat.org. OCLC 54964788. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.
15. “Lạc dòng”. worldcat.org. OCLC 61141419. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.
16. “Cung đàn cuộc sống”. worldcat.org. OCLC 56320945. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.
17. “Câu hát tìm nhau”. worldcat.org. OCLC 55807282. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.
18. “Nghệ sĩ Thu An thấy mình trẻ lại sau mỗi vai diễn”. VnExpress. 7 tháng 9 năm 2001. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2022.
19. “Khi người lính trở về”. worldcat.org. OCLC 55954621. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.
20. “Một người chiếu bóng”. worldcat.org. OCLC 62746708. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2024.
21. “Cựu chiến binh”. worldcat.org. OCLC 53262353. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2024.
22. “Ranh giới”. worldcat.org. OCLC 55673769. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2024.

Nguồn

• Nguyễn Trọng Tạo (2001). Chuyện ít biết về văn nghệ sĩ. Hà Nội: Nhà xuất bản Hội nhà văn. OCLC 834404656.
• Viện nghệ thuật và lưu trữ điện ảnh (1994). Diễn viên điện ảnh Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin. OCLC 33133770.