Nhà thờ họ Đào (Ninh Bình)

Nhà thờ họ Đào nằm ở thôn Đông Trang, xã Ninh An, thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Đây là một di tích cấp quốc gia Việt Nam tại tỉnh Ninh Bình. Nhà thờ họ Đào Đông Trang cùng với nhà thờ họ Trương Việt Nam là những kiến trúc nhà thờ họ được biết đến rộng rãi ở Ninh Bình

Nguồn gốc dòng họ

Nguồn gốc họ Đào nằm ở huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định (có tài liệu ghi là nội trấn Thanh Hóa). Họ Đào Đông Trang có một trạng nguyên, là Đào Sư Tích và là cụ tổ của dòng họ này.

Đào Sỹ Từ là người có công cùng với cựu thần nhà Lê đưa Lê Trang Tông lên ngôi. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều như: Đặc tiến phụ quốc thượng tướng quân, Trung quân đô đốc, Tước quận công. Vì có nhiều công lao phò vua nên sau khi mất được phong Thái Bảo huệ quốc công, bài vị được thờ cúng tại di tích.

Nối tiếp truyền thống cha anh, Đào Sỹ Kỳ (con cả của Đào Sỹ Từ), một người thông minh, tài giỏi, hết lòng vì dân vì nước. Ông được phong nhiều chức quan trọng: Tuyên lực công thần, Đặc tiến phụ quốc thượng tướng quân, Phủ tà đô đốc... và được ban thưởng 375 mẫu ruộng.

Tuấn mỹ hầu Đào Sỹ Hựu - cháu đích tôn Cống quận công Đào Sỹ Kỳ - là người có tài võ lược, từng phò giá Thanh Đô Vương Trịnh Tráng đánh giặc lập được nhiều công lớn, được phong chức Tả hiệu điểm, Điện tiền đô hiệu điểm,..... Ông được ban sắc chỉ cho thiết lập từ đường rộng 3 sào 10 thước tại bản quán để làm nơi thờ cúng lâu dài.

Kiến trúc

Nhà thờ nằm trên một khu đất cao, rộng khoảng 1000m2, quay hướng chính đông. Trước sân nhà thờ có hai cột đồng trụ (cao 3,7m), giữa là lối đi chính. Trong chính cung có long ngai và bài vị để thờ cúng và tưởng niệm một số nhân vật lịch sử tiêu biểu thuộc dòng họ Đào qua các thời kì. Đây là di tích tập trung tương đối nhiều tư liệu quý, với nhiều nhân vật lịch sử thời Trần và thời hậu Lê ở tỉnh Ninh Bình.

Nhà thờ họ Đào Đông Trang hiện nay đang lưu giữ một số hiện vật quý: 10 đạo sắc phong, sắc có niên hiệu sớm nhất là năm thứ nhất, niên hiệu Đức Long (1629). Đặc biệt sắc phong năm thứ 6 niên hiệu Đức Long (1634). Cho đến nay, tại di tích nhà thờ vẫn còn giữ được nhiều tư liệu quý về thời Trần cũng như thời hậu Lê. Di tích còn là công trình kiến trúc với nghệ thuật kiến trúc truyền thống dân tộc, trong đó còn giữ gìn được nhiều di sản quý như: Gia phả, sắc phong, áo vua ban,... cần được bảo vệ và giữ gìn.

Thơ văn

Trước hai cột đồng trụ ở nhà thờ có câu:

“

Văn tiến sĩ, vũ quận công, triều đình hiển hoạn Quốc trung thần, gia hiển tử, thiên hạ hoàn nhân (Văn đỗ tiến sĩ, vũ tước quận công, bậc quan triều đình vinh hiển Trung thành với nước, hiếu lễ với nhà, thiên hạ xứng danh tên tuổi)

”

Công nhận là di tích cấp quốc gia

Ngày 05 tháng 9 năm 1994, nhà thờ họ Đào đã được công nhận là di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia của Việt Nam^[1]

Nhà thờ họ Đào ở Hoa Lư, Ninh Bình là nhà thờ họ duy nhất tại tỉnh Ninh Bình được công nhận là di tích cấp quốc gia.^[2]

Chú thích

1. Theo Quyết định số 2379-QĐ/BT của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin ngày 5 tháng 9 năm 1994.
2. Xem bài Du lịch Ninh Bình

Liên kết ngoài

• Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" ở Ninh An, báo Ninh Bình điện tử.

Xem thêm

• Đào Sư Tích
• Đền Đông Hội
• Đào (họ)
• Du lịch Ninh Bình
• Ninh An, Hoa Lư