Sechium venosum

Sechium venosum
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Eudicots
Bộ (ordo)	Cucurbitales
Họ (familia)	Cucurbitaceae
Tông (tribus)	Sicyeae
Phân tông (subtribus)	Sicyinae
Chi (genus)	Sechium
Loài (species)	S. venosum
Danh pháp hai phần
Sechium venosum (L.D.Gómez) Lira & F.Chiang, 1992[1]
Danh pháp đồng nghĩa
Frantzia venosa L.D.Gómez, 1983[2]

Sechium venosum là một loài thực vật có hoa trong họ Cucurbitaceae.^[3]

Lịch sử phân loại

Loài này được Luis Diego Gómez và Jorge Gómez Laurito miêu tả khoa học đầu tiên năm 1983 dưới danh pháp Frantzia venosa.^[2] Năm 1992, Rafael Lira Saade và Fernando Chiang chuyển nó sang chi Sechium.^[1]

Nghiên cứu di truyền phân tử của Sebastian et al. (2012) cho thấy Sechium nghĩa rộng là đa ngành, với các loài ban đầu được xếp trong các chi Frantzia và Polakowskia dường như không có quan hệ họ hàng gần với phần còn lại của Sechium nghĩa rộng cũng như với Sicyos; cụ thể thì 6 loài từng được liệt kê trong Frantzia tạo thành một nhánh có quan hệ họ hàng gần với Echinopepon spp.; và chúng chỉ có quan hệ họ hàng xa với Sicyos cũng như Sechium nghĩa hẹp.^[4]

Do loài điển hình của Sechium là Sechium edule lồng trong Sicyos nên việc hợp nhất Sechium nghĩa hẹp với Sicyos sẽ làm cho Sechium chỉ được coi là đồng nghĩa muộn của Sicyos, nhưng điều này cũng làm cho việc phục hồi chi Frantzia trở thành có cơ sở và có ý nghĩa. Tuy nhiên, tới thời điểm năm 2024 thì World Flora Online ghi nhận Frantzia venosa và Sechium venosum như là các đơn vị phân loại không được đặt vào đâu;^[5][6] còn The Plants of the World Online thì ghi nhận Frantzia venosa như là từ đồng nghĩa của Sechium venosum và nó không được đặt vào đâu.^[7]

Từ nguyên

Tính từ định danh venosa / venosum nghĩa là "có gân". F. venosa được đặt tên như vậy là do quả của nó có gân nổi rõ và có gai.^[2]

Mẫu định danh

Mẫu định danh gốc: L. D. Gomez 20483, thu thập ở cao độ 200-250 m, dọc đường từ lạch Hone tới Bribri, tỉnh Limón, Costa Rica; lưu giữ tại Phòng mẫu cây Vườn Thực vật Missouri (MO), Saint Louis, Missouri, Hoa Kỳ. Các paratype lưu giữ tại MO cũng như tại Bảo tàng Quốc gia Costa Rica (CR) ở San José, Costa Rica; còn các isotype lưu giữ tại CR.^[2]

Mô tả

Cây thân thảo lâu năm leo bám cao, với thân thanh mảnh, có rãnh. Lá dạng màng, hình tim, dài 10-15 cm, rộng 9-12 cm, nguyên, 5 gân hình chân vịt, cuống lá dài 2-3 cm, nhẵn nhụi, không có tuyến. Tua cuốn chẻ 4. Hoa cái đơn độc. Tràng hoa màu vàng, chia 5 phần xẻ sâu, với các phần hình tam giác lớn. Đài hoa có răng cưa nhỏ. Hoa đực dạng bông thóc ở nách cuống lá. Quả hình thoi thuôn dài, một hạt, có gân theo chiều dọc, nhiều gai, được các lông đơn bào che phủ, thưa đốm trắng; khi chín có màu đỏ đồng-nâu đỏ xỉn.^[2]

Phân bố

Loài bản địa Costa Rica, Panamá.^[7]

Chú thích

1. ^ Rafael Lira Saade & Fernando Chiang, 1992. Two new combinations in Sechium (Cucurbitaceae) from Central America, and a new species from Oaxaca, Mexico. Novon; a Journal for botanical nomenclature from the Missouri Botanical Garden 2(3): 227-231, xem trang 227-229.
2. ^ Luis Diego Gómez & Jorge Gómez Laurito, 1983. Plantae Mesoamericanae novae: Frantzia venosa. Phytologia 53: 447.
3. The Plant List (2010). “Sechium venosum”. Truy cập ngày 13 tháng 9 năm 2013.
4. Sebastian P., Schaefer H., Lira R., Telford I. R. H. & Renner S. S., 2012. Radiation following long-distance dispersal: the contributions of time, opportunity and diaspore morphology in Sicyos (Cucurbitaceae). Journal of Biogeography 39: 1427–1438, doi:10.1111/j.1365-2699.2012.02695.x.
5. Frantzia venosa trong World Flora Online. Tra cứu ngày 31-10-2024.
6. Sechium venosum trong World Flora Online. Tra cứu ngày 31-10-2024.
7. ^ Sechium venosum trong Plants of the World Online. Tra cứu ngày 31-10-2024.

Liên kết ngoài

• Tư liệu liên quan tới Sechium venosum tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Sechium venosum tại Wikispecies
• Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Sechium venosum”. International Plant Names Index.