Tây Papua (tỉnh)

Tây Papua Papua Barat
—  Tỉnh có vị thế đặc biệt  —
Tỉnh Tây Papua
Hiệu kỳ Huy hiệu
Khẩu hiệu: Cintaku negeriku (tiếng Indonesia) (Tôi yêu đất nước tôi)
Vị trí Tây Papua tại Indonesia
OpenStreetMap
Tây Papua
Quốc gia	Indonesia
Thành lập	2003
Thủ phủ	Manokwari
Diện tích
• Tổng cộng	60.275,33 km^2 (23,272,44 mi^2)
Thứ hạng diện tích	5
	[1]
Độ cao cực đại (núi Arfak)	2,955 m (9.695 ft)
Dân số (giữa 2022)[2]
• Tổng cộng	561.403
• Mật độ	9,3/km^2 (24/mi^2)
	[3]
Nhân khẩu
• Dân tộc	51% các bộ lạc Tây Papua (bao gồm Arfak, Biak-Numfor, Ayfat, Baham, Yapen, Mooi, Tehit, Wandamen, Irahutu, Kokoda, Inanwatan) 15% Java 5,3% Bugis 4,4% Ambon 4,1% Buton 2.3% Makassar 17,9% khác
• Tôn giáo	62,9% Cơ Đốc giáo —54,2% Tin Lành —8,7% Công giáo 36,7% Hồi giáo 0,19% Ấn Độ giáo 0,19% Phật giáo
• Ngôn ngữ	Indonesia Mã Lai Papua (ngôn ngữ chung) và các ngôn ngữ địa phương
Múi giờ	Giờ Đông Indonesia (UTC+09:00)
Mã bưu chính	98011 - 98495
Mã ISO 3166	ID-PB
HDI	0,626 (trung bình)
hạng HDI	16
Trang web	papuabaratprov.go.id

Tây Papua (tiếng Indonesia: Papua Barat), tên cũ Irian Jaya Barat (Tây Irian), là một tỉnh của Indonesia. Tỉnh bao gồm hai bán đảo phía tây của đảo New Guinea, là nửa phía đông của bán đảo Đầu Chim (hay bán đảo Doberai) và bán đảo Bomberai, cùng với các đảo nhỏ gần đó. Tỉnh này ở phía bắc giáp Thái Bình Dương, phía tây giáp biển Halmahera và biển Ceram, phía nam giáp biển Banda, và về phía đông giáp tỉnh Trung Papua và vịnh Cenderawasih. Manokwari là thủ phủ và thành phố lớn nhất của tỉnh. Tây Papua là tỉnh ít dân thứ hai ở Indonesia (sau Nam Papua). Tỉnh có dân số 1.134.068 theo điều tra dân số năm 2020 và ước tính chính thức vào giữa năm 2022 là 1.183.307.^[4] Tuy nhiên, tổng diện tích và dân số giảm theo quyết định của Nghị viện vào ngày 17 tháng 11 năm 2022 để thành lập tỉnh thứ 38 của Indonesia. Do đó, tỉnh Tây Papua bị thu hẹp có dân số ước tính vào giữa năm 2022 chỉ là 561.403 người.

Sau khi Nhật Bản đầu hàng, người Hà Lan ở lại New Guinea cho đến năm 1962 khi họ chuyển giao quyền kiểm soát khu vực này cho chính phủ Indonesia như một phần của Thỏa thuận New York. Tây Papua được thành lập một cách hợp pháp với tư cách là một tỉnh vào năm 1999, nhưng mãi đến năm 2003 nó mới được thành lập. Bao gồm mười hai huyện và một thành phố cho đến năm 2022, tỉnh này có tư cách tự trị đặc biệt theo quy định của pháp luật Indonesia.

Tây Papua có Chỉ số Phát triển Con người ở mức trung bình, thấp thứ hai trong số 38 tỉnh của Indonesia. Chính phủ Indonesia đã khởi động việc xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng đầy tham vọng bao gồm Đường cao tốc xuyên Papua, sân bay và các cơ sở khác. Những người chỉ trích cho rằng các dự án này đe dọa các khu vực rừng mưa nhiệt đới và các nền văn hóa bản địa rộng lớn cuối cùng của Đông Nam Á và châu Đại Dương.^[5] Theo Ngân hàng Indonesia, Tây Papua ghi nhận tốc độ tăng trưởng kinh tế 7,7% trong năm 2018, cao hơn mức tăng trưởng kinh tế quốc gia.^[6]

Hành chính

Tất cả các huyện và thành phố hiện có, đã tồn tại trước khi Chính phủ phê duyệt việc thành lập Tỉnh Tây Nam Papua vào tháng 11 năm 2022, được liệt kê dưới đây cùng với diện tích và dân số theo Tổng điều tra dân số năm 2010 và Tổng điều tra dân số năm 2020, cùng với các ước tính chính thức như vào giữa năm 2022.^[7] Số lượng khu được tăng lên 218, bao gồm 1.986 làng vào năm 2019.^[8]

Tên	Diện tích (km^2)	Dân số điều tra 2010	Dân số điều tra 2020[9]	Dân số ước tính mid 2022[10]	Thủ phủ	Số khu	Số làng	HDI[11] 2018 estimate
Fakfak	9.736,55	66.828	85.197	86.283	Fakfak	17	149	0,670 (Trung bình)
Kaimana	17.849,22	46.249	62.256	63.633	Kaimana	7	86	0,637 (Trung bình)
Teluk Wondama (Wondama Bay)	4.847,34	26.321	41.644	43.746	Rasiei	13	76	0,589 (Thấp)
Teluk Bintuni (Bintuni Bay)	19.943,29	52.422	87.083	92.236	Bintuni	24	117	0,631 (Trung bình)
Manokwari	2.763,02	145.285	192.663	197.097	Manokwari	9	173	0,712 (High)
Manokwari Selatan (Nam Manokwari)	1.837,10	18.564	35.949	38.648	Boundij-Ransiki	6	57	0,588 (Thấp)
Pegunungan Arfak (Dãy núi Arfak)	3.298,81	23.877	38.207	39.760	Ullong	10	166	0,553 (Thấp)
Tổng cộng không bao gồm tỉnh mới Tây Nam Papua	60.275,33	379.546	542.999	561 403	Manokwari	86	824
T/p Sorong	205,26	190.625	284.410	295.809	Sorong	10	41	0,774 (Cao)
Sorong	7.564,65	70.619	118.679	125.949	Aimas	30	252	0,643 (Trung bình)
Sorong Selatan (Nam Sorong)	6.570,23	37.900	52.469	53.884	Teminabuan	15	123	0,610 (Trung bình)
Raja Ampat	7.442,31	42.507	64.141	66.839	Waisai	24	121	0,628 (Trung bình)
Tambrauw[12]	11.954,82	6.144	28.379	35.742	Fef	29	218	0,520 (Thấp)
Maybrat	5.385,68	33.081	42.991	43.681	Kumurkek	24	260	0,582 (Thấp)

Tham khảo

1. Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2023.
2. Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2023.
3. Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2023.
4. Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2023.
5. Laurance, William (17 tháng 1 năm 2019). “A highway megaproject tears at the heart of New Guinea's rainforest”. Yale Environment 360. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2021.
6. “Pertumbuhan Ekonomi Papua Barat 7,7 Persen, Dipicu Ekspor LNG | Papua Bisnis.com”. Bisnis.com. 10 tháng 12 năm 2018.
7. Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2023.
8. “Kode POS 2020 seluruk Indonesia”. www.nomor.net.
9. Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2021.
10. Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2023.
11. “Pembangunan Manusia | Provinsi Papua Barat”. ipm.bps.go.id. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2023.
12. Undang-Undang Nomor 56 Tahun 2008 tentang Pembentukan Kabupaten Tambrauw di Provinsi Papua Barat (Law Number 56 of 2008 regarding the Formation of Tambrauw Regency in West Papua Province). In Indonesian.