Tiếng Dinka

Tiếng Dinka
Thuɔŋjäŋ
Phát âm	[t̪uɔŋ.ɟa̤ŋ]
Sử dụng tại	Nam Sudan
Tổng số người nói	Trên 5 triệu
Dân tộc	Người Dinka
Phân loại	Nin-Sahara Đông Sudan Nin Tây Nin Dinka-Nuer Tiếng Dinka
Hệ chữ viết	Dinka
Mã ngôn ngữ
ISO 639-2	din
ISO 639-3	tùy trường hợp: dip – Đông Bắc (Padang) diw – Tây Bắc (Ruweng) dib – Trung Nam (Agar) dks – Đông Nam: Twi Nyarweng Hol dik – Southwestern (Rek & Twic)
Glottolog	dink1262[1]
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Dinka (nội danh Thuɔŋjäŋ, Thuɔŋ ee Jieng hay Jieng) là một cụm phương ngữ, bản ngữ của người Dinka, dân tộc lớn nhất ở Nam Sudan. Ngôn ngữ này có nhiều phân dạng, Ngok, Rek, Agaar, Awiel, Twic Mayardit, Hol, Nyarweng, Twi và Bor; những phương ngữ này đủ khác biệt (dù vẫn thông hiểu lẫn nhau) để có dạng viết chuẩn riêng. Rek là dạng chuẩn và phương ngữ uy tín.

Ngôn ngữ gần gũi nhất với tiếng Dinka là tiếng Nuer, đối địch truyền thống của người Dinka.

Ngữ âm

Phụ âm

Có 20 âm vị phụ âm:

	Môi		Răng		Chân răng		Vòm		Ngạc mềm
Mũi		m		n̪		n		ɲ		ŋ
Tắc	p	b	t̪	d̪	t	d	c	ɟ	k	ɡ
Sonorant		w		l		ɾ		j		ɣ

Nguyên âm

Tiếng Dinka có một hệ thống nguyên âm lớn, với ít nhất mười ba nguyên âm được phân biệt. Dấu hai chấm bên dưới ([◌̤]) biểu thị cho nguyên âm hà hơi:

	Trước		Sau
	thường	hà hơi	thường	hà hơi
Đóng	i	i̤	u
Nửa đóng	e	e̤	o	o̤
Nửa mở	ɛ	ɛ̤	ɔ	ɔ̤
Mở			a	a̤

Tham khảo

1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Jieng”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

Liên kết ngoài

• OpenRoad page on Dinka Lưu trữ 2011-07-09 tại Wayback Machine
• Dinka Language Institute (Australia) (DLIA) multilingual site on Dinka, including in Dinka Lưu trữ 2012-10-22 tại Wayback Machine
• SIL page on Dinka "macrolanguage" (access to SIL & Ethnologue pages)
• PanAfrican L10n page on Dinka
• Dinka alphabet on Answer.com

Tài liệu

• Andersen T. (1987). "The phonemic system of Agar Dinka". Journal of African Languages and Linguistics 9, 1–27.
• Andersen T. (1990). "Vowel length in Western Nilotic languages". Acta Linguistica Hafniensia 22, 5–26.
• Andersen T. (1991). "Subject and topic in Dinka". Studies in Language 15, 265–294.
• Andersen T. (1993). "Vowel quality alternation in Dinka verb inflection". Phonology 10, 1–42.
• Beltrame, G. (1870). Grammatica della lingua denka. Firenze: G. Civelli.
• Deng, Makwei Mabioor (2010). Piööcku Thuoŋjäŋ: The Elementary Modern Standard Dinka (Multilingual Edition), Xlibris, ISBN 1450052401.
• Malou, Job. (1988) Dinka Vowel System. Summer Institute of Linguistics and the University of Texas at Arlington Publications in Linguistics. ISBN 0-88312-008-9.
• Mitterrutzner, J. C. (1866). Die Dinka-Sprache in Central-Afrika; Kurze Grammatik, Text und Worterbuch. Brixen: A. Weger.
• Nebel, A. (1979). Dinka-English, English-Dinka dictionary. 2nd. ed. Editrice Missionaria Italiana, Bologna.
• Nebel, A. (1948). Dinka Grammar (Rek-Malual dialect) with texts and vocabulary. Instituto Missioni Africane, Verona.
• Trudinger. R. (1942-44). English-Dinka Dictionary. Sudan Interior Mission
• Tuttle. Milet Picture Dictionary English-Dinka. (at WorldLanguage.com)