Tiếng Vai

Tiếng Vai
ꕙꔤ
Sử dụng tạiLiberia, Sierra Leone
Khu vựcTây Phi
Tổng số người nói120.000
Phân loạiNiger–Congo
  • Mande
    • Tây Mande
      • Trung Tây Mande
        • Manding–Jogo
          • Manding–Vai
            • Vai–Kono
              • Tiếng Vai
Hệ chữ viếtChữ Vai
Mã ngôn ngữ
ISO 639-2vai
ISO 639-3vai
Glottologvaii1241[1]
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Vai, còn gọi là tiếng Vy hay tiếng Gallinas, là một ngôn ngữ Mande, được nói bởi khoảng 104.000 người VaiLiberia và bởi khoảng 15.500 người ở Sierra Leone.[2]

Hệ chữ viết

[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Vai đáng chú ý vì là một trong số ít các ngôn ngữ châu Phi có hệ thống chữ viết riêng, không dựa trên chữ Latinh hoặc Ả Rập. Chữ Vai là một hệ âm tự được sáng tạo bởi Momolu Duwalu Bukele khoảng năm 1833, dù có những ghi chép từ năm 1815. Sự tồn tại của chữ Vai được ghi nhận năm 1834 bởi những nhà truyền giáo người Mỹ ở Missionary Herald của ABCFM [3] và bởi Rev. Sigismund Wilhelm Koelle, một nhà truyền giáo người Sierra Leone của Church Mission Society of London.[4]

Chữ Vai đã được dùng để in Tân Ước năm 2003.

Âm vị học

[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Vai là một ngôn ngữ thanh điệu và có 12 nguyên âm, 31 phụ âm, như được thể hiện trong các bản dưới đây.

Nguyên âm

[sửa | sửa mã nguồn]
  Nguyên âm miệng Nguyên âm mũi
Trước Sau Trước Sau
Đóng i u ĩ ũ
Nửa đóng e o ɛ̃ ɔ̃
Nửa mở ɛ ɔ
Mở a ã
Môi Chân răng Sau
chân răng

/Vòm
Ngạc mềm Môi
-Ngạc mềm
Thanh hầu
Mũi m n ɲ ŋ
Tắc/
Tắc xát
p
 
b
 
t
 
d
 

 

ᶮdʒ
k
 
g
ᵑɡ
k͡p
 
ɡ͡b
ᵑ͡ᵐɡ͡b
Hút vào ɓ
ᵐɓ
ɗ
ⁿɗ
Xát f v s z (ʃ) h
Tiếp cận
(Cạnh)
j w
l
Rung (r)

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Vai”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. ^ Ethnologue report for Vai
  3. ^ “Report of Messrs. Wilson and Wynkoop”. Missionary Herald. tháng 6 năm 1834. tr. 215.
  4. ^ “A Written language in Western Africa”. The New-Jerusalem magazine. A. Howard. 23 (10): 431.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

Bản mẫu:Mande languages

Chúng tôi bán
Bài viết liên quan
Bài viết dành cho các bạn sinh viên công nghệ đang mông lung về con đường phía trước.
Bài viết dành cho các bạn sinh viên công nghệ đang mông lung về con đường phía trước.
Câu hỏi thường gặp nhất từ các bạn trẻ là “Nên học gì, học như thế nào để chuẩn bị tốt nhất cho việc tốt nghiệp?”
Thời điểm “vàng” để giáo dục giới tính cho trẻ
Thời điểm “vàng” để giáo dục giới tính cho trẻ
Khi nói chuyện với con về chủ đề giới tính và tình dục, ba mẹ hãy giải thích mọi thứ phù hợp với độ tuổi, khả năng tiếp thu của con
Tải Game Dra+Koi - Long Ái Việt hóa
Tải Game Dra+Koi - Long Ái Việt hóa
Dra+Koi là một trò chơi điện tử thuộc thể loại nhập vai (RPG) kết hợp với yếu tố chiến thuật và nuôi dưỡng sinh vật
JR Pass là gì? Hướng dẫn sử dụng JR Pass đi khắp nước Nhật dễ dàng
JR Pass là gì? Hướng dẫn sử dụng JR Pass đi khắp nước Nhật dễ dàng
Bạn muốn đi nhiều nơi tại Nhật nhưng chi phí đi lại thì quá cao? Hãy yên tâm, lựa chọn của bạn sẽ đơn giản hoá hơn nhiều khi đã có JR Pass là có thể di chuyển khắp mọi miền quê ở đất nước mặt trời mọc