Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Ha Noi National University of Education
Địa chỉ
	136 đường Xuân Thủy, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam
Thông tin
Loại	Đại học công lập
Khẩu hiệu	Chuẩn mực - Sáng tạo - Tiên phong
Thành lập	11 tháng 10 năm 1951; 73 năm trước
Hiệu trưởng	PGS.TS Nguyễn Đức Sơn
Website	www.hnue.edu.vn
Thông tin khác
Viết tắt	HNUE; là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh: Ha Noi National University of Education
Thành viên	Trường Trung học phổ thông chuyên
Tổ chức và quản lý
Phó hiệu trưởng	PGS.TS Nguyễn Văn Trào

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (tiếng Anh: Hanoi National University of Education - viết tắt: ĐHSPHN hay HNUE) là một trường đại học công lập tại Việt Nam. Được thành lập vào năm 1951, là trường đại học thứ tư tại Việt Nam được thành lập (sau Trường Đại học Y Hà Nội - 1902, Đại học Quốc gia Hà Nội - 1904 và Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam - 1925), trường Đại học Sư phạm Hà Nội là một trong những cơ sở giáo dục đại học lớn nhất tại Việt Nam. Trường Đại học Sư phạm Hà Nội có một trường trung học phổ thông trực thuộc là Trường Trung học phổ thông chuyên, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội dành cho các học sinh chuyên trên toàn quốc.

Trường vốn là một ban trực thuộc của Ban Đại học Văn khoa theo sắc lệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh,^[2] với mục đích đào tạo các giáo viên cho các cấp học trên toàn quốc. Năm 1951, trường chính thức được tách riêng với tên gọi Đại học Sư phạm Khoa học, với hiệu trưởng đầu tiên là Giáo sư Lê Văn Thiêm. Năm 1994, cùng với Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội và Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội, ba trường cùng được sắp xếp và trở thành những trường trực thuộc đầu tiên của Đại học Quốc gia Hà Nội mới được thành lập.^[3] Tuy nhiên, vào năm 1999, Trường được tách ra khỏi Đại học Quốc gia Hà Nội, và chính thức mang tên gọi như ngày nay.^[4]

Năm 2008, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội là chủ nhà của Olympic Vật lý Quốc tế lần thứ 39.

Lịch sử

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội được thành lập ngày 11 tháng 10 năm 1951 theo Nghị định 276 của Bộ Quốc gia Giáo dục Việt Nam. Ngày 10 tháng 12 năm 1993 theo Nghị định 97/CP của Chính phủ, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội I là một trường thành viên thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội. Theo Quyết định 201/QĐTTg ngày 12 tháng 10 năm 1999 của Thủ tướng Chính phủ,^[4] Trường Đại học Sư phạm tách khỏi Đại học Quốc gia Hà Nội thành Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Trường có cơ sở 2 đặt tại tỉnh Hà Nam (trên cơ sở sáp nhập Trường Cao đẳng Sư phạm Hà Nam) vào ngày 30 tháng 12 năm 2015.

Các tên gọi cũ:

Trường Sư Phạm cao cấp
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 1^[2]
Trường Đại học Sư phạm - Đại học Quốc gia Hà Nội

Ban giám hiệu đương nhiệm

Hiệu trưởng: PGS.TS Nguyễn Đức Sơn
Phó Hiệu trưởng: PGS.TS Nguyễn Văn Trào - phụ trách đào tạo (Nguyên Trưởng Khoa Toán-Tin)

Nhân sự

Tổng số cán bộ quản lý, giảng viên và nhân viên là 1.227 (807 giảng viên trong đó có 609 giảng viên biên chế, 70 giảng viên hợp đồng dài hạn, 362 nữ giảng viên), trong đó có:

24 Giáo sư
126 Phó Giáo sư
227 Tiến sĩ khoa học và Tiến sĩ
177 Thạc sĩ
19 Nhà giáo Nhân dân và 74 Nhà giáo Ưu tú;

Cơ sở vật chất, kỹ thuật: Giảng đường có tổng diện tích là 19.760 m² và 181 phòng; phòng máy tính có tổng diện tích là 2.812 m² và 36 phòng; thư viện có tổng diện tích là 6.334 m² và 31 phòng; phòng thí nghiệm có tổng diện tích là 2.545 m² và 38 phòng.

Cơ cấu tổ chức

Hiện nay, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội gồm có 24 khoa trực thuộc, các đơn vị nghiên cứu khoa học như Viện Khoa học Xã hội, Viện Khoa học Tự nhiên; ngoài ra còn có các trường phổ thông trực thuộc mà nổi tiếng nhất là Trường Trung học phổ thông chuyên.^[5] Trường còn có Phân hiệu Hà Nam trực thuộc.

Các khoa trực thuộc

24 khoa trực thuộc Đại học Sư phạm Hà Nội^[6]
Khoa trực thuộc	Năm thành lập	Phụ trách đào tạo sinh viên đại học chuyên ngành
Toán - Tin	1951	Sư phạm Toán học^[a]	Cử nhân Toán học
Vật lý^[b]	1951	Sư phạm Vật lý^[c]	Cử nhân Vật lý
Hóa học	1951	Sư phạm Hóa học^[d]	Cử nhân Hóa học
Sinh học	1951	Sư phạm Sinh học^[e]	Cử nhân Sinh học
Công nghệ Thông tin	2003	Sư phạm Tin học^[f]	Cử nhân Tin học
Sư phạm Kỹ thuật	1970	Sư phạm Công nghệ - Giáo dục STEM
Ngữ văn	1951	Sư phạm Ngữ Văn^[g]	Cử nhân Văn học
Lịch sử^[h]	1951	Sư phạm Lịch sử^[i]
Địa lý	1956	Sư phạm Địa lý^[j]
Triết học	2011	Triết học
Lý luận chính trị - Giáo dục công dân	1976	Giáo dục Công dân	Giáo dục Chính trị	Chính trị học (Kinh tế chính trị)
Giáo dục Tiểu học	1983	Giáo dục Tiểu học	Giáo dục Tiểu học & Sư phạm tiếng Anh
Giáo dục Mầm non	1985	Giáo dục Mầm non	Giáo dục Mầm non & Sư phạm tiếng Anh
Giáo dục Quốc phòng	2003	Giáo dục Quốc phòng và An ninh
Giáo dục Thể chất	2001	Giáo dục Thể chất
Tiếng Anh	2001	Sư phạm Tiếng Anh	Ngôn ngữ Anh
Tiếng Pháp	2004	Sư phạm Tiếng Pháp
Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc	2024^[7]	Ngôn ngữ Trung Quốc
Nghệ thuật	2003	Sư phạm Âm nhạc	Sư phạm Mỹ thuật
Giáo dục Đặc biệt	2001	Giáo dục Đặc biệt	Hỗ trợ Giáo dục người khuyết tật
Tâm lý Giáo dục	1965	Tâm lý học Giáo dục	Tâm lý học Trường học
Quản lý Giáo dục	1951	Quản lý Giáo dục
Việt Nam học	2004	Việt Nam học	Cử nhân Quản trị Dịch vụ Du lịch & Lữ hành
Công tác Xã hội	2011	Công tác Xã hội

	Sinh viên theo học ngành này được đăng ký hưởng trợ cấp theo nghị định 116/2020/NĐ-CP^[8]

Các trường phổ thông - mầm non trực thuộc

Bốn trường phổ thông - mầm non trực thuộc Trường Đại học Sư phạm Hà Nội^[9]
Trường trực thuộc	Năm thành lập
Trường Mầm non Búp Sen Xanh	1 tháng 6, 2011
Trường Tiểu học Nguyễn Tất Thành	2019
Trường Trung học Cơ sở - Trung học Phổ thông Nguyễn Tất Thành	1998
Trường Trung học Phổ thông chuyên	1966

Các cơ sở khác

^ gồm Sư phạm chính quy, Sư phạm dạy bộ môn bằng tiếng Anh và Sư phạm chất lượng cao
^ Khoa Vật lý cùng với khoa Hóa học & Sinh học đào tạo Cử nhân Sư phạm Khoa học Tự nhiên
^ gồm Sư phạm chính quy, Sư phạm dạy bộ môn bằng tiếng Anh và Sư phạm chất lượng cao
^ gồm Sư phạm chính quy, Sư phạm dạy bộ môn bằng tiếng Anh và Sư phạm chất lượng cao
^ gồm Sư phạm chính quy, Sư phạm dạy bộ môn bằng tiếng Anh và Sư phạm chất lượng cao
^ Bao gồm Sư phạm chính quy và Sư phạm dạy bộ môn bằng tiếng Anh
^ Bao gồm Sư phạm chính quy và Sư phạm chất lượng cao
^ Khoa Lịch sử cùng với khoa Địa lý đào tạo Cử nhân Sư phạm Lịch sử - Địa lý
^ Bao gồm Sư phạm chính quy và Sư phạm chất lượng cao
^ Bao gồm Sư phạm chính quy và Sư phạm chất lượng cao

Các cựu hiệu trưởng

#	Họ tên	Học hàm, học vị	Chuyên ngành	Nhiệm kì
1	Lê Văn Thiêm	GS. TSKH.	Toán học	1951 - 1954
2	Đặng Thai Mai	GS.	Văn học	1954 - 1956
3	Phạm Huy Thông	GS. VS.	Sử học	1956 - 1966
4	Nguyễn Lương Ngọc	GS.	Văn học	1967 - 1975
5	Nguyễn Cảnh Toàn	GS. TSKH.	Toán học	1967 - 1975
6	Dương Trọng Bái	GS.	Vật lý	1976 - 1980
7	Phạm Quý Tư	PGS. TS.	Vật lý	1980 - 1988
8	Vũ Tuấn	GS. TS.	Toán học	1988 - 1992
9	Nghiêm Đình Vỳ ^[3]	PGS. TS.	Sử học	1992 - 1997
10	Đinh Quang Báo	GS. TS.	Sinh học	1997 - 2006
11	Nguyễn Viết Thịnh	GS. TS.	Địa lý	2006 - 2012
12	Nguyễn Văn Minh	GS. TS.	Vật lý	20 tháng 4,2013 - 14 tháng 5, 2024
13	Nguyễn Đức Sơn	PGS.TS.	Tâm lý Giáo dục^[12]	15 tháng 5,2024 - nay

Các giáo sư danh tiếng

GS, NGND Nguyễn Lân: giảng viên khoa Tâm lý giáo dục, nhà từ điển học.^[4]
GS, NGND Đào Văn Tiến: Khoa Sinh học, Giải thưởng Hồ Chí Minh lần thứ nhất.
GS, TSKH, NGND Bùi Văn Ba (Phương Lựu), Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2012 về Văn học cho cụm công trình Lý luận phê bình văn học phương Tây thế kỷ XX; Từ văn học so sánh đến thi học so sánh; Lý luận phê bình văn học; Phương pháp luận nghiên cứu văn học; Tư tưởng văn hoá văn nghệ của chủ nghĩa Mác phương Tây.^[13]
GS, TS Hoàng Xuân Sính, Nguyên Trưởng bộ môn Đại số, khoa Toán, nữ giáo sư toán học đầu tiên của Việt Nam. Người sáng lập, Chủ tịch hội đồng quản trị Trường Đại học Thăng Long.
GS, NGND Nguyễn Đình Chú: giảng viên cao cấp của khoa Ngữ văn ^[14].
GS Phùng Văn Tửu: giảng viên khoa Ngữ Văn, Giải thưởng nhà nước về khoa học và công nghệ đợt 3 ^[15].
GS, TS Nguyễn Mạnh Tường: luật sư, bị mất chức giáo sư vì có dính líu tới phong trào Nhân Văn - Giai Phẩm
GS Lê Khả Kế: nhà từ điển học.
GS Nguyễn Thúc Hào: Nguyên Phó Hiệu Trưởng.

Những cựu sinh viên nổi bật

Cao Huy Đỉnh (1927-1975): Giáo sư, Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Việt Nam, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I năm 1996;
Nguyễn Văn Hiệu: Giáo sư, TSKH Vật lý, Viện sĩ Viện Hàn lâm khoa học Liên Xô, nguyên Ủy viên trung ương Đảng, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1, nguyên Chủ tịch Hội Vật lý Việt Nam, nguyên Chủ tịch Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam;
Nguyễn Văn Đạo: Giáo sư, TSKH Cơ học, Viện sĩ, nguyên giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, nguyên chủ tịch Hội Cơ học Việt Nam, Giải thưởng Hồ Chí Minh;
Nguyễn Khoa Điềm: nhà thơ Việt Nam, Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương, uỷ viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá 9, nguyên Bộ trưởng Bộ Văn hoá - Thông tin Việt Nam;
Vũ Đình Cự: Giáo sư, TSKH Vật lý, nguyên Phó chủ tịch Quốc hội Việt Nam, nguyên Ủy viên trung ương Đảng;
Phan Đình Diệu: Giáo sư, TSKH Toán học, nguyên chủ tịch Hội Tin học Việt Nam, nguyên phó trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo phát triển CNTT Việt Nam khóa 1;
Nguyễn Thanh Hả i: Phó Giáo sư, TS Vật lý, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 14 nhiệm kì 2016-2021 tỉnh Thái Nguyên, đại biểu quốc hội Việt Nam khóa 14 tỉnh Thái Nguyên;
GS, TSKH, NGND Trần Kiên, nguyên trưởng Khoa Sinh học, Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2012 về Khoa học - Công nghệ cho cụm công trình Động vật chí và Thực vật chí Việt Nam ^[16];
Dương Trung Quốc: Nhà sử học, Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Đại biểu Quốc hội Việt Nam;
Dương Thụ: Nhạc sĩ (tốt nghiệp khoa Văn);
Phạm Tiến Duật: Nhà thơ;
Nguyễn Đình Trí: Giáo sư, TS Toán học, nguyên chủ tịch Hội Toán học Việt Nam ^[17];
Đoàn Quỳnh: Giáo sư Toán học ^[18];
Đặng Hùng Thắng: Giáo sư, TSKH Toán học ^[19];
Nguyễn Văn Khánh: Giáo sư, TS Vật lí; nguyên trưởng khoa khoa Vật lí, trường Đại học Sư phạm Hà Nội;
Vũ Đình Hòa: Phó Giáo sư, TSKH Toán học; giảng viên khoa Công nghệ thông tin, trường Đại học Sư phạm Hà Nội; Giám đốc Trung tâm Tài năng trẻ FPT;
Trần Đăng Hưng: Phó Giáo sư, TS Công nghệ Thông tin; trưởng khoa khoa Công nghệ thông tin, trường Đại học Sư phạm Hà Nội;
Đỗ Đức Thái: Giáo sư, TSKH toán học, trưởng khoa Toán-Tin, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội;
Nguyễn Huy Thiệp: nhà văn (tốt nghiệp khoa Sử);
Trần Khải Thanh Thủy: nhà bất đồng chính kiến với Đảng Cộng sản Việt Nam, nhà văn;
Văn Như Cương: thành viên Hội đồng Giáo dục Quốc gia, Hiệu trưởng và sáng lập trường Trung học phổ thông Dân lập Lương Thế Vinh, Hà Nội.
Đàm Bích Thủy: Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam, Nguyên Giám đốc Văn phòng đại diện Ngân hàng Quốc gia úc tại Việt Nam, Nguyên Tổng giám đốc Ngân hàng Citibank Việt Nam.
Lê Hải Trà: Nguyên Tổng giám đốc Sở giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE)

Tranh cãi

Vụ tước bằng thạc sĩ Đỗ Thị Thoan

Đỗ Thị Thoan (bút danh là Nhã Thuyên) vốn là sinh viên K53 Khoa Ngữ Văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Sau khi tốt nghiệp Đại học, cô tiếp tục theo học khóa cao học K18 tại trường này (năm học 2009 – 2010). Luận văn thạc sĩ Vị trí Của Kẻ Bên Lề: Thực Hành Thơ Của Nhóm Mở Miệng Từ Góc Nhìn Văn Hóa Lưu trữ 2016-10-20 tại Wayback Machine, của cô được hội đồng thẩm định của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đánh giá xuất sắc. Nhờ vậy, cô được ký hợp đồng ngắn hạn làm giảng viên giảng dạy môn Văn học Việt Nam hiện đại tại khoa Ngữ Văn trường Đại học Sư phạm Hà Nội từ tháng 9/2012. Cuối tháng 5/2013 khoa này cho biết có sức ép từ cơ quan an ninh nên họ không thể cho cô tiếp tục dạy. Đến đầu tháng 3 năm 2014, PGS TS Nguyễn Thị Bình, tổ trưởng Tổ Văn học Việt Nam hiện đại của Khoa Ngữ văn, người hướng dẫn Nhã Thuyên làm luận văn thạc sĩ, buộc phải về hưu sớm. Sau đó, ngày 27/3/2014, Nhã Thuyên thông báo, cô bị Phòng Sau Đại học của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội mời đến để nhận các quyết định thu hồi bằng và hủy luận văn thạc sĩ của cô.