Muḥammad Ḥusnī Sayyid Mubārak (محمد حسنى سيد مبارك n'árabe, pronunciáu mæˈħæmmæd ˈħosni ˈsæjjed moˈbɑːɾˤɑk), conocíu comúnmente como Hosni Mubarak (4 de mayu de 1928, Kafr el-Muṣīlḥa منوفيه (en) – 25 de febreru de 2020, El Cairu), foi un políticu, militar y dictador exipciu qu'ocupó'l cargu de Presidente de la República Árabe d'Exiptu, exerciendo una dictadura que duró casi trenta años.
Asocedió al presidente interín Sufi Abu Taleb el 14 d'ochobre de 1981, tres l'asesinatu del anterior titular, Anwar el-Sadat el 6 d'ochobre del mesmu añu.[12] Debíu al asesinatu de Sadat, Mubarak caltuvo'l estáu d'emerxencia derogáu apocayá y que fuera declaráu en 1967, lo que-y dexó suprimir les actividaes opositores y aumentar el so poder.[13] Foi reelgido n'eleiciones como candidatu únicu en 1987,[14] 1993[15] y 1999.[16] En 2005 convertir nel primer presidente d'Exiptu n'enfrentar un oponente nes eleiciones, pero de toes formes ganó con un cuestionáu 88,6% de los votos.[17] El so llargu gobiernu foi'l segundu más llargu na historia d'Exiptu, convirtiéndose nel xefe d'estáu de dichu país con más tiempu nel cargu, siendo superáu namái pol Jedive Muhammad Ali, que gobernó dende 1805 hasta 1848, un reináu de cuarenta y trés años.[18]
En gobernando'l país per cerca de trenta años, Mubarak arrenunció al so cargu'l 11 de febreru de 2011 tres una serie de protestes multitudinaries.[19][20] Mubarak foi internáu'l 12 d'abril al sufrir una crisis cardiaca mientres un interrogatoriu.[21]
El día 13 d'abril de 2011 foi ordenada la so detención xunto cola de los sos fíos Alaa y Gamal, con cuenta d'esplorar nos posibles delitos que se-yos imputaben.[22] El día 2 de xunu de 2012 foi condergáu a cadena perpetua pola represión de les protestes mientres la Primavera Árabe, na que morrieron ente 239[23] y más de 800 persones según les distintes fontes.[24] Sicasí, una corte anuló'l xuiciu y ordenó la so repetición en 2013. En payares de 2014, Mubarak foi absueltu pola muerte de los manifestantes y amás foi declaráu inocente de corrupción y arriquecimientu ilícitu.[23]
Nun nuevu xuiciu, Mubarak y los sos fíos fueron condergaos el 9 de mayu de 2015, so cargos de corrupción.[25] De magar, Mubarak atopábase deteníu nun hospital militar, anque los sos fíos fueron lliberaos por una corte d'El Cairu el 12 d'ochobre de 2015.[26] Finalmente, Mubarak foi puestu en llibertá'l 24 de marzu de 2017, dempués de que la xusticia tornara les acusaciones más graves que pesaben contra él.[27]
Mubarak nació en Kafr El-Meselha, en Menufia, nel entós Reinu d'Exiptu, el 4 de mayu de 1928.[28] Terminaos los sos estudios de secundaria, ingresó na Academia Militar d'Exiptu llogrando'l títulu en Ciencies Militares a los venti años d'edá. El 2 de febreru de 1949, salió de l'Academia Militar y xunióse a l'Academia de la Fuercia Aérea, ganando la so comisión oficial como piloto'l 13 de marzu de 1950[29] y, finalmente, recibir una llicenciatura en ciencies de l'aviación.
Mubarak sirvió como oficial de la Fuercia Aérea d'Exiptu en diverses formaciones y unidaes, pasó dos años nuna escuadra de Spitfire de combate.[29] En dalgún momentu na década de 1950, posterior a la revolución que derrocó a la monarquía de Faruq II y proclamó la República d'Exiptu, Mubarak tornó a l'Academia de Fuercia Aérea como instructor, permaneciendo ellí hasta principios de 1959.[29] Ente febreru d'esi añu y xunu de 1961, Mubarak tuvo mayor entrenamientu y na Xunión Soviética, asistiendo a una escuela de formación de pilotos en Moscú, y depués a otra na base de Kant, en Biskek, capital de la entós RSS de Kirguistán (actual República Kirguiza). Mubarak recibió capacitación nel manexu de bombarderos Ilyushin II-28 y Tupolev Tu-16, ganando un llugar na Academia Militar Frunze en Moscú.
Al so regresu a Exiptu, desempeñóse como comandante d'ala, y depués como comandante de base. Mandó na Base Aérea Oeste d'El Cairu n'ochobre de 1966, y depués de volao na base Beni Suef.[29] En payares de 1967, cuando Exiptu yá perdiera'l Sinaí na Guerra de los Seis Díes, Mubarak convertir en Comandante de l'Academia de la Fuercia Aérea. A él atribúyese-y la duplicación del númberu de pilotos y navegantes de la Fuercia Aérea mientres los años previos a la Guerra de Yom Kippur.[30] Dos años más tarde, convertir en Xefe d'Estáu Mayor de la Fuercia Aérea d'Exiptu.
En 1972, Mubarak pasó a ser Comandante de la Fuercia Aérea y Viceministru de Defensa. El 6 d'ochobre de 1973, la Fuercia Aérea d'Exiptu llanzó un ataque sorpresa contra soldaos israelinos na vera de la Canal de Suez. Los pilotos exipcios cumplieron el 90% de los sos oxetivos, faciendo de Mubarak un héroe nacional.[31] Al añu siguiente foi xubíu a Mariscal Supremu de la Fuercia Aérea en reconocencia al so desempeñu na guerra contra Israel.[29][32] A Mubarak acreditóse-y gran parte del rendimientu de la Fuercia Aérea mientres l'entamu de la guerra.[33] L'analista exipciu Mohammed Hassanein Heikal dixo que la Fuercia Aérea xugó un papel mayormente psicolóxicu en dicha guerra, afalando a les fuercies terrestres, en llugar de llevar a cabu cualquier aición militar necesaria.[34] La influencia de Mubarak tamién foi apostada pola fía de Saad el-Shazly, Shahdan el-Shazly. Nuna entrevista col diariu independiente exipciu "Almasry Alyoum" (el 26 de febreru de 2011, tan solu dos selmanes dempués del derrocamientu de Mubarak) postuló que'l dictador esaxeró darréu'l so papel na guerra como parte de la so campaña política, y alterió semeyes de la cámara de mandu militar pa retirar la cara del so padre y poner el suyu. Shahdan manifestó qu'entamaría aiciones llegales contra Mubarak.[35]
En 1975, Mubarak foi escoyíu Vicepresidente d'Exiptu pol Presidente Anwar el-Sadat. Nesta posición, pudo participar nes consultes gubernamentales al cargu de la futura reconciliación col Estáu d'Israel.[36] En setiembre de 1975, Mubarak foi en misión diplomática a Riyad (Arabia Saudita) y Damascu (Siria) pa persuadir a los gobiernos de dambos países de cooperar cola firma d'un tratáu de paz con Israel (conocíu como "Sinaí II"), pero nun lu llogró y nin siquier pudo concretar una xunta col Presidente de Siria Hafez al-Assad.[37][38]
Mientres la so misión en Arabia Saudita, Mubarak desenvolvió una amistá col Príncipe Fahd, con quien Sadat negárase a axuntase y que vía a Mubarak como una figura importante na rellación con Exiptu.[39] A pesar de que Sadat vía la reconciliación como la única manera de recuperar la Península del Sinaí pa Exiptu, Mubarak tuvo acordies colos puntos de vista de dellos mandatarios árabes y opúnxose a los Alcuerdos de Camp David alegando qu'estos nun trataben dellos de los puntos del conflictu árabe-israelín.[39] Sadat inclusive tresfería a Mubarak dalgunos de los sos poderes cuando se diba de vacaciones, por casu.[39] Mubarak atopábase sentáu xunto a Sadat mientres el desfile de la victoria'l 6 d'ochobre de 1981, cuando foi asesináu por Khalid al-Islambuli dempués de que'l Presidente roblara l'alcuerdu de paz final con Israel. Mubarak foi mancáu nel atentáu, y mientres ocho díes Sufi Abu Taleb ocupó interinamente la presidencia, hasta que Mubarak foi nomáu presidente en virtú de la so posición de vicepresidente'l 14 d'ochobre de 1981.
A pesar de que llegalmente Exiptu yá retornara al sistema multipartidista,[40] nun se presentaron otros candidatos a les eleiciones de 1981 y Mubarak foi "aprobáu" como Presidente constitucional por aciu referendu, col 98,5% de los votos nuna participación del 81,1% del eleutoráu,[14] pa un mandatu de seis años.
Una de les primeres coses que tuvo d'encarar Mubarak foi la espulsión d'Exiptu de la Lliga Árabe tres los alcuerdos roblaos con Israel. Hasta la suspensión de Libia de la organización en 2011, mientres la guerra civil, Exiptu foi l'únicu país dalguna vegada suspendíu. Nun foi sinón hasta 1989 qu'Exiptu foi readmitido y la sede de la Lliga volvió a El Cairu, onde tuviera dende la so fundación, depués de permanecer en Túnez dende la espulsión.[41] Mubarak foi reelixíu por aciu otru referendu en 1987, ensin participación de la oposición y col 97,1% de los votos nuna participación del 88,5%.[14]
Exiptu foi miembru de la Coalición aliada mientres la Guerra del Golfu Pérsicu en 1991, contrariu a los intentos expansionistas d'Iraq, y foi unu de los primeros en desembarcar n'Arabia Saudita pa participar na espulsión de les tropes iraquines de Kuwait.[42] Nes eleiciones de 1993, de nuevu ensin oposición, Mubarak foi reelixíu col 96,3% de los votos sobre una participación del 84,2% pa un tercer mandatu.[14]
Dempués del asesinatu de Sadat, Mubarak restauró la llei d'emerxencia que'l so predecesor anulara tan solu dieciocho meses tras, en 1980, y que taba vixente dende la Guerra de los Seis Díes en 1967.[43] Al amparu d'esa llei, los poderes de la policía son estendíos, los derechos constitucionales queden suspendíos y la censura ye llegalizada.[44] Por aciu esa llei'l gobiernu podía suprimir cualquier actividá política non gubernamental (esto ye, la oposición). En 2009, Human Rights Watch envalora que fueron deteníes ente 5.000 y 10.000 persones de manera arbitraria, que podríen quedar encarecladas por tiempu indefiníu ensin xuiciu.[45]
Por cuenta de les sos postures en contra del fundamentalismu islámicu y les sos rellaciones diplomátiques con Israel, Mubarak foi víctima de dellos intentos d'asesinatu infructuosos a lo llargo de la so dictadura. Según la BBC, Mubarak sobrevivió a seis atentaos mientres el so mandatu.[46] En xunu de 1995, mientres Mubarak taba n'Etiopía pa una conferencia de la Organización pa la Unidá Africana, producióse un atentáu nel so contra qu'arreyaba gases nocivos y a la Yihad Islámica Exipcia.[47] Tamién afirmó ser mancáu con un cuchiellu en setiembre de 1999, en Port Said.[48]
Mientres la invasión d'Iraq de 2003, Mubarak manifestar en contra de la mesma, col argumentu de que'l conflictu palestino-israelín tenía de ser solucionáu primero. Tamién alegó que la invasión traería "cien Bin Laden más".[49] Sicasí, tampoco tuvo a favor d'una retirada temprana d'Iraq per parte de los Estaos Xuníos porque creía qu'esto conduciría al caos.[50]
En 2005, Mubarak pasaría a la historia como'l primer Presidente d'Exiptu n'enfrentar a un oponente nes eleiciones presidenciales. Un cambéu a la constitución, aprobada por referendu en mayu de 2005 abrió'l camín pa les eleiciones presidenciales con múltiples candidatos y dio a les cortes xudiciales (y non al gobiernu nin al parllamentu) la potestá de rexir el procesu. Enantes, los exipcios namái fueren consultaos so la forma de plebiscitu (aprobar o refugar) al candidatu propuestu pol Parllamentu d'Exiptu, apoderáu pol PDN. Dalgunos de los principales partíos d'oposición nun aceptaron participar na eleición, afirmando que yera pocu probable qu'éstes fueren llibres y xustes. Los oponentes a la eleición dixeron que la reforma nun yera lo suficientemente llibre yá que caltenía un estrictu control del procesu per parte del gobiernu, sometía les postulaciones a una selección previa por autoridaes nomaes pol gobiernu y daba a los candidatos independientes pocu marxe de maniobra, lo que faía que'l PDN tuviera una apolmonante ventaya.
Mubarak afirmó públicamente que'l so legáu al país sería la democracia. El más grande grupu islamista d'Exiptu, los Hermanos Musulmanes, afirmó que nun sofitaríen a nengún candidatu, pero animaron a la xente a participar na eleición y votar polos partíos opositores.[51] Pela so parte, les autoridaes eleutorales decidieron nun almitir la presencia d'observadores nacionales nin internacionales nos centros de votación.[52]
A diferencia de les consultes anteriores, onde les rellaciones ente Exiptu y los sos vecinos yeren la tema principal, la campaña presidencial pa la eleición presidencial 2005 centrar en temes internes. Los candidatos d'oposición centraron la so campaña sobre l'atrasu del país n'infraestructura, servicios, educación, etc. tres venticinco años de mandatu de Mubarak. La campaña de Mubarak, sicasí, trataba d'enfocase en los grandes llogros d'Exiptu nes sos rellaciones col restu del mundu.[53]
Mientres la mañana del día de la votación surdieron les primeres denuncies de fraude. Denunciar ente otres coses que los miembros del partíu de gobiernu primíen a los votantes nes meses por que votaren pol actual presidente. N'otros centros ufiertar a los votantes cestes de comida pa convidalos a votar. En El Cairu, una manifestación opositora tuvo llugar la mañana de la votación convidando a l'astención, pero a pesar de la prohibición de manifestaciones, ésta nun foi reprimida. En dellos pueblos, cuando a principios de la tarde pocos votaren, informar a la población por altu-parlantes qu'aquellos que nun votaren seríen multaos; d'esa forma llograron que les files de votación enllenárense y al momentu de la votación les persones fueron instruyíes pa votar "pola media lluna" (signu del partíu de gobiernu) para efeutivamente evitar la multa.[54]
Según les cifres definitives, Hosni Mubarak recibió 88% de los votos nos comicios del 7 de setiembre. La participación foi de 23% de los 32 millones d'eleutores, esto ye, 6,5 millones de votantes sofitar. Mubarak foi juramentado como presidente'l 27 de setiembre de 2005.
Mientres tuvo nel poder, la corrupción política nel Ministeriu del Interior de Mubarak aumentó dramáticamente. Figures polítiques y nueves activistes fueron encarcelaos ensin xuiciu.[55] Estableciéronse centros de detención clandestinos onde los caltenía deteníos de manera illegal y indocumentada.[56][57] Universidaes, mezquites y periódicos fueron cerraos por problemes col so enclín políticu.[58] Los militares teníen dexáu violar la privacidá de los ciudadanos en virtú de la llei d'emerxencia.
En 2005, Freedom House, una organización non gubernamental que lleva a cabo investigaciones sobre la democracia, informó que'l gobiernu exipciu de baxu Mubarak espandió reglamentos burocráticos, requisitos de rexistru y otros controles que de cutiu alimenten la corrupción. Freedom House afirmó: "La corrupción sigue siendo un problema importante nel gobiernu de Mubarak, quien se comprometió a faer enforma, pero en realidá nunca fixo nada significativu pa faer frente a ella".[59] N'ochobre de 2010, pocos meses antes del derrocamientu de Mubarak, l'informe del Índiz de Perceición de Corrupción, emitíu por Tresparencia Internacional, evaluó a Exiptu con una puntuación de 3,1 basáu na perceición del grau de corrupción d'empresarios y analistes de distintos países, siendo'l 10 bien llimpiu, y el 0 bien corruptu. Nesi informe, a finales de la era de Mubarak, Exiptu ocupaba'l puestu 98º de los 178º países encuestaos esi añu.[60] Nel índiz de democracia, per otru llau, ocupó'l puestu 138º esi mesmu añu, siendo descritu como un "réxime autoritariu".[61]
En febreru de 2011, dempués de la cayida de Mubarak, ABC News informó que los espertos creen que la riqueza personal de la familia Mubarak yera ente $40 y $70 billones de dólares d'Estaos Xuníos, llograos por aciu contratos militares realizaos mientres el tiempu de Mubarak na fuercia aérea.[62] The Guardian informó que Mubarak y la so familia teníen acumulaos $70 billones de dólares llograos por aciu corrupción, sobornos y actividaes comerciales illexítimes. Supuestamente'l dineru taba en diverses cuentes bancaries, incluyendo en Suiza y el Reinu Xuníu, y la familia de Mubarak invirtiera en propiedaes nel estranxeru. El periódicu dixo que parte de la información alrodiu de la riqueza del ex-mandatariu y la so familia podría ser atropada mientres los últimos diez años.[63] D'alcuerdu a la revista Newsweek, estes acusaciones tán mal encontaes y escarecen de credibilidá.[64]
El 12 de febreru, esautamente un día dempués del arrenunciu de Mubarak, el gobiernu suizu anunció que yá conxelara les cuentes bancaries del presidente y la so familia.[65] El 20 de febreru, la Fiscalía Xeneral d'Exiptu ordenó la conxelación de los activos de Mubarak, y los de la so esposa Suzanne, los sos fíos Alaa y Gamal Mubarak, y les sos fiyasques Heidi Rasekh y Khadiga Gamal. El Fiscal Xeneral tamién ordenó al canciller exipciu comunicar esto a otros países nos que Mubarak y la so familia podríen tener activos. Esta orde producióse dos díes depués de los periódicos exipcios informaren que Mubarak presentó'l so estáu financieru. El 21 de febreru, el réxime militar instauráu tres l'arrenunciu de Mubarak provisoriamente, dio lluz verde a empecipiar un procesu penal contra'l dictador, ensin poner nenguna oxeción al so enxuiciamientu por cargos de corrupción.[66]
El 23 de febreru, el periódicu exipciu Eldostor informó que "una fonte bien informada" describía la orde de la Fiscalía Xeneral de conxelar los activos de Mubarak y la so familia como namás que una señal por que'l dictador abandonara'l país dempués de dellos intentos de faelo fuxir voluntariamente.[67] La Voz d'América informó que, sicasí, el Fiscal Xeneral tamién ordenó una prohibición de viaxar tanto a Mubarak como a la so familia en reconsiderando nueves midíes.[68] El 21 de mayu de 2014, el tribunal d'El Cairu condergaría a Mubarak y a los sos fíos por malversar l'equivalente a $17,6 millones de dólares de los fondos estatales asignaos orixinalmente p'ameyorar la instalación del palaciu presidencial, pero finalmente destinaos a reparar viviendes familiares privaes. Amás de la esixencia de devolver el dineru, Mubarak sería condergáu a trés años de prisión, y los sos dos fíos a cuatro.[69]
Mientres la so llarga presidencia, Mubarak confirmó a los Estaos Xuníos el cumplimientu de los Alcuerdos de Camp David roblaos por Sadat en 1978 pa la paz col Estáu d'Israel. En 1982, yá sol mandatu de Mubarak, el Sinaí foi devueltu a Exiptu. Mubarak n'ocasiones entamó xuntes internacionales pa tratar el conflictu árabe-israelín y fixo una serie d'intentos pa sirvir como intermediariu mientres los mesmos.[70] Mubarak taba esmolecíu de que'l rabín Menachem Mendel Schneerson nun confiara nél en cuanto al conflictu palestín y trató d'axuntase con él en Nueva York.[71]
N'ochobre de 2000, Mubarak entamó una xunta d'emerxencia nel cume de Sharm el-Sheij p'aldericar el conflictu palestino-israelín. Tuvieron presentes mientres la mesma, el Presidente de los Estaos Xuníos Bill Clinton, el Presidente de la Organización pa la Lliberación de Palestina, Yasser Arafat, el Primer Ministru d'Israel Ehud Barak, el Rei de Xordania Abdalá II, el Secretariu Xeneral de la OTAN Javier Solana, y el Secretariu Xeneral de la ONX Kofi Annan.[72] Mubarak tuvo arreyáu tamién na Lliga Árabe, sofitando a los esfuercios de la mesma pa llograr una paz y estabilidá duradera n'Oriente Mediu. Nel Cume de Beirut el 28 de marzu de 2002, la Lliga adoptó la Iniciativa de Paz Árabe, un plan diseñáu por Arabia Saudita pa poner fin al conflictu con Israel al llargu plazu.[73]
Nuevamente nel cume de Sharm el-Sheij, en 2007, Mubarak tuvo axuntáu con Abdalá II de Xordania, el Presidente de Palestina Mahmud Abás y el Primer Ministru Ehud Olmert. El 19 de xunu de 2008, Exiptu medió'l cese d'hostilidáes ente Israel y Hamás.[74][75] Sicasí, acordies con el New York Times, nenguna de les dos partes respetar.[76] L'alcuerdu riquía que Hamás rematara los ataques con cohetes escontra Israel y tenía de cumplise en tola Franxa de Gaza. A cambéu, Hamás esperaba'l fin del bloquéu, la continuación del comerciu de Gaza y les unviaes de camiones pa restaurase a los niveles de 2005.[76][77] Israel nun retiró'l bloquió pero si flexibilizar, dexando entrar noventa camiones más a Gaza, lo cual foi criticáu por Hamás.[78] Israel, pela so parte, acusó a Hamás de contrabandu d'armes nos túneles debaxo d'Exiptu y repitió que los ataques con cohetes nunca cesaron.[76]
En 2009, Mubarak prohibió la conferencia anti-guerra d'El Cairu, por cuenta de que consideraba que nun tomaba abondes aiciones en contra d'Israel.[79]
Margaret Scobey, la embaxadora d'Estaos Xuníos n'Exiptu afirmó en 2009 que naide nel país sabía con certidume quien asocedería a Mubarak cuando esti tuviera que dexar la presidencia, yá fora pola so incapacidá de siguir exerciéndola o pola so muerte.[80] Ella dixo que'l candidatu más probable yera'l fíu del dictador, Gamal Mubarak, anque tamién había otros candidatos como Omar Suleiman, o'l Secretariu Xeneral de la Lliga Árabe Amr Musa.[80] Mubarak negó tales afirmaciones, daqué que Gamal ratificó. Atribúyese-y la frase: "un sistema eleutoral multipartidista introducíu en 2005 volvió'l gobiernu más tresparente".[81] Nixeria Tribune describiría la socesión de Gamal Mubarak, enxamás asocedida, como un sistema "pseudo-monárquicu hereditariu".[82]
El Partíu Nacional Democráticu d'Exiptu siguió afirmando que Mubarak sería'l so únicu candidatu nes eleiciones de 2011. Mubarak afirmaría más tarde, el 1 de febreru, que nun tenía intenciones de presentase pa otru mandatu, anque eso nun ayudar a solliviar la revolución yá empecipiada. El vicepresidente de Mubarak declaró que Gamal tampoco se postularía. Dempués de la cayida de Mubarak, acusar al so fíu d'intentar faese cola presidencia pola fuercia con ayuda del ex-Ministru del Interior Habbid el Adly.[83]
La cayida del llargu réxime de Mubarak empezaría col llamáu "Atentáu d'Alexandría". El 1 de xineru de 2011, foi españáu un artefautu esplosivu nes contornes d'una ilesia d'Alexandría, matando a 23 persones y mancando a otres 97. Esto provocó protestes per parte de la comunidá cristiana, a la que tamién se sumaron dellos musulmanes, que derivaron en condenes al réxime de Mubarak.[84] [85] [86] Sicasí, tal que lo postularía esi mesmu mes el candidatu presiencial Mohamed ElBaradei, la debacle posterior del réxime de Mubarak foi consecuencia principalmente de la revolución rexonal qu'empezaba a xestase n'Oriente Mediu.[87]
El 14 de xineru, una rebelión popular so la forma de protestes multitudinaries y disturbios nes cais, con sofitu de les Fuercies Armaes, derrocó a Zine el Abidine Ben Ali, dictador de la República Tunecina que gobernaba dende 1987. Mubarak nun emitió nenguna declaración internacional ante la revolución contra Ben Ali, como si facer la Lliga Árabe nel so conxuntu, y prefirió remarcar la innecesaria "inxerencia d'estranxeros" nos asuntos de los países árabes.[88] Sicasí, yá yera tarde, el 25 de xineru de 2011, españaron les protestes multitudinaries en tol país esixendo l'arrenunciu de Mubarak y el reestablecimientu de les llibertaes polítiques.[89]
Esi mesmu día, Mubarak oponer nun discursu a arrenunciar, y afirmó que "morrería en suelu exipciu" (probablemente en referencia al exiliu de Zine el Abidine Ben Ali) ente qu'aseguraba amplies reformes si cesaben les protestes.[90] El líder opositor ElBaradei nun punxo atención a les declaraciones de Mubarak, calificándoles como un trucu pa caltenese nel poder.[91] El mesmu grupu de Facebook que proclamó les protestes del martes 25 de xineru programó pal vienres 28 de xineru una nueva revolución. Pidieron un millón de manifestantes pa xunise a la llamada «Marcha de 1 millón d'homes».[92]
Quince minutos dempués de les oraciones diaries, decenes de miles de manifestantes empezaron un llevantamientu qu'en poques hores axuntó a cientos de miles de persones. Mohamed ElBaradei, tornó a El Cairu y dixo que tenía previstu xunise a los manifestantes.[93][94] ElBaradei lideró les protestes na ciudá de Guiza. Sicasí, foi deteníu pola policía cuando salía d'una mezquita en El Cairu.[95]
El gobiernu exipciu bloquió los servicios d'Internet, anque delles persones consiguieron comunicase utilizando software alternativu.[96] El bloquéu d'internet foi ordenáu pol gobiernu de Mubarak a los provisores d'accesu qu'operen nel país árabe produciendo la corte de les conexones internacionales. De resultes de les cortes y bloqueos na nueche del 27 al 28 de xineru los enrutadores y BGPs nun podíen intercambiar tráficu colos servidores exipcios.[97] Mubarak anunció la formación d'un nuevu Gabinete y nun mensaxe a la nación prometió reformes. Siquier morrieron 29 persones nes ciudaes d'El Cairu y Suez. N'El Cairo finaron 16 nos hospitales. En Suez morrieron 13 persones.[98] El 1 de febreru, Mubarak anunció que se colaría tres les futures eleiciones, y que s'establecería una nueva constitución. Les protesta nun se detuvieron y esixeron l'arrenunciu de Mubarak antes del 4 de febreru.[99] Esto, sicasí, nun asocedió.
El xueves 10 de febreru, Mubarak dio un discursu televisáu a les 24:00 hores, pero yera un mensaxe grabáu mientres esa mesma tarde. Por esta razón, mientres la tarde crecía'l rumor de la so salida del país. El mandatariu exipciu dirixir al pueblu p'anunciar que delegaba les sos responsabilidaes de gobiernu nel vicepresidente Omar Suleiman.[100] Añadió tamién qu'en setiembre abandonaría'l poder tres la celebración d'eleiciones. Por que se produza esta socesión, Mubarak prometió reformar la constitución y derogar la Llei d'Emerxencia de 1981. Asina, adoptó como propiu'l cambéu que vive Exiptu con espresiones como «el nuesu movimientu de cambéu nun tien vuelta tras» y «el sangre de los vuesos mártires nun se va perder». Na plaza Tahrir vivir en direutu'l discursu pos esa mesma tarde instalárense pantalles xigantes. Los manifestantes glayaron conseñes en contra del presidente desque anunció que nun se colaría d'Exiptu. L'exércitu, esa mesma tarde, reconociera que les demandes del pueblu yeren xustes y que lo protexeríen. Amás, delegó n'el organizadores de la concentración el control sobre l'accesu a la plaza Tahrir
El 11 de febreru, miles de persones concentrar nel llamáu Día de la Despidida, a pesar de los conseyos del exércitu d'arrenunciar nes protestes, al negase Mubarak a abandonar el poder y considerar insuficientes les reformes anunciaes nel discursu del día anterior. Al Arabiya, anunció al mediudía que'l presidente Mubarak saliera del país cola so familia, dende El Cairo con destín desconocíu,[101] pero, según el Diariu Al Ahram, el supuestu fuxíu sería'l destituyíu ministru de Finances, Youssef Butros Gali, quien partiría escontra Beirut xunto a la so esposa, de nacionalidá libanesa. Tres eso, Europa Press precisó que realmente'l presidente Mubarak treslladárase a la llocalidá turística de Sharm el Sheij, na península del Sinaí, pa tomase un descansu.[102] Pela tarde, el vicepresidente Omar Suleimán emitió un comunicáu nel qu'anunciaba que Mubarak arrenunciara de manera definitiva, dexando'l poder en manes del Conseyu Supremu de les Fuercies Armaes, con Mohamed Hussein Tantawi, Ministru de Defensa, al frente. Esto desamarró la euforia y rocea de los opositores que s'atopaben na Plaza de la Lliberación d'El Cairu. El Conseyu del exércitu exipciu eslleió darréu dambes cámares del Parllamentu, poniendo fin de manera definitiva al réxime de Hosni Mubarak.
Mubarak nun fixo apaiciones públiques dempués de la so dimisión. Sacante la so familia y un círculu zarráu d'allegaos, negar a falar con naide, nin siquier colos sos siguidores. Corriéronse rumores d'un rápidu deterioru de la so salú. Delles fontes afirmaron velo dicir que yá nun quería siguir, sinó direutamente morrer en Sharm el-Sheij.[103][104] Hosni Mubarak y el so antiguu ministru del Interior, Habib al Adli, fueron condergaos a cadena perpetua pola so participación na represión que se cobró más de 800 vides mientres la revolución que provocó'l so derrocamientu en 2011.[105][106]La sentencia foi dictada'l sábadu 2 de xunu de 2012 pol Tribunal Penal d'El Cairu. Sicasí, tanto Mubarak como al Adli fueron absueltos de los cargos de corrupción y esviadura de fondos públicos de los que se-yos acusaba, yá que, según el tribunal, los cargos yá prescribieren, al asoceder presuntamente hai 10 años. Mubarak ye l'únicu xefe d'Estáu depuestu na Primavera Árabe que foi xulgáu pol so propiu pueblu.[24]
El xuiciu tuvo dirixíu pol maxistráu Ahmed Refaat. En concluyendo la sesión, Mubarak foi treslladáu a la prisión exipcia de Tora, onde cumpliría sentencia. Según la televisión estatal, sufrió un "grave problema de salú" a la so llegada al centru penitenciariu. A pesar de la so condena, los fíos de Mubarak, Alaa y Gamal, que tamién taben acusaos de corrupción, fueron absueltos,[107] anque van siguir en prisión a la espera que se resuelva otru casu relativu a la privatización fraudulenta d'un bancu.[24] Tamién fueron absueltos seis altos mandos policiales que participaron na represión de la Primavera Árabe en El Cairu.[24]
La decisión del tribunal nun dexó a naide satisfechu, yá que los contrarios a Mubarak esixíen el so execución y la condena de los altos mandos policiales y de los fíos del rais depuestu. Mohamed Morsi, candidatu de los Hermanos Musulmanes a la presidencia de la República, declaró que'l procesu fuera una "farsa", ente que los sos partidarios consideraben que la sentencia fuera "inxusta".[24]
Miles de contrarios a Mubarak manifestar na Plaza Tahrir, símbolu de la revolución, pa manifestar la so roxura. [108][109][110] En ordenándose la repetición del so xuiciu en xineru de 2013, un nuevu procesu contra Mubarak empezó'l 13 d'abril de 2013. El xuez dictó sentencia en payares de 2014, absolviendo al ex-presidente de la muerte de manifestantes del 2011, corrupción y arriquecimientu ilícitu –cargos polos que taba acusáu por dexar la venta y esportación de gas a Israel per debaxo del preciu del mercáu.[111][23] El Adly y seis de los sos ayudantes tamién fueron absueltos.[23]
A pesar de pasar la mayor parte del tiempu fora de la vista del públicu, Mubarak concedió una rara entrevista en febreru de 2014, trés años dempués del so derrocamientu, col periodista kuwaití Fajer Al-Saeed, espresando'l so sofitu al Ministru de Defensa y Comandante en Xefe de les Fuercies Armaes Abdelfatah Al-Sisi, quien derrocara al Presidente islamista electu Mohamed Morsi en xunetu de 2013, y que yera'l candidatu favoritu nes eleiciones presidenciales. Mubarak reconoció que Sisi taba trabayando pa restaurar l'enfotu del pueblu nel gobiernu. "La xente quier a Sisi, y va prevalecer la voluntá de los exipcios". Mubarak tamién espresó la so almiración escontra'l difuntu Xeque Zayed bin Sultán Al Nahayan, Presidente de los Emiratos Árabes Xuníos, y a los sos fíos, pol so sofitu al pueblu exipciu.[112] Tamién manifestó'l so disgustu pol candidatu opositor Hamdin Sabahi, acusándolo de nasserista.[113]
En xunetu de 2010, cuando Mubarak entá taba nel poder, los medios de comunicación anunciaron qu'Exiptu taba a puntu d'esperimentar un cambéu dramáticu, por cuenta de la creencia de que Mubarak tenía cáncer. Les fontes d'intelixencia dixeron que'l vieyu dictador tenía cáncer d'esófagu,[114] estómagu, o páncrees, pero esto foi negáu poles autoridaes exipcies.[115][116] Les especulaciones sobre la so mala salú aumentaron dempués del so derrocamientu.[117] D'alcuerdu a los medios de comunicación exipcios, la salú de Mubarak empioró dempués de la so fuxida a Sharm el-Sheij. Los informes dicíen que taba ablayáu y que perdía la lucidez por momentos. D'alcuerdu a una fonte exipcia ensin nome oficial "Mubarak quier que lo dexen solu y quier morrer na so tierra natal". La fonte negó tamién que Mubarak tuviera escribiendo les sos memories, yá que creía que taba casi inconsciente.[118] Dempués de la so dimisión, l'embaxador d'Exiptu n'Estaos Xuníos Sameh Shoukry informó que les sos fontes personales dixeron que la salú de Mubarak taba "daqué deteriorada", ente que dellos periódicos exipcios dicíen que taba en coma y en cantu de la muerte.[119] El 12 d'abril de 2013, informóse que fuera hospitalizáu dempués de sufrir un ataque al corazón mientres un interrogatoriu polos sos cargos de corrupción.[120]
En xunu de 2011, l'abogáu de Mubarak, Farih el-Deeb dixo que'l so veceru tenía cáncer d'estómagu y tábase espandiendo.[121] Mubarak yá se sometiera a una ciruxía n'Alemaña por esti mal en 2010 y tamién sufriera de problemes circulatorios con un llatíu irregular nel so corazón.[121] El 13 de xunetu d'esi mesmu añu, informes ensin confirmar indicaron que Mubarak cayera nun estáu de coma na so residencia dempués de dar el so discursu final,[122] y el 17 de xunetu, el-Deeb confirmó estos informes.[123] El 26 de xunetu, según otres fontes, mientres taba hospitalizáu so custodia a la espera del so xuiciu, Mubarak cayó nuna depresión aguda.[124]
Un añu dempués, el 2 de xunu de 2012, informóse que Mubarak sufriera una crisis de salú mientres el so treslláu a la prisión dempués de ser condergáu por cargos de complicidá nel asesinatu de manifestantes. Delles fontes dicíen que sufriera un ataque al corazón.[125][126] Los rumores sobre'l deterioru progresivu del ex-mandatariu siguieron corriendo, dalgunos dicíen que tuvo que ser tratáu con un desfibrilador.[127][128] El 27 d'avientu, Mubarak foi treslláu dende la prisión de Tura al hospital militar d'El Cairu dempués de cayese y quebrase una costiella.[129]
Tiempu dempués, el 19 de xunu de 2014, Mubarak colar nun cuartu de bañu del hospital militar d'El Cairu, onde s'atopaba deteníu, y rompióse la pierna esquierda, tamién se quebró'l güesu de la zanca esquierda, que riquió ciruxía. Mubarak permaneció nel hospital militar dende xineru de 2014 por cuenta de los sos problemes de salú.[130] El 2 de marzu de 2017 foi absueltu pola xusticia de forma definitiva de la muerte de manifestantes mientres la Primavera Arabe, siendo escarceláu'l 24 de marzu de 2017. Mubarak treslladar a vivir a la so residencia en Heliópolis, n'El Cairo, dempués de pasar 6 años en prisión.[131]
Predecesor: Sufi Abu Taleb (Interín) |
Presidente d'Exiptu 1981 - 2011 |
Socesor: Mohamed Hussein Tantawi (Presidente del Conseyu Supremu de les Fuercies Armaes) |