Chữ số Bengal

Chữ số Bengal (tiếng Bengal: সংখ্যা, đã Latinh hoá: shôṅkhya, tiếng Assam: সংখ্যা, đã Latinh hoá: xoiŋkha, tiếng Meitei: মশীং; ꯃꯁꯤꯡ, đã Latinh hoá: mashing) là một hệ đếm của hệ thống số, có nguồn gốc từ tiểu lục địa Ấn Độ, được sử dụng chính thức trong tiếng Bengal,^[1] tiếng Assam,^[2] tiếng Meitei^[3][4] và 3 trong số 22 ngôn ngữ chính thức của Ấn Độ, cũng như trong tiếng Bishnupriya, Chakma và Hajong (theo truyền thống). Chúng được sử dụng bởi hơn 350 triệu người trên khắp thế giới và là một biến thể của hệ ghi số Ấn Độ–Ả Rập.^[5]

Bảng chữ số

Chữ số Bengal	Chữ số Ả Rập	Tiếng Assam	Latinh hóa tiếng Assam	Tiếng Tây Assam	Latinh hóa tiếng Tây Assam	Tiếng Bengal[6]	Latinh hóa tiếng Bengal	Tiếng Đông Bengal[7]	Latinh hóa tiếng Đông Bengal	Tiếng Sylhet	Latinh hóa tiếng Sylhet
০	0	শূন্য, শূইন	xuinnô, xuin	শূন্য	xuinnô	শূন্য	shunnô	শূইন্য	shuinnô	ꠡꠥꠁꠘ꠆ꠘ	shuinnô
১	1	এক	êk	আক, য়াক, এক	aḳ, yaḳ, êk	এক	æk	এক	æk	ꠄꠇ	ex
২	2	দুই	dui	দুই	dui	দুই, দু, দো	dui, du, do	দুই	dui	ꠖꠥꠁ	dui
৩	3	তিনি	tini	তিনি	tini	তিন, তিনি	tin,	তিন	tin	ꠔꠤꠘ	tin
৪	4	চাৰি	sari	চাৰি	sari	চার, চারি	char, chari	চাইর	tsair/sair	ꠌꠣꠁꠞ	sair
৫	5	পাঁচ	pãs	পাঁচ	pãs	পাঁচ	pãch	পাঁচ	pas	ꠙꠣꠌ	fas
৬	6	ছয়	sôy	ছই	sôi	ছয়, ছ	chhôy, chhô	ছয়, ছ	sôy, sô	ꠍꠄ	sôy
৭	7	সাত	xat	সাত	xat	সাত	shat	সাত, হাত	shat, hat	ꠢꠣꠔ	hat
৮	8	আঠ	ath	আঠ	ath	আট	aṭ	আট, আষ্ট	aṭ, ashṭô	ꠀꠐ	aṭ
৯	9	ন	nô	নউ	nôu	নয়, ন	nôy, nô	নয়, ন	nôy, nô	ꠘꠄ	nôy

Các giá trị lớn hơn

Chữ số Bengal	Chữ số Ả Rập	Tiếng Assam	Latinh hóa tiếng Assam	Tiếng Tây Assam	Latinh hóa tiếng Tây Assam	Tiếng Bengal	Latinh hóa tiếng Bengal	Tiếng Đông Bengal[7]	Latinh hóa tiếng Đông Bengal	Tiếng Sylhet	Latinh hóa tiếng Sylhet
১০	10	দহ	dôh	দহ, দচ	dôh, dôs	দশ	dôsh	দশ	dôsh	ꠖꠡ	dôsh
১১	11	এঘাৰ	êgharô	এঘাৰ, এঘ্ৰ, এঘাৰাউ	êgharô, êghrô, êgharau	এগারো	ægarô	এগার	ægarô	ꠄꠉꠣꠞ	êgarô
১২	12	বাৰ	barô	বাৰ	barô	বারো	barô	বার	barô	ꠛꠣꠞ	barô
১৩	13	তেৰ	têrô	তেৰ	têrô	তেরো	terô	তের	terô	ꠔꠦꠞ	têrô
১৪	14	চৈধ্য, চৌধ্য	soiddhô, souddhô	চৈধ্য	soiddhô	চৌদ্দ, চোদ্দ	chouddô, choddô	চৌদ্দ, চইদ্দ	tsouddô/souddô, tsoiddô/soiddô	ꠌꠖ꠆ꠖ	sôddô
১৫	15	পোন্ধৰ	pûndhôrô	পন্ধ্ৰ, পন্হৰ, পনৰ, পন্ৰ	pôndhrô, pônhôrô, pônôrô, pônrô	পনেরো, পনর	pônerô, pônôrô	পনর, পনের, পুন্দর	pônrô, pônerô, pundôrô	ꠙꠘ꠆ꠖ, ꠙꠘ꠆ꠞ	fôndô, fônrô
১৬	16	ষোল্ল	xûllô	ষল্ল, ষোল্ল	xôllô, xollô	ষোলো	sholô	ষুল্ল	shullô	ꠡꠥꠟ꠆ꠟ	shullô
১৭	17	সোতৰ	xûtôrô	সত্ৰ	xôtrô	সতেরো, সতর	shôterô, shôtôrô	সতর, সতের, সাতার	shôtrô, shôterô, shatarô
১৮	18	ওঠৰ	ûthôrô	অঠ্ৰ	ôthrô	আঠারো, আঠেরো	atharo, athero
১৯	19	ঊনৈচ	unnois	ঊন্নিহ, ঊন্নিচ	unnih, unnis	ঊনিশ, ঊন্নিশ	unish, unnish
২০	20	বিচ, কুৰি	bis, kuri	বিচ, কুৰি	bis, kuri	বিশ, কুড়ি	bish, kuṛi	বিশ, কুড়ি	bish, kuṛi	ꠛꠤꠡ	bish
২১	21	একৈচ	êkois	একৈচ	êkois	একুশ	ekush	একুইশ	ekuish	ꠄꠇꠂꠡ	êxôish
৩০	30	ত্ৰিচ, তিৰিচ	tris, tiris	ত্ৰিচ	tris	ত্রিশ, তিরিশ	trish, tirish	তিশ, তিরিশ	tish, tirish	ꠔꠤꠡ (ꠔꠤꠞꠤꠡ)	tish (tirish)
৪০	40	চল্লিচ	sollis	চল্লিচ	sollis	চল্লিশ	chôllish	চল্লিশ	tsôllish/sôllish	ꠌꠟ꠆ꠟꠤꠡ (ꠌꠣꠟ꠆ꠟꠤꠡ)	sôllish (sallish)
৫০	50	পঞ্চাচ	pônsas	পঞ্চাচ	pônsas	পঞ্চাশ	pônchash	পইঞ্চাশ	pôinchash	ꠙꠂꠘ꠆ꠌꠣꠡ	fôinchash
৬০	60	ষাঠি	xathi	ষাঠি, চাঠি	xathi, sathi	ষাট, ষাটি, ষাইট	shaṭ, shaṭi, shaiṭ	ষাইট	shaiṭ	ꠡꠣꠁꠐ	shaiṭ
৭০	70	সত্তৰ	xôttôr	সত্তুৰ	xôttur	সত্তর	shôttôr	সত্তর, সত্তইর, হত্তইর	shôttôr, shôttôir, hôttôir	ꠡꠔ꠆ꠔꠂꠞ	shôttôir
৮০	80	আশী	axi	আচী	asi	আশি	ashi	আশি	ashi	ꠀꠡꠤ	ashi
৯০	90	নব্বৈ	nôbboi	নব্বৈ	nôbboi	নব্বই, নব্বুই	nôbbôi, nôbbui	নব্বই, নব্বুই	nôbbôi, nôbbui	ꠘꠛ꠆ꠛꠂ	nôbbôi
১০০	100	শ, এশ	xô, êxô	শ, আকচ	xô, aḳsô	শত, একশ	shôtô, ækshô	একশ	ækshô	ꠄꠇꠡ	exshô
১০০০	1.000	হাজাৰ, হেজাৰ, এহাজাৰ, এহেজাৰ	hazar, hêzar, êhazar, êhêzar	হাজাৰ, আক হাজাৰ	hazar, aḳ hazar	এক হাজার, সহস্র	æk hajar, shôhôsrô	এক আজার	æk azar	ꠄꠇ ‘ꠀꠎꠣꠞ	ex azar
১০,০০০	10.000	দহ হাজাৰ/হেজাৰ, অযুত, এক অযুত	dôh hazar/hêzar, ozut, êk ozut	দহ হাজাৰ	dôh hazar	দশ হাজার, এক অযুত	dôsh hajar, æk ôjut	দশ আজার	dôsh azar	ꠖꠡ ‘ꠀꠎꠣꠞ	dôsh ázar
১,০০,০০০	100.000	লাখ, এক লাখ	lakh, êk lakh	লাখ, আক লাখ	laḳh, aḳ laḳh	লক্ষ, লাখ	lôkkhô, lakh	লাখ	lakh	ꠟꠣꠈ	lax
১০,০০,০০০	1.000.000	দহ লাখ, নিযুত, এক নিযুত	dôh lakh, nizut, êk nizut	দহ লাখ	dôh laḳh	দশ লক্ষ, দশ লাখ, এক নিযুত	dôsh lôkkhô, dôsh lakh, æk nijut	দশ লক্ষ	dôsh lôkkhô	ꠖꠡ ꠟꠣꠈ	dôsh lax
১,০০,০০,০০০	10.000.000	কোটি, এক কোটি	kuti, êk kuti	কৌটি, আক কৌটি	ḳouti, aḳ ḳouti	কোটি, ক্রোড়, করোড়	koṭi, kroṛ, kôroṛ	কুডি	kuḍi	ꠄꠇ ꠇꠥꠐꠤ	ek kuṭi
১০,০০,০০,০০০	100.000.000	দহ কোটি	dôh kuti	দহ কৌটি	dôh ḳouti	দশ কোটি	dôsh koti	দশ কুডি	dôsh kuḍi	ꠖꠡ ꠇꠥꠐꠤ	dôsh kuṭi

Ví dụ:

• 1065: Một nghìn không trăm sáu mươi lăm/Một nghìn sáu mươi lăm
• ১০৬৫: এহেজাৰ পঁষষ্ঠি। (tiếng Assam), এক হাজার পঁয়ষট্টি। (tiếng Bengal)

Phân số

Danh sách ở trong một cuốn sách vào năm 1908, với giá được tính bằng rupee và anna. Giá ở góc trên bên trái là ২৷৷৹ (2 rupee và 8 anna, hoặc 2½ rupee), giá ở góc trên bên phải là ৸৹ (12 anna hoặc ¾ rupee).

Hệ chữ viết Bengal có riêng một bộ chữ số cho các phân số với mẫu là 16:

Kí tự	Tên	Giá trị	Tên khác
৴৹	1 ānā	1⁄16	১ আনা
৵৹	2 ānā	2⁄16
৶৹	3 ānā	3⁄16
৷৹	4 ānā	4⁄16 = 1⁄4	সিকি, পোয়া, "সোয়া-"
৷৴৹	5 ānā	5⁄16
৷৵৹	6 ānā	6⁄16
৷৶৹	7 ānā	7⁄16
৷৷৹	8 ānā	8⁄16 = 1⁄2	আধুলি, "সাড়ে-"
৷৷৴৹	9 ānā	9⁄16
৷৷৵৹	10 ānā	10⁄16
৷৷৶৹	11 ānā	11⁄16
৸৹	12 ānā	12⁄16 = 3⁄4	"পৌনে-"
৸৴৹	13 ānā	13⁄16
৸৵৹	14 ānā	14⁄16
৸৶৹	15 ānā	15⁄16
১৲	16 ānā	16⁄16 = 1	১ টাকা

Hệ thống này từng là tiêu chuẩn định giá trước khi tiền tệ được phổ biến dưới dạng số thập phân: ২৲ (₹2), ২৷৷৹ (₹2-8, hoặc 2 rupee 8 anna).

Xem thêm

• Tiếng Bengal
• Tiếng Assam

Tham khảo

1. "Bengali alphabet, pronunciation and language". omniglot.com. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2023.
2. "Assamese alphabet, pronunciation and alphabet". omniglot.com. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2023.
3. ""GAZETTE TITLE: The Manipur Official Language (Amendment) Act, 2021"". manipurgovtpress.nic.in. Government of India. India: National Informatics Centre. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2023.
4. "Manipuri language and alphabets". omniglot.com. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2023.
5. "Bengali numbers (বাংলা সংখ্যা)". Omniglot. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2020.
6. "Bengali to Bengali Accessible Dictionary". Bangla Academy. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2025.
7. ^ Shahidullah, Muhammad (1965), বাংলাদেশের আঞ্চলিক ভাষার অভিধান (bằng tiếng Bengali), বাংলা একাডেমী