Hải quân Việt Nam Cộng hòa

Hải quân Việt Nam Cộng hòa
Phù hiệu.
Hoạt động	1952–1975
Quốc gia	Việt Nam Cộng hòa
Phục vụ	Quân lực VNCH
Quân chủng	Hải quân
Phân loại	Thủy quân
Bộ phận của	Bộ Tổng Tham mưu
Khẩu hiệu	Tổ quốc - Đại dương
Hành khúc	Hải quân Việt Nam hành khúc
Tham chiến	- Chiến dịch Xuân – Hè 1972 - Hải chiến Hoàng Sa 1974
Các tư lệnh
Chỉ huy nổi tiếng	- Chung Tấn Cang - Trần Văn Chơn - Lâm Ngươn Tánh - Hồ Văn Kỳ Thoại - Hoàng Cơ Minh
Huy hiệu
Quân kỳ
Hiệu kỳ
Thánh kỳ

Quân lực Việt Nam Cộng hòa
Quân chủng
Lục quân * Hải quân * Không quân
Dấu hiệu/Cấp bậc
Quân hàm * Phù hiệu * Hiệu kỳ
Lịch sử
Tiến trình
x t s

Hải quân Việt Nam Cộng hòa (Tiếng Anh: Republic of Vietnam Navy, RVN) là lực lượng Hải quân trực thuộc Quân lực Việt Nam Cộng hòa, hoạt động trên cả vùng sông nước và lãnh hải Việt Nam Cộng hòa. Tiền thân của lực lượng này là Hải quân Quân đội Quốc gia Việt Nam, gồm những tàu chiến nhỏ do quân đội Liên hiệp Pháp trang bị trước khi rút lui khỏi Việt Nam.

Trong khoảng thời gian tồn tại, Hải quân Việt Nam Cộng hòa là lực lượng có trang bị mạnh nhất Đông Nam Á. Khác với Hải quân Hoa Kỳ được trang bị tàu sân bay để có thể yểm trợ các lực lượng tác chiến trên vùng biển xa cũng như các lực lượng tác chiến ven biển, hải quân VNCH chỉ được Hoa Kỳ cung cấp cho những tuần duyên hạm, khu trục hạm và các chiến hạm loại nhỏ và vừa để có thể tuần tiễu và tác chiến tại lãnh hải gần bờ. Hải quân VNCH là lực lượng chủ chốt tham gia Hải chiến Hoàng Sa 1974 tranh chấp các đảo Hoàng Sa với Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.

Năm 1972 Hải quân Việt Nam Cộng hòa trở thành lực lượng hải quân lớn nhất Đông Nam Á và lớn thứ 4 thế giới theo số lượng tàu chiến và binh sĩ, chỉ sau Liên Xô, Hoa Kỳ và Trung Quốc ^[1]. Một số nguồn thì cho rằng HQVNCH lớn thứ 9 trên thế giới ^[2].

Ngày 30 tháng 4 năm 1975, cùng với sự sụp đổ của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, lực lượng hải quân cũng chính thức giải thể.

• Thánh Tổ: Trần Hưng Đạo.

Lịch sử hình thành

Hải quân Việt Nam Cộng hòa được thành lập ngày 6 tháng 3 năm 1952,^[3] là một thành phần vũ trang trong Quân đội Quốc gia của Quốc gia Việt Nam. Bắt đầu từ đây, các ngành liên hệ thuộc Hải quân cũng được thành lập. Ngày 12 tháng 7 năm 1952, Trung tâm Huấn luyện Hải quân Nha Trang được khánh thành để đào tạo sĩ quan, hạ sĩ quan và thủy thủ chuyên nghiệp.^[4] Một cơ quan chỉ huy là Ban Hải quân, sau đổi thành Phòng Hải quân đặt trực thuộc Bộ Tổng Tham mưu.

Các khóa huấn luyện đầu tiên mở từ tháng 9 năm 1952 tới 1953. Thời gian này, vì Hải quân Việt Nam chưa có tàu nên các tân sĩ quan và thủy thủ Việt Nam khi ra trường phải tập sự trên các tàu của Pháp, Trong đó có một số sĩ quan thi tuyển giữa năm 1952 được cử đi du học ở Pháp. Tháng 4 năm 1953, Hải đoàn Xung phong 25 được Pháp giao lại cho Hải quân Việt Nam. Cuối năm 1953, có thêm 2 Đoàn Tiểu đĩnh. Riêng về Lực lượng Tuần giang (Giang lực) cũng chính thức hình thành vào thời điểm này. Cuối năm 1955, có thêm 3 Hải đoàn mới: Hải đoàn 21 tại Mỹ Tho, Hải đoàn 23 tại Vĩnh Long và Hải đoàn 24 tại Sài Gòn. Một số cơ sở trên bờ ở Mỹ Tho, Cần Thơ, Vĩnh Long, Long Xuyên cùng với Trung tâm Huấn luyện Hải quân Nha Trang, Hải quân Công xưởng Sài Gòn và kho đạn Thành Tuy Hạ cũng được Pháp chính thức giao cho Hải quân Việt Nam.

Lực lượng hình thành

Trước khi triệt thoái khỏi Việt Nam theo Hiệp định Genève 1954, quân đội Pháp đã để lại cho Quân đội Quốc gia VN một số chiến hạm và giang đỉnh. Sau đó, cộng thêm với những giang đĩnh của các đoàn tuần giang bán chính quy sáp nhập vào, lực lượng thủy quân Quốc gia Việt Nam gồm có những đơn vị sau:
-3 Hộ tống hạm (Patrol Craft - PC)
-2 Hải vận hạm (Landing Ship Medium-LSM)
-1 Tàu thủy đạo (Batiment Hydrographe)
-3 Trục lôi hạm (Dragueur, Yard Mine Sweeper-YMS)
-2 Trợ chiến hạm (Landing Ship Support Large-LSSL)
-5 Giang pháo hạm (Landing Ship Infantery Large-LSIL)
-4 Giang vận hạm (Landing Craft Utility - LCU)
-2 Tuần duyên hạm (Garde Côtière - GC)
-70 Quân vận đĩnh (Landing Craft Mechanized-LCM). Trong số này có 2 Tiền phong đĩnh (LCM Monitor), 4 Soái đĩnh (LCM de Commandement), 53 quân vận đĩnh bọc thép (LCM Blinde) và 11 Quân vận đĩnh loại nhẹ (LCM leger).
-95 Tiểu đĩnh gọi chung là Vơ-đét (Vedette), trong đó có 17 chiếc loại ứng chiến (Vedette d'Interception), 1 Vơ-đét canh phòng (Vedette de Surveillance), 6 chiếc loại Tuần cảng Y (Yard). Ngoài ra là các Tiểu Giáp Đĩnh: 36 chiếc loại STCAN, 12 chiếc loại FOM dài 8 mét và 23 chiếc loại FOM dài 11 mét.
-100 Tiểu vận đĩnh LCVP (Landing Craft Vehicle Personnel), tức là loại tàu nhỏ cỡ như Vơ-đét chở được 6 người, trong đó có 81 loại bình thường và 19 loại nhẹ.
-15 Sà lan trong đó một Sà lan máy, 1 Sà lan chở nước và 13 Sà lan thường.
-3 tàu dòng (Remorqueur)

Ngoài ra, phần lớn các chiến hạm đã cũ và có một vài chiếc không còn dùng được.

Những chỉ huy đầu tiên

Trong những năm đầu mới thành lập, các sĩ quan hải quân người Việt chỉ mới tốt nghiệp từ quân trường. Vì cấp bậc còn quá thấp, họ không đủ thâm niên để nắm giữ bất cứ một chức vụ quan trọng nào. Ngay cả chức vụ Trưởng ban Hải quân kiêm Phụ tá Hải quân Việt Nam cạnh Tổng tham mưu trưởng Quân đội Quốc gia, đáng lẽ phải là sĩ quan Hải quân Việt Nam, cũng do giới chức người Pháp nắm giữ. Tính đến năm 1955, nếu không kể đến Hạm đội Pháp tại Viễn Đông, Đại tá Récher là sĩ quan Hải quân cao cấp nhất của Hải quân Pháp tại Việt Nam. Vì thế, ông đảm nhiệm cả hai chức vụ Phụ tá Hải quân cho Tổng tham mưu trưởng Quân đội Quốc gia và quyền Chỉ huy trưởng Hải quân Quốc gia Việt Nam.

Cho đến cuối năm 1954, khi Hải quân Pháp bắt đầu chuyển giao quyền chỉ huy các đơn vị thủy quân cho Việt Nam, quân số Hải quân Việt Nam vẫn còn rất ít. Về cấp sĩ quan, cấp cao nhất chỉ có một Đại úy Lê Quang Mỹ, tất cả sĩ quan các khóa 1, 2, 3 là Trung úy, khóa 4 và 5 là Thiếu úy. Ngoài ra, còn thêm các sĩ quan Hải quân đầu tiên tốt nghiệp Trường Hải quân Brest (École Navale de Brest) hồi hương khoảng cuối mùa hè 1955.

Do nhu cầu điều động thủy quân trong các cuộc hành quân, ngày 1 tháng 7 năm 1955, Thủ tướng Ngô Đình Diệm bổ nhiệm Thiếu tướng Trần Văn Đôn, Phụ tá Tổng tham mưu trưởng Quân đội Quốc gia, kiêm nhiệm chức vụ Trưởng ban Hải quân thay thế Đại tá Récher. Tuy nhiên, việc chuyển quyền chỉ có tính cách chính trị vì toàn bộ sĩ quan của Ban Hải quân dưới quyền tướng Đôn đều là các sĩ quan Hải quân Pháp. Cũng vì lý do này mà Chiến dịch Hoàng Diệu đáng lẽ được tiến hành từ tháng 7 năm 1955, nhưng mãi tới ngày 21 tháng 9 năm 1955 mới khởi sự được.

Khi đó chỉ mới có Hải đoàn Xung phong số 21 được đặt dưới sự điều động của Bộ Tổng Tham mưu Quân đội Quốc gia, do Thiếu tá Lê Quang Mỹ làm Hải đoàn trưởng. Các Hải đoàn khác tuy đã do sĩ quan Việt Nam làm Chỉ huy trưởng, nhưng về hệ thống vẫn còn trực thuộc Bộ Chỉ huy Giang lực (COFFLUSIC) của Pháp. Vì vậy, trong thời gian diễn ra chiến dịch, các Hải đoàn Việt Nam tham chiến được đặt dưới quyền chỉ huy tạm thời của Thiếu tá Lê Quang Mỹ. Vào ngày 20 tháng 8 năm 1955, bằng một nghị định chính thức, Thủ tướng Ngô Đình Diệm bổ nhiệm Thiếu tá Lê Quang Mỹ vào chức vụ Trưởng ban Hải quân, Phụ tá Hải quân cạnh Tổng tham mưu trưởng Quân đội Quốc gia, thay tướng Đôn để chỉ huy Hải quân và đoàn Bộ binh Hải quân (Thủy quân Lục chiến). Vì lẽ này, ông được xem là Chỉ huy trưởng đầu tiên của Hải quân Việt Nam Cộng hòa.

Qua thời gian dài trưởng thành từ tổ chức, xây dựng, chiến đấu. Tính đến năm 1975 Quân chủng Hải quân Việt Nam đã lớn mạnh với các tổ chức:
-1 Bộ Tư lệnh Hải quân
-5 Vùng Duyên hải (Hải khu)
-2 Vùng Sông ngòi
-Hạm đội với nhiều chiến hạm đủ loại
-Các Lực lượng: Đặc nhiệm, Duyên phòng, Duyên đoàn, Liên đoàn, Tuần giang, Giang đoàn Xung phong.
-3 Trung tâm Huấn luyện Hải quân tại Nha Trang, Cam Ranh và Sài Gòn
-Hải quân Công xưởng (Sài Gòn)
-Quân số: Khoảng 40.000 người gồm sĩ quan, hạ sĩ quan và thủy thủ (trong đó có 12 tướng lãnh)

Bộ Tư lệnh và các đơn vị trực thuộc tháng 4/1975

• (Họ tên, cấp bậc, chức vụ chỉ huy Quân chủng và các đơn vị trực thuộc)

Stt	Họ và tên	Cấp bậc	Chức vụ	Chú thích
1	Chung Tấn Cang Hải quân Nha Trang K1[5]	Phó Đô đốc Trung tướng	Tư lệnh	Hạ tuần tháng 3 năm 1975, Tổng thống Thiệu bổ nhiệm Phó Đô đốc Cang thay thế Đề đốc Tánh, để thực hiện di tản lực lượng còn lại của Quân đoàn I và II theo kế hoạch rút bỏ Quân khu 1 và 2.
2	Diệp Quang Thủy Võ bị Đà Lạt K6 Hải quân Nha Trang K3	Phó Đề đốc Chuẩn tướng	Tư lệnh phó kiêm Tham mưu trưởng
3	Nguyễn Thanh Châu Hải quân Nha Trang K3		Chỉ huy trưởng Trung tâm Huấn luyện	Cơ sở tại Nha Trang
4	Nguyễn Hữu Chí Hải quân Nha Trang K3		Phụ tá Tư lệnh HQ Lưu động biển Tư lệnh Lực lượng Duyên phòng (Lực lượng Đặc nhiệm 213)[6]	Bộ tư lệnh đặt tại Sài Gòn
5	Hồ Văn Kỳ Thoại Hải quân Nha Trang 4		Tư lệnh Hải khu 1[7]	Bộ Tư lệnh đặt tại Căn cứ Tiên Sa, Đà Nẵng
6	Hoàng Cơ Minh Hải quân Nha Trang K5		Tư lệnh Hải khu 2[8]	Bộ Tư lệnh đặt tại Cam Ranh
7	Vũ Đình Đào Hải quân Nha Trang K3		Tư lệnh Hải khu 3[9]	Bộ Tư lệnh đặt tại Căn cứ Cát Lở, Phước Tuy
8	Nguyễn Văn Thiện Hải quân Nha Trang K2 Đinh Xuân Thảo[10] Võ khoa Thủ Đức K7	Đại tá Trung tá	Tư lệnh Hải khu 4[11] Đặc khu trưởng Phú Quốc Đặc khu phó kiêm Quận trưởng Phú Quốc	Bộ Tư lệnh đặt tại Phú Quốc, Kiên Giang
9	Nguyễn Văn May[12] Hải quân Nha Trang K5	Đại tá	Tư lệnh Hải khu 5[13]	Bộ Tư lệnh đặt tại Năm Căn, An Xuyên
10	Phạm Mạnh Khuê[14] Hải quân Nha Trang K4		Phụ tá Tư lệnh HQ Lưu động biển Tư lệnh Hạm đội[15]	Bộ Tư lệnh đặt tại Công xưởng Hải quân, Bến Bạch Đằng, Sài Gòn
11	Đinh Mạnh Hùng Hải quân Nha Trang K2	Phó Đề đốc Chuẩn tướng	Tư lệnh Hành quân Lưu động sông[16]	Bộ Tư lệnh đặt tại Bến Bạch Đằng, Sài Gòn
12	Trịnh Quang Xuân Hải quân Brest K3	Đại tá	Tư lệnh Giang khu 3[17]	Bộ Tư lệnh đặt tại Căn cứ Long Bình
13	Đặng Cao Thăng Võ khoa Nam Định[18] Hải quân Brest Pháp K1	Phó Đề đốc Chuẩn tướng	Tư lệnh Giang khu 4 Tư lệnh Hạm đội Đặc nhiệm 21[19]	Bộ Tư lệnh đặt tại Cần Thơ, Phong Dinh
14	Nguyễn Bá Trang[20] Hải quân Nha Trang K4	Đại tá	Tư lệnh Lực lượng Thủy bộ[21]	Bộ Tư lệnh đặt tại Cần Thơ
15	Nghiêm Văn Phú Hải quân Nha Trang K2	Phó Đề đốc Chuẩn tướng	Tư lệnh Lực lượng Tuần thám[22] (Lực lượng Đặc nhiệm 212)	Bộ Tư lệnh đặt tại Mỹ Tho, Định Tường
16	Nguyễn văn Thông[23] Hải quân Nha Trang K3	Đại tá	Tư lệnh Lực lượng Trung ương[24] (Lực lượng Đặc nhiệm 214)	Bộ Tư lệnh đặt tại Đồng Tâm, Mỹ Tho, Định Tường
17	Bùi Kim Nguyệt Hải quân Nha Trang K3		Tư lệnh Hải quân Biệt khu Thủ Đô[25]	Bộ tư lệnh đặt tại trại Lê Văn Duyệt, Sài Gòn
18	Lê Hữu Dõng Hải quân Nha Trang K8		Tư lệnh Lực lượng Đặc nhiệm 99[26]	Bộ Tư lệnh đặt tại Nhà Bè, Gia Định
19	Nguyễn Văn Kính Hải quân Nha Trang K2		Chỉ huy trưởng Liên đoàn Tuần giang[27] (Lực lượng Giang phòng)	Bộ chỉ huy đặt tại Sài Gòn
20	Đoàn Ngọc Bích[28] Hải quân Nha Trang K1		Phụ tá Tiếp vận	Bộ chỉ huy đặt tại Sài Gòn
21`	Vương Hữu Thiều Võ khoa Thủ Đức K1 Hải quân Brest K1		Chỉ huy trưởng Tiếp vận	Bộ chỉ huy đặt tại Sài gòn
22	Nguyễn Văn Lịch[29] Hải quân Nha Trang K1		Chỉ huy trưởng Hải quân Công xưởng	Cơ sở đặt tại Sài Gòn
23	Nguyễn Viết Tân[30] Hải quân Nha Trang K5		Chánh sở Phòng vệ Duyên hải[31]	Cơ sở chính đặt tại Đà Nẵng
24	Nguyễn Đỗ Hải[32] Võ khoa Nam Định Hải quân Brest K1		Chánh Sở An ninh Quân đội	Cơ sở đặt tại Sài Gòn
25	Đặng Vũ Khiêm Đại học Quân y Sài Gòn		Y sĩ trưởng Hải quân
26	Trịnh Hòa Hiệp Hải quân Nha Trang K7	Trung tá	Chỉ huy trưởng Liên đoàn Người nhái	Bộ chỉ huy đặt tại Cát Lái, Thủ Đức, Gia Định

Tướng lãnh xuất thân từ Hải quân Việt Nam Cộng hòa

Stt	Họ và tên	Cấp bậc	Năm phong cấp	Quá trình Thăng cấp	Chú thích
1	Chung Tấn Cang[33]	Phó Đô đốc Trung tướng	1974	Thiếu tá (1957) Trung tá (1960) Đại tá (1963) Ch/tướng (1964) Th/tướng (1964)	Chỉ huy trưởng Giang lực (1959) nt Tư lệnh Hải quân nt nt
2	Trần Văn Chơn[34]	Đề đốcThiếu tướng	1970	Thiếu tá (1956) Trung tá (1959) Đại tá (1966) Ch/tướng (1968)	Chỉ huy HQ 226-Tư lệnh Hải quân (1957) Giám đốc Hải quân Công xưởng Tái nhiệm Tư lệnh Hải quân nt
3	Lâm Ngươn Tánh[35]		1974	Thiếu tá (1956) Trung tá (1960) Đại tá (1965) Ch/tướng (1970)	Chỉ huy Hải lực-Tham mưu trưởng HQ (1957) Giám đốc Hải quân Công xưởng Tham mưu phó hành quân Bộ Tổng tham mưu Tư lệnh phó Hải quân
4	Nguyễn Hữu Chí[36]	Phó Đề đốc Chuẩn tướng	1972	Thiếu tá (1965) Trung tá (1968) Đại tá (1970)	Hạm trưởng HQ 405 Bộ Tư lệnh HQ-Du học Hải chiến tại Hoa Kỳ Bộ Tư lệnh HQ-Học Cao đẳng Quốc phòng
5	Đinh Mạnh Hùng[37]		nt	Thiếu tá (1961) Trung tá (1965) Đại tá (1969)	Quyền Tham mưu trưởng Hải quân Chỉ huy trưởng TT Huấn luyện HQ Nha Trang Phụ tá Tư lệnh Hành quân Lưu động Sông
6	Đặng Cao Thăng[38]		nt	Thiếu tá (1958) Trung tá (1965) Đại tá (1970)	Chỉ huy trưởng TT Huấn luyện HQ Nha Trang Tư lệnh phó Hải quân Tư lệnh Hải khu 4
7	Hồ Văn Kỳ Thoại		nt	Thiếu tá (1962) Trung tá (1969) Đại tá (1970)	Chỉ huy Căn cứ Hải quân Duyên hải Chỉ huy trưởng Sở Phòng vệ Duyên hải Tư lệnh Hải khu 1 và Đặc nhiệm 213
8	Diệp Quang Thủy		nt	Thiếu tá (1964) Trung tá (1965) Đại tá (1966)	Chỉ huy trưởng Lực lượng Hải tuần Kiêm Chỉ huy trưởng Đặc khu Rừng Sát Tham mưu trưởng Hải quân
9	Nguyễn Thanh Châu		1974	Thiếu tá (1966) Trung tá (1869) Đại tá (1973)	Hạm trưởng HQ 08 nt Chỉ huy trưởng TT Huấn luyện HQ Nha Trang
10	Vũ Đình Đào[39]		nt	Thiếu tá (1965) Trung tá (1967) Đại tá (1970)	Chỉ huy trưởng Hải lực Tham mưu phó tại Bộ Tư lệnh Hải quân Tư lệnh Vùng 4 sông ngòi-Tư lệnh Hải khu 3
11	Hoàng Cơ Minh		nt	Thiếu tá (1963) Trung tá(1965) Đại tá (1965)	Tùy viên Quân lực tòa Đại sứ VNCH tại Hoa Kỳ Tham mưu phó Chiến tranh Chính trị Tư lệnh Lực lượng Thủy bộ 211
12	Nghiêm Văn Phú[40]		nt	Thiếu tá (1959) Trung tá (1965) Đại tá (1965)	Chỉ huy trưởng Hải lực nt Tư lệnh Lực lượng Đặc nhiệm Tuần thám 212

Tư lệnh Quân chủng Hải quân qua các thời kỳ

Stt	Họ và tên	Cấp bậc	Tại chức	Chú thích
1	Lê Quang Mỹ[41] Võ bị Huế K2 Hải quân Nha Trang K1	Hải quân Thiếu tá[42]	1955-1957	Chỉ huy trưởng Hải quân đầu tiên. Sử dụng chức danh Phụ tá Hải quân cho Tổng Tham mưu trưởng. Thăng cấp Trung tá (1955), Đại tá (1956). Giải ngũ 1963
2	Trần Văn Chơn Hải quân Nha Trang K1	Hải quân Trung tá	1957-1959
3	Hồ Tấn Quyền[43] Hải quân Nha Trang K1	Hải quân Đại tá	1959-1963	Đổi sang chức danh Tư lệnh Hải quân. Thăng cấp Thiếu tá (1956), Trung tá (1959) và Đại tá (1962). Bị ám sát ngày 1 tháng 11 năm 1963
4	Chung Tấn Cang		1963-1965
5	Trần Văn Phấn Hải quân Nha Trang K1[44]		1965-1966
6	Cao Văn Viên Võ bị Địa phương Cap Saint Jacques[45]	Trung tướng	1966	Đương nhiệm Tổng Tham mưu trưởng, kiêm nhiệm Tư lệnh Hải quân trong một thời gian ngắn
7	Trần Văn Chơn	Hải quân Đại tá	1966-1974	Tái nhiệm Tư lệnh lần thứ 2. Sau cùng là Đề đốc Thiếu tướng. Giải ngũ năm 1974
8	Lâm Ngươn Tánh	Đề đốc Thiếu tướng	1974-1975	Sau cùng giữ chức Phụ tá Quốc vụ khanh, đặc trách tiếp nhận đồng bào di cư từ miền Trung
9	Chung Tấn Cang	Phó Đô đốc Trung tướng	1975	Tái nhiệm lần thứ 2, Tư lệnh sau cùng. Nhậm chức ngày 24 tháng 3, đào nhiệm ngày 29 tháng 4 năm 1975

Phát triển lực lượng

Các Sĩ quan Hải quân VNCH tại Quân cảng Cam Ranh ngày 1 tháng 1 năm 1971

Ngày 7 tháng 11 năm 1955, Pháp chuyển giao Trung tâm Huấn luyện Hải quân Nha Trang lại cho Hải quân Việt Nam Cộng hòa. Khi đó, Trung tâm Huấn luyện Hải quân Nha Trang huấn luyện các khóa sĩ quan sau đây:
-Khóa 6 Sĩ quan Hải quân với tổng số 21 sinh viên sĩ quan, gồm 16 thuộc ngành Chỉ huy và 5 ngành Cơ khí. Nhập trường ngày 21 tháng 4 năm 1955, thời gian thụ huấn 11 tháng. Mãn khóa ngày 8 tháng 3 năm 1956.
-Khóa 7 Sĩ quan Hải quân bắt đầu tuyển mộ vào cuối năm 1955. Khóa này được khai giảng tại Nha Trang vào đầu năm 1956. Học trình kể cả thực tập ngoài đơn vị, được nâng lên hai năm với đầy đủ các môn học văn hóa, kiến thức và chuyên nghiệp cho hai ngành chỉ huy và cơ khí.

Kể từ đó, mỗi năm Trung tâm Huấn luyện Hải quân Nha Trang đào tạo khoảng 1.200 nhân sự các cấp.

Ngày 7 tháng 12, để bành trướng các hoạt động ở sông rạch, mỗi Hải đoàn được trang bị 6 LCM, 4 LCVP và 6 Ho-bo (Hors Bord) có vận tốc cao. Hải quân tiếp nhận hai Trợ chiến hạm (Landing Ship Support Large-LSSL): HQ.225 và HQ.226.

Về quân số, vào tháng 7 năm 1955, Hải quân Việt Nam Cộng hòa có 3.858 người, kể cả 1.291 người thuộc đoàn Bộ binh Hải quân. Cũng trong năm này, Hải quân thành lập các lực lượng lớn và tất cả Bộ Chỉ huy đều đặt tại Sài Gòn.
-Hải lực gồm có:
-3 Hộ tống hạm loại PC (Patrol Craft hay Submarine Chaser): Chi Lăng HQ.01, Vạn Kiếp HQ.02 và Đống Đa HQ.03
-3 Trục lôi hạm loại YMS: Hàm Tử HQ.111, Chương Dương HQ.112, Bạch Đằng HQ.113
-2 Trợ chiến hạm loại LSSL: HQ.225 Nỏ Thần và HQ.226 Linh Kiếm
-4 Hải vận hạm loại LSM (Landing Ship Medium): Hát Giang HQ.400, Hàn Giang HQ.401, Lam Giang HQ.402 và Ninh Giang HQ.403
-10 Tuần duyên đĩnh loại WBP (Coast Guart Patrol Cutter)
-Giang lực, gồm có:
-5 Hải đoàn, mỗi Hải đoàn được trang bị tối thiểu 5 Quân vận đĩnh (Landing Craft Mechanized-LCM), 4 Tiểu vận đĩnh (Landing Craft Vehicle and Personnel-LCVP), 5 Ho-bo có vận tốc cao
-4 Giang pháo hạm loại LSIL (Landing Ship Infantry Large)
-5 Giang vận hạm loại LCU (Landing Craft Utility)
4 chiếc YTL (Yard Tug Light hay Harbor Craft)

Hậu cứ các Hải đoàn được đặt tại các địa điểm: Cần Thơ, Mỹ Tho, Vĩnh Long, Long Xuyên và Cát Lái.

-Các đơn vị trên bờ gồm có:
-Bốn Duyên khu tại Phú Quốc, Nha Trang, Vũng Tàu và Đà Nẵng
-Trung tâm Huấn luyện Hải quân Nha Trang
-Hải quân Công xưởng
-Trung tâm Tiếp liệu
-Các Thủy xưởng tại Cần Thơ và Đà Nẵng

Kể từ ngày 21 tháng 12 năm 1955, Tư lệnh Hải quân Việt Nam Cộng hòa Lê Quang Mỹ công bố thành lập lực lượng Bộ binh Hải quân^[46] hình thành và bắt đầu hoạt động như là một đơn vị của Hải quân.

Bộ Tư lệnh Hải Quân được đặt ở Trại Bạch Đằng sau khi Pháp bàn giao căn cứ Caserne Francis Garnier trên bờ sông Sài Gòn

Về Quân y, Y sĩ Thiếu tá Phạm Tấn Tước^[47] đảm nhiệm chức vụ Y sĩ trưởng Hải quân. Bộ Chỉ huy Bộ binh Hải quân cùng đóng chung ở Trại Bạch Đằng. Y sĩ Thiếu tá Tước cũng phụ trách luôn phần quân y cho đơn vị này.

Các chiến dịch và trận đánh tiêu biểu

• Chiến dịch Hoàng Diệu
• Chiến dịch Đinh Tiên Hoàng 1
• Chiến dịch Đinh Tiên Hoàng 2
• Chiến dịch Nguyễn Huệ
• Các chiến dịch xâm nhập hải phận miền Bắc Việt Nam
• Hải chiến Hoàng Sa 1974

Tranh chấp lãnh thổ hải đảo với các nước

Không chỉ giao chiến với Quân đội Nhân dân Việt Nam, Quân lực Việt Nam Cộng hòa cũng từng tham gia tranh chấp một số hòn đảo với Vương quốc Campuchia, Philippines, Đài Loan và Trung Quốc:

• Năm 1956, Đài Loan điều tàu đến đảo Ba Bình (là đảo lớn nhất tại thuộc quần đảo Trường Sa) khi đó thuộc quyền quản lý của Việt Nam Cộng hòa. Nhân dịp lễ Song Thập 10/10 của Trung Hoa Dân Quốc (tức Đài Loan), Tổng thống Ngô Đình Diệm đã ra lệnh cho quân Việt Nam Cộng hòa rút khỏi đảo Ba Bình, Đài Loan giành quyền kiểm soát đảo mà không cần phải nổ súng.^[48][49]
• Những năm 1956-1966, Hải quân Việt Nam Cộng hòa đã để mất 6 hòn đảo nằm giữa đảo Phú Quốc và nội địa Campuchia vào tay quân đội Vương quốc Campuchia. Đó là các đảo: Hòn Năng trong và Hòn Năng ngoài (tiếng Pháp lần lượt là "Ile du Milieu" và "Ile à l’Eau", còn được gọi là đảo Phú Dự) bị Campuchia đánh chiếm năm 1956; đảo Hòn Tai (Ile du Pic) bị chiếm năm 1958; Hòn Kiến Vàng (Ile des Fourmis) và Hòn Keo Ngựa (Ile du Cheval) bị chiếm năm 1960; đảo Hòn Trọc (đảo Wai hay Poulo Wai, thực tế là gồm 2 đảo nằm liền kề nhau) bị chiếm mất năm 1966. Tổng diện tích các đảo bị mất khoảng 30 km², lớn nhất là đảo Phú Dự rộng khoảng 25 km².
• Năm 1970, Philippines đã tổ chức chiếm giữ đảo Song Tử Đông, đảo Thị Tứ, đảo Loại Ta và 4 đảo nữa từ tay Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Theo như Đại tá về hưu Hải quân Philippines Domingo Tucay Jr kể lại thì các đảo, bãi khi đó hoàn toàn hoang vắng, Philippines chiếm đóng dễ dàng. Chỉ khi tới đảo Song Tử Tây, họ mới thấy quân Việt Nam Cộng hòa đóng ở đây. Quân Phillipines báo về sở chỉ huy, được chỉ thị cứ để mặc quân Việt Nam Cộng hòa. Lính Việt Nam Cộng hòa ở đảo Song Tử Tây cũng để yên để cho quân Philippines hành động. Sau chiến dịch, Philippines chiếm được 6 đảo nổi và bãi đá mà không cần phải nổ súng, trong đó Thị Tứ là đảo lớn thứ nhì, Bến Lạc (Đảo Dừa) là đảo lớn thứ ba, Song Tử Đông là đảo lớn thứ năm ở quần đảo Trường Sa. Philippines giữ các đảo và bãi này từ đó đến nay. Sau vụ chiếm đóng, chính phủ Việt Nam Cộng hòa cũng không hề lên tiếng gì về vụ chiếm đóng đó. Theo như lời Tucay kể lại, nhiều tháng sau khi Philippines chiếm đóng 7 đảo ở quần đảo Trường Sa, các nước khác mới biết vụ việc này^[50][51].
• Năm 1974, trong Hải chiến Hoàng Sa, quân lực Việt Nam Cộng hòa thất bại và mất toàn bộ quần đảo Hoàng Sa vào tay Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
• "Hành quân Trần Hưng Đạo 48" là một chiến dịch do Hải quân Việt Nam Cộng hòa tiến hành vào tháng 2 năm 1974 đưa quân lên đồn trú các đảo chưa bị chiếm đóng để khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Trường Sa sau sự kiện Hải chiến Hoàng Sa vào ngày 19 tháng 1 năm 1974.^[52][53]

Danh sách tàu hải quân của Hải quân Việt Nam Cộng hoà

Đề đốc Trần Văn Chơn cùng Đô đốc Hoa Kỳ Thomas H. Moore và các Thủy thủ VNCH tháng 9/1969

Phần lớn tàu chiến của Hải quân Việt Nam Cộng hòa được Hoa Kì viện trợ bằng cách chuyển giao một số tàu chiến của Hải quân Mỹ cho Việt Nam Cộng hòa, chỉ một số nhỏ ghe tuần tiễu là do Hải quân Pháp để lại:
-Ghe Nautilus -Duyên tốc đĩnh PCF (Swift) -Khinh tốc đĩnh PTF
-PTF loại cũ -PTF Na Uy (Nasty) -PTF (Osprey)

Trang bị của Hải quân Việt Nam Cộng hòa thời điểm tháng 4/1975^[54]

-Tuần dương hạm WHEC (HQ 2, 3, 5, 6, 15, 16, 17) -Khu trục hạm DER (HQ 1, 4)
-Hộ tống hạm PCE-MSF (HQ 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14) -Hộ tống hạm PC (HQ 01, 02, 03, 04, 05, 06)
-Trục lôi hạm MSC (HQ 114, 115, 116) -Tuần duyên hạm PGM (20 chiếc)
-Dương vận hạm LST (HQ 500, 501, 502, 503, 504, 505) -Cơ Xưởng hạm AGP (HQ-800, 801, 802)
-Hải vận hạm LSM (HQ 401, 402, 403, 404, 405, 406) -Trợ chiến hạm LSSL (HQ 228, 229, 230, 231)
-Hỏa vận hạm (HQ YOG (6 chiếc) -Khinh tốc đỉnh PT (8 chiếc)
-Duyên tốc đỉnh PCF (107 chiếc) -Tuần duyên đỉnh WPB (26 chiếc)
-Hải thuyền (250 chiếc) -Giang đỉnh Chỉ huy LCM Commandement (14 chiếc)
-Giang vận hạm LCU (16 chiếc) -Giang tốc đỉnh PBR (239 chiếc)
-Quân vận đỉnh LCVP (53 chiếc) -Giang vận đỉnh LCM 6 và LCM 8 (không nhớ rõ)

Chữ viết tắt dùng trong phần danh sách các hạm:
-TT: (Trọng tải) -KT: (Dài × Rộng × Mớm nước - Đơn vị = mét)
-VT: (Vận tốc) -TD: (Thủy thủ đoàn) -VK: (Vũ khí)

Bảng chi tiết các loại tàu chiến

Lễ thành lập Lực lượng Đặc nhiệm Tuần thám 212 tháng 9/1969

Việt ngữ	Ngoại ngữ	Việt ngữ	Ngoại ngữ
Ngư lôi hạm	Torpilleur	Tiềm thủy đĩnh	Sous Marin
Hộ tống hạm	Aviso	Tuần dương hạm	Croiseur
Tuần tiễu hạm	Patrouilleur	Trực thăng mẫu hạm	Helicopter Deck
Khu trục hạm	Destroyer	Hàng không mẫu hạm	Porte Avions
Thiết giáp hạm	Cuirssé	Hộ tống hạm săn tàu lặn	Frégate

Khu trục hạm DER

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Ký hiệu	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-1	Trần Hưng Đạo	USS Camp DE-251	2	HQ-4	Trần Khánh Dư	USS Foster DE-334

• -Bảng đặc trưng tàu DER (HQ-01):
  -TT: (1.590 tấn tiêu chuẩn) -KT: (93.26 x 11.22 x 4.00) -VT: (19 hải lý/giờ) -TD: (150 người)
  -VK: (2/76mm AA - 6 ASW TT) -Phạm vi: (11.500 dặm/11 hải lý) -Dầu: (300 tấn) -Máy: (dầu cặn - 6.000 ngựa - 2 chân vịt)

Tuần dương hạm WHEC

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-02	Trần Quang Khải	USS Cook Inlet, WHEC-384	5	HQ-15	Phạm Ngũ Lão	USS Absecon, WHEC-374
2	HQ-03	Trần Nhật Duật	USS Yakutat, WHEC-380	6	HQ-16	Lý Thường Kiệt	USS Bering Strait, WHEC-382
3	HQ-05	Trần Bình Trọng	USS Castle Rock, WHEC-383	7	HQ-17	Ngô Quyền	USS Chincoteague, WHEC-375
4	HQ-06	Trần Quốc Toản	USS Mc Culloch, WHEC-386

• Bảng đặc trưng tàu WHEC (HQ-02, HQ-03, HQ-05, HQ-06, HQ-15, HQ-16 và HQ-17):
  -TT: (1.766 tấn tiêu chuẩn) -KT: (94.50 x 12.52 x 3.70) -VT: (17 hải lý/giờ) -TD: (160 người)
  -VK: (1/12.7mm AA - 6 ASW TT -Phạm vi: (18.000 dặm/15 hải lý)
  -Dầu: (400 tấn) -Máy: (dầu cặn - 6.000 ngựa - 2 chân vịt)

Hộ tống hạm PCE-MSF

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-07	Đống Đa II	USS Crestview, PCE-895	5	HQ-11	Chí Linh	USS Shelter, MSF-301
2	HQ-08	Chi Lăng II	USS Gayety, MSF-239	6	HQ-12	Ngọc Hồi	USS Brattleboro, PCER-852
3	HQ-09	Kỳ Hoà	USS Sentry, MSF-299	7	HQ-13	Hà Hồi	USS Prowess, MSF-280
4	HQ-10	Nhật Tảo	USS Serene, MSF-300	8	HQ-14	Vạn Kiếp	USS Amherst, PCER-853]]

• Bảng đặc trưng tàu PCE-MSF (HQ-7, HQ-8, HQ-9 HQ-11 và HQ-13):
  -TT: (640 tấn tiêu chuẩn) -KT: (56.24 x 10 x 2.75) -VT (14-15 hải lý/giờ) -TD: (99 người)
  -VK: (1/76mm AA 2/40mm, 8/20mm) -Máy: (dầu cặn General Motors 12-278A - 2.000 ngựa - 2 chân vịt)
• Bảng đặc trưng tàu PCE-MSF(HQ-10, HQ-12 và HQ-14):
  -TT: (600 tấn tiêu chuẩn) -KT: (56.24 x 10 x 2.75) -VT: (14-15 hải lý/giờ) -TD: (99 người)
  -VK: (1/76mm AA, 2/40mm, 2/20mm)
  -Máy: (dầu cặn General Motors 12-567A - 1.800 ngựa - 2 chân vịt)

Hộ tống hạm PC

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-01	Chi Lăng	PC-1144, Le Mousquet	4	HQ-4	Tuỵ Động	PC-1146, Trident
2	HQ-2	Đống Đa	PC-1167, L'Ardent	5	HQ-5	Tây Kết	PC-1143, Glaive
3	HQ-3	Vạn Kiếp	PC-1167, L'Intrépide	6	HQ-6	Vân Đồn	PC-1569, US Anacorter

• Bảng đặc trưng PC:
  -TT: (300 đến 450) -KT: (54.76 x 7.01 x 5.59)
  -VT: (20.2 hải lý) -TD: (65 người)
  -VK: (1/76mm, 1/40mm, 5/20mm -Máy: (dầu cặn General Motors 16-278A - 2.800 ngựa - 2 chân vịt)

Trục lôi hạm MSC

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-114	Hàm Tử II	MSC-281	3	HQ-116	Bạch Đằng II	MSC-283
2	HQ-115	Chương Dương II	MSC-282

• Bảng đặc trưng tàu MSC:
  -TT: (370 tấn tiêu chuẩn) -KT: (44 x 7.23 x 2.55) -VT: (14 hải lý/giờ) -TD: (45 người)
  -VK: (2/20mm) -Phạm vi: (2.500 dặm/12 hải lý) -Dầu: (40 tấn) -Máy: (dầu cặn General Motors - 600 ngựa - 2 chân vịt)

Tuần duyên hạm PGM

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-600	Phù Du	PGM-64	11	HQ-610	Duyên Hải	PGM-69
2	HQ-601	Tiền Mới	PGM-65	12	HQ-611	Trường Sa	PGM-70
3	HQ-602	Minh Hoà	PGM-66	13	HQ-612	Thái Bình	PGM-72
4	HQ-603	Kiến Vàng	PGM-67	14	HQ-613	Thi Tự	PGM-73
5	HQ-604	Kéo Ngựa	PGM-68	15	HQ-614	Song Tự	PGM-74
6	HQ-605	Kim Quy	PGM-59	16	HQ-615	Tây Sa	PGM-80
7	HQ-606	Mây Rút	PGM-60	17	HQ-616	Hoàng Sa	PGM-82
8	HQ-607	Nam Du	PGM-61	18	HQ-617	Phú Quý	PGM-81
9	HQ-608	Hoa Lư	PGM-62	19	HQ-618	Hòn Trọc	PGM-83
10	HQ-609	Tổ Yến	PGM-63	20	HQ-619	Tô Châu	PGM-91

• Bảng đặc trưng tàu PGM:
  -TT: (100 tấn tiêu chuẩn) -KT: (31.00 x 6.40 x 1.83) -VT: (17 hải lý/giờ) -TD: (2+25 người)
  -VK: (1/40mm, 2/20mm, Morta 81mm) -Máy: (2 dầu cặn GM/Mercedes Benz - 1.900 ngựa - 2 chân vịt)

Tuần duyên đỉnh WFB

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-700	Lê Phước Đức	Point Garnet	14	HQ-713	Huỳnh Văn Ngạn	Point Kennedy
2	HQ-701	Lê Văn Ngà	Point League	15	HQ-714	Trần Lô	Point Young
3	HQ-702	Huỳnh Văn Cư	Point Clear	16	HQ-715	Bùi Viết Thành	Point Partridge
4	HQ-703	Nguyễn Đạo	Point Gammon	17	HQ-716	Nguyễn An	Point Caution
5	HQ-704	Đào Thức	Point Comfort	18	HQ-717	Nguyễn Hân	Point Welcome
6	HQ-705	Lê Ngọc Thanh	Point Ellis	19	HQ-718	Ngô Văn Quyền	Point Banks
7	HQ-706	Nguyễn Ngọc Thạch	Point Slocum	20	HQ-719	Vân Điền	Point Lomas
8	HQ-707	Đặng Văn Hoành	Point Hudson	21	HQ-720	Hồ Đăng La	Point Grace
9	HQ-708	Lê Đình Hùng	Point White	22	HQ-721	Đàm Thoại	Point Mast
10	HQ-709	Trường Tiền	Point Dume	23	HQ-722	Huỳnh Bộ	Point Grey
11	HQ-710	Phạm Ngọc Châu	Point Arden	24	HQ-723	Nguyễn Kim Hưng	Point Orient
12	HQ-711	Đào Văn Đặng	Point Glover	25	HQ-724	Hồ Duy	Point Cypress
13	HQ-712	Lê Ngọc Ẩn	Point Jefferson	26	HQ-725	Trương Ba	Point Monroe

• Bảng đặc trưng tàu WFB:
  -TT: (61 tấn tiêu chuẩn) -KT: (25.00 x 5.19 x 1.75) -VT: (17 hải lý/giờ) -TD: (8+10 người
  -VK: (1/12.7mm, Mortar 81mm) -Máy: (2 dầu cặn GM/Mercedes Benz - 1.900 ngựa - 2 chân vịt)

Trợ chiến hạm LSSL

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-228	Đoàn Ngọc Tăng	LSSL-9	3	HQ-230	Nguyễn Ngọc Long	LSSL-96
2	HQ-229	Lưu Phú Thọ	LSSL-101	4	HQ-231	Nguyễn Đức Bông	LSSL-129

Giang pháo hạm LSIL

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-327	Long Đao	LSIL-698	4	HQ-330	Lôi Công	LSIL-699
2	HQ-328	Thần Tiễn	LSIL-702	5	HQ-331	Tầm Sét	LSIL-871
3	HQ-329	Thiên Kích	LSIL-887

• Bảng đặc trưng tàu LSIL:
  -TT: (250 tấn tiêu chuẩn) -KT: (48.80 x 7.10 x 1.75) -VT: (14 hải lý/giờ) -TD: (5+50 người)
  -VK: (1/40mm, 2/20mm, Mortar 81mm) -Phạm vi: (5.000 dặm/12 haỉ lý) -Máy: (2 dầu cặn - 1.600 ngựa - 2 chân vịt)

Hải vận hạm LSM

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-400	Hàn Giang	USS/LSM-335 (Năm 1966, chuyển thành tàu Bệnh viện)	5	HQ-404	Hương Giang	USS/LSM-175
2	HQ-401	Hát Giang	USS/LSM-110	6	HQ-405	Tiền Giang	USS/LSM-313
3	HQ-402	Lam Giang	USS/LSM-226	7	HQ-406	Hậu Giang	USS/LSM-276
4	HQ-403	Ninh Giang	USS/LSM-85

• Bảng đặc trưng tàu USS/LSM:
  -TT: (từ 520 đến 743 đến 1.045 tấn) -KT: (63.40 x 11.90 x 4.17) -VT: (13.2 hải lý/giờ) -TD: (60 người)
  -VK: (1/40mm, 4/20mm) -Phạm vi: (4.900 dặm/12 hải lý) -Máy: (2 dầu Fairbanks Morse - 1.440 ngựa - 2 chân vịt)

Dương vận hạm LST

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-500	Cam Ranh	USS Marion County, LST-975	4	HQ-503	Vũng Tàu	USS Coconino County, LST-603
2	HQ-501	Đà Nẵng	USS Maricopa County, LST-938	5	HQ-504	Quy Nhơn	USS Bulloch County, LST-509
3	HQ-502	Thị Nại	USS Cayuga County, LST-529	6	HQ-505	Nha Trang	USS Jerome, LST-848]]

• Bảng đặc trưng tàu LST:
  -TT: (nhẹ 1.625, nặng 3.640 tấn) -KT: (100 x 15.25 x 4.52) -VT: (12 hải lý/giờ) -TD: (110 người)
  -VK: (8/40mm) -Máy: (2 dầu General Motors 12-567 - 2 chân vịt)

Cơ xưởng hạm AGP

Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)	Stt	Danh số	Danh hiệu	Chính danh (Ký hiệu)
1	HQ-800	Mỹ Tho	USS Harnett County, AGP-821	3	HQ-802	Vĩnh Long	USS Satyr, ARL-23
2	HQ-801	Cần Thơ	USS Garrett County, AGP-786

• Bảng đặc trưng tàu AGP (HQ-800, HQ-801):
  -TT: (nhẹ: 1.625 tấn, nặng: 4.080 tấn) -KT: (100 x 15.25 x 4.30) -VT: (10 hải lý/giờ)
  -VK: (2/40mm - 2 trực thăng UH-1) -Máy: (dầu cặn General Motors - 1.700 ngựa - 2 chân vịt)
• Bảng đặc trưng tàu AGP (HQ-802):<br -TT: (3.700 tấn tiêu chuẩn) -KT: (99.85 x 15.25 x 4.36) -VT: (10 hải lý/giờ) -Máy: (dầu cặn - 1.800 ngựa - 2 chân vịt)

Xà lan chở dầu RVNS

Stt	Danh số	Ký hiệu	Chú thích	Stt	Danh số	Ký hiệu	Chú thích
1	HQ-470	YOG-80		4	HQ-473	YOG-33
2	HQ-471	YOG-67		5	HQ-474	YOG-131
3	HQ-472	YOG-67		6	HQ-475	YOG-56

Ngoài ra trang bị cho Hải quân VNCH còn có:
-Giang vận hạm LCU: 16 chiếc (từ tàu HQ-533 đến HQ-548 - tên cũ là: LSU-1502, 1594, 1476, 1480)

• Bảng đặc trưng tàu LCU:
  -TT: (180 tấn tiêu chuẩn) -KT: (35.50 x 10.36 x 1.85) -VT: (5+50 người) -VK: (2/20mm) -Máy: (3 dầu cặn - 675 ngựa)

-Tuần duyên hạm GC: 2 chiếc -Hoả vận hạm YOG: 6 chiếc -Giang tốc đỉnh PBR: 239 chiếc

• Bảng đặc trưng tàu PBR:
  -TT: (18 tấn) -KT: (9.95 x 3.20 x 0.35) -VT: (20 đến 32 hải lý/giờ) -TD: (1+4 người) -VK: (3/12.7mm, Mortar 81mm) -Máy: (GM dầu - 2 máy x 220 ngựa - 2 chân vịt)

-Khinh tốc đỉnh: 8 chiếc -Duyên tốc đỉnh PCF: 107 chiếc

• Bảng đặc trưng tàu PCF/Swift:
  -TT: (16 tấn tiêu chuẩn) -KT: (15.60 x 4.12 x 1.50) -VT: (25 hải lý/giờ)
  -TD: (1+7 người) -VK: (3/12.7mm, Mortar 81mm) -Máy: (Gray 12 V-721 dầu; 2 chân vịt - 960 ngựa)

-Hải thuyền: 250 chiếc -Giang đỉnh chỉ huy LCM: Commandement 14 chiếc
-Quân vận đỉnh LCVP: 53 chiếc -Tiểu vận đỉnh ASPB: 84 chiếc

• Bảng đặc trưng tàu ASPB:
  -TT: (29 tấn) -KT: (15.7 x 4.64 x 1.14) -VT: (14 hải lý/giờ) -TD: (6 người) -VK: (1/20mm, 2/7.6mm, Mortar 81mm) -Máy: (Detroit Mk12 V-71 dầu - 800 nguqwj - 2 chân vịt)

-Giang vận đỉnh LCM 6 và LCM 8: (Không nhớ rõ)

Bảng tham chiếu danh từ các tàu hải quân

Stt	Tên HQ Việt Nam	Tên HQ Hoa Kỳ	Viết tắt	Chú thích
1	Khu trục hạm	Destroyer Escort and Radar Picket	DER
2	Tuần dương hạm	White High Endurance Cutter	WHEC
3	Hộ tống hạm	Patrol Craft Escort	PCE
4	Giang pháo hạm	Landing Ship Infantry Light	LSIL
5	Trợ chiến hạm	Landing Ship Support Large	LSSL
6	Tuần duyên hạm	Patrol Gunboat Motor	PGM
7	Dương vận hạm	Landing Ship Tank	LST
8	Yểm trợ hạm	Auxiliary General Purpose	AGP
9	Cơ xưởng hạm Vĩnh Long HQ 802	Landing Craft Repair Ship	LCRS
10	Hải vận hạm	Landing Ship Medium	LSM
11	Bệnh viện hạm	Landing Ship Medium Hospital	LSMH
12	Hỏa vận hạm	Yard Oiler Gunship	YOG
13	Thực vận hạm	Refrigerated Covered Lighter	RCL
14	Duyên vận hạm	Utility Boat 100 Feet	UB 100
15	Giang vận hạm	Landing Craft Utility	LCU
16	Giang vận hạm	Harbor Utility Craft	HUC
17	Trục vớt hạm	Salvage Light Lift Craft	SLLC
18	Kiểm báo hạm	Lights Ship	LS
19	Tuần duyên đỉnh	Patrol Boat	PB
20	Duyên tốc đỉnh	Patrol Craft Fast	PCF
21	Duyên kích đỉnh	Coastal Raider/Ferro Cement	CR/FC

Các hạm của lực lượng Tuần duyên Hoa Kỳ đều mang chữ W ở đầu để dễ phân biệt (WHEC, WBP, WLV, v.v.)

Sau Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, một số chiến hạm đã rời VN sang Philippines. Tên của các tàu này được ghi bằng (chữ nghiêng).

Xem thêm

• Quân lực Việt Nam Cộng hòa
• Sĩ quan Hải quân VNCH tốt nghiệp Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ

Chú thích

1. https://www.google.com.au/books/edition/Fiscal_Year_1972_Authorization_for_Milit/p5qf2lUNotYC?hl=en&gbpv=1&dq=south+vietnamese+navy+ninth+largest&pg=PA1070&printsec=frontcover
2. https://books.google.com.au/books?id=TbEJU3FnPK8C&pg=RA10-PA17&lpg=RA10-PA17&dq=%22Republic+of+Vietnam+Navy%22+largest+navy&source=bl&ots=anrs48ocr6&sig=ACfU3U1YojWRtLjMDpqQs5ii8iFE1zsGLw&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjZqL39yMzyAhWFbn0KHQlpCPwQ6AF6BAgoEAM#v=onepage&q=%22Republic%20of%20Vietnam%20Navy%22%20largest%20navy&f=false
3. Thực hiện theo quyết định (Dụ số 2) của Quốc trưởng Bảo Đại
4. Thời điểm này lãnh vực quản lý và huấn luyện do người Pháp đảm nhiệm.
5. Xuất thân từ Trường Sĩ quan
6. Trực thuộc Bộ tư lệnh Hải quân, điều hành và chịu trách nhiệm các cuộc hành quân trên biển từ vĩ tuyến 17 đến vịnh Thái Lan. Các đơn vị trực thuộc:
   Hải khu 1
   -Hải khu 2
   -Hải khu 3
   -Hải khu 4
   -Hải khu 5
   -Lực lượng Đặc nhiệm
   -Lực lượng Hải thuyền
   -Lực lượng Hải tuần
   -Liên đoàn Người nhái và Biệt hải
7. Còn gọi là Vùng 1 Duyên hải, các đơn vị trực thuộc gồm có:
   -Lực lượng Đặc nhiệm 11 (Đà Nẵng)
   -Hải đội 1 Duyên phòng (Đà Nẵng)
   -Duyên đoàn 11 (Cửa Việt)
   -Duyên đoàn 12 (Cửa Thuận An)
   -Duyên đoàn 13 (Cửa Tư Hiền)
   -Duyên đoàn 14 (Thị xã Hội an)
   -Duyên đoàn 15 (Chu Lai)
   -Duyên đoàn 16 (Quảng Ngãi)
   Hoạt động và trách nhiệm vùng duyên hải phạm vi các tỉnh: Quảng Trị, Thừa Thiên, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Tín và Quảng Ngãi.
8. Còn gọi là Vùng 2 Duyên hải, các đơn vị trực thuộc gồm có:
   -Lực lượng Đặc nhiệm 21 (Nha Trang)
   -Hải đội 2 Duyên phòng (Quy Nhơn)
   -Duyên đoàn 21 (Cù lao Xanh, Quy Nhơn)
   -Duyên đoàn 22 (Cù lao Xanh, Quy Nhơn)
   -Duyên đoàn 23 (Sông Cầu)
   -Duyên đoàn 24 (Tuy Hòa)
   -Duyên đoàn 25 (Hòn Khói)
   -Duyên đoàn 26 (Đảo Bình Ba)
   -Duyên đoàn 27 (Phan Rang)
   -Duyên đoàn 28 (Phan Thiết)
   Hoạt động và trách nhiệm vùng duyên hải các tỉnh: Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận và Đặc khu Cam Ranh
9. Còn gọi là Vùng 3 Duyên hải, các đơn vị trực thuộc gồm có:
   -Lực lượng Đặc nhiệm 31 (Vũng Tàu)
   -Hải đội 3 Duyên phòng (Cát Lở)
   -Duyên đoàn 31 (Hàm Tân)
   -Duyên đoàn 32 (Bến Đình, Vũng Tàu)
   -Duyên đoàn 33 (Rạch Dừa)
   -Duyên đoàn đoàn 34 và 37 (Kiến Hòa)
   -Duyên đoàn 35 (Vĩnh Bình)
   -Duyên đoàn 36 (Ba Xuyên)
   Hoạt động và trách nhiệm vùng duyên hải các tỉnh: Bình Tuy, Phước Tuy, Gò Công, Kiến Hòa, Định Tường, Vĩnh Bình và Đặc khu Vũng Tàu
10. Trung tá Đinh Xuân Thảo sinh năm 1938.
11. Còn gọi là Vùng 4 Duyên hải, các đơn vị trực thuộc gồm có:
    -Liên đoàn Đặc nhiệm 41 (Phú Quốc)
    -Hải đội 4 Duyên phòng (Đảo An Thới)
    -Duyên đoàn 42 (Đảo Nam Du)
    -Duyên đoàn 43 (Cửa sông Ông Đốc)
    -Duyên đoàn 44 (Thị xã Rạch Giá)
    -Duyên đoàn 45 (Hà Tiên)
    -Duyên đoàn 46 và 47 (An Thới)
    Hoạt động và trách nhiệm vùng duyên hải và các cửa sông từ mũi Cà Mau đến ranh giới Việt-Miên, các quần đảo, hải đảo của VNCH trong vịnh Thái Lan
12. Đại tá Nguyễn Văn May, sinh năm 1933 tại Gia Định
13. Còn gọi là Vùng 5 Duyên hải, các đơn vị trực thuộc gồm có:
    -Lực lượng Đặc nhiệm 51 (Thị xã Quản Long, An Xuyên)
    -Hải đội 5 Duyên phòng (Năm Căn)
    -Giang đoàn 43 Ngăn chận
    -Giang đoàn 53 Tuần thám
    -Duyên đoàn 36 (Cửa Định An)
    -Duyên đoàn 41 (Đảo Puolo Obi)
    Hoạt đông và trách nhiệm vùng duyên hải các tỉnh: Ba Xuyên, Bạc Liêu, An Xuyên, duyên hải Thị xã Rạch Giá (Kiên Giang) và chịu trách nhiệm sông Năm Căn, từ cửa Bồ Đề đến sông Bảy Hạp, sông Đồng Cùng và Chi khu Năm Căn
14. Đại tá Phạm Mạnh Khuê, sinh năm 1933 tại Hà Nội
15. Thay thế Hải quân Đại tá Nguyễn Xuân Sơn (Tốt nghiệp K4 Sĩ quan Hải quân Nha Trang) vào thời điểm cuối cùng của VNCH. Hạm đội Hải quân gồm có 3 Hải đội:
    Hải đội 1: Tuần duyên
    Hải đội 2: Chuyển vận
    Hải đội 3: Tuần dương
    Nhiệm vụ tuần tiễu, ngăn chận và nghênh chiến khi tàu định xâm phạm hải phận VN trên biển và sông khắp 4 vùng chiến thuật từ vĩ tuyến 17 đến mũi Cà Mau
16. Trực thuộc Bộ tư lệnh Hải quân, điều hành và chịu trách nhiệm các cuộc hành quân trên sông rạch toàn lãnh thổ VNCH. Các đơn vị trực thuộc gồm có:
    -Giang khu 3
    -Giang khu 4
    -Lực lượng Thủy bộ (Lực lượng Đặc nhiệm 211)
    -Lực lượng Tuần thám (LL Đặc nhiệm 212)
    -Lực lượng Trung ương (Lực lượng Đặc nhiệm 214)
    -Các Giang đoàn Xung phong
17. Còn gọi là Vùng 3 sông ngòi, các đơn vị trực thuộc gồm có:
    -Giang đoàn 22 và Giang đoàn 28 Xung phong (Nhà Bè)
    -Giang đoàn 24 và 30 Xung phong (Long Bình)
    Hoạt động và trách nhiệm trên toàn bộ sông rạch thuộc lãnh thổ Quân khu III
18. Trường Sĩ quan Trừ bị Nam Định
19. Còn gọi là Vùng 4 sông ngòi, các đơn vị trực thuộc gồm có:
    -Giang đoàn 21 và 33 (Mỹ Tho)
    -Giang đoàn 23 và 31 (Vĩnh Long)<bt>-Giang đoàn 26 (Long Xuyên)
    -Giang đoàn 25 và 29 (Cần Thơ)
    Vùng IV Sông ngòi cũng được sự tăng phái của ba Lực lượng Đặc nhiệm 211, 212 và 214. Vùng IV Sông ngòi hoạt động và trách nhiệm trên toàn bộ sông rạch thuộc lãnh thổ Quân khu IV và được chia làm ba vùng, mỗi Lực lượng Đặc nhiệm tăng phái chịu trách nhiệm một vùng để yểm trợ cho Sư đoàn Bộ binh
20. Đại tá Nguyễn Bá Trang, sinh năm 1931 tại Vĩnh Long
21. Các đơn vị trực thuộc gồm có:
    -Liên đoàn 1 có Giang đoàn 70 và 71. Hậu cứ tại Long Phú, Ba Xuyên. Nhiệm vụ phối hợp hành quân với các Chi khu thuộc Tiểu khu Ba Xuyên và hộ tống các đoàn thương thuyền chở nhu yếu phẩm từ 2 tỉnh Bạc Liêu, An Xuyên về Sài Gòn
    -Liên đoàn 2 có Giang đoàn 72 và 73. Hậu cứ tại Thị xã Quản Long, An Xuyên. Nhiệm vụ yểm trợ cho Trung đoàn 32 (thuộc Sư đoàn 21 Bộ binh) đồng thời phối hợp hành quân và tiếp tế cho các đơn vị thuộc khu vực Tiểu khu An Xuyên
    -Liên đoàn 3 có Giang đoàn 74 và 75. Hậu cứ tại Rạch Sỏi, Kiên Giang. Nhiệm vụ tuần tiễu và kiểm soát các thủy lộ của 2 tỉnh Chương Thiên và Kiên Giang
22. Các đơn vị trực thuộc gồm có:
    -Liên đoàn 1: Giang đoàn 51, 52 và 57. Hậu cứ tại Nhà Bè, Gia Định. Chỉ huy trưởng: HQ Thiếu tá Nguyễn Thế Sinh
    -Liên đoàn 2: Giang đoàn 53 và 54. Hậu cứ Liên đoàn tại Bến Kéo, Tây Ninh
    -Liên đoàn 3: Giang đoàn 59 và 63. Hậu cứ tại Tân Châu, Châu Đốc. Chỉ huy trưởng: HQ Trung tá Phạm Văn Tiêu
    -Liên đoàn 4 có Giang đoàn 55 và 61. Hậu cứ tại Cái Dầu, Châu Đốc. Chỉ huy trưởng: Hải quân Trung tá Đinh Vĩnh Giang
    -Liên Đoàn 5 có Giang đoàn 56 và 58. Hậu cứ tại Rạch Sỏi, Kiên Giang. Chỉ huy trưởng: Trung tá Võ Trọng Lưu
    -Liên đoàn 6: Giang đoàn 60, 62 và 64. Hậu cứ tại Năm Căn, An Xuyên. Chỉ huy trưởng: Trung tá Phạm Thành Nhơn
23. Đại tá Nguyễn Văn Thông, sinh năm 1931
24. Các đơn vị cơ hữu trực thuộc Lực lượng Trung ương:
    -Liên đoàn 1 (Hậu cứ tại Tuyên Nhơn, Kiến Tường)
    -Liên đoàn 2 (Hậu cứ tại Kinh Chợ Gạo, Định Tường)
    -Liên đoàn 3 (Hậu cứ tại Thị xã Cao Lãnh, Kiến Phong)
    -Liên đoàn Người nhái
    -6 Giang đoàn Ngăn chận
    -2 Giang đoàn Trục lôi
    Ngoài ra, Lực lượng Trung ương còn được tăng phái 2 Giang đoàn Tuần thám và 2 Giang đoàn Xung Phong
    Hoạt động và trách nhiệm từ các tỉnh tả ngạn sông Tiền Giang thuộc Quân khu IV cho đến sông Vàm Cỏ
25. Hoạt động và trách nhiệm trên toàn lãnh thổ của Biệt khu Thủ đô
26. Lực lượng Đặc nhiệm 99 là đơn vị Tổng trừ bị của Quân chủng HQ, kết hợp các Giang đoàn: 42 Ngăn chận, 59 Tuần thám và 22 Xung phong. Ngoài ra còn có: 1 đội Trục vớt, 1 Toán Tiền phong Đỉnh và 1 Trung đội Hải kích
27. Liên đoàn Tuần giang gồm có 24 Đại đội: Từ Đại đội mang số 11 đến Đại đội mang số 35. Các Đại đội Tuần giang được tăng phái cho các Tiểu khu (tỉnh) và được đặt dưới quyền điều động và sử dụng của Tiểu khu trưởng. Mỗi Tiểu khu được tăng phái 1 Đại đội với nhiệm vụ: -Chuyên chở các đơn vị bạn tham dự các cuộc hành quân do Tiểu khu tổ chức -Tuần tiễu và kiểm soát các ghe thuyền để khám phá và ngăn chận sự xâm nhập của địch -Bảo vệ an ninh Ấp, Xã. Yểm trợ hoả lực và tiếp viện cho các đồn bót ven sông rạch -Hộ tống xà lan chở đạn dược, xăng dầu và thực phẩm v.v...
28. Đại tá Đoàn Ngọc Bích, sinh năm 1928 tại Long An.
29. Đại tá Nguyễn Văn Lịch, sinh năm 1930 tại Vĩnh Long.
30. Đại tá Nguyễn Viết Tân, sinh năm 1932 tại Vĩnh Long
31. Sở Phòng vệ Duyên hải là đơn vị thuộc Quân chủng Hải quân, nhưng lại được đặt trực thuộc sự điều động của Nha Kỹ thuật thuộc Bộ Tổng Tham mưu. Các đơn vị trực thuộc Sở Phòng vệ Duyên hải:
    -Lực lượng Hải tuần
    -Lực lượng Biệt hải
32. Đại tá Nguyễn Đỗ Hải, sinh năm 1929 tại Hà Đông.
33. Phó Đô đốc Chung Tấn Cang tốt nghiệp trường Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ niên khóa 1960-1961.
34. Đề đốc Trần Văn Chơn tốt nghiệp khóa đầu tiên trường Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ niên khóa 1959-1960.
35. Đề đốc Lâm Ngươn Tánh tốt nghiệp trường Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ niên khóa 1964-1965.
36. Phó Đề đốc Nguyễn Hữu Chí tốt nghiệp trường Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ niên khóa 1968-1969.
37. Phó Đề đốc Đinh Mạnh Hùng tốt nghiệp trường Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ niên khóa 1965-1966.
38. Phó Đề đốc Đặng Cao Thăng tốt nghiệp trường Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ niên khóa 1961-1962.
39. Phó Đề đốc Vũ Đình Đào tốt nghiệp trường Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ niên khóa 1967-1968.
40. Phó Đề đốc Nghiêm Văn Phú tốt nghiệp Đại học Chỉ huy và Tham mưu Hoa Kỳ khóa 1967 - 1.
41. Đại tá Lê Quang Mỹ, sinh năm 1926.
42. Cấp bậc khi nhậm chức
43. Đại tá Hồ Tấn Quyền, sinh năm 1927 tại Đà Nẵng.
44. Hải quân Đại tá Trần Văn Phấn tốt nghiệp Đại học Chỉ huy và Tham mưu Hoa Kỳ niên khóa 1959-1960 và Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ niên khóa 1963-1964.
45. Còn được gọi là Trường Võ bị Địa phương Nam Việt (Vũng Tàu)
46. Còn gọi là đơn vị "Hải quân đổ bộ", tiền thân của Binh chủng Thủy quân Lục chiến sau này
47. Giải ngũ ở cấp Trung tá
48. Nguyễn, Nhã (31 tháng 1 năm 2008). “Đài Loan thừa gió bẻ măng, chiếm đảo Ba Bình”. Tuổi trẻ online. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2012.
49. (Dzurek 1996, tr. 16)Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFDzurek1996 (trợ giúp), dẫn lại Heinzig (1976), tr. 35-36, 42.
50. http://news.abs-cbn.com/global-filipino/07/11/11/secret-mission-1970-put-ph-troops-spratlys
51. “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 10 năm 2016. Truy cập ngày 8 tháng 7 năm 2016.
52. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên :1
53. Tien, Tran Nam (15 tháng 5 năm 2023). “The government of the Republic of Vietnam exercised and defended its sovereignty over the Spratly Islands (1956-1975)”. VNUHCM Journal of Social Sciences and Humanities (bằng tiếng Anh). 7 (1): 1899–1908. doi:10.32508/stdjssh.v7i1.860. ISSN 2588-1043.
54. Theo Tài liệu của Ủy ban Hải sử

Tham khảo

• Trần ngọc Thống, Hồ Đắc Huân, Lê Đình Thụy (2011). Lược sử Quân lực Việt Nam Cộng hòa.
• Trường Cao đẳng Hải chiến Hoa Kỳ - Dòng sông cũ
• Sĩ quan QLVNCH tốt nghiệp Học viện Quân sự Hoa Kỳ - ARVN Officers Graduates of USA CGS (u) - Nguyễn Văn Tín

Liên kết

• Combat Fleets of the World 1976/1977, edited by Jean Labayle Couhat, ISBN 085368 410 3
• Các đơn vị QLVNCH Lưu trữ 2013-12-14 tại Wayback Machine
• The Bitter End
• The Ships of the Việt Nam Navy Lưu trữ 2007-06-02 tại Wayback Machine
• NavSource Photo Archives: Small Seaplane Tender (AVP) Index
• The Inventory of VNN's Battle Ships Lưu trữ 2015-02-23 tại Wayback Machine
• Hải chiến Hoàng Sa Lưu trữ 2007-11-28 tại Wayback Machine