Một phút mặc niệm là một khoảng thời gian chiêm nghiệm im lặng, cầu nguyện, suy tư hoặc thiền định. Tương tự như treo cờ ở nửa cột buồm, một khoảnh khắc im lặng thường là một cử chỉ tôn trọng, đặc biệt là để tang cho những người đã chết gần đây hoặc là một phần của sự kiện lịch sử bi thảm. Đôi khi nó còn được gọi là im lặng một phút hoặc tưởng niệm một phút.
Cầu nguyện thầm lặng, bao gồm cả những khoảnh khắc im lặng được thực hành trong các hoạt động nhóm khác, đã được những người Quakers thực hành trong hơn 300 năm. Vì sự im lặng không có tuyên bố hoặc giả định liên quan đến niềm tin và không cần hiểu ngôn ngữ để giải thích, nên nó dễ dàng được chấp nhận và sử dụng hơn là một lời cầu nguyện hoặc quan sát bằng lời nói khi những người thuộc các tôn giáo và văn hóa khác nhau tham gia cùng nhau. Trong thời kỳ thuộc địa Pennsylvania Quakers và người Mỹ thờ phượng âm thầm với nhau trong các dịp, nhưng cả hai nhóm đều nghĩ rằng điều này ngụ ý rằng họ đã thay đổi hệ thống niềm tin truyền thống của họ khi làm như vậy. Theo thời gian, hiệu quả của sự im lặng theo kiểu Quaker đối với các quan sát công cộng không giáo phái và không gây tranh cãi đã dẫn đến việc sử dụng nó gần như phổ biến trong thế giới nói tiếng Anh cũng như các xã hội đa nguyên khác. Đây cũng là trường hợp trong nhiều tổ chức nơi các nhóm đa dạng dự kiến sẽ tham gia nhưng không nhất thiết phải chia sẻ niềm tin như trong chính phủ, trường học, doanh nghiệp và quân đội.
Ví dụ đầu tiên được ghi lại về một khoảnh khắc chính thức của một phút mặc niệm dành riêng cho cái chết của một người diễn ra ở Bồ Đào Nha vào ngày 13 tháng 2 năm 1912. Thượng viện Bồ Đào Nha dành 10 phút mặc niệm cho José Maria da Silva Paranhos Júnior, nam tước của Rio Branco, Brazil và Bộ trưởng Ngoại giao của chính phủ Brazil, người đã chết ba ngày trước đó vào ngày 10 tháng 2. Khoảnh khắc im lặng này đã được đăng ký trong hồ sơ của Thượng viện ngày hôm đó.[1] Trong cùng năm đó, phần lớn nước Mỹ đã giữ im lặng theo nghi lễ để tôn vinh người chết Maine và Titanic.[2]
O Sr. Presidente: Tenho de cumprir o doloroso dever de comunicar ao Senado o falecimento, no Rio de Janeiro, do Barão do Rio Branco, que ilustrou grandemente o seu nome, tanto pela maneira como dirigiu os negócios diplomáticos do Brasil como pela erudição manifestada nas suas obras, e que muito honrou a sua origem lusitana. (Apoiados gerais). Além disso devemos lembrar-nos de que o Barão do Rio Branco era Ministro do Govêrno que primeiro reconheceu a República Portuguesa. (Apoiados gerais). Por consideração, pois, para com todos êstes aspectos daquele vulto notável, proponho que a sessão seja interrompida durante 10 minutos, conservando-se os Srs. Senadores sentados nos seus lugares e silenciosos durante êsse espaço de tempo. (Apoiados gerais). Às 14 horas e 45 minutos foi, portanto, suspensa a sessão, reabrindo-se às 14 e 55 minutos. The President: I must fulfill the painful duty of communicating to the Senate the death in Rio de Janeiro of the baron of Rio Branco, who made his name illustrious with the manner in which he conducted the diplomatic business of Brazil as well as with the erudition manifested in his work, and who honored his Portuguese origins with grandeur. Furthermore, we must remember that the baron of Rio Branco was a Minister of the government that first recognized the Portuguese Republic. Thus, in consideration of all these aspects related to this notable figure, I propose that the session be interrupted for 10 minutes, with the Senators remaining on their seats in silence for that period of time. At 14 hours and 45 minutes the session was therefore suspended, reopening at 14 hours and 55 minutes.