Phương diện quân Dự bị

Phương diện quân Dự bị
Pháo binh Liên Xô trong chiến dịch phòng ngự - phản công Moskva, ngày 3 tháng 12 năm 1941
Hoạt động	29 tháng 7 - 10 tháng 10, 1941 12 tháng 3 - 23 tháng 3, 1943 6 tháng 4 - 13 tháng 4, 1943
Quốc gia	Liên Xô
Phục vụ	Hồng quân Liên Xô
Chức năng	Tổ chức tác chiến chiến lược
Quy mô	Phương diện quân
Tham chiến	Phòng thủ Moskva
Các tư lệnh
Chỉ huy nổi tiếng	Georgy Zhukov Semyon Budyonny

Đừng nhầm lẫn với Phương diện quân Dự bị Moskva.

Phương diện quân Dự bị (tiếng Nga: Резервный фронт) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai, tác chiến phòng thủ trên hướng Tây Moskva trong giai đoạn đầu chiến tranh.

Lịch sử

Thành lập lần thứ nhất

Phương diện quân Dự bị thành lập ngày 30 tháng 7 năm 1941 theo chỉ lệnh số 003334 của Bộ tổng tư lệnh tối cao (Stavka) ra ngày ngày 14 tháng 7 về việc tổ chức lại Mặt trận Các tập đoàn quân dự bị đang triển khai trên tuyến phòng thủ Rzhev-Vyazma. Biên chế phương diện quân gồm các tập đoàn quân 24, 28, 29, 30, 31, 32.^[1]

Sau đó bổ sung thêm các tập đoàn quân 43, 49, các sư đoàn tăng cường ở Rzhev-Vyazemsky và Spas-Demyansk. Tháng 8-9 năm 1941, các đơn vị của phương diện quân đã loại bỏ chỗ lồi Elninskaya.

Ngày 2 tháng 10 năm 1941, các đơn vị xung kích Đức thuộc Cụm Tập đoàn quân Trung tâm tấn công trên hướng Moskva chống lại lực lượng của phương diện quân (tiếp theo Chiến dịch Typhoon, tiến hành ở hướng Phương diện quân Bryansk hai ngày trước đó, ngày 30 tháng 9). Tuyến phòng thủ của Liên Xô, trước sức mạnh của quân Đức, đã bị phá vỡ đến mức gần như tan rã. Hầu hết lực lượng của phương diện quân Dự bị thiệt hại nặng nề, bị bao vây "cái túi Vyazma".

Ngày 10 tháng 10 năm 1941, theo quyến định của Đại bản doanh, phương diện quân Dự bị bị giải thể.^[2] Các đơn vị còn lại của phương diện quân thoát được vây, đã rút lui theo hướng Rzhev, Medyn và Kaluga được sáp nhập vào Phương diện quân Tây dưới sự chỉ huy của Zhukov.

Thành lập lần thứ hai

Phương diện quân Dự bị được tái thành lập vào ngày 12 tháng 3 năm 1943 dựa trên chỉ lệnh số số 30071 của STAVKA ra ngày 11 tháng 3 năm 1943. Biên chế phương diện quân thanh lập trên cơ sở Phương diện quân Bryansk cũ, gồm tập đoàn quân dự bị thứ 2, các tập đoàn quân 24 và 66, và ba quân đoàn xe tăng: Cận vệ 4, 10 và 3.

Tuy nhiên, đến ngày 23 tháng 3 năm 1943, theo chỉ lệnh số 30077 của STAVKA ra ngày 19 tháng 3 năm 1943, phương diện quân Dự bị đổi tên thành Phương diện quân Kursk.

Thành lập lần thứ ba

Ngày 6 tháng 4 năm 1943, Phương diện quân Dự bị lại được tái thành lập theo chỉ thị số 46100 của Bộ Tổng tư lệnh tối cao.^[3] Biên chế phương diện quân chủ yếu hình thành từ các đơn vị dự bị trên hướng Voronezh-Kursk, gồm tập đoàn quân dự bị số 2, các tập đoàn quân 24, 46, 47, 53 và 66, tập đoàn quân xe tăng Cận vệ số 5, 6 quân đoàn xe tăng (Cận vệ 1, Cận vệ 2, Cận vệ 4, 3, 8 và 10) và 2 quân đoàn cơ giới (1 và 5).^[3]

Ngày 15 tháng 4 năm 1943, theo chỉ thị số 46101 ngày 13 tháng 4 năm 1943 của Đại bản doanh, phương diện quân được chuyển thành Quân khu Thảo nguyên (không lâu sau thì đổi thành Phương diện quân Thảo nguyên).

Lãnh đạo phương diện quân

Tư lệnh

STT	Ảnh	Họ tên	Thời gian sống	Thời gian tại nhiệm	Cấp bậc tại nhiệm	Ghi chú
1		G.K. Zhukov	1896–1974	tháng 7, 1941 – tháng 9, 1941	Đại tướng (1940)	Nguyên soái Liên Xô (1943), Bộ trưởng Bộ Quốc phòng
2		S.M. Budyonny	1883–1973	tháng 9, 1941 – tháng 10, 1941	Nguyên soái Liên Xô (1935)
3		M.A. Reyter	1886–1950	tháng 3, 1943	Thượng tướng (1943)
4		M.M. Popov	1902–1969	tháng 4, 1943	Trung tướng (1940)	Đại tướng (1943). Bị giáng cấp Thượng tướng năm 1944, thăng Đại tướng lần 2 năm 1953.

Ủy viên Hội đồng quân sự

STT	Ảnh	Họ tên	Thời gian sống	Thời gian tại nhiệm	Cấp bậc tại nhiệm	Ghi chú
1	Tập tin:Sergei Kruglov (politician).jpg	S.N. Kruglov	1907–1977	tháng 7, 1941 – tháng 10, 1941	Ủy viên An ninh nhà nước bậc 3 (1939)	Thượng tướng An ninh (1945).
2		I.Z. Susaykov	1903–1962	tháng 3, 1943	Trung tướng xe tăng (1943)	Thượng tướng xe tăng (1944).
3		L.Z. Mekhlis	1889–1953	tháng 4, 1943	Trung tướng (1942)	Thượng tướng (1944).

Tham mưu trưởng

STT	Ảnh	Họ tên	Thời gian sống	Thời gian tại nhiệm	Cấp bậc tại nhiệm	Ghi chú
1	Tập tin:Ляпин, Пётр Иванович.jpg	P.I. Lyapin	1894–1954	tháng 7, 1941 – tháng 8, 1941	Thiếu tướng (1940)	Trung tướng (1944)
2		A.F. Anisov	1899–1942	tháng 8, 1941 – tháng 10, 1941	Thiếu tướng (1940)	Tự sát ngày 25 tháng 5 năm 1942.
3		L.M. Sandalov	1900–1987	tháng 3, 1943	Trung tướng (1943)	Thượng tướng (1944)
4		M.V. Zakharov	1898–1972	tháng 4, 1943	Trung tướng (1942)	Nguyên soái Liên Xô (1959). Tổng Thanh tra Bộ Quốc phòng

Các chiến dịch lớn đã tham gia

Các chiến dịch chiến lược

• Chiến dịch phòng thủ chiến lược Moskva 1941
• Trận Smolensk 1941

Các chiến dịch của phương diện quân

• Chiến dịch phòng thủ Vyazemskaya 1941
• Chiến dịch tấn công Elninskaya 1941
• Chiến dịch phòng thủ Smolensk 1941

Thành phần biên chế

1 tháng 10 năm 1941

• Tập đoàn quân 24
• Tập đoàn quân 31
• Tập đoàn quân 32
• Tập đoàn quân 33
• Tập đoàn quân 43
• Tập đoàn quân 49

Chú thích

1. STAVKA Order 003334, Collection of Combat Documents of the Great Patriotic War, ('SBDVOV'), Moscow, Voenizdat, 1958(?), Issue 37, p.13, cited in Glantz, Stumbling Colossus, p.215
2. Zhukov, Georgy (1974). Marshal of Victory, Volume II. Pen and Sword Books Ltd. tr. 19. ISBN 9781781592915.
3. ^ Директива Ставки ВГК № 46100 от 6 апреля 1943 г.

Tham khảo

• David Glantz, Stumbling Colossus, University Press of Kansas, 1998
• David Glantz, Colossus Reborn: The Red Army at War 1941-43, University Press of Kansas, 2005
• Фронт
• Все фронты Великой Отечественной войны