Semyon Mikhailovich Budyonny

Semyon Mikhailovich Budyonny
Budyonny vào năm 1943
Sinh	25 tháng 4 năm 1883 Nga
Mất	26 tháng 10 năm 1973 (90 tuổi) Moskva, Liên Xô
Thuộc	Đế quốc Nga Liên Xô
Năm tại ngũ	1903-1945
Cấp bậc	Nguyên soái Liên Xô
Chỉ huy	Phó Ủy viên nhân dân phụ trách Quốc phòng (tương đương Thứ trưởng Bộ Quốc phòng) Liên Xô
Tham chiến	Chiến tranh Nga-Nhật Chiến tranh thế giới thứ nhất Nội chiến Nga (1918) Chiến tranh Nga-Ba Lan Chiến tranh Liên Xô-Phần Lan Chiến tranh giữ nước vĩ đại
Tặng thưởng	Huân chương Lenin Huân chương Lá cờ Đỏ Huân chương Cách mạng tháng Mười Huân chương Suvorov Huân chương Chiến thắng Huân chương Thập tự Thánh George

Semyon Mikhailovich Budyonny (tiếng Nga: Семён Михайлович Будённый) (sinh ngày 25 tháng 4, lịch cũ 13 tháng 4 năm 1883, mất ngày 26 tháng 10 năm 1973) là một chỉ huy của Hồng quân Liên Xô và là một trong 5 Nguyên soái Liên Xô đầu tiên.

Tiểu sử

Semyon Budyonny (đọc đúng âm tiếng Nga: Buđyonnưi) sinh năm 1883 trong một gia đình nông dân người Cossack ở miền Nam đế quốc Nga. Budyonny cũng làm việc trong nông trang đến năm 1903 thì nhập ngũ và trở thành kỵ binh trong quân đội Nga hoàng.

Sự nghiệp

Trước Chiến tranh thế giới thứ hai

Năm 1905 Budyonny tham gia chiến đấu trong Chiến tranh Nga-Nhật. Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, ông là hạ sĩ quan chiến đấu ở mặt trận phía Tây đến năm 1916 thì được chuyển về mặt trận Kavkaz. Khi Cách mạng tháng Mười nổ ra tháng 11 năm 1917, Budyonny nhanh chóng đứng về phía những người Bolshevik và trở thành Uỷ viên Xô viết quân đội vùng Kavkaz.

Khi Nội chiến bắt đầu, Budyonny được giao tổ chức lực lượng Kỵ binh Đỏ ở vùng Sông Đông, đây chính là lực lượng tiền thân của Tập đoàn Kỵ binh số 1 nổi tiếng. Tập đoàn quân này đã đóng một vai trò quan trọng trong chiến thắng của quân đội Xô viết trong nội chiến, đặc biệt nó đã đẩy lùi lực lượng Bạch vệ của tướng Anton Denikin khỏi Mạc Tư Khoa. Budyonny gia nhập Đảng Bolshevik năm 1919 và nhanh chóng trở thành đồng minh thân cận của Joseph Stalin và Kliment Voroshilov.

Năm 1920 lực lượng kỵ binh của Budyonny tham gia chiến đấu trong Chiến tranh Nga - Ba Lan. Ban đầu đội quân này đã giành được một vài thắng lợi dẫn đến việc đẩy người Ba Lan ra khỏi Ukraina và sau đó là phá vỡ phòng tuyến phía Nam của quân đội Ba Lan. Tuy nhiên lực lượng Hồng quân sau đó đã gặp thất bại nặng nề tại Warszawa, mà một trong những nguyên nhân chính là đội kỵ binh của Budyonny bị sa lầy ở Lviv. Sau khi Tập đoàn kỵ binh số 1 thất bại trong Trận Komarów (một trong những trận giao chiến bằng kỵ binh lớn nhất trong lịch sử), Budyonny được lệnh xuống phía Nam để tiêu diệt lực lượng Bạch vệ tại Ukraina và Krym. Tuy thất bại ở Ba Lan, nhưng ông vẫn là một trong những chỉ huy quan trọng nhất dẫn đến chiến thắng của Hồng quân ở cuộc Nội chiến.

Budyonny nổi tiếng là một chỉ huy kỵ binh dũng cảm, tuy vậy ông hiểu biết rất ít về phương thức tác chiến hiện đại, đặc biệt là về tầm ảnh hưởng của lực lượng xe tăng, với cương vị một chỉ huy chủ chốt của lực lượng Hồng quân, ông đã phản đối ý tưởng hiện đại hóa quân đội và thay thế lực lượng kỵ binh bằng lực lượng tăng - thiết giáp do Mikhail Tukhachevsky đề xuất.

Năm Nguyên soái Liên Xô đầu tiên vào tháng 11, 1935, từ trái sang: hàng đứng: Semyon Budyonny, Vasily Blyukher; hàng ngồi: Mikhail Tukhachevsky, Kliment Voroshilov và Aleksandr Yegorov.

Ngày 20 tháng 11 năm 1935, Budyonny trở thành một trong 5 vị tướng đầu tiên của Hồng quân được phong hàm Nguyên soái Liên bang Xô viết, trong số này đã có ba người bị tử hình trong cuộc Đại thanh trừng, chỉ có hai người tiếp tục tại ngũ là Budyonny và Voroshilov. Năm 1937 Budyonny được cử làm Tư lệnh Quân khu Moskva và sau đó là Tư lệnh Hồng quân trong giai đoạn đầu Chiến tranh Liên Xô - Phần Lan. Ngay đầu cuộc chiến, các lực lượng Liên Xô đã gặp những thất bại nặng nề và Budyonny buộc phải thôi chức, nhường lại vị trí này cho tướng Semyon Timoshenko. Tuy liên tiếp gặp thất bại trong chiến đấu, năm 1940 Budyonny vẫn được cử làm Phó dân ủy phụ trách Quốc phòng (tương đương Thứ trưởng Bộ Quốc phòng).

Chiến tranh thế giới thứ hai và sau đó

Vasilevsky và Nguyên soái Semyon Budyonny tại Donbass năm 1943

Từ tháng 7 đến tháng 9 năm 1941, Budyonny là Tổng tư lệnh (главком, glavkom) các lực lượng vũ trang Xô viết ở hướng Tây Nam ^[1] kiêm Tư lệnh Phương diện quân Tây Nam có nhiệm vụ ngăn chặn cuộc tấn công của quân đội Đức Quốc xã từ hướng Ukraina. Lực lượng của Budyonny sau những thất bại ở Trận Uman và Kiev đã bị bao vây và tiêu diệt gần như hoàn toàn, khoảng 1,5 triệu lính Hồng quân đã chết hoặc bị bắt làm tù binh trong thất bại này của người Liên Xô.

Sau khi Kiev rơi vào tay quân Đức, tháng 9 năm 1941, Stalin cách chức Budyonny và một lần nữa thay thế vào vị trí này là Nguyên soái Semyon Timoshenko^[2]. Budyonny được chuyển về làm Tư lệnh Phương diện quân dự bị (tháng 9 và tháng 10 năm 1941) rồi Tư lệnh các lực lượng Xô viết ở hướng Bắc Kavkaz (tháng 4 và tháng 5 năm 1942, Tư lệnh Phương diện quân Bắc Kavkaz (tháng 5 đến tháng 8). Từ đầu năm 1943 ông trở lại vị trí chỉ huy lực lượng kỵ binh Hồng quân vốn lúc này đã không còn nhiều ý nghĩa trong cuộc chiến.

Sau chiến tranh Budyonny được nghỉ hưu. Ông mất ngày 26 tháng 10 năm 1973.

Vinh danh

Semyon Budyonny là một trong 4 người được ba lần phong danh hiệu Anh hùng Liên bang Xô viết. Ông cũng góp phần tạo ra một giống ngựa mới hiện vẫn còn được nuôi dưỡng nhiều ở Nga, ngựa Budyonny. Ngoài ra, chiếc mũ chỏm Budenovka, một phần của quân phục Xô viết cũng được lấy theo tên của vị nguyên soái này.

Chú thích

1. Ngày 10 tháng 7 năm 1941, Stalin cải tổ Đại bản doanh Bộ Tổng tư lệnh chuyển thành Đại bản doanh Bộ Tổng tư lệnh tối cao và nắm chức Tổng tư lệnh tối cao, đồng thời cho thành lập 3 Bộ Tổng tư lệnh trên các hướng mặt trận Xô - Đức: Mặt trận hướng tây-bắc do K.E. Voroshilov làm Tổng tư lệnh, mặt trận hướng tây do S.M. Timoshenko, mặt trận hướng tây-nam do Budyonny.
2. Cùng thời gian này, Stalin đã bãi bỏ các Bộ Tổng tư lệnh trên các hướng mặt trận. Chương 12 - Nhớ lại và suy nghĩ

Liên kết ngoài

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Semyon Mikhailovich Budyonny.