Sao Cang

Bản đồ chòm sao Cang

Sao Cang hay Cang Tú (tiếng Trung: 亢宿, bính âm: Gāng Xiù, âm cổ: Kang Siuh) hay Cang Kim Long (亢金龍) là một trong 28 chòm sao (nhị thập bát tú) theo thiên văn học Trung Quốc. Nó là chòm sao thứ hai trong 7 chòm sao thuộc Thanh Long ở phương Đông, tượng trưng cho Kim của Ngũ hành.

Trong chữ Hán 亢 'cang' nghĩa là cái cổ, chòm sao Cang mang ý nghĩa nằm ở cổ của Thanh Long. Người ta cho rằng ở khoảng thế kỉ 5 TCN, thiên thực diễn ra tại vị trí chòm sao này. 

Vị trí

Sao Cang (chỉ 4 sao tên Cang trong chòm, không phải toàn bộ) nằm cạnh sao Giác trong Nhị thập bát tú, sao Cang nằm về phía nam xích đạo thiên cầu và phía bắc hoàng đạo, ở khoảng giữa góc giờ 14h và 15h theo hệ tọa độ xích đạo.

Ngày nay người ta xác định 4 sao mang tên Cang trong chòm là các sao: λ, κ, ι, φ của chòm Thất Nữ theo thiên văn học phương Tây.

Các sao

Sao Cang có 7 mảng sao với 28 sao như sau:

Tên Hán-Việt	Chữ Hán	Ý nghĩa	Chòm sao hiện đại	Số sao	Tên sao
Cang	亢	Cổ của Thanh Long.	Thất Nữ	4	κ Vir, ι Vir, φ Vir, λ Vir
Đại Giác	大角	Sừng của Thanh Long, tượng trưng cho ngai vàng.	Mục Phu	1	α Boo
Tả Nhiếp Đề	左攝提	Quan viên xác định tiết khí, mùa ở bên trái.	Mục Phu	6	ο Boo, π1 Boo, ζ Boo
Hữu Nhiếp Đề	右攝提	Quan viên xác định tiết khí, mùa ở bên phải.	Mục Phu	6	η Boo, τ Boo, υ Boo
Đốn Ngoan	頓頑	Quan viên xét hỏi hoặc coi ngục.	Sài Lang	2	φ^1 Lup, 1 Lup
Dương Môn	陽門	Cổng thành ở biên giới.	Bán Nhân Mã	2	b Cen, c^1 Cen
Chiết Uy	折威	Quan viên thi hành án hành hình/tử hình.	Thiên Bình/Trường Xà	7	50 Hya, Không rõ, 3 Lib, 4 Lib, 4 Lib, 12 Lib, σ Lib

Sao bổ sung

Mảng sao	+1	+2	+3	+4	+5	+6	+7	+8	+9	+10	+11	+12	Ghi chú
Cang	94 Vir	95 Vir	96 Vir	97 Vir	106 Vir	104 Vir	μ Vir	11 Lib	108 Vir	109 Vir	103 Vir	υ Vir
Đại Giác	22 Boo	CN Boo
Hữu Nhiếp Đề	6 Boo	2 Boo	1 Boo	HIP 66992	τ Boo	7 Boo
Tả Nhiếp Đề	ξ Boo	32 Boo	31 Boo	DE Boo
Chiết Uy	50 Hya	51 Hya	54 Hya	55 Hya	56 Hya	HIP 73189	57 Hya
Đốn Ngoan	φ2 Lup

Xem thêm

• Chòm sao Trung Quốc cổ đại

Tham khảo