Bob Dylan

Bob Dylan
Agtergrondinligting
GeboortenaamRobert Allen Zimmerman
Ook bekend asElston Gunn, Blind Boy Grunt, Lucky Wilbury/Boo Wilbury, Elmer Johnson, Sergei Petrov, Jack Frost, Jack Fate, Willow Scarlet, Robert Milkwood Thomas
Gebore24 Mei 1941 (1941-05-24) (83 jaar oud)
Duluth, Minnesota, VSA
GenresFolk, blues, rock, country, gospel
Beroep(e)Sanger-liedjieskrywer, kunstenaar, skrywer
InstrumenteStem, kitaar, klavier, mondfluitjie
Jare aktief1959 – hede
EtiketteColumbia, Asylum
AssosiasiesJoan Baez, The Band, Johnny Cash, Grateful Dead, George Harrison, Mark Knopfler, Tom Petty and the Heartbreakers, Traveling Wilburys
Webwerfwww.bobdylan.com

Bob Dylan (gebore Robert Allen Zimmerman, 24 Mei 1941) is 'n Amerikaanse sanger-liedjieskrywer, skrywer, musikant, digter en in sy latere lewe ook 'n platejoggie. Hy is al vyf dekades lank 'n groot gees in populêre musiek. Baie van Dylan se bekendste werk dateer uit die 1960's, toe hy 'n informele tydhouer en onwillige spreekbuis van Amerikaanse onrus geword het. 'n Aantal van sy liedjies, soos "Blowin' in the Wind" en "The Times They Are a-Changin'", het die kenwysies van anti-oorlogsentiment en burgerregte geword. Sy mees onlangse plaat, Modern Times, uitgereik op 29 Augustus 2006, het boaan die Amerikaanse albumtrefferlyste ingetree, wat hom destyds, op die ouderdom van 65, die oudste lewende persoon gemaak het wat die topplek beklee het.[1] Dit was later benoem as Album van die Jaar deur die Rolling Stone-tydskrif.[2]

Dylan se vroeë lirieke was deurspek van die politiek, sosiale kommentaar, filosofie en literêre invloede wat die konvensies van bestaande popmusiek uitgedaag het wat die teenkultuur van daardie tyd uitgelok het. Terwyl hy deurentyd besig was om sy musikale style te verbreed en verpersoonlik, het hy tog 'n standvastige toegewydheid getoon aan die tradisies van Amerikaanse musiek, van folk, country/blues tot gospel, rock and roll, rockabilly, Engelse, Skotse en Ierse volksmusiek, selfs jazz en swing.[3][4]

Dylan tree op met kitaar, klawerbord en mondfluitjie. Hy word ondersteun deur 'n veranderende lys van musikante. Hy toer reeds sedert die laat 1980's op wat al genoem is die "Nimmereindingende Toer" (Never Ending Tour). Hy het al saam met bekende kunstenaars soos The Band, Tom Petty, Joan Baez, George Harrison, The Grateful Dead, Johnny Cash, Willie Nelson, Paul Simon, Eric Clapton, Patti Smith, Emmylou Harris, Bruce Springsteen, U2, The Rolling Stones, Joni Mitchell, Jack White, Merle Haggard, Neil Young, Van Morrison, Ringo Starr en Stevie Nicks opgetree. Alhoewel sy prestasies as sangkunstenaar die kern van sy sukses opmaak, is dit sy liedjieskryf vermoë wat beskou word as grootse bydra.[5]

Vir 'n geruime tyd reeds word Dylan erken en vereer vir sy komposisies, optredes en opnames. Sy plate het hom al toekennings in die vorm van 'n Grammy, Golden Globe en Academy Award besorg, en hy is ingewy in die Rock and Roll Hall of Fame, Nashville Songwriters Hall of Fame en Songwriters Hall of Fame. In 1999 is Dylan ingesluit in die TIME Magazine se 100 invloedrykste mense van die 20ste eeu, en in 2004, was hy #2 op die Rolling Stone-tydskrif se lys van "100 Greatest Artists of All Time",[6] eerste was The Beatles.[7]

In Januarie 1990 is Dylan vereer met die Commandeur des Arts et des Lettres deur die Franse kultuurminister, Jack Lang; in 2000 het hy die Polar Musiekprys van die Koninklike Sweedse Akademie van Musiek ontvang;[8] en in 2007, is die Prins van Asturias-toekenning in kunste aan Dylan toegeken. Hy was ook menigte kere genomineer vir die Nobelprys vir Letterkunde,[9][10][11] wat hy uiteindelik in 2016 gewen het.[12]

Lewe en loopbaan

[wysig | wysig bron]

Oorsprong en musikale begin

[wysig | wysig bron]
Zimmerman se gesinshuis in Hibbing, Minnesota in 2015

Robert Allen Zimmerman (Joodse naam: Zushe ben Avraham)[13][14] is op 24 Mei 1941 in Duluth, Minnesota, gebore en het grootgeword in Hibbing, Minnesota, noordwes van die Bowemeer. Navorsing oor Dylan toon aan dat sy grootouers aan sy pa se kant, Zigman en Anna Zimmerman, geëmigreer het uit Odessa in Oekraïne na die VSA na die anti-Joodse verdrukking van 1905. Dylan het self in sy outobiografie van 2004, "Chronicles", geskryf dat sy oumagrootjie se nooiensvan Kirgisiërs was en dat hulle familie uit Istanboel gekom het, hoewel sy in die Kağızman distrik van Kars in Oos-Turkye grootgeword het. Hy het ook gesê dat sy oupagrootjie van Trabzon aan die Swartsee-kus van Turkye gekom het. Sy moeder se grootouers, Benjamin en Lybba Edelstein, was Litause Jode wat in 1902 in Amerika aangekom het.

Hervestiging in New York en platekontrak

[wysig | wysig bron]

Dylan het in sy eerste jaar op kollege opgeskop. Hy was woonagtig in Minneapolis waar hy folk optredes gedoen het. Hy het ook tydelike reise meegemaak na Denver (Colorado), Madison (Wisconsin) en Chicago (Illinois). In Januarie 1961 het hy na New York verhuis. Hy het opvoerings daar gehou en ook besoek gebring aan sy sieklike vriend en musikale held Woody Guthrie wat op daardie stadium op sterwe was in 'n hospitaal in New Jersey. Guthri was 'n openbaring vir Dylan en ook die grootste invloed op sy vroeë musikale werk. Dylan het later die volgende te sê gehad oor Guthrie: "Mens kon sy liedjies luister en eintlik leer hoe om te lewe."[15] In die hospitaalkamer het Dylan Woody se ou vriend Ramblin' Jack Elliot ontmoet wat by Guthrie kom kuier het 'n dag na sy terugkeer van sy Europese toer. Heelwat van Guthrie se werk is deur Elliot gekanaliseer. Dylan en Elliot het vriende geword en Dylan het hulde gebring aan Elliot in Chronicles (2004).[16]

Protesoptrede en Another Side

[wysig | wysig bron]
Saam met Joan Baez tydens die burgerregte "Marsjeer na Washington vir Werk en Vryheid" op 28 Augustus 1963

Teen 1963 was Dylan en Baez albei baie prominent in the burgerregtebeweging. Hulle het saamgesing by feeste soos die March on Washington for jobs and freedom waar Martin Luther King jr. sy I have a dream toespraak gelewer het.[17] In Januarie het Dylan op Britse televisie verskyn in die BBC opvoering Madhouse on Castle Street waar hy die rol van 'n kitaarspelende boemelaar vertolk het. In sy volgende album The Times They Are a-Changin het 'n meer gesofistikeerde, politieke en siniese Dylan na vore getree. Hierdie neerslagtige materiaal wat onderwerpe behandel het soos die moord op die burgerregte-aktivis Medgar Evers en die armsaligheid wat meegebring is deur die afbraak van die boerdery- en myngemeenskappe (Ballad of Hollis Brown, North Country Blues) het ook die twee liefdessnitte Boots of Spanish Leather en One Too Many Mornings bevat asook Restless Farewell. Daar is ook die snit The Lonesome Death of Hattie Carrol van Bertolt Brecht wat die ware verhaal vertel van die jong William Zantzinger wat die hotelwerknemer Hattie Carroll vermoor het. Alhoewel daar nooit in die liedjie na ras verwys word nie, laat dit geen twyfel dat die moordenaar blank was en die slagoffer swart.[18]

"Elektries"

[wysig | wysig bron]

Sy album van Maart 1965 Bringing It All Back Home was nog 'n groot verandering in styl.[19] Die opname bevat sy eerste snitte wat d.m.v. elektriese instrumente opgeneem is. Die eerste enkelsnit, Subterranean Homesick Blues, het veel te danke aan Chuck Berry se Too Much Monkey Business. In 1969 het die militante Weatherman groep hulle naam verkry vanaf die frase "You don't need a weatherman to know which way the wind blows" wat voor kom in Subterranean Homesick Blues.

Highway 61 Revisited en Blonde on Blonde

[wysig | wysig bron]

In Julie 1965 stel Dylan die enkelsnit Like a Rolling Stone vry, dit gaan draai by #2 op die VSA en by #4 op die VK se trefferlyste. Teen meer as ses minute in lengte, word dit wyd bestempel as die lied wat houdings verander het t.o.v. watter boodskap 'n poplied kan vertolk. Bruce Springsteen het gesê toe hy dit die eerste keer gehoor het, het “daardie tromslag geklink asof iemand die deur na jou verstand oopgeskop het...ek het geweet ek luister na die sterkste stem wat ek nog ooit gehoor het.“[20] In 2004 is dit in Rolling Stone tydskryf as #1 gelys op die lys van die 500 grootste treffers van alle tye.[21]

Groep

[wysig | wysig bron]

Dylan se 2007-toergroep het uit die volgende musikante bestaan:

  • Bob Dylan – sang, orrelsintetiseerder, mondfluitjie, elektriese kitaar
  • Tony Garnier – baskitaar, basviool
  • Stu Kimball – ritmekitaar
  • Denny Freeman – hoofkitaar, glykitaar
  • Donnie Herron – pedal steel guitar, viool, mandolyn, banjo
  • George Recile – tromme

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Dylan back on top at 65" (in Engels). ABC News. 7 September 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Augustus 2010. Besoek op 29 Mei 2007.
  2. ↑ "The Top 50 Albums of The Year" (in Engels). Rolling Stone. 11 Desember 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Maart 2010. Besoek op 13 September 2007.
  3. ↑ ""Love and Theft"" (in Engels). Entertainment Weekly. 1 Oktober 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Januarie 2006. Besoek op 13 Desember 2007.
  4. ↑ "Intelligence Data: Bob Dylan's Love & Theft" (in Engels). The Village Voice. 1 Oktober 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Junie 2008. Besoek op 13 Desember 2007.
  5. ↑ "Bob Dylan by Jay Cocks" (in Engels). Time magazine. 4 Junie 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Augustus 2011. Besoek op 10 Augustus 2006.
  6. ↑ Greatest Artists of All Time Geargiveer 1 Desember 2007 op Wayback Machine
  7. ↑ "Bob Dylan". Robbie Robertson. Rolling Stone Issue 946. Rolling Stone. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 September 2007. Besoek op 14 Desember 2007.
  8. ↑ "Polar Music Prize, 2000" (in Engels). Polar Music Prize. 1 Mei 2000. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 April 2009. Besoek op 14 Desember 2007.
  9. ↑ "Dylan Formally Launched as Candidate for Nobel Prize" (in Engels). Expecting Rain. 1 Oktober 1996. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Desember 2018. Besoek op 17 Oktober 2006.
  10. ↑ "Dylan and the Nobel by Gordon Ball" (PDF) (in Engels). Journal of Oral Tradition. 7 Maart 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 4 Augustus 2019. Besoek op 22 Julie 2007.
  11. ↑ "Dylan's Words Strike Nobel Debate" (in Engels). CBS News. 6 Oktober 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Oktober 2013. Besoek op 17 Oktober 2006.
  12. ↑ "The Nobel Prize in Literature 2016" (in Engels). Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Augustus 2018. Besoek op 7 Oktober 2017.
  13. ↑ "Singer/Songwriter Bob Dylan Joins Yom Kippur Services in Atlanta" (in Engels). chabad. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 November 2008. Besoek op 7 November 2007.
  14. ↑ maar volgens Sounes, Down The Highway: The Life Of Bob Dylan, bl. 14, is sy Joodse naam Shabtai Zisel ben Avraham
  15. ↑ No Direction Home. Paramount Pictures. Regie deur Martin Scorsese. Vrygestel op 21 Julie 2005.
  16. ↑ Dylan, Chronicles, Vol. 1, 250–252.
  17. ↑ Dylan het slegs Only a Pawn in Their Game en When the Ship Comes In gesing.
  18. ↑ Ricks, Dylan's Visions of Sin, 221–233
  19. ↑ Heylin, Bob Dylan: Behind the Shades Revisited, 181–182
  20. ↑ Springsteen se toespraak oor Dylan se toelaating induction in die Rock and Roll Hall of Fame, 20 Januarie 1988. Aangehaal in Wanted Man, edited John Bauldie, bl. 191
  21. ↑ "Like a Rolling Stone" (in Engels). Rolling Stone. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 April 2010. Besoek op 4 Augustus 2006.

Verdere leesstof

[wysig | wysig bron]
  • Gilmore, Michael T. Tangled Up in the Bible: Bob Dylan and Scripture, Continuum, 2004, 160 pages. ISBN 0-8264-1602-0
  • Hajdu, David Positively 4th Street: The Lives and Times of Joan Baez, Bob Dylan, Mimi Baez Farina, and Richard Farina Farrar Straus Giroux, 2001, 328 pages. ISBN 0-374-28199-8
  • Heylin Clinton, Bob Dylan: A Life In Stolen Moments, Schirmer Books, 1986, 403 pages. ISBN 0-8256-7156-6. Also known as Bob Dylan: Day By Day
  • Heylin, Clinton, Bob Dylan: The Recording Sessions, 1960–1994. New York: St Martin's Press, 1995.
  • Hinchey John, Like a Complete Unknown: The Poetry of Bob Dylan’s Songs, 1961–1966. Stealing Home Press, 2002. 277 pages. ISBN 0-9723592-0-6
  • Greil Marcus, Like a Rolling Stone: Bob Dylan at the Crossroads, PublicAffairs, 2005. ISBN 1-58648-254-8
  • Mellers Wilfrid, A Darker Shade Of Pale: A Backdrop To Bob Dylan Oxford University Press, 1985, 255 pages. ISBN 0-19-503622-0
  • Porter, Carl and Peter Vernezze (editors), Bob Dylan and Philosophy, Open Court Books, 2005, 225 pages. ISBN 0-8126-9592-5
  • Riley, Tim Hard Rain: A Dylan Commentary, Vintage, 1992, 356 pages. ISBN 0-679-74527-0
  • Varesi Anthony, The Bob Dylan Albums, Guernica Editions, 2002, 264 pages. ISBN 1-55071-139-3
  • Webb, Stephen H. "Dylan Redeemed: From Highway 61 to Saved." Continuum Publishers. 2006
  • Williams, Paul, Bob Dylan, Performing Artist: The Early Years, 1960–1973. New York Omnibus Press, 1990.
  • Williams, Paul, Bob Dylan, Performing Artist: The Middle Years, 1974–1986. New York: Omnibus Press, 1992.
  • Williams, Paul, Bob Dylan, Performing Artist: Mind Out of Time, 1986 to 1990 and Beyond. New York: Omnibus Press, 2004.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]