Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
Javier Aguirre Onaindía, fíu d'emigrantes vascos en Méxicu. Por eso ye conocíu como El Vascu[2] (1 d'avientu de 1958, Ciudá de Méxicu), ye un ex-futbolista de los años 1980 y principios de los años 1990 y entrenador mexicanu. Anguaño dirixe a la Seleición d'Exiptu.
Ye difícil, porque naces con ella (la pasión). Yo recuerdo que de chiquito, na colonia Lindavista, apriendes na cai a xugar futbol, a echar parés, a poner la to suéter de portería o sortear coches. ¿Qué me dices de los goles de coladera a coladera o l'ayuda de la banqueta? Eso yá lo lleves pa tola vida.Javier Aguirre pal Periódicu Excélsior: Adrenalina, Excelsior, 2015.[3]
Formar nel Club América, debutando en 1979 nel primer equipu. nes Águiles formó parte d'una camada bien importante na historia del club, mesma que reforzada por bonos xugadores estranxeros, diéron-y vida a una etapa ganadora na década de los años 1980.
En 1980 xugó una temporada cedíu nel Azteques de Los Angeles na NASL, tornando al Club América al cumplise dicha campaña.
Aguirre llogró salir Campeón de lliga na temporada 1983-84, inclusive anotando'l gol na Final que decidió'l títulu.
En 1984 l'América trespasar al Atlante, nun trueque pola xoya de la cantera atlantista: Gonzalo Farfán. El Vascu tuvo un pasu regular polos Azulgranas, mesmu que lu algamar pa ser convocáu a la Seleición Mexicana qu'apostaría la Copa Mundial de 1986. Al terminar la xusta mundialista, Atlante recibió ufiertes procedentes d'Europa pola ficha del xugador.
Aguirre recaló nel Osasuna d'España, onde se quebró la tibia y el peroné derechu. Yera'l domingu 26 d'ochobre del añu 1986 y Osasuna perdía 0-1 col Sporting de Xixón. El conxuntu coloraducu buscaba l'empate, pudo llogralo a los 40 minutos, nun balón nel qu'Aguirre ganó la posición a la defensa xixonesa. Ablanedo II tuvo que xugase'l tipu nuna salida venturera, na que, mano a mano col mediocampista mexicanu, evitó la igualada con un contundente estene. Na xugada cayó mancáu'l 'Vascu', quien tuvo l'infortuniu de nun poder evitar l'impautu, que-y sorprendió col pie sofitáu nel verde. Una quebra de tibia y peroné de la pierna derecha acabó, de forma prematura, cola so aventura española como futbolista.
En 1987 torna a Méxicu pa integrase al Guadalajara, yá más maduru, con menos movilidá nel campu, pero con más esperiencia, convertir nun xugador importante pal Fatáu, siendo la playera roxiblanca, la que vistió más tiempu nes sos carrera deportiva, siendo 1993 l'añu del so retiru de la canches.
Cola Seleición Nacional Universitaria llogró la medaya d'oru na Universiada Mundial de 1979, efectuada na Ciudá de Méxicu. Foi campeón col América na temporada 1983-1984. Foi escoyíu nacional (Méxicu) y en 1986 xugó'l Mundial de Méxicu.
Equipu | PX | Goles | Periodu |-align=center | Méxicu | 59 | 4 | 1983 - 1992 |
---|
Participación na Copa del Mundu
Mundial | Sede | Resultáu |
---|---|---|
Copa Mundial de Fútbol de 1986 | Méxicu | Cuartos de final |
Fecha !width="150"|Rival | Sede | Estadiu !width="195"|Resultáu. | ||
---|---|---|---|---|
3 de xunu de 1986 | Bélxica | Méxicu, DF | Azteca | 1 - 2 |
7 de xunu de 1986 | Paraguái | Méxicu, DF | Azteca | 1 - 1 |
11 de xunu de 1986 | Iraq | Méxicu, DF | Azteca | 0 - 1 |
15 de xunu de 1986 | Bulgaria | Méxicu, DF | Azteca | 2 - 0 |
21 de xunu de 1986 | Alemaña Federal | Monterrey | Estadiu Universitariu | 0 - 0 |
Club | País | Añu !Partíos | Goles | |
---|---|---|---|---|
América | Méxicu | 1979-1980 | 9 | 1 |
Los Angeles Azteques | Estaos Xuníos | 1980 | 30 | 4 |
América | Méxicu | 1980-1984 | 128 | 31 |
Atlante | Méxicu | 1984-1986 | 31 | 3 |
Osasuna | España | 1986-1987 | 13 | 0 |
Guadalajara | Méxicu | 1987-1993 | 181 | 17 |
Títulu | Club | País | Añu |
---|---|---|---|
1a. División | América | Méxicu | 1983/84 |
Foi auxiliar de Miguel Mejía Barón na Seleición Mexicana, cuando apenes taba retirándose como xugador, pos l'entrenador nacional convidar pola so condición de líder, allegó como asistente al Mundial d'Estaos Xuníos 1994.
Foi auxiliar de Guillermo Vázquez nel equipu que representó a Méxicu nos Xuegos Panamericanos de Mar de Plata en 1995.
En 1996 empezó la so carrera como Direutor Téunicu. L'Atlante foi quien-y brindó'l so primer oportunidá, llogrando salvar al equipu azulgrana del descensu tres la destitución de Ricardo La Volpe. Debutó'l vienres 2 de febreru de 1996 nel Estadiu Azteca ante'l Atlético Celaya d'Emilio Butragueño , siendo derrotáu 2-1. Depués retiróse dos años pa estudiar n'España.
Al so regresu a Méxicu, foi contratáu pol Pachuca nel tornéu Iviernu 1998, sustituyendo a Andrés Fassi na direición téunica tres les males resultaos. Curiosamente tamién debutó na cancha del Estadiu Azteca empatando 3-3 ante'l América. Sería al mandu de los tuzos que consolidaría la so carrera, faciendo bonos torneos al mandu de esti equipu, llegando a dos finales y llogrando el campeonatu del tornéu Iviernu 1999. Por cuenta de les bones resultaos, pal 2001, foi contratáu pa dirixir a la seleición nacional mexicana, nuna situación d'emerxencia pol pésimu momentu d'Enrique Meza al frente del Tri, llogrando salvar el barcu clasificando a la seleición pa la Mundial de 2002, onde cayó n'octavos de final frente a Estaos Xuníos.[4]
Tornó a la Lliga española de la mano del equipu nel que xugara, Osasuna, al qu'entrenaría a partir de la temporada 2002-03.[5] En cuatro años consiguió estabilizar al equipu en Primer División, llevar a una final de la Copa del Rei y a xugar la Copa de la UEFA. Inclusive, na temporada 2005-06, Osasuna foi la revelación de la Lliga al quedar 4º, igualando la meyor clasificación de la so historia y clasificándose pa xugar la fase previa de la Champions League.[6]
Javier Aguirre, en cuatro temporaes en Primer División en Pamplona dirixó al so equipu en 152 partíos, ganando 56, empatando 41 y perdiendo 55. Na so cuarta temporada, l'equipu foi esaniciáu de la Copa de la UEFA y la Copa del Rei, pero na Lliga caltúvose 33 xornaes ente los cuatro primeros y namái en 2 xornaes tuvo fuera de puestos europeos. Amás, mientres 3 xornaes foi líder en solitariu, y n'otres 5 foi colíder xunto al Futbol Club Barcelona.
Los sos llogros con Osasuna válen-y el reconocencia de la UEFA, que lo noma como'l "Meyor Direutor Téunicu del Añu n'España" en 2006. El so caxé aumenta y ye ficháu pol Atlético de Madrid pa la temporada 2006-2007.[7]
Nel so primer añu nel conxuntu colchoneru lleva al equipu al 7º llugar na Lliga, clasificándolo pa la Copa Intertoto. A partir d'esti pasu previu'l club xugó la Copa de la UEFA 10 años dempués de la so última participación. Nesti plantel dirixó a grandes futbolistes como Fernando Torres, Sergio Agüero, Maniche, Luis Amaranto Perea y Maxi Rodríguez, ente otros.
Na so segunda temporada (2007-08), l'equipu d'Aguirre llogró terminar 4º na Lliga, clasificándose pa la previa de la Champions.[8] Na UEFA, fueron esaniciaos pol Bolton Wanderers nos dieciseiseavos de final de la competición. El conxuntu colchoneru llogró esaniciar al FC Schalke 04 na previa de la Lliga de Campeones, clasificándose asina pa esta competición 12 años dempués de la so última participación.[9]
El 3 de febreru de 2009, foi destituyíu como entrenador del Atlético de Madrid, que magar tener una magnífica primer vuelta na Lliga, empezó l'añu con males resultaos.[10]
El 18 de payares de 2010, ye presentáu como nuevu entrenador del Real Zaragoza, que nesi momentu cayera a la última posición de la tabla tres 11 xornaes de lliga, relevando al ex-xugador zaragocista José Aurelio Gay nel banquín blanquiazul.[11] Finalmente, llogró la salvación na temporada 2010-11 tres una victoria por 1-2 ante'l Levante UD.[12][13]
El Levante-Zaragoza, correspondiente última xornada de la temporada 2010-2011 foi investigáu por Anticorrupción por amañu. L'alcuentru saldar con victoria de los maños (1-2) condergando al Deportivo de La Coruña al descensu. Supuestamente los xugadores del Levante recibieron 965.000 euros por dexase ganar.[14] El 3 d'ochobre de 2014 la Fiscalía Anticorrupción se querelló contra'l Real Zaragoza y 41 implicaos más, ente ellos l'entós presidente Agapito Iglesias, l'entrenador Javier Aguirre y futbolistes de dambos equipos (dalgunos en calidá d'imputaos) qu'intervinieron nel partíu.[15]
La so etapa nel club aragonés termina'l 30 d'avientu de 2011, cuando la direutiva llega a un alcuerdu col mexicanu pa rescindir el so contratu[16] por cuenta de les males resultaos deportives. Nel momentu de la destitución, el conxuntu d'Aguirre atropaba nueve partíos ensin ganar y ocupaba la última plaza de la clasificación na Lliga.
El 28 de payares de 2012, firma pol R.C.D. Español pa suplir a Mauricio Pochettino, que abandona'l club nel últimu llugar de la Lliga Española.[17][18] Con una victoria y trés empates nos sos primeros cuatro partíos, Aguirre protagoniza unu de los meyores arranques pa un téunicu periquitu.[19] La bona racha sigue y dexa al Español alloñar de les últimes posiciones y asitiase na zona sele de la clasificación ya inclusive aspirar a puestos europeos.[20] Finalmente, el R.C.D. Español nun pudo entrar en competiciones europees, pero llogró la permanencia a falta de 6 xornaes pal final del campeonatu nacional.
El 4 de xunu de 2013, Aguirre anueva'l so contratu col club catalán por una temporada más.[21] El 28 de payares de 2013, cumple un añu al frente del R.C.D. Español con 14 victories, 11 empates y 14 derrotes.[22] El 16 de mayu de 2014, dempués de llograr la permanencia per segunda temporada (14ᵘ puestu na Lliga), anuncia la so salida del club catalán.[23]
El 18 de xunu de 2015, foi anunciáu como nuevu téunicu del Al-Wahda FC de los Emiratos Árabes Xuníos.[24]
Primer etapa.- El vascu Aguirre debutó direutamente nes eliminatories ante Estaos Xuníos el 1 de xunetu de 2001 nelEstadiu Azteca, ganando 1-0 con gol de cabeza de Jared Borgetti, y de ende empezó a alzar el vuelu con mirar na xusta mundialista, llogrando'l so boletu venciendo a Honduras 3-0 nel Azteca'l 11 de payares del mesmu añu, con goles de Cuauhtémoc Blanco y Francisco Palencia. Con nuevos xugadores tuvo un gran desempeñu na Copa América 2001 celebrada en Colombia, apostando la gran final ante'l anfitrión y llogrando el subcampeonatu con una base de xugadores que llegaríen a la Copa del Mundu del siguiente añu. Na Copa Oro 2002, tomó la polémica decisión de probar xugadores p'atopar los últimos llugares antes de dar la llista definitiva, llevando a xente como Jair García, Adolfo Bautista, Carlos Ochoa, ente otros, sicasí l'esperimentu fracasó quedando esaniciáu en Cuartos de Final ante Corea del Sur en penaltis. Tuvo una curtia esperiencia al mandu de la Seleición de fútbol de Méxicu, llevándola hasta los octavos de final con bon fútbol nel Mundial de Corea-Xapón 2002, onde cayeron ante Estaos Xuníos.[25] Por ello, en 2005, foi nomáu ganador del Premiu Nacional de Deportes (Méxicu) na categoría d'entrenador como reconocencia a la so trayeutoria nel deporte mexicano ya internacional.
Segunda etapa.- El 3 d'abril de 2009, la Federación Mexicana de Fútbol y la Direición Xeneral de Seleiciones Nacionales anunció qu'Aguirre volvería dirixir a la seleición mexicana. Coles mesmes, informaron que sería presentáu como Direutor Téunicu hasta'l 16 d'abril de 2009.[26]
El 16 d'abril de 2009, foi presentáu per segunda vegada na so carrera como'l nuevu timonel de la Seleición de fútbol de Méxicu, con un contratu robláu hasta'l 2010 y coles mires de llevar a Méxicu al Mundial 2010.[27]
El 9 de xunetu de 2009, nel partíu Méxicu vs. Panamá apostáu nel marcu de la Copa d'Oru, Javier Aguirre protagonizó un incidente: Aproximao al minutu 80, apostábase un balón sobre la banda, que finalmente salió de la cancha. Mientres el xugador de Panamá Ricardo Phillips diba tres el balón, que yá taba fuera de la cancha, l'entrenador mexicanu cometió-y una hábil patada tratando de detener el balón. Desencadenóse una grave trifulca que siguió hasta'l fin del alcuentru, a grau tal de que los xugadores de dambes escuadres corrieron a los vestidores mientres los aficionaos refundiaben oxetos a la cancha. Na conferencia de prensa'l téunicu aseguró que diba tres el balón y que nun tenía mala intención. Foi suspendíu tres xuegos pola Concacaf. Darréu, la seleición azteca ganaría'l tornéu al goliar a Estaos Xuníos por 5-0 na final.[28]
Nel Mundial 2010, Aguirre dirixó a Méxicu hasta los octavos de final, onde foi esaniciáu por Arxentina (3-1) nun polémicu partíu.[29] Dexó la seleición azteca a la conclusión del tornéu.[30]
Tornéu !width="195"|Sede | Resultáu | |
---|---|---|
Copa América 2001 | Colombia | Subcampeón |
Copa Oro CONCACAF 2002 | Estaos Xuníos d'América | Cuartos de Final |
Copa Mundial FIFA 2002 | Corea del Sur y Xapón | Octavos de final |
Copa Oro CONCACAF 2009 | Estaos Xuníos d'América | CAMPEÓN |
Copa Mundial FIFA 2010 | Sudáfrica | Octavos de final |
El 24 de xunetu de 2014, Aguirre sustitúi a Alberto Zaccheroni como nuevu seleccionador del Xapón.[31] Nun tuvo ésitu nel so debú en competición oficial, una y bones el conxuntu nipón foi esaniciáu en cuartos de final de la Copa d'Asia, tornéu del cual yera vixente campeón.[32] Tres esta decepción, primeramente la Federación nipona anunció la so continuidá nel cargu, pero finalmente optó por destituyir lo arriendes de la so implicación nel presuntu amañu del partíu ente Levante y Zaragoza.[33]
Tornéu !width="195"|Sede | Resultáu | |
---|---|---|
Copa Asiática 2015 | Australia | Cuartos de Final |
Exiptu
El 1 d'agostu de 2018, Aguirre sustitúi a Héctor Cúper como nuevu seleccionador de Exiptu.[34]
Club | País | Añu !P | PG | PE !PP | % v. | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Atlante | Méxicu | 1996 | 11 | 2 | 4 | 5 | 18.18 |
Pachuca | Méxicu | 1998-2001 | 93 | 35 | 23 | 35 | 37.63 |
Seleición Méxicu | Méxicu | 2001-2002 | 32 | 18 | 4 | 10 | 56.25 |
Osasuna | España | 2002-2006 | 177 | 66 | 49 | 62 | 37.29 |
Atlético de Madrid | España | 2006-2009 | 120 | 52 | 33 | 35 | 43.33 |
Seleición Méxicu | Méxicu | 2009-2010 | 32 | 19 | 7 | 6 | 59.38 |
Real Zaragoza | España | 2010-2011 | 47 | 14 | 10 | 23 | 29.79 |
Español | España | 2012-2014 | 100 | 36 | 29 | 35 | 36 |
Seleición Xapón | Xapón | 2014-2015 | 10 | 7 | 1 | 2 | 70 |
Al-Wahda | Emiratos Árabes Xuníos | 2015-2017 | |||||
Seleición Exiptu | Exiptu | 2018- | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Campeonatos nacionales
Títulu | Club | País | Añu |
---|---|---|---|
1a División | Pachuca | Méxicu | 1999 |
Copa Presidente | Al-Wahda FC | Emiratos Árabes Xuníos | 2016 |
Campeonatos internacionales
Títulu | Equipu | Sede | Añu |
---|---|---|---|
Copa Oru CONCACAF | Mexico | Estaos Xuníos d'América | 2009 |
Premiu !width="150"|Equipu | Añu | |
---|---|---|
Meyor Entrenador - Méxicu | Pachuca | 1999 |
<ref>
nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes Vascu
Predecesor: Bob Bradley |
Entrenadores campeones de la Copa Oro de la Concacaf 2009 |
Socesor: José Manuel de la Torre |