Bánh pía

Bánh pía

Một hộp bánh pía Triều Châu
Tên khác	Hopia
Loại	Tráng miệng
Xuất xứ	Triều Châu, Trung Quốc
Vùng hoặc bang	Trung Quốc, phố người Hoa ở Đông Nam Á
Thành phần chính	bột mì, trứng muối, đậu xanh, sầu riêng,...
Nấu ăn: Bánh pía   Media: Bánh pía

Bánh pía (tiếng Trung: 朥饼; Bạch thoại tự: lâ-piáⁿ) là món bánh ngọt ngàn lớp có nhân và là bánh trung thu truyền thống xuất phát từ Triều Châu, Trung Quốc và được du nhập vào các khu phố người Hoa trên thế giới. Đặc biệt ở Đông Nam Á, nơi có Hoa Kiều cư ngụ là Malaysia, Indonesia, Philippines và Singapore. Ở Indonesia, bánh có tên gọi là Bakpia Pathok.

Tại Việt Nam, bánh pía là một trong những đặc sản của Sóc Trăng,^[1] do người Hoa di cư vào miền Nam sáng tạo ra. Bánh pía được làm từ bột mì nhào mỡ nước từ heo.

Vì lý do thương mại, người sản xuất thường dùng phẩm đỏ in tên hoặc nhãn hiệu của nơi làm bánh trực tiếp lên mặt bánh. Ngoài ra, thành phần nhân bánh, nguồn gốc xuất xứ cũng thường được in trực tiếp lên bánh.

Nguồn gốc

Bánh pía thực chất có nguồn gốc từ bánh trung thu của người Triều Châu, những chiếc bánh pía nguyên thủy chỉ có nhân thịt heo và đậu xanh, loại bột bánh có nhiều lớp mỏng và nhân bánh có trộn mỡ.^[2] Từ pía có gốc từ tiếng Triều Châu "pi-é", âm Hán Việt có nghĩa là bánh.^[3]

Bánh do một số người Minh Hương di cư sang Việt Nam từ thế kỷ 17 mang theo. Trước đây, việc làm bánh pía hoàn toàn mang tính thủ công và phục vụ cho nhu cầu của từng gia đình. Các lò bánh pía tập trung nhiều ở xã Phú Tâm, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng. Dần dần, người ngoài miền Bắc học cách làm bánh từ chiếc bánh pía nhân thịt của người Tiều mà tạo ra loại bánh trở thành đặc sản Hà Nội - bánh chả. Từ bánh chả Hà Nội đã cho ra đời bánh nướng Trung thu. Bánh pía người Tiều có kích cỡ to hơn, vỏ mỏng và mềm hơn, nhân dẻo và được dùng khi còn nóng hổi.

Bánh pía ngày trước cũng khá đơn giản, vỏ ngoài làm bằng bột mì có nhiều lớp da mỏng bao lấy phần nhân, lớp da ngoài dày thường để in chữ, nhân làm bằng đậu xanh và mỡ heo chứ không có lòng đỏ trứng muối và các loại thành phần khác như hiện nay. Do thị hiếu của người tiêu dùng mà các lò bánh mới thêm các thành phần hương liệu khác như sầu riêng, khoai môn, lòng đỏ trứng muối.^[2]

Phổ biến

Hiện nay, với sự phát triển của nền ẩm thực thế giới nên bánh pía có thêm nhiều loại hình mới như bánh pía khoai môn, bánh pía lạp xưởng, bánh pía đậu xanh sầu riêng, bánh pía lá dứa sầu riêng, bánh pía hạt sen sầu riêng,... Đặc biệt ở Đài Loan còn có bánh pía nhân kem chảy vì khi cắn thử miếng bánh bạn sẽ cảm nhận được nhân bánh đang tan chảy ngay trong miệng. Bánh được đóng gói và bảo quản kỹ hơn nên dùng được lâu hơn, và điều đặc biệt và hộp đựng bánh được phân ra thành từng cái chứ không đựng chung bốn cái 1 hộp như trước đây nữa giúp thực khách có thể sử dụng dễ dàng hơn. Tại Vân Nam, Trung Quốc có 2 loại bánh pía là "Vân Nam tiên hoa bính" (tiếng Trung: 云南鲜花饼; bính âm: Yúnnán xiānhuā bǐng) được làm từ cánh hoa ướp đường và nhân giăm bông được gọi là "Vân Nam hoả thoái nguyệt bính" (tiếng Trung: 云南火腿月饼; bính âm: Yúnnán huǒtuǐ yuèbǐng).

Bánh pía cũng theo chân người Việt tị nạn sang Mỹ sau năm 1975. Ở Dallas, Texas có lò bánh pía có tiếng với cộng đồng người Việt khiến du khách từ xa cũng tìm đến mua đem về làm quà.^[4]

Bánh pía được biết đến là đặc sản Vũng Thơm (Sóc Trăng). Bánh pía xuất hiện trong bài hát "Miền Tây quê tôi", "Sóc Trăng miền quê yêu dấu".

Tham khảo

1. Về Sóc Trăng thưởng thức vị ngọt thơm bánh Pía^{[liên kết hỏng]}, Báo Bưu điện Việt Nam
2. ^ Vị sầu riêng quyến rũ trong bánh pía Sóc Trăng, Ngôi Sao, 1/2/2012
3. “Pía” Sóc Trăng, Đài PT-TH Vĩnh Long, 21-05-2011
4. “"Ở Mỹ mà cũng có lò bánh pía Kim Ninh"”. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 6 năm 2016. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2016.

Liên kết ngoài

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Bánh pía.

• Dự thi "Mẹ tài ghê!": Bánh Pía Lưu trữ 2012-05-23 tại Wayback Machine, Cách làm bánh pía, Đẹp Online, 07/09/2011