Giáo tỉnh Hà Nội

Giáo tỉnh Hà Nội là một trong ba Giáo tỉnh của Giáo hội Công giáo Rôma tại Việt Nam, cùng với hai giáo tỉnh khác là Giáo tỉnh Sài Gòn và Giáo tỉnh Huế. Giáo tỉnh Hà Nội bao gồm các giáo phận ở miền Bắc Việt Nam. Trưởng giáo tỉnh này là vị tổng giám mục Tổng giáo phận Hà Nội, mà đương nhiệm là Tổng giám mục Giuse Vũ Văn Thiên (từ 2018).

Lịch sử hình thành Giáo tỉnh Hà Nội

Ngày 24 tháng 11 năm 1960, Giáo hoàng Gioan XXIII thành lập Hàng Giáo phẩm Việt Nam, thiết lập các giáo phận chính tòa và nhóm thành 3 giáo tỉnh: Hà Nội, Huế và Sài Gòn.^[1] Giáo tỉnh Hà Nội lúc đó gồm có 10 giáo phận (Hà Nội, Bắc Ninh, Bùi Chu, Hà Tĩnh, Hải Phòng, Hưng Hóa, Lạng Sơn và Cao Bằng, Phát Diệm, Thái Bình, Thanh Hóa, Vinh).

Năm 2018, với sự chia tách từ Giáo phận Vinh, Giáo phận Hà Tĩnh được thành lập.

Các số liệu của các Giáo phận trong Giáo tỉnh Hà Nội

STT	Giáo phận/Tổng giáo phận	Giám mục giáo phận	Diện tích(km^2)	Số giáo xứ	Số LM	Số giáo dân	Nguồn ước tính
01	Hà Nội	Giuse Vũ Văn Thiên Giuse Vũ Công Viện	07.000	174	203	325.000	2021 Diện tích Lưu trữ 2015-09-27 tại Wayback Machine(7.000)
02	Bắc Ninh	Giuse Đỗ Quang Khang	24.600	81	112	140.438	2020
03	Bùi Chu	Tôma Aquinô Vũ Đình Hiệu	01.350	180	210	417.185	2020
04	Hà Tĩnh	Luy Nguyễn Anh Tuấn	14.091	121	132	284.885	2021
05	Hải Phòng	Vinh Sơn Nguyễn Văn Bản	09.079	119	107	141.268	2021
06	Hưng Hóa	Đa Minh Hoàng Minh Tiến	55.000	117	161	261.119	2021
07	Lạng Sơn và Cao Bằng	Giuse Châu Ngọc Tri	18.359	14	35	6.420	2021
08	Phát Diệm	Phêrô Kiều Công Tùng	01.787	79	136	158.625	2021
09	Thái Bình	Đa Minh Đặng Văn Cầu	02.221	121	173	136.656	2020
10	Thanh Hóa	Giuse Nguyễn Đức Cường	11.700	79	147	154.000	2020
11	Vinh	Anphong Nguyễn Hữu Long Phêrô Nguyễn Văn Viên	16.499	117	210	291.946	2020

Danh sách Tổng giám mục trưởng Giáo tỉnh Hà Nội

STT	Tổng giám mục trưởng Giáo tỉnh	Thời gian	Ghi chú
01	Giuse Maria Trịnh Như Khuê	1960 - 1978	Hồng y
02	Giuse Maria Trịnh Văn Căn	1978 - 1990	Hồng y
03	Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng	1990 - 2003	*Năm 2003, Hồng y Phạm Đình Tụng trao quyền Tổng giám mục Trưởng cho Giám mục Giám quản Giuse Ngô Quang Kiệt
04	Giuse Ngô Quang Kiệt	2003 - 2010
05	Phêrô Nguyễn Văn Nhơn	2010 - 2018	Hồng y
06	Giuse Vũ Văn Thiên	2018 - nay

Đại hội Giới trẻ Giáo tỉnh Hà Nội

Lấy cảm hứng từ Đại hội Giới trẻ Thế giới, Giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang đã đề xuất tổ chức Đại hội Giới trẻ cho các giáo phận của Giáo tỉnh Hà Nội, lần đầu tiên diễn ra năm 2002 tại Thái Bình. Đại hội Giới trẻ Giáo tỉnh Hà Nội được tổ chức luân phiên hàng năm giữa các giáo phận.^[2][3] Trong đại hội có các hoạt động chia sẻ, giảng thuyết, suy tôn thánh giá, thánh lễ, diễn nguyện, v.v. và kết thúc với việc trao thánh giá đại hội cho giáo phận sẽ tổ chức lần tới.

Lần	Năm	Địa điểm	Giáo phận	Chủ đề
I	2002	Giáo xứ chính tòa Thái Bình	Thái Bình	Thầy là đường, là sự thật và là sự sống
II	2003		Phát Diệm	Đây là Mẹ con
III	2004		Hà Nội	Như Cha sai Thầy, Thầy cũng sai anh em
IV	2005	Giáo xứ Ba Làng	Thanh Hóa	Bẻ bánh cuộc đời
V	2006		Vinh	Lạy Chúa, con phải làm gì?
VI	2007		Hải Phòng	Hãy theo Thầy
VII	2008	Giáo xứ chính tòa Bùi Chu, ngày 23/11[4]	Bùi Chu	Anh em sẽ nhận được Thánh Thần khi Ngài ngự xuống trên anh em, bấy giờ anh em sẽ là chứng nhân cho Thầy
VIII	2009	Trung tâm Lễ hội, Khu di tích Lịch sử Đền Hùng, ngày 26–27/11	Hưng Hóa	Thắp sáng tình yêu gia đình
IX	2011	Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, ngày 11–12/11	Bắc Ninh	Thầy gọi anh em là bạn
X	2012	Giáo xứ chính tòa Lạng Sơn, ngày 25–26/10	Lạng Sơn	Hãy ở lại trong tình yêu của Thầy
XI	2013	Giáo xứ chính tòa Thái Bình, ngày 27–28/11	Thái Bình	Tôi biết tôi tin vào ai
XII	2014	Giáo xứ chính tòa Phát Diệm, ngày 27–28/11	Phát Diệm	Hãy đi loan báo Tin Mừng
XIII	2015	Trung tâm Hành hương Sở Kiện, ngày 17–18/11	Hà Nội	Anh em là muối và ánh sáng trần gian
XIV	2016	Giáo xứ chính tòa Xã Đoài, ngày 16–17/11	Vinh	Hãy đi và hãy làm như vậy
XV	2017	Trung tâm Triển lãm Hội chợ Thanh Hóa, ngày 21–22/11	Thanh Hóa	Hãy ra chỗ nước sâu
XVI	2018	Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc tế, ngày 14–15/11	Hải Phòng	Hãy tỉnh thức và cầu nguyện
XVII	2019	Giáo xứ Vương cung thánh đường Phú Nhai, ngày 19–20/11[5][6][7]	Bùi Chu	Hãy về với thân nhân
XVIII	2022	Trung tâm Lễ hội, Khu di tích Lịch sử Đền Hùng, ngày 25–26/11	Hưng Hóa	Hãy đến với vùng ngoại biên
XIX	2023	Giáo xứ Bến Đông, ngày 22-23/11	Bắc Ninh	Đất chúng ta trổ sinh hoa trái
XX	2024	Giáo xứ chính tòa Lạng Sơn	Lạng Sơn	Anh em không còn là người xa lạ

• Kỳ Đại hội Giới trẻ 2010 không tổ chức do trùng với sự kiện 1000 năm Thăng Long – Hà Nội và hai kỳ Đại hội Giới trẻ các năm 2020, 2021 không tổ chức do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 tại Việt Nam.

Chú thích

1. "Thành Lập Hàng Giáo Phẩm Việt Nam"
2. “Lịch sử Đại Hội Giới Trẻ Giáo Tỉnh Hà Nội”. 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 4 năm 2020.
3. “Chủ đề của các Đại hội Giới trẻ giáo tỉnh Miền Bắc”. 2018.
4. “7,000 bạn trẻ thuộc 10 giáo phận Miền Tổng Giáo Phận Hà Nội tham dự Đại Hội Giới Trẻ tại Bùi Chu”. 2008.
5. “Đại hội Giới Trẻ Miền Bắc: Bùi Chu”. 2019.
6. “Bùi Chu: Toàn cảnh Đêm Hoan ca Diễn nguyện”.
7. “Ngày bế mạc Đại hội”.