Lê Hiến Mai

Lê Hiến Mai
Chân dung Lê Hiến Mai, năm 1976
Chức vụ
Chủ nhiệm Ủy ban Y tế và Xã hội của Quốc hội
Nhiệm kỳ	28 tháng 6 năm 1982 –
Tiền nhiệm	Nguyễn Thị Định
Vị trí	Việt Nam
Bộ trưởng Bộ Thương binh và Xã hội
Nhiệm kỳ	1975 – 23 tháng 4 năm 1982
Tiền nhiệm	đầu tiên
Kế nhiệm	Song Hào
Bộ trưởng Bộ Nội vụ
Nhiệm kỳ	1971 – 1975
Tiền nhiệm	Ung Văn Khiêm
Kế nhiệm	không có
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp
Nhiệm kỳ	7 tháng 1 năm 1963 – 4/1965
Tiền nhiệm	Nghiêm Xuân Yêm
Kế nhiệm	Hoàng Anh
Bộ trưởng Bộ Thủy lợi và Điện lực
Nhiệm kỳ	tháng 7 năm 1960 – 7 tháng 1 năm 1963
Thứ trưởng	Hà Kế Tấn
Tiền nhiệm	Bộ mới thành lập
Kế nhiệm	Hà Kế Tấn
Chính ủy Bộ Tư lệnh Binh chủng Pháo binh
Nhiệm kỳ	15 tháng 8 năm 1958 –
Chính trị Ủy viên Khu II
Nhiệm kỳ	25 tháng 7 năm 1947 –
Thông tin cá nhân
Quốc tịch	Việt Nam
Sinh	23 tháng 11 năm 1918 xã Trạch Mỹ Lộc, huyện Phúc Thọ, Hà Nội
Mất	6 tháng 11, 1992(1992-11-06) (73 tuổi) Hà Nội,^[cần dẫn nguồn] Việt Nam
Nơi ở	Hà Nội
Dân tộc	Kinh
Tôn giáo	Không
Đảng chính trị	Đảng Cộng sản Việt Nam
Vợ	Ngô Duy Liên
Họ hàng	Nguyễn Văn Linh (anh em cột chèo)
Tặng thưởng	Huân chương Hồ Chí Minh
Binh nghiệp
Thuộc	Quân đội nhân dân Việt Nam
Phục vụ	Quân đội nhân dân Việt Nam
Cấp bậc	Trung tướng

Lê Hiến Mai (1918-1992) là một chính khách và tướng lĩnh của Quân đội nhân dân Việt Nam, hàm Trung tướng. Ông từng giữ chức Giám đốc Học viện Chính trị Quân sự, Bộ trưởng Bộ Nội vụ (sau là Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội). Ông cũng là một trong 9 Thiếu tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam được thụ phong năm 1948.

Thân thế

Ông tên thật là Nguyễn Văn Phường quê xã Trạch Mỹ Lộc, huyện Ba Vì, tỉnh Sơn Tây (nay thuộc huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội).

Ông tham gia cách mạng từ năm 1939. Năm 1940, ông là Thư ký Ban chấp hành Đoàn Thanh niên phản đế tỉnh Sơn Tây. Từ năm 1941 đến năm 1944, ông bị thực dân Pháp bắt giam và đày đi tù ở nhiều nơi.

Lãnh đạo chính trị trong quân đội

Tháng 8 năm 1944, ông vượt ngục, tham gia Cứu quốc quân, lấy bí danh Lê Hiến Mai, giữ chức Ủy viên phân khu ủy Phân khu Tuyên - Thái; Phái viên chính trị Giải phóng quân phụ trách Mặt trận Sầm Nưa, Xiêng Khoảng (Lào); Chính trị viên, Bí thư trung đoàn ủy. Tháng 3 năm 1946, ông làm Chính ủy, kiêm Tham mưu trưởng, Bí thư quân khu ủy Chiến khu 2, kiêm Chính ủy Trường bổ túc quân sự ủy viên hội.

Từ tháng 2 năm 1947 đến năm 1949, ông lần lượt giữ các chức vụ Chính ủy Mặt trận Tây Tiến, Liên khu 1, Bộ Tư lệnh Nam Bộ, kiêm Phân liên khu miền Đông Nam Bộ.

Năm 1948, ông được thụ phong quân hàm Thiếu tướng trong đợt phong hàm đầu tiên.^[1]

Năm 1953, ông làm Tư lệnh, Bí thư quân khu ủy Phân liên khu miền Tây Nam Bộ.

Sau Hiệp ước Genève, ông tập kết ra Bắc.

Năm 1958, ông làm Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Bộ Tư lệnh Pháo binh.^[2]

Những năm đầu thập niên 60, ông chuyển sang công tác chính quyền, làm Bộ trưởng Bộ Thủy lợi và Điện lực (1960 - 1.1963) ^[3], Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp (1963 - 1965) ^[4]

Tháng 4 năm 1965, ông quay lại quân đội làm Chính ủy, Bí thư đảng ủy Quân khu 4, Ủy viên Quân ủy Trung ương.

Năm 1967, ông làm Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Ủy viên thường trực Quân ủy Trung ương, kiêm Giám đốc Học viện Chính trị Quân sự;

Năm 1974, ông được thăng quân hàm Trung tướng.

Tham gia công tác chính quyền

Từ tháng 6 năm 1971 ông giữ chức Bộ trưởng, Bí thư đảng đoàn Bộ Nội vụ ^[5](sau đổi là Bộ Thương binh và Xã hội, nay là Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) trong khi vẫn đang trong quân đội.

Năm 1975, ông làm Bộ trưởng Bộ Thương binh và Xã hội cho đến năm 1982 ^[6],^[7], kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Điều tra tội ác chiến tranh xâm lược của Mỹ ở Việt Nam.

Năm 1982, ông làm Chủ nhiệm Ủy ban Y tế - Xã hội của Quốc hội^[8], kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Điều tra tội ác chiến tranh xâm lược.

Năm 1990, ông làm Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương lâm thời Hội Cựu chiến binh Việt Nam.

Ông là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam các khóa III và IV; đại biểu Quốc hội các khóa III, V, VI và VII.

Ông mất ngày 6 tháng 11 năm 1992 tại Hà Nội^{[cần dẫn nguồn]} và an táng tại Nghĩa trang Mai Dịch.

Vinh danh

Ông được Nhà nước Việt Nam tặng thưởng:

• Huân chương Hồ Chí Minh
• Huân chương Quân công hạng nhất
• Huân chương Chiến thắng hạng nhất
• Huân chương Kháng chiến hạng nhất
• ... và nhiều huân, huy chương khác.
• Những con đường được mang tên ông tại: Phường Hòa An, Quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng và tại Quận 2, TP Hồ Chí Minh.

Chú thích

1. Sắc lệnh 112/SL cử ông Trần Tử Bình, Văn Tiến Dũng, Lê Hiến Mai, thụ cấp thiếu tướng từ 1/1/1948
2. Sắc lệnh 081/SL bổ nhiệm thiếu tướng Lê Hiến Mai giữ Chính uỷ Bộ tư lệnh pháo binh
3. “Thành viên Chính phủ qua các thời kỳ: Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khoá II (1960-1964)”. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 4 năm 2014. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2012.
4. http://www.na.gov.vn/Sach_QH/VKQHTap2/Nam%201963/UBTVQH1963_3.htm^{[liên kết hỏng]}.
5. “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2012.
6. “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 1 năm 2014. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2012.
7. “Nghị quyết”. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 2 năm 2014. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2012.
8. “Van kien Quoc hoi toan tap”. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2012.

Liên kết ngoài

• Tiểu sử đồng chí LÊ HIẾN MAI (1918 – 1992) Lưu trữ 2022-08-09 tại Wayback Machine * Chuyện ít biết về hai vị tướng họ Lê Lưu trữ 2012-12-03 tại Wayback Machine
• "Cuộc đời ông, quý nhất cái tên do Bác Hồ đặt"