Larissa (vệ tinh)

Larissa

Larissa from Voyager 2
Khám phá
Khám phá bởi	Harold J. Reitsema, William B. Hubbard, Larry A. Lebofsky, và David J. Tholen
Ngày phát hiện	24 tháng 5 năm 1981
Đặc trưng quỹ đạo[1]
Kỷ nguyên 18 tháng 8 năm 1989
Bán trục lớn	73 548 ± 1 km
Độ lệch tâm	0.001393 ± 0.00008
Chu kỳ quỹ đạo	0.55465332 ± 0.00000001 d
Độ nghiêng quỹ đạo	0.251 ± 0.009° (so với xích đạo của Sao Hải Vương) 0.205° (to local Laplace plane)
Vệ tinh của	Sao Hải Vương
Đặc trưng vật lý
Kích thước	216×204×168 km (± ~10 km)[2][3]
Bán kính trung bình	97 ± 3 km[4]
Thể tích	~3.5×10^6km³
Khối lượng	~4.2×10^18 kg (ước lượng)[a]
Mật độ trung bình	~1.2 g/cm³ (ước lượng)[4]
Hấp dẫn bề mặt	~299.075 m/s^2[b]
Tốc độ vũ trụ cấp 2	~7,6 km/s[c]
Chu kỳ tự quay	đồng bộ chuyển động quay
Độ nghiêng trục quay	không
Suất phản chiếu	0.09[2][4]
Nhiệt độ	~51 K (ước lượng)
Cấp sao biểu kiến	21.5[4]

Larissa (/ləˈrɪsə/ lə-RISS-ələ-RISS-ə; Greek: Λάρισσα), còn được biết đến là Neptune VII, là vệ tinh bên trong gần thứ năm của Sao Hải Vương. Nó được đặt tên theo thần Larissa, một tình nhân của thần Poseidon (Neptune) trong thần thoại Hy Lạp và là nữ thần được lấy để đặt tên cho một thành phố ở Thessalía, Hy Lạp.

Phát hiện

Vệ tinh Larissa lần đầu được phát hiện bởi Harold J. Reitsema, William B. Hubbard, Larry A. Lebofsky và David J. Tholen, dựa trên những quan sát che khuất sao trên mặt đất tình cờ^[6] vào ngày 24 tháng 5 năm 1981, và được đặt ký hiệu tạm thời là S/1981 N 1 và được tuyên bố vào ngày 29 tháng 5 năm 1981.^[7] Vệ tinh này được phát hiện lại và được xác nhận là vật thể duy nhất trong quỹ đạo của nó trong chuyến bay ngang qua của tàu Voyager 2 vào năm 1989^[8] sau khi nó nhận thêm một ký hiệu phụ nữa là S/1989 N 2 vào ngày 2 tháng 8 năm 1989.^[9] Tuyên bố bởi Stephen P. Synnott nói tới "10 khung hình được chụp trong 5 ngày", như vậy thời gian phát hiện lại là đâu đó trước ngày 28 tháng 7. Nó được đặt tên chính thức vào ngày 16 tháng 9 năm 1991.^[10]

Đặc điểm

Mặt trước và sau của vệ tinh Larissa

Bản đồ của Larissa

Một hình ảnh mô phỏng của vệ tinh Larissa đang quay quanh Sao Hải Vương. Các chi tiết trên bề mặt là giả tưởng.

Là vệ tinh lớn thứ tư của Sao Hải Vương, vệ tinh Larissa có hình dạng dị thường (không có hình cầu) và có vẻ như bị va chạm nặng nề, với không dấu hiệu nào của sự biến đổi địa chất. Ngoài ra không còn thông tin gì được biết tới. Có khả năng là vệ tinh Larissa, giống như các vệ tinh khác bên trong vệ tinh Triton, là một khối mảnh vụn tái hình thành quanh một hạt nhân từ các mảnh vỡ của các vệ tinh gốc của Sao Hải Vương, những vệ tinh mà đã bị đập vỡ bởi những sự nhiễu loạn từ vệ tinh Triton ngay sau khi vệ tinh này bị bắt giữ vào một quỹ đạo ban đầu có độ lệch tâm rất cao.^[11]

Quỹ đạo của vệ tinh Larissa có hình tròn nhưng không hoàn hảo và nằm bên dưới bán kính quỹ đạo đồng bộ của Sao Hải Vương, vậy nên nó di chuyển xoắn ốc dần vào trong do tác động của lực thủy chiều và sau cùng có thể va chạm vào khí quyển của Sao Hải Vương, hoặc vỡ vụn thành một vành đai hành tinh khi vượt qua giới hạn Roche do lực dãn thủy chiều, cũng giống như cách vệ tinh Triton sẽ đâm vào Sao Hải Vương hoặc sẽ vỡ vụn thành một vành đai hành tinh.

Thám hiểm

Vệ tinh Larissa mới chỉ được ghé thăm bởi tàu Voyager 2. Tàu do thám đã có thể chụp được ảnh vệ tinh Larissa.

Ghi chú

1. Ước lượng khối lượng được dựa vào khối lượng riêng giả sử là 1.2 g/cm³, và thể tích là 3.5 ×10⁶ km³ có được từ mô hình hình dạng chi tiết trong Stooke (1994).^[5]
2. Lực hấp dẫn bề mặt có nguồn gốc từ khối lượng m, hằng số hấp dẫn G và bán kính r: Gm/r².
3. Tốc độ vũ trụ cấp hai có nguồn gốc từ khối lượng m, hằng số hấp dẫn G và bán kính r: √2Gm/r.

Tham khảo

1. Jacobson, R. A.; Owen, W. M., Jr. (2004). “The orbits of the inner Neptunian satellites from Voyager, Earthbased, and Hubble Space Telescope observations”. Astronomical Journal. 128 (3): 1412–1417. Bibcode:2004AJ....128.1412J. doi:10.1086/423037.
2. ^ Karkoschka, Erich (2003). “Sizes, shapes, and albedos of the inner satellites of Neptune”. Icarus. 162 (2): 400–407. Bibcode:2003Icar..162..400K. doi:10.1016/S0019-1035(03)00002-2.
3. Williams, Dr. David R. (ngày 22 tháng 1 năm 2008). “Neptunian Satellite Fact Sheet”. NASA (National Space Science Data Center). Truy cập ngày 13 tháng 12 năm 2008.
4. ^ “Planetary Satellite Physical Parameters”. JPL (Solar System Dynamics). ngày 18 tháng 10 năm 2010. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2011.
5. Stooke, Philip J. (1994). “The surfaces of Larissa and Proteus”. Earth, Moon, and Planets. 65 (1): 31–54. Bibcode:1994EM&P...65...31S. doi:10.1007/BF00572198.
6. Reitsema, H. J.; Hubbard, W. B.; Lebofsky, L. A.; Tholen, D. J. (1982). “Occultation by a Possible Third Satellite of Neptune”. Science. 215 (4530): 289–291. Bibcode:1982Sci...215..289R. doi:10.1126/science.215.4530.289. PMID 17784355.
7. Marsden, Brian G. (ngày 29 tháng 5 năm 1981). “S/1981 N 1”. IAU Circular. 3608. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2011.
8. Smith, B. A.; Soderblom, L. A.; Banfield, D.; Barnet, C.; Basilevsky, A. T.; Beebe, R. F.; Bollinger, K.; Boyce, J. M.; Brahic, A. (1989). “Voyager 2 at Neptune: Imaging Science Results”. Science. 246 (4936): 1422–1449. Bibcode:1989Sci...246.1422S. doi:10.1126/science.246.4936.1422. PMID 17755997. [on page 1435]
9. Marsden, Brian G. (ngày 2 tháng 8 năm 1989). “Satellites of Neptune”. IAU Circular. 4824. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2011.
10. Marsden, Brian G. (ngày 16 tháng 9 năm 1991). “Satellites of Saturn and Neptune”. IAU Circular. 5347. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2011.
11. Banfield, Don; Murray, Norm (tháng 10 năm 1992). “A dynamical history of the inner Neptunian satellites”. Icarus. 99 (2): 390–401. Bibcode:1992Icar...99..390B. doi:10.1016/0019-1035(92)90155-Z.

Liên kết ngoài

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Larissa (vệ tinh).

• Larissa Profile Lưu trữ 2007-08-01 tại Wayback Machine by NASA's Solar System Exploration
• Neptune's Known Satellites (by Scott S. Sheppard)