Thủy ngân(II) chloride

Thủy ngân(II) chloride
Thủy ngân(II) chloride
	Cấu trúc rỗng của thủy ngân(II) chloride
	Cấu trúc đặc của thủy ngân(II) chloride
	Thủy ngân(II) chloride trong một bình đựng
Danh pháp IUPAC	Mercury(II) chloride; Mercury dichloride
Tên khác	Corrosive sublimate; Thủy ngân đichloride; Mercuric chloride
Nhận dạng
Số CAS	7487-94-7
PubChem	24085
Số EINECS	231-299-8
KEGG	C13377
Số RTECS	OV9100000
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ Cl[Hg]Cl ;
Thuộc tính
Công thức phân tử	HgCl2
Khối lượng mol	271,4954 g/mol
Bề ngoài	chất rắn trắng hoặc không màu
Mùi	không mùi
Khối lượng riêng	5,43 g/cm³
Điểm nóng chảy	276 °C (549 K; 529 °F)
Điểm sôi	304 °C (577 K; 579 °F)
Độ hòa tan trong nước	3,6 g/100 mL (0 ℃); 7,4 g/100 mL (20 ℃); 48 g/100 mL (100 ℃)
Độ hòa tan	4 g/100 mL (ete); hòa tan trong cồn, aceton, etyl acetat; ít hòa tan trong benzen, CS2, pyridin; tạo phức với amonia, hydrazin, urê, thiourê, thiosemicacbazit, thiocacbohydrazit, selenourê
Độ axit (pKa)	3,2 (dung dịch 0,2 M)
MagSus	-82,0·10-6 cm³/mol
Chiết suất (nD)	1.859
Cấu trúc
Cấu trúc tinh thể	orthogonal
Tọa độ	linear
Hình dạng phân tử	linear
Mômen lưỡng cực	0
Nhiệt hóa học
Enthalpy; hình thành ΔfHo298	-230 kJ·mol-1
Entropy mol tiêu chuẩn So298	144 J·mol-1·K-1
Dược lý học
Các nguy hiểm
Phân loại của EU	T+ (T+); C (C); N (N)
NFPA 704	0 4 0
Chỉ dẫn R	R28, R34, R48/24/25, R50/53
Chỉ dẫn S	(S1/2), S36/37/39, S45, S60, S61
Điểm bắt lửa	không bắt lửa
Các hợp chất liên quan
Anion khác	Thủy ngân(II) fluoride; Thủy ngân(II) bromide; Thủy ngân(II) iodide
Cation khác	Kẽm chloride; Cadmi(II) chloride; Thủy ngân(I) chloride
	Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). kiểm chứng (cái gì ?) Tham khảo hộp thông tin

Thủy ngân(II) chloride, còn gọi là chloride thủy ngân (cách gọi cũ là chất ăn mòn)^[2] là một hợp chất hóa học của thủy ngân và clo với công thức HgCl₂. Đó là một chất rắn tinh thể màu trắng dùng làm chất thử trong phòng thí nghiệm và là một hợp chất phân tử. Ngày trước nó được dùng để điều trị bệnh giang mai, nhưng hiện tại không còn dùng cho các mục đích y học vì độc tính của thủy ngân rất nguy hiểm.

Điều chế

Người ta có thể thu được thủy ngân(II) chloride từ phản ứng của clo tác dụng lên thủy ngân hoặc thủy ngân(I) chloride, bằng cách thêm axit clohydric vào:

HgNO₃ + 2HCl → HgCl₂ + H₂O + NO₂↑

Nung nóng một hỗn hợp chất rắn gồm thủy ngân(II) sunfat và natri chloride cũng cho ra thủy ngân(II) chloride bay hơi, thăng hoa và ngưng tụ dưới dạng các tinh thể nhỏ hình thoi.

Sử dụng

Ứng dụng chính của thủy ngân(II) chloride là làm chất xúc tác cho quá trình acetylen (C₂H₂) biến đổi thành vinyl chloride (C₂H₃Cl), tiền thân của polyvinyl chloride:

C₂H₂ + HCl → CH₂=CHCl

Chất phản ứng hóa học

Hợp chất đôi khi được sử dụng để tạo thành một hỗn hợp (hỗn hống) với các kim loại, chẳng hạn như nhôm. Nhôm đã được hỗn hống với thủy ngân sẽ được dùng làm chất khử trong tổng hợp hữu cơ. Kẽm cũng thường được hỗn hống bằng cách sử dụng thủy ngân(II) chloride. Hợp chất còn có thể được sử dụng làm chất ổn định cho các hóa chất và mẫu phân tích.^[3]

Trong nhiếp ảnh

Thủy ngân(II) chloride từng được dùng để khuếch đại ảnh tạo ra hình ảnh tích cực trong quá trình collođion ảnh những năm 1800.^[4]

Trong bảo quản mẫu vật

Để bảo tồn những mẫu vật nhân loại học và sinh vật học vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, các hiện vật này được nhúng vào hoặc được sơn ngoài với một "dung dịch thủy ngân". Việc này làm cho những vật mẫu không bị giảm chất lượng và mục rửa. Là một trong ba hóa chất được sử dụng trong xử lý gỗ đường sắt giữa 1830 và 1856 ở châu Âu và Mỹ. Tuy nhiên, phương pháp này ngày nay không còn được áp dụng phổ biến nữa, vì dung dịch thủy ngân có thể tan được trong nước và không có hiệu quả lâu dài, lại còn độc hại.

Trong y học

Thủy ngân(II) chloride từng được dùng để khử trùng vết thương bởi những thầy thuốc Ả Rập thời trung cổ.^[5] Và nó vẫn tiếp tục được những bác sĩ Ả Rập thế kỷ XII sử dụng, cho đến khi y học hiện đại chứng minh thủy ngân có độc tính.

Bệnh giang mai và bệnh ghẻ cóc thường được điều trị bằng thủy ngân(II) chloride vào thời xưa trước khi có kháng sinh.

Tính độc

Thủy ngân chloride có độc tính cao và có hại khi tiếp xúc với cơ thể người.

Đầu độc thủy ngân

Trong quyển V của bộ Alexandre Dumas' Celebrated Crimes, tác giả đã kể lại chi tiết lịch sử của Antoine François Desrues, người đã giết một phu nhân quý tộc, Madame de Lamotte, bằng "chất ăn mòn".^[6]

Hợp chất khác

HgCl₂ còn tạo một số hợp chất với NH₃, như HgCl₂·⅔NH₃ là tinh thể không màu, D = 4,79 g/cm³^[7], HgCl₂·NH₃ là chất rắn màu trắng^[8], HgCl₂·2NH₃ là tinh thể hình thoi không màu^[9], D = 3,79 g/cm³^[7] hay HgCl₂·4NH₃ là chất rắn màu trắng.^[10]

HgCl₂ còn tạo một số hợp chất với N₂H₄, như HgCl₂·N₂H₄ là chất rắn màu trắng.^[11]

HgCl₂ còn tạo một số hợp chất với NH₂OH, như HgCl₂·2NH₂OH là tinh thể hình kim dài màu trắng.^[10]

HgCl₂ còn tạo một số hợp chất với CO(NH₂)₂, như HgCl₂·CO(NH₂)₂ là tinh thể không màu^[12], D = 3,58 g/cm³.^[13]

HgCl₂ còn tạo một số hợp chất với CS(NH₂)₂, như HgCl₂·CS(NH₂)₂ là tinh thể không màu^[12], HgCl₂·2CS(NH₂)₂ là tinh thể hình kim màu trắng^[14], HgCl₂·3CS(NH₂)₂ là tinh thể hình kim màu trắng hay HgCl₂·4CS(NH₂)₂ là tinh thể hình kim không màu.^[12]

HgCl₂ còn tạo một số hợp chất với CSN₃H₅, như HgCl₂·2CSN₃H₅ là tinh thể không màu, D = 2,71 g/cm³.^[13]

HgCl₂ còn tạo một số hợp chất với CSN₄H₆, như HgCl₂·2CSN₄H₆ là chất rắn màu trắng.^[15]

HgCl₂ còn tạo một số hợp chất với CSe(NH₂)₂, như HgCl₂·2CSe(NH₂)₂ là tinh thể cỡ micromet, màu trắng.^[16]

Tham khảo

^ ^a ^b Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. tr. A22. ISBN 0-618-94690-X.
^ Chisholm, Hugh biên tập (1911). “Corrosive Sublimate” . Encyclopædia Britannica. 7 (ấn bản thứ 11). Cambridge University Press. tr. 197.
^ Foreman, W. T.; Zaugg, S. D.; Faires, L. M.; Werner, M. G.; Leiker, T. J.; Rogerson, P. F. (1992). “Analytical interferences of mercuric chloride preservative in environmental water samples: Determination of organic compounds isolated by continuous liquid-liquid extraction or closed-loop stripping”. Environmental Science & Technology. 26 (7): 1307. doi:10.1021/es00031a004.
^ Towler, J. (1864). Stereographic negatives and landscape photography. Chapter 28. In: The silver sunbeam: a practical and theoretical textbook of sun drawing and photographic printing. Retrieved on ngày 13 tháng 4 năm 2005.
^ Maillard, Adam P. Fraise, Peter A. Lambert, Jean-Yves (2007). Principles and Practice of Disinfection, Preservation and Sterilization. Oxford: John Wiley & Sons. tr. 4. ISBN 0470755067.
^ Dumas, Alexandre (1895). Celebrated Crimes Volume V: The Cenci. Murat. Derues. G. Barrie & sons. tr. 250. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2015 – qua Google Books.
^ ^a ^b Handbook… (Pierre Villars, Karin Cenzual, Roman Gladyshevskii; Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 24 thg 7, 2017 - 1970 trang). Truy cập 13 tháng 4 năm 2021.
^ Journal of the Chemical Society (The Society, 1891), trang 987. Truy cập 13 tháng 4 năm 2021.
^ A Text-book Of Inorganic Chemistry Vol-x (J.newton Friend; 1928), trang 54. Truy cập 13 tháng 4 năm 2021.
^ ^a ^b Gmelin-Kraut's Handbuch der anorganischen chemie... unter mitwirkung hervorragender fachgenossen (Gmelin, Leopold, 1788-1853; Kraut, Karl Johann, 1829-1912), trang 712; 1719. Truy cập 13 tháng 4 năm 2021.
^ Klaus Brodersen – Infrarotspektroskopische Untersuchung von Quecksilber(II)‐Hydrazin‐halogeniden. ZAAC 290 (1–2): 24–34 (tháng 4 năm 1957). doi:10.1002/zaac.19572900104.
^ ^a ^b ^c Quecksilber: Teil B — Lieferung 4. Schluss der Verbindungen · Formel- und Schlagwortregister für Teil A und B (Gmelin-Institut für Anorganische Chemie und Grenzg; Springer-Verlag, 5 thg 10, 2013 - 1736 trang), trang 1320; 1333–1334. Truy cập 13 tháng 4 năm 2021.
^ ^a ^b Handbook… (Pierre Villars, Karin Cenzual, Roman Gladyshevskii; Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 24 thg 7, 2017 - 1970 trang), trang 1609. Truy cập 13 tháng 4 năm 2021.
^ Jahresbericht über die Fortschritte auf dem Gebiete der reinen Chemie, Tập 4 (Laupp, 1877), trang 217. Truy cập 13 tháng 4 năm 2021.
^ Gary R. Burns – Metal complexes of thiocarbohydrazide. Inorg. Chem. 1968, 7, 2, 277–283 (ngày 1 tháng 2 năm 1968). doi:10.1021/ic50060a022.
^ Inorganic Syntheses, Tập 16 (John Wiley & Sons, 22 thg 9, 2009 - 223 trang), trang 86–87. Truy cập 14 tháng 4 năm 2021.