Urraca I của León

Urraca I của León và Castilla
Urraca I de León y Castilla
Nữ vương Castilla, León và Galicia
Tại vị1 tháng 7 năm 1109 – 8 tháng 3 năm 1126
(16 năm, 250 ngày)
Tiền nhiệmAlfonso VI Vua hoặc hoàng đế
Kế nhiệmAlfonso VII Vua hoặc hoàng đế
Vương hậu Aragón
Tiền nhiệmBerta của Aragón
Kế nhiệmAgnès xứ Aquitanie
Vương hậu Pamplona
Tiền nhiệmBerta của Aragón
Kế nhiệmMarguerite xứ L'Aigle
Thông tin chung
SinhTháng 4 năm 1079 hoặc 24 tháng 6 năm 1081
Mất8 tháng 3 năm 1126
Phối ngẫuRaymond xứ Bourgogne
Alifonso I của Aragón Vua hoặc hoàng đế
Hậu duệ
Vương tộcNhà Jimena
Thân phụAlfonso VI của León Vua hoặc hoàng đế
Thân mẫuConstance xứ Bourgogne
Tôn giáoCông giáo La Mã
Chữ kýChữ ký của Urraca I của León và Castilla

Urraca I của León (tiếng Tây Ban Nha: Urraca I de León; tiếng Anh: Urraca of León; Tiếng Pháp: Urraque Ire de León; Tiếng Bồ Đào Nha: Urraca I de Leão e Castela; Tiếng Catalunya: Urraca I de Lleó; 1081 – 8 tháng 3 năm 1126),[1] được gọi là Urraca Liều Lĩnh (Urraca la Temeraria), là Nữ vương của Vương quốc Castilla, León, và Galicia từ năm 1109 đến năm 1126.[1] Urraca I là Nữ vương đầu tiên của Castilla và León.[2] Urraca I cũng được ghi nhận là Nữ vương đầu tiên ở châu Âu.

Thân thế

[sửa | sửa mã nguồn]

Không rõ các ghi chép cụ thể về ngày sinh cũng như nơi sinh của Urraca, tuy nhiên các nhà sử học tin rằng Urraca sinh vào khoảng năm 1081 gần Sahagún hoặc León.[3][4] Urraca là con gái đầu lòng của Alfonso VI của León và Constance xứ Bourgogne.[5] Constance chính là cháu nội của Robert II của Pháp, do đó có họ hàng với Vương thất Pháp. Ngoài ra, một trong những người cậu của Constance là vị trưởng tu viện đầy quyền lực, Hughes xứ Cluny, người mà Alfonso cố gắng liên minh bằng việc kết hôn với cháu của Hughes.[5] Constance cũng có họ hàng tương đối gần với người vợ đầu của chồng là Agnes xứ Aquitaine (bà là cháu đằng nội của Agnes), và Giáo hoàng Grêgôriô VII chỉ cho phép cuộc hôn nhân diễn ra khi Alfonso chấp nhận thay đổi các nghi thức từ của cộng đồng Công giáo từ thời còn thuộc Al-Andalus sang nghi thức Công giáo La Mã.[6]

Mặc dù là người con duy nhất của cha mẹ, tuổi thơ của Urraca được ghi chép rất ít.[7] Một trong những người giám hộ được biết đến là đã kèm cặp cho bà là Pedro Ansúrez (không có các văn bản đương thời nào còn sót lại xác nhận việc này), và hai trong số những giáo viên đã dạy cho Urraca lúc nhỏ là giám mục Pedro (người mà sau này cùng bà đến Galicia sau khi Urraca kết hôn) và Domingo Flacóniz.[4][8] Mối quan hệ của Urraca với cô ruột là Elvira của León, Lãnh chúa xứ Toro rất thân thiết, được thể hiện qua việc bà được bổ nhiệm làm người giám hộ cho con gái của Urraca là Sancha Raimúndez của León và Castilla.[7]

Bá tước phu nhân xứ Galicia

[sửa | sửa mã nguồn]

Trước tháng 2 năm 1093,[9] Urraca kết hôn với Raymond xứ Bourgogne,[a][11] một quý tộc người Bourgogne đến León theo lời kêu gọi của Alfonso VI nhằm tổ chức một cuộc thập tự chinh Công giáo chống lại người người Almoravid sau thất bại tại Sagrajas.[12][13] Có thông tin rằng Raymond đã đến vương quốc vào khoảng năm 1086 hoặc 1087 trong một đoàn tuỳ tùng dẫn đầu bởi anh rể là Eudes I xứ Bourgogne,[13] người sau đó thất bại trong việc chiếm Tudela.[12] Sau khi cuộc vây hãm thất bại, đoàn tuỳ tùng của Eudes đến León để thăm người bác bên nội là Vương hậu León. Trong chuyến thăm đó, Urraca được hứa hôn và có lẽ là đã kết hôn với Raymond, mặc dù Urrac khi đó mới chỉ có khoảng 8-10 tuổi, chưa đủ tuổi kết hôn theo giáo luật.[12][13][b] Urraca[c] cùng chồng khi đó cai trị một vùng đất với khu vực Tây Bắc lãnh thổ khi đó giáp với Đại Tây Dương, chạy dọc từ biên giới phía Nam giáp với các nhà nước Hồi giáo cho đến rặng núi Cantabrica.[15]

Dù Raymond đã đến tuổi trưởng thành khi kết hôn, Alfonso vẫn tiếp tục quản lý Galicia. Đại diện của Alfonso tại Galicia, Pedro Vimaraz, qua đời trong khoảng thời gian Urraca kết hôn nên Alfonso bổ nhiệm Arias Diaz làm người kế vị. Diego Gelmírez, một linh mục trẻ tài năng, được Alfonso giao chức vụ "chưởng lý" Galacia. Mặt khác, Raymond và Urraca cũng tham gia vào việc quản lý các tỉnh khác, ví dụ như việc họ chứng kiến ký kết ​​các hiến chương nhân dịp việc tái định cư ở Ávila, Segovia, Salamanca và Zamora.[16] Năm 1093, mẹ của Urraca qua đời và tình nhân người Moor của Alfonso là Zaida xứ Sevilla sinh ra một cậu con trai, Sancho Alfonsez.[17] Sự ra đời của người em trai ngoại hôn đe doạ vị trí người thừa kế duy nhất mà Urraca nắm giữ. Năm 1096,[d] Vương quốc Galicia bị phân đôi sau cuộc hôn nhân giữa Teresa của León, người chị gái ngoại hôn và cùng cha khác mẹ của Urraca, và Henri xứ Bourgogne: trong khi Teresa cùng chồng nhận của hồi môn là Bá quốc Bồ Đào Nha (tức các vùng đất nằm giữa hai con sông Douro và Minho), thì Urraca được tiếp cai trị phần đất còn lại thuộc Galicia.[18] Điều này làm suy yếu quyền lực của hai vợ chồng nhiều hơn nữa.[19]

Urraca được chồng đảm nhận việc giáo dưỡng, với việc ông được nhắc đến với vai trên trong hầu hết các tài liệu khi là Bá tước xứ Galicia. Hai tài liệu xác nhận đặc quyền thị dân của thành Santiago de Compostella vào các năm 1095 và 1105 có nhắc đến tên Urraca cùng danh xưng "Urraca regina". Danh xưng này có lẽ thể hiện sự chống đối của Urraca với khi bà gần như được nhắc đến sau, mặc dù một infanta thời bấy giờ thi thoảng sẽ xưng là "regina".[20] Sancho Alfónsez được nhắc đến thường xuyên trong một sắc lệnh vào năm 1103, chứng tỏ rằng Alfonso coi con trai mình là người kế vị hợp pháp, mặc dù các giáo sĩ phản đối vì Sancho là con ngoài giá thú.[21] Đến tháng 3 năm 1107, Sancho được bầu làm vua theo đề xuất của Alfonso.[22] Raymond trong khi đó cùng anh vợ Henri lên kế hoạch tranh đoạt ngôi vị,[19][21] Các văn bản liên minh của họ được một tu sĩ cấp cao từ tu viện Cluny xác nhận khoảng cuối năm 1105 hoặc đầu năm 1106[19][21]: trong đó họ đồng ý chia đôi đất của cha rể mà không cần quan tâm đến tuyên bố ngôi vị của Sancho, với việc Henri đồng ý trở thành chư hầu cho Raymond.[23]

Raymond đột ngột đổ bệnh nặng và mất không lâu sau đó tại Grajal de Campos vào tháng 9 năm 1107.[24] Người vợ góa Urraca ngay sau đó nắm toàn quyền cai trị Galicia.[25] Danh xưng được bà sử dụng lúc này là "Vương hậu của toàn Galicia" được ghi trong một bức thư gửi cho Nhà thờ chính tòa Lugo cuối năm 1107/đầu năm 1108.[26] Các giáo sĩ và quý tộc Galicia coi đứa con trai sơ sinh của Urraca của Raymond, Alfonso Raimúndez, là người kế vị hợp pháp của Raymond. Vị trí người thừa kế của cha cậu bé đã được xác nhận trước sự chứng kiến ​​​​của họ tại một cuộc họp ở León bởi Alfonso VI. Nhà vua cũng thừa nhận quyền cai trị Galicia của cháu trai ông trong trường hợp Urraca tái hôn.[26] Vào khoảng thời gian này, Urraca bắt đầu có tình cảm với một quý tộc người Castilla, Gómez González.[27] Sancho Alfónsez chết khi chiến đấu chống lại Nhà Almoravids tại trận Uclés vào ngày 29 tháng 5 năm 1108. Sa cái chết bất ngờ của người anh cùng cha khác mẹ, Urraca trở thành người thừa kế duy nhất của nhà vua.[23][27] Vị trí mới của cô được chính thức xác nhận tại một cuộc họp gồm "hầu hết các quý tộc và bá tước của toàn Tây Ban Nha" ngay trước khi cha cô qua đời vào ngày 30 tháng 6 hoặc ngày 1 tháng 7 năm 1108.[e][27][29]

Lên ngôi Nữ vương

[sửa | sửa mã nguồn]

Urraca trở thành Nữ vương đầu tiên ở châu Âu khi kế vị cha của mình. Văn bản pháp lý sớm nhất còn tồn tại của bà, được cấp cho Nhà thờ León một ngày sau tang lễ của cha bà, gọi bà là "Nữ hoàng của toàn Tây Ban Nha". Các nhà quý tộc León, Castilla và Galicia nổi tiếng cùng mười hai giám mục đã chứng kiến ​​tài liệu này, cho thấy giới tinh hoa trong vương quốc của bà đã công nhận bà là quốc vương hợp pháp.[30] Hai nguồn ban đầu—Biên niên sử Sahagún và Historia Compostelana—cho rằng đề xuất về cuộc hôn nhân của Urraca với Alifonso I của Aragón và Navarra, là của các nhà quý tộc León. Họ được cho là đã tin rằng một nữ quốc vương sẽ không thể cai trị và bảo vệ vương quốc chống lại Almoravids và buộc Urraca phải kết hôn với "vị bạo chúa khát máu và tàn ác của Aragón", trái với ý muốn của bà.[31] Bernard xứ Sédirac, Tổng giám mục Toledo, đã phản đối cuộc hôn nhân này, nhấn mạnh rằng Urraca và Alifonso là anh em họ.[29] Trái ngược với hai biên niên sử, Rodrigo Jiménez de Rada viết rằng Alfonso VI bắt đầu các cuộc đàm phán về cuộc hôn nhân của người thừa kế với Alifonso I vì ông muốn ngăn cản cuộc hôn nhân của Urraca với tình nhân là Gómez González.[32] Gordo Molina và Melo Carrasc đề xuất rằng cả hai nguồn đều có thể đáng tin cậy, bởi vì việc lựa chọn một người chồng phù hợp cho con gái và người thừa kế của mình là nhiệm vụ quan trọng nhất của vị vua lớn tuổi trước khi ông qua đời.[29]

Lâu đài Monzón de Campos, nơi lễ cưới của Urraca và Alifonso diễn ra,

Hôn lễ giữa hai người diễn ra vào tháng 9 hoặc tháng 10 năm 1109 tại lâu đài Monzón de Campos, với người quản lý pháo đài, Pedro Ansúrez, là người bảo trợ cho cuộc hôn nhân này. Giới quý tộc và giáo sĩ đã tham dự tang lễ của Alifonso — người đã mất vào ngày 1 tháng 7[27] — đã quyết định thực hiện mong muốn gả nữ hoàng cho quốc vương Aragón, bất chấp sự phản đối và thờ ơ của bà đối với đám cưới.[33]

Theo thỏa thuận hôn nhân, Alifonso "tặng" cho vợ những vùng đất rộng lớn và hứa sẽ không bỏ rơi cô vì bị vạ tuyệt thông do hai người có quan hệ họ hàng với nhau khi kết hôn. Bất kỳ đứa con nào được sinh ra từ cuộc hôn nhân này sẽ thừa kế vùng đất của người cha, nhưng nếu không, Urraca và các con của cô sẽ nắm giữ vùng đất của Alifonso khi ông mất. Nếu Urraca là qua đời trước, lãnh thổ của Urraca sẽ được thừa kế bởi Alifonso và bất kỳ đứa con nào mà họ có thể có chung từ cuộc hôn nhân này. Nếu hai người không có con chung, Alifonso sẽ được hưởng quyền sở hữu đất đai của vợ suốt đời và sẽ được chuyển cho Alfonso, đứa con trai mà Urraca đã có trong cuộc hôn nhân đầu tiên, khi Alifonso qua đời. Nhìn chung, các điều khoản thoả thuận rất hào phóng đối với Urraca I. Sau đám cưới, cặp đôi bắt đầu chuyến hành trình đến Aragón.[34]

Giai đoạn cai trị thứ nhất (1109-1110): Sự khởi đầu của cuộc nội chiến với Alifonso

[sửa | sửa mã nguồn]

Chiến tranh với nhà Almoravid

[sửa | sửa mã nguồn]

Nhiệm vụ đầu tiên mà Urraca và chồng phải đối mặt sau khi kết hôn là cuộc tiến công của quân đội Almoravids. Vào mùa hè năm 1109, nhà nước này đã chiếm được một số thành trì ở phía nam: Talavera de la Reina, Madrid và Guadalajara. Vào năm 1110, họ đã đánh bại bá tước Henri tại Santarem, người mà không lâu sau đó cũng bị quân đội Almoravid bắt giữ vào ngày 26 tháng 5 năm 1111. Ở phía đông, Al-Musta'in II xứ Zaragoza, khích lệ bởi những chiến thắng ở phía tây của phía Almoravid, đã tiến hành một chiến dịch mùa đông chống lại xứ Aragon. Các vị vua đến từ Sahagún và Alfonso đã đánh bại và giết chết tiểu vương Zaragoza trong trận Valtierra vào ngày 24 tháng 1 năm 1110.

Sự phản đối của cuộc hôn nhân

[sửa | sửa mã nguồn]

Cuộc hôn nhân giữa Urraca và Alifonso không phải lúc nào cũng nhận được sự đồng ý từ các phe phái của triều đình León. Có những phe phái nhất định phản đối liên minh hôn nhân này, với những động cơ khác nhau đằng sau đó. Phe đầu tiên phải kể đến là các giáo sĩ cấp cao người Pháp có mặt trong triều đình, phe này đã được củng cố rất nhiều nhờ cuộc hôn nhân với người chồng đầu tiên của Urraca, và giờ đây các giáo sĩ Burgundy này sợ mất đi những đặc quyền và ảnh hưởng của mình do cuộc hôn nhân với Alifonso gây ra.[35] Nhìn chung, các giáo sĩ cấp cao của triều đình đã phản đối cuộc hôn nhân thứ hai của Urraca ngay từ đầu, và với sự bất hoà sau đó với vua Aragon, những người này là nhóm người hỗ trợ chính cho triều đình sau đó do Urraca tự mình cai trị.[36] Phe thứ hai là các quý tộc xứ Galicia với việc từ chối liên minh giữa Urraca và Alfonso được thúc đẩy bởi việc Urraca, Alfonso Raimúndez, bị tước mất quyền kế vị do các thoả thuận của cuộc hôn nhân thứ hai của Urraca.[37] Triều đình sớm bị chia thành hai phe phái chính: một do giám mục xứ Santiago de Compostela, Diego Gelmírez, đứng đầu, đồng thời cũng là người giám hộ của đứa trẻ sơ sinh Alfonso với tư cách là người kế vị Urraca; một do Pedro Froilaz, Bá tước xứ Traba và gia sư của trưởng tử Alfonso, người có khuynh hướng hướng tới sự độc lập của xứ Galicia, nơi Alfonso sẽ chiếm giữ ngai vàng, đứng đầu. Nhóm thứ ba phản đối cuộc hôn nhân này do bá tước Gómez González đứng đầu và động lực phản đối của họ là do họ sợ mất quyền lực về tay các quý tộc từ quê hương người chồng thứ hai của Urraca. Điều này nhanh chóng được khẳng định khi Alifonso I bổ nhiệm các quý tộc người Aragon và Navarra cho các vị trí quan trọng trong triều đình cũng như cho các vị trí thống đốc của một số lâu đài và vùng đất của người León và Castila.

Sancho Garcés xứ Pampola, ông cố nội của Urraca và Alifonso.

Phong trào đầu tiên chống lại triều đình trung ương khi đó là cuộc nổi dậy của Bá tước xứ Traba với mục tiêu là tuyên bố quyền thừa kế hợp pháp cho Infante Alfonso.[38] Alifonso phản ứng với cuộc nổi dậy bằng cách huy động một lực lượng quân đội mạnh và tiến về Galicia, đàn áp các thành trì nổi loạn và cuối cùng là đánh bại quân của Pedro Froilaz tại lâu đài Monterroso.[39] Tuy vậy, chiến dịch không thành công hoàn toàn và phải bỏ dở sau 3 tháng. Nữ vương Urraca cũng bỏ về sau một thời gian tháp tùng theo chồng cho chiến dịch này và cảm thấy buồn phiền do việc phải xử tử kẻ nổi loạn đã đầu hàng này.[39] Khi chiến dịch ở Galicia kết thúc, Alifonso trở về nhưng bị từ chối vào thành Astorga, nơi dân cư không mở cổng chào đón ông, cùng lúc đó giáo hoàng thông tin về cuộc hôn nhân giữa hai người. Urraca, sau một thời gian tham khảo các giáo sĩ cấp cao trong nước, quyết việc ly thân với Alifonso, người lúc đó đang phải tức tốc quay trở về để đối phó với cuộc xâm lược của taifa Aragón, lúc này đã tái chiếm Zaragoza. Mâu thuẫn cá nhân giữa hai người trở nên nghiêm trọng, với việc Urraca cáo buộc Alifonso là kẻ bạo lực và hay ngược đãi mình, trong khi Alifonso bị mô tả là người misógino (kì thị phụ nữ).[39] Vào khoảng tháng 7, một cuộc họp giáo hội (curia) được tổ chức và giáo hoàng khi đó phản đối cuộc hôn nhân giữa Urraca và Alifonso - viện lý do hôn nhân không hợp lệ do quan hệ huyết thống gần gũi giữa hai người - và phê chuẩn việc ly thân giữa hai người. Việc không có người thừa kế, sự phản đối của Giáo hoàng và việc Alifonso bất lực trong việc dẹp yên các phe phái nội bộ phản đối cuộc hôn nhân khiến liên minh giữa León, Castilla và Aragón sụp đổ. Tháng 8 năm 1110, Urraca dẫn đầu một cuộc hành quân đến Zaragoza, tuy nhiên mục đích của bà không rõ ràng: Một số nguồn cho rằng bà tìm cách hợp tác với Alifonso I, trong khi các nguồn khác cho rằng bà có thể đã hỗ trợ taifa Zaragoza chống lại Aragón, như cách cha bà từng làm trước đây. Đến tháng 10 năm 1110, bà quay trở lại Burgos

Cuộc nổi dậy ở Galicia chỉ là sự kiện mở màn cho một chuỗi những cuộc xung đột chính trị và chiến sự giữa các phe phái của Urraca và Alifonso, được thúc đẩy bởi sự ác cảm của hai người, đẩy nhà nước Công giáo Tây Ban Nha này vào làn sóng xung đột chính trị mới. Cho đến nửa cuối năm 1110, vị nữ vương xứ Leon đã huy động được sự ủng hộ trên khắp vương quốc: Castile[40], León, La Rioja, Extremadura và một phần Galicia. Sự ủng hộ này lớn đến mức Alifonso phải tiến hành nghị hoà đúng vào thời điểm Gíang Sinh năm 1100 tại Sahagún.

Theo sự mâu thuẫn của hai vợ chồng, triều đình Léon nhanh chóng chia thành hai phe phái đối nghịch nhau. Phe theo Alifonso và công nhận ông là người cai trị vương quốc gồm một nhóm các quý tộc cùng với phe trung lưu, những người thuộc các thị thành nằm dọc tuyến đường Camino de Santiago và sẵn sàng chiến đấu chống lại phe giáo hội khi đó.[41] Phía bên kia là phe ủng hộ Urraca là vị quân chủ Léon, với thành phần chính là một nhóm các quý tộc ủng hộ bà cùng giới giáo sĩ địa phương,[42] những người đấu tranh cho việc huỷ bỏ cuộc hôn nhân trước giáo hội ở Roma với lý do rằng cuộc hôn nhân là cận huyết (cả hai đều là chắt của Sancho Garcés III xứ Pamplona). Giáo hoàng Pascal II, sau khi đã nghe những lời nói trên, đe dọa vạ tuyệt thông các quốc vương nếu họ không hủy bỏ cuộc hôn nhân. Nữ vương đã tuyên bố, như Jerónimo Zurita viết trong Biên niên sử của Vương quyền Aragon, rằng:

Bản gốc (tiếng Tây Ban Nha):

"aunque el matrimonio se efectuó muerto el rey, su padre, con voluntad y orden los grandes de su reino, fue contra la suya y que recibió muchos denuestos y se le hicieron malos tratamientos por el rey de Aragón y que usaba gran tiranía y echó a los obispos de Burgos y León de sus iglesias, y prendió al de Palencia, y desterró al obispo de Toledo por dos años de su diócesis siendo legado de la sede apostólica, y que sacó del Monasterio de Sahagún al abad y puso en él a don Ramiro, su hermano. Era la pasión tan terrible, que la reina afirmaba que con gran furor y odio procuraba la muerte del infante, creyendo suceder en el reino. Y con esto iban incitando y conmoviendo contra él los pueblos."

Bản tạm dịch:

"Mặc dù hôn lễ diễn ra sau khi vua cha qua đời và được tổ chức theo ý chí và sự chấp thuận của các quý tộc trong vương quốc, nhưng nó đi ngược lại ý muốn của bà. Urraca chịu nhiều sự lăng mạ và đối xử tồi tệ từ Vua Aragon, người được cho là đã áp dụng những hành động tàn bạo. Ông ta đuổi các giám mục của Burgos và León ra khỏi giáo phận, bắt giam giám mục của Palencia và lưu đày giám mục Toledo khỏi giáo phận của ông trong hai năm, mặc dù ông là đặc sứ của Tòa thánh. Ông cũng truất quyền giám mục tu viện Sahagún và thay vào đó bằng Don Ramiro, em trai của ông ta. Tâm địa của ông ta thật ghê tởm, đến mức nữ hoàng khẳng định rằng với lòng thù hận và cơn thịnh nộ, ông ta đã tìm cách sát hại vị Infante, tin rằng điều đó sẽ giúp mình kế vị ngôi báu. Và điều này đã kích động và khiến dân chúng nổi dậy chống lại ông"

Tu viện Hoàng gia thánh Biển Đức (Sahagún), nơi Urraca lánh nạn trước khi bị chồng bắt tại El Castellar.

Urraca sau đó quyết định thoát khỏi Alifonso và lán nạn tại một tu viện tại Sahagún. Alifonso cùng lúc nhận được hai tin dữ: tổng giám mục tại Toledo vận động để xin huỷ hôn cho hai người, trong khi Urraca được đồn đoán là có mối quan hệ mờ ám với bá tước Gómez González. Hai điều này khiến Alifonso tiến hành bắt giam Urraca tại El Castellar và bắt đầu tiến đánh các pháo đài trên toàn vương quốc mà ủng hộ Urraca. Đến tháng 4 năm 1111, quân đội của Alifonso đã chiếm đóng Palencia, Burgos, Osma, Orense, Toledo (vào tháng 4 năm 1111) và Sahagún. Người tình được đồn đoán của Urraca, bá tước Gómez González, cùng với bá tước Pedro González de Lara, đã giải thoát cho vị nữ vương và sau đó chạy trốn đến nơi ẩn náu tại pháo đài Candespina, Fresno de Cantespino, Segovia.

Giai đoạn cai trị thứ hai (1110-1114): Alifonso chiếm ưu thế; Urraca ly hôn với Alifonso

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong khi bá tước Henri đi Pháp để tập hợp lực lượng bảo vệ các vùng đất của mình trong cuộc nội chiến đang diễn ra, thì ở trong vương quốc, Urraca đã lập một thoả thuận với những người ủng hộ con trai bà tại Galicia.​ Theo như thỏa thuận này, vị Infante trẻ tuổi Alfonso chính thức đăng quang ngôi vương (tức đồng cai trị cùng mẹ) và được trao vương miện tại Santiago de Compostela vào ngày 11 tháng 9 năm 1111.[43][f] Đổi lại, Urraca có được thêm quân từ Galicia để chiến đấu với chồng mình. Việc Urraca củng cố lực lượng khiến Bá tước Henry, người mới trở về từ Pháp, vô cùng lo lắng. Nhằm cân bằng tình hình, Henri quyết định liên minh[45] với Alifonso xứ Aragon. Trong khi đó, Urraca, nhằm đối phó với việc thiếu hụt chiến phí ngày càng gia tăng, đã cho trưng dụng một số tài sản nhà thờ để trang trải khoản phí này.[46]

Hai phe đã đụng độ gần Sepúlveda trong trận chiến tại Campo de la Espina hay Candespina vào ngày 26 tháng 10 năm 1111[g]. Trong trận này, Alfonso giành chiến thắng,[42] nhờ sự hỗ trợ quân sự từ các bá tước Bồ Đào Nha là Teresa và Enrique, lần lượt là chị cùng cha khác mẹ và anh rể của Urraca. Jerónimo Zurita miêu tả trận chiến như sau:

Bản gốc (tiếng Tây Ban Nha):

"Comenzándose a herir de ambas partes la batalla, desamparó luego el conde don Pedro González el estandarte real, y salió huyendo del campo y el conde don Gómez con los castellanos de su batalla estuvo firme en ella, pero fueron a la postre desbaratados y vencidos y quedó el conde Gómez vencido y muerto en el campo."

Bản tạm dịch:

"Khi trận chiến bắt đầu ác liệt ở cả hai phía, bá tước Pedro González vứt bỏ lá cờ hoàng gia và chạy khỏi chiến trường. Trong khi đó, Bá tước Gómez González cùng người Castilla dưới sự chỉ huy của mình vẫn đứng vững, nhưng cuối cùng bị đánh bại và thua trận. Bá tước Gómez bị hạ gục và tử trận trên chiến trường."

Bá tước Gómez, phó thái uý (alférez) của Alfonso VI và là ứng cử viên được tầng lớp quý tộc ủng hộ để trở thành chồng của Urraca, đã lãnh đạo phe ủng hộ bà trong trận chiến. Sau khi bị đánh bại, Urraca rút lui về Burgos.[42] Lúc này, bà gửi các sứ giả đến Bá tước Enrique, hứa sẽ chia sẻ vương quốc với ông như đã thỏa thuận trước đó giữa ông và Alfonso của Aragón. Enrique, lo sợ việc có một người láng giềng quyền lực như vua Aragón, đã đổi phe và ký hiệp ước với Urraca.[48][45]Sau đó, Alfonso rút vào lâu đài Peñafiel,[45] nơi ông bị Enrique và Urraca bao vây nhưng không thành công.[45] Khi cuộc bao vây thất bại, họ rút về Palencia, nơi họ bàn bạc về việc chia sẻ vương quốc. Đồng thời, Urraca, lo sợ trước những gì mà bà cho là tham vọng quá mức của em gái Teresa, đã bí mật tiếp xúc với Alfonso.[45] Trong khi Enrique lên đường để tiếp quản thành Zamora, hai chị em cùng tiến quân về Sahagún. Urraca đã ra lệnh cho những người ủng hộ mình ở Palencia không được phép ngăn cản sự tiến quân của Alfonso, một chiến dịch nhanh chóng và bất ngờ đến mức ngay cả Urraca cũng bị sửng sốt. Alfonso gần như bắt được Teresa tại Sahagún và khiến Urraca hoảng sợ, buộc bà phải chạy trốn và tìm nơi ẩn náu tại vùng núi Galicia."

Giai đoạn thứ ba (1115-1126): Alifonso rút lui và thời kỳ tứ quyền Urraca-Teresa-Alfonso-Alifonso

[sửa | sửa mã nguồn]

Qua đời

[sửa | sửa mã nguồn]

Di sản

[sửa | sửa mã nguồn]

Con cái

[sửa | sửa mã nguồn]

Người con đầu lòng của Urraca I với Raymond được ghi nhận ra đời trước ngày 11 tháng 11 năm 1095. Vương nữ được đặt tên theo bà nội của Urraca, Sancha của León, người đã truyền lại quyền thừa kế Vương quốc León cho các con của mình. Một nguồn tài liệu tại Tu viện San Xulián de Samos vào ngày 24 tháng 10 năm 1102 có đề cập đến "những đứa con" của Raymond và Urraca I, ngụ ý rằng đứa con thứ hai của hai vợ chồng là Alfonso đã được sinh ra, thế nhưng có hai nguồn cùng thời là Chronicon Compostellanum và Historia Compostelana — cho rằng Alfonso sinh năm 1105. Alfonso được đặt tên theo cha của Urraca I.[49]

Urraca I có hai người con ngoại hôn với người tình Pedro González de Lara là Fernando Pérez Hurtado (c.1114-1156), và Elvira Pérez de Lara (c.1112-1174), người được nhắc đến trong Historia Compostelana liên quan đến việc Elivira quyên góp tiền của làng Arquillinos cho Diego Gelmírez.[50] Elvira kết hôn hai lần, lần đầu tiên với García Pérez de Traba, Lãnh chúa xứ Trastámara, con trai của Pedro Fróilaz de Traba, sau đó là Bá tước Beltrán de Risnel.

Phả hệ

[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Việc hai người cưới nhau được đề cập lần đầu tiên trong một bức thư được gửi Hermenegildo Rodríguez viết ngày 22 tháng 3 năm 1090.[10]
  2. ^ Hiện không có ghi chép về lễ cưới của bà và Raymond.
  3. ^ Lúc này các tài liệu ghi chép của vương quốc Léon gọi Galicia dưới tên gọi là "Vùng đất của Giacôbê, con của Zêbêđê". Urraca cùng Raymond xuất hiện lần đầu tiên dưới tư cách là những người cai trị vùng đất này trong các Sắc lệnh Vương thất vào khoảng năm 1090.[14]
  4. ^ Bản wiki tiếng Anh ghi là năm 1094.
  5. ^ Reilly không thể tìm thấy bằng chứng đương thời nào cho cuộc họp mặt kiểu như thế này trong các tài liệu đương thời.[28]
  6. ^ Tuy vậy thì trên thực tế thì Urraca vẫn cai trị một mình. Những tham vọng của phe ủng hộ Alifonso sớm bị cản trở sau đó sau thất bại trước Alifonso.[44]
  7. ^ Các học giả không thống nhất về năm diễn ra trận chiến, mặc dù họ đồng ý về ngày và tháng: một số học giả tin rằng nó diễn ra vào năm 1110 và những người khác cho rằng sự kiện diễn ra vào năm 1111.[47]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b Britannica 2024.
  2. ^ Britannica, The Editors of Encyclopaedia Britannica. “List of Spanish monarchs | Britannica”. www.britannica.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2024.
  3. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 16, 24.
  4. ^ a b Gordo Molina & Melo Carrasco 2018, tr. 29.
  5. ^ a b Pallares & Portela 2006, tr. 16.
  6. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 18.
  7. ^ a b Pallares & Portela 2006, tr. 21.
  8. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 25, 28.
  9. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 31.
  10. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 29, 193 (chú thích số 56).
  11. ^ Rodríguez 2018, tr. 273.
  12. ^ a b c Reilly 1982, tr. 13.
  13. ^ a b c Pallares & Portela 2006, tr. 29.
  14. ^ Gordo Molina & Melo Carrasco 2018, tr. 32–33.
  15. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 79, 88.
  16. ^ Gordo Molina & Melo Carrasco 2018, tr. 29–34.
  17. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 33.
  18. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 79.
  19. ^ a b c O'Callaghan 1994, tr. 213.
  20. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 34–35.
  21. ^ a b c Gordo Molina & Melo Carrasco 2018, tr. 35.
  22. ^ Gordo Molina & Melo Carrasco 2018, tr. 39.
  23. ^ a b O'Callaghan 1994, tr. 214.
  24. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 38–39.
  25. ^ Gordo Molina & Melo Carrasco 2018, tr. 38.
  26. ^ a b Pallares & Portela 2006, tr. 39.
  27. ^ a b c d Pallares & Portela 2006, tr. 40.
  28. ^ Reilly 1982, tr. 51.
  29. ^ a b c Gordo Molina & Melo Carrasco 2018, tr. 45.
  30. ^ Gordo Molina & Melo Carrasco 2018, tr. 45–47.
  31. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 40–41.
  32. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 41.
  33. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 101.
  34. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 104.
  35. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 157.
  36. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 156–158.
  37. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 50.
  38. ^ Sanchez de Mora 2003, tr. 76.
  39. ^ a b c Pallares & Portela 2006, tr. 44.
  40. ^ Sanchez de Mora 2003, tr. 77.
  41. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 69-70.
  42. ^ a b c Pallares & Portela 2006, tr. 70.
  43. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 112.
  44. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 112-113.
  45. ^ a b c d e Sánchez de Mora 2003, tr. 77.
  46. ^ Rodríguez 2018, tr. 275.
  47. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 195.
  48. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 77.
  49. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 36–37.
  50. ^ Pallares & Portela 2006, tr. 48–49.

Nguồn tài liệu

[sửa | sửa mã nguồn]

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. Reilly, Bernard F. "The Medieval Spains", 1993.
Urraca I của León
Sinh: Tháng 4, năm 1079 Mất: 8 tháng 3, năm 1126
Vương thất Castilla và León
Tiền nhiệm
Alfonso VI 		Nữ vương León và Castilla
1109–1126 		Kế nhiệm
Alfonso VII
Nữ vương Galicia
1109–1111
Hoàng đế toàn Tây Ban Nha
1109–1126
với Alifonso I của Aragón
Vương thất Aragón
Tiền nhiệm
Berta của Savoia 		Vương hậu Aragón
1109–1114 		Kế nhiệm
Agnès xứ Aquitanie
Vương hậu Navarra
1109–1114 		Kế nhiệm
Marguerite xứ L'Aigle
Chúng tôi bán
Móc khóa dây vải có kèm chuông game Genshin Impact đủ nhân vật GIẢM 33%
30.000 ₫ 45.000 ₫
Móc khóa dây vải có kèm chuông game Genshin Impact đủ nhân vật
Cà Phê Robusta B'Lao Farm Nguyên Chất Dành Cho Pha Phin Và Pha Máy GIẢM 9%
59.000 ₫ 65.000 ₫
Cà Phê Robusta B'Lao Farm Nguyên Chất Dành Cho Pha Phin Và Pha Máy
Y2k Kẹp Tóc Ngôi Sao Năm Cánh Bằng Kim Loại Màu Bạc Mát Mẻ Dễ Phối Đồ GIẢM 50%
1.000 ₫ 2.000 ₫
Y2k Kẹp Tóc Ngôi Sao Năm Cánh Bằng Kim Loại Màu Bạc Mát Mẻ Dễ Phối Đồ
Vé Laser Honkai: Star Rail (Hologram lấp lánh) GIẢM 41%
8.900 ₫ 15.000 ₫
Vé Laser Honkai: Star Rail (Hologram lấp lánh)
Sách - Thế Giới Rộng Lớn Lòng Người Chật Hẹp GIẢM 30%
64.400 ₫ 92.000 ₫
Sách - Thế Giới Rộng Lớn Lòng Người Chật Hẹp
Hai mặt gia đình - Hệ lụy của nỗi đau cần được thấu hiểu GIẢM 31%
58.000 ₫ 84.000 ₫
Hai mặt gia đình - Hệ lụy của nỗi đau cần được thấu hiểu
Bài viết liên quan
Danh sách những vật dụng cần chuẩn bị khi đi leo núi (phần 1)
Danh sách những vật dụng cần chuẩn bị khi đi leo núi (phần 1)
Tôi sẽ đưa ra danh mục những nhóm đồ dùng lớn, sau đó tùy vào từng tình huống mà tôi sẽ đưa ra tùy chọn tương ứng với tình huống đó
6/30/2023 4:05:53 PM 264
Chân dung Drew Gilpin Faust - Hiệu trưởng Đại học Harvard
Chân dung Drew Gilpin Faust - Hiệu trưởng Đại học Harvard
Đó là những lời khẳng định đanh thép, chắc chắn và đầy quyền lực của người phụ nữ đang gánh trên vai ngôi trường đại học hàng đầu thế giới
5/1/2023 10:58:32 PM 306
Tổng quan Hạt Giống Ma Vương và Ma Vương trong Tensura
Tổng quan Hạt Giống Ma Vương và Ma Vương trong Tensura
Ma Vương được xem là danh hiệu cao nhất, là một bậc tiến hóa tối thượng mà một Ma Vật có thể đạt được, chỉ xếp sau Long Chủng
4/6/2023 10:45:13 PM 2,800
[Review] Soushuu Senshinkan Hachimyoujin: Common Route – First Impression
[Review] Soushuu Senshinkan Hachimyoujin: Common Route – First Impression
Là sản phẩm tiếp theo nằm trong Shinza Bansho của Masada sau Paradise Lost, Dies Irae, Kajiri Kamui Kagura
5/3/2023 10:22:12 PM 445