Bernard Montgomery

Bernard Law Montgomery
Bernard Montgomery
Sir Bernard Montgomery
Bynaam(e) Monty
Geboortedatum 17 November 1887
Geboorteplek Kennington, Surrey, Engeland
Sterfdatum 24 Maart 1976 (op 88)
Sterfplek Alton, Hampshire, Engeland
Lojaliteit Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Diens/Tak Britse Leër
Jare in diens 1908–1958
Rang Veldmaarskalk
Eenheid Royal Warwickshire Regiment
Veldslae/oorloë Eerste Wêreldoorlog, Tweede Wêreldoorlog

Veldmaarskalk Bernard Law Montgomery, 1ste Burggraaf Montgomery van Alamein, KG GCB DSO PC DL (17 November 1887 – 24 Maart 1976); met die byname "Monty" en "The Spartan General",[1] was ’n senior Britse offisier wat in die Eerste én Tweede Wêreldoorlog geveg het.

Montgomery se eerste deelname aan oorlogvoering was tydens die Eerste Wêreldoorlog as ’n junior offisier van die Koninklike Warwickshire-regiment. In die Eerste Slag van Ypres is hy by Méteren, naby die Belgiese grens by Bailleul, deur ’n skerpskutter deur die regterlong geskiet. Toe hy as ’n generale stafoffisier na die Wesfront terugkeer, het hy in April/Mei 1917 aan die Slag van Arras deelgeneem. Laat in 1917 het hy ook aan die Slag van Passchendaele deelgeneem. Aan die einde van die oorlog was hy stafhoof van die 47ste (2de Londense) Divisie.

In die tussenoorlogse tyd was hy die bevelvoerder van die 17de (Diens)bataljon, Koninklike Musketiers en later die 1ste Bataljon, Koninklike Warwickshire-regiment, voordat hy bevelvoerder van die 9de Infanteriebrigade en daarna die bevelvoerende generaal (GOC) van die 8ste Infanteriedivisie geword het.

Tydens die Westelike Woestyn-veldtog van die Tweede Wêreldoorlog was Montgomery van Augustus 1942, deur die Tweede Slag van El Alamein tot met die finale Geallieerde oorwinning in Tunisië in Mei 1943 bevelvoerder van die Britse Agtste Leër. Hy het daarna die Britse Agtste Leër aangevoer tydens die Geallieerdes se inval in Sisilië en Italië en was in bevel van al die Geallieerde grondmagte tydens die Slag van Normandië (Operasie Overlord), van D-dag op 6 Junie 1944 tot 1 September 1944. Vir die res van die Noordwes-Europese veldtog, insluitende die mislukte poging om die Rynrivier oor te steek tydens Operasie Market Garden, was hy bevelvoerder van die 21ste Leërgroep.

Toe pantsertroepe van die Duitse Weermag deur die Amerikaanse linies in België breek tydens die Ardenne-offensief, is Montgomery aangestel as bevelvoerder van die noordelike skouer van die uitloper. Dit het tydelike bevel van die Amerikaanse Eerste en Negende Leër ingesluit.

Montgomery se 21ste Leërgroep, insluitende die Amerikaanse Negende Leër en die Eerste Geallieerde Valskermleër, het die Ryn in Maart 1945 in Operasie Plunder oorgesteek, twee weke nadat die Amerikaanse Eerste Leër die Ryn tydens die Slag van Remagen oorgesteek het. Teen die einde van die oorlog het troepe onder Montgomery se bevel deelgeneem aan die omsirkeling van die Ruhr-nes, die Nederlanders bevry en ’n groot deel van Noordwes-Duitsland ingeneem. Op 4 Mei 1945 het Montgomery die oorgawe van die Duitse magte in Noordwes-Europa aanvaar by die Lüneburgse Heide, oos van Hamburg, ná die oorgawe van Berlyn aan die USSR op 2 Mei, maar voor die algemene oorgawe aan die Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force (SHAEF) op 7 Mei.

Ná die oorlog het hy opperbevelvoerder van die Britse Leër van die Ryn in Duitsland geword, en daarna generalestafhoof (1946–1948). Van 1948 tot 1951 was hy voorsitter van die Opperbevelvoerderskomitee van die Westerse Unie. Hy het daarna, tot met sy aftrede in 1958, gedien as onderbevelvoerder van Navo se militêre opperbevelstruktuur.

Vroeë lewe

[wysig | wysig bron]

Montgomery is in Kennington, Surrey gebore in 1887, die vierde kind van nege, sy vader 'n predikant van die Iers-Skotse Kerk, eerwaarde Henry Montgomery, en sy moeder Maud (née Farrar). Die Montgomerys is afkomstig van die County Donegal deel van die Clan Montgomery. Henry Montgomery, destyds prediker van die St Mark's Kerk, Kennington, was die tweede seun van Sir Robert Montgomery, 'n boorling van Inishowen in Donegal, in Ulster, die bekende koloniale administrateur in Brits-Indië, wat 'n maand na sy geboorte van sy kleinseun oorlede is.

Hy was waarskynlik 'n afstammeling van kolonel Alexander Montgomery (1686–1729). Bernard se ma, Maud, was die dogter van die eerw. Frederic William Canon Farrar, 'n bekende prediker, en was agtien jaar jonger as haar man. Na die dood van Sir Robert Montgomery het Henry die Montgomery-landgoed van New Park in Moville in Inishowen, Ulster geërf. Daar was nog £ 13.000 op die verband uitstaande, 'n groot bedrag skuld vir die 1880's, en Henry was toe nog net 'n Anglikaanse predikant. Ondanks die verkoop van al die plase in Ballynally, was dit steeds moeilik om kop bo water te hou.

Dit was 'n finansiële verligting toe Henry in 1889 as biskop van Tasmanië benoem is, toe nog 'n Britse kolonie, en Bernard het sy grootwordjare daar deurgebring. Biskop Montgomery het dit as sy plig beskou om soveel tyd moontlik in die landelike gebiede van Tasmanië deur te bring en was tot ses maande op 'n keer weg. Terwyl hy weg was, het sy vrou, nog in haar middel-twintigerjare, haar kinders konstant lyfstraf gegee, en hulle dan meestal geïgnoreer terwyl sy die openbare pligte van die biskop se vrou uitgevoer het.

Van Bernard se broers en susters sterf Sibyl op 'n vroeë ouderdom in Tasmanië, en Harold, Donald en Una het geëmigreer. Maud Montgomery het weinig belanggestel in die opvoeding van haar jong kinders en het hulle laat onderrig deur tutors wat uit Brittanje gebring is. Die liefdelose omgewing het Bernard ietwat van 'n boelie gemaak, soos hy self onthou: "Ek was 'n aaklige seuntjie. Ek dink nie dat iemand deesdae my soort gedrag sou goedkeur nie". Later in st lewe het Montgomery geweier om toe te laat dat sy seun David iets met sy ouma te doen het, en het ook nie haar begrafnis in 1949 bygewoon nie.

Die gesin het op 'n stadium vir 'n Lambeth-konferensie in 1897 na Engeland teruggekeer, en Bernard en sy broer Harold was vir 'n kwartaal in die King's Skool in Canterbury. In 1901 word biskop Montgomery sekretaris van die Vereniging vir die Uitbreiding van die Evangelie, en die gesin het na Londen teruggekeer. Montgomery was in die St Paul's Skool en daarna die Koninklike Militêre Kollege, Sandhurst, waar hy amper geskors is weens beweerde astrantheid en gewelddadigheid.

Na sy gradeplegtigheid in September 1908 is hy as 'n tweede luitenant in die 1ste Bataljon, die Koninklike Warwickshire Regiment, aangestel en is hy later daardie jaar vir oorsese diens na Indië gestuur. Hy is in 1910 tot luitenant bevorder, en in 1912 word hy adjudant van die 1ste Bataljon van sy regiment in die Shorncliffe militêre kamp.

Eerste Wêreldoorlog

[wysig | wysig bron]
Die minister van munisie, Winston Churchill, hou die opmars verby die 47ste (2de Londen) Divisie in die Grande Place, Lille dop. Voor hom staan die stafhoof van die 47ste Divisie, luitenant-kolonel Bernard Montgomery.
Bernard L. Montgomery, DSO (regs as kaptein afgebeeld), met 'n mede-offisier van die 104e Brigade, 35ste Divisie. Montgomery dien in hierdie brigade van Januarie 1915 tot vroeg in 1917.

Die Eerste Wêreldoorlog het in Augustus 1914 begin en Montgomery het daardie maand met sy bataljon na Frankryk vertrek, wat destyds deel was van die 10de Brigade van die 4de Divisie. Hy was daardie maand in aksie in die Slag van Le Cateau, tydens die terugtrekking van Mons. Op Méteren, naby die Belgiese grens by Bailleul op 13 Oktober 1914, is hy tydens 'n geallieerde teenaanval deur 'n sluipskutter in die regterlong verwond. Hy verwerf die Orde vir Voortreflike Diens (Distinguished Service Order) vir dapper leierskap: die aanhaling vir hierdie toekenning, gepubliseer in die Londense Gazette in Desember 1914 lui: “Met opvallende dapperheid lei hy op 13 Oktober, toe hy die vyand met bajonet uit hul loopgrawe dryf. Hy is erg gewond.”

Nadat hy vroeg in 1915 herstel het, is hy eers aangestel as brigade-majoor van die 112ste Brigade en daarna van die 104de Brigade onder opleiding in Lancashire. Hy het vroeg in 1916 na die Westelike Front teruggekeer as 'n algemene stafoffisier in die 33ste Divisie en neem deel aan die Slag van Arras in April/Mei 1917. Hy word 'n algemene stafoffisier by die IX Korps, deel van generaal Sir Herbert Plumer se Tweede Leër, in Julie 1917.

Montgomery het laat in 1917 aan die Slag van Passchendaele deelgeneem. Voordat die oorlog beëindig is, het hy as GSO1 (effektief stafhoof) van die 47ste (2de Londense) Divisie, met die tydelike rang van luitenant-kolonel gedien. Op 'n foto uit Oktober 1918, weergegee in talle biografieë, staan die destyds onbekende luitenant-kolonel Montgomery voor Winston Churchill (op daardie stadium die minister van munisie) tydens die parade na die bevryding van Lille.

Tussen die oorloë

[wysig | wysig bron]

1920’s

[wysig | wysig bron]

Na die Eerste Wêreldoorlog was Montgomery bevelvoerder van die 17de (Diens) Bataljon van die Koninklike Fusiliërs, 'n bataljon in die Britse leër van die Ryn, voordat hy in November 1919 teruggekeer het na sy aangestelde rang van kaptein (brevet majoor). Hy is aanvanklik nie gekies vir die Offisiers Kollege in Camberley, Surrey nie (sy enigste hoop om ooit 'n hoë bevel te ontvang). Tydens 'n tennispartytjie in Keulen kon hy egter die opperbevelhebber van die Britse besettingsleër, veldmaarskalk Sir William Robertson, oorhaal om sy naam by die lys te voeg.

Nadat hy aan die Offisierskollege studeer het, is hy aangestel as brigade-majoor van die 17de Infanteriebrigade. Die brigade is in County Cork, Ierland, gestasioneer en het tydens die laaste stadiums van die Ierse Onafhanklikheidsoorlog teen-insurgensie operasies uitgevoer.

Montgomery het tot die gevolgtrekking gekom dat die konflik nie sonder ingrypende maatreëls gewen kon word nie, en dat selfbestuur vir Ierland die enigste haalbare oplossing was. In 1923, na die stigting van die Ierse Vrystaat en tydens die Ierse Burgeroorlog, het Montgomery aan kolonel Arthur Ernest Percival van die Essex Regiment geskryf:

Persoonlik het ek al my aandag daaraan geskenk om hierdie rebelle te verslaan, maar dit het my nooit 'n bietjie gepla, hoeveel huise afgebrand is nie. Ek dink ek het alle burgerlikes as 'sondaars' beskou en ek het nooit met hulle te doen gehad nie. My eie siening is dat 'n mens ongenaakbaar moet wees om so 'n oorlog te wen. Oliver Cromwell, of die Duitsers, sou dit binne 'n baie kort tydjie afgehandel het. Deesdae verhinder die openbare mening sulke metodes, die nasie sou dit nooit toelaat nie, en die politici sou hul werk verloor as hulle dit goedgekeur het. Dit is so dat ek van mening is dat Lloyd George reg was in wat hy gedoen het, as ons verder gegaan het, sou ons waarskynlik die opstand as 'n tydelike maatreël kon verpletter, maar dit sou weer uitgebreek het soos 'n maagsweer die oomblik as ons die troepe verwyder het. Ek dink die rebelle sou waarskynlik gevegte vermy het en hul wapens weggesteek het totdat ons weg was.

In Mei 1923 word Montgomery na die 49ste (West Riding) Infanterie-divisie, 'n territoriale weermag, gestuur. Hy het in 1925 na die 1ste bataljon, Koninklike Warwickshire Regiment, as 'n kompaniebevelvoeder teruggekeer en is in Julie 1925 tot majoor bevorder. Van Januarie 1926 tot Januarie 1929 dien hy as adjunk-assistent-generaal aan die Offisierskollege, Camberley, met die tydelike rang van luitenant-kolonel.

Getroude lewe en familie

[wysig | wysig bron]

In 1925, in sy eerste bekende hofmakery van 'n vrou, het Montgomery, toe in sy laat dertigerjare, aan 'n 17-jarige meisie, Betty Anderson, gevra om te trou. Sy benadering om haar te beïndruk was om diagramme in die sand te teken van hoe hy sy tenks en infanterie in 'n toekomstige oorlog sou ontplooi, 'n gebeurlikheid wat destyds baie onwaarskynlik gelyk het. Sy het sy ambisie en eensgesindheid eerbiedig, maar het sy huweliksaanbod van die hand gewys.

In 1927 ontmoet en trou hy met Elizabeth (Betty) Carver, neé Hobart, weduwee van Oswald Carver, Olimpiese roeimedaljewenner wat in die Eerste Wêreldoorlog gesterf het. Betty Carver was die suster van die toekomstige bevelvoerder van die Tweede Wêreldoorlog, generaal-majoor sir Percy Hobart. Betty Carver het twee seuns in hul vroeë tienerjare, John en Dick, uit haar eerste huwelik gehad. Dick Carver het later geskryf dat dit "'n baie dapper ding" was vir Montgomery om 'n weduwee met twee kinders aan te neem. Montgomery se eie seun, David, is in Augustus 1928 gebore.

Terwyl sy in 1937 met vakansie in Burnham-on-Sea was, het Betty 'n insekbyt opgedoen wat besmet geraak het, en sy is in die arms van haar man dood aan septisemie na amputasie van haar been. Die verlies het Montgomery verwoes, wat toe as 'n brigadier gedien het, maar hy dring daarop aan om onmiddellik na die begrafnis weer aan te gaan met sy werk. Montgomery het 'n baie gelukkige huwelik gehad. Baie van sy korrespondensie met sy vrou is vernietig toe sy woonbuurt in Portsmouth tydens die Tweede Wêreldoorlog gebombardeer is. Na die dood van Montgomery het John Carver geskryf dat sy ma die land waarskynlik 'n guns gedoen het deur sy persoonlike onaardighede – sy uiterste eensgesindheid, en sy onverdraagsaamheid en agterdog ten opsigte van ander se motiewe – lank genoeg binne redelike perke te hou en sodoende sy kans op hoër bevelsposisies aansienlik verbeter het.

Albei die stiefseuns van Montgomery het in die dertigerjare weermagoffisiere geword (albei het in Indië gedien ten tyde van hul moeder se dood), en albei het in die Tweede Wêreldoorlog geveg, waartydens hulle die rang van kolonel gedra het. Terwyl hy as GSO2 saam met die Agtste Leër gedien het, is Dick Carver tydens die operasies naby El Alamein vorentoe gestuur om te help met die identifisering van 'n nuwe terrein vir die Agtste Leër se hoofkwartier. Hy is op 7 November 1942 in Mersa Matruh gevange geneem.

Montgomery het aan sy kontakpersone in Engeland gevra dat navraag gedoen word via die Rooi Kruis waar sy stiefseun gehou word, en dat pakkies na hom gestuur word. Soos baie Britse krygsgevangenes, het Dick Carver in September 1943 ontsnap tydens die kort tydjie tussen Italië se beëindiging van die oorlog en die Duitse okkupasie van die land. Uiteindelik bereik hy Britse linies op 5 Desember 1943, tot vreugde van sy stiefpa, wat hom na Brittanje toe gestuur het om te herstel.

1930’s

[wysig | wysig bron]

In Januarie 1929 is Montgomery bevorder tot 'n brevet luitenant-kolonel. Hy is daardie maand weer terug na die 1ste Bataljon, Koninklike Warwickshire Regiment, as bevelvoerder van die hoofkwartierkompanie; in die middel van 1929 het hy by die Ministerie van Oorlog gaan help om die infanterie-opleidingshandleiding te skryf. In 1931 word Montgomery tot permanente luitenant-kolonel bevorder en word hy die bevelvoerder van die 1ste Bataljon, Koninklike Warwickshire Regiment en word hy ontplooi in Palestina en Brits-Indië.

Hy is in Junie 1934 tot kolonel bevorder. Hy word daarna aanbeveel as 'n instrukteur by die Indiese Weermag Offisierskollege (nou die Pakistanse Weermag Offisierskollege) in Quetta, Brits-Indië. Na voltooiing van sy diensreis in Indië het Montgomery in Junie 1937 na Brittanje teruggekeer waar hy die bevel van die 9de Infanteriebrigade met die tydelike rang van brigadier oorgeneem het. Sy vrou is daardie jaar oorlede.

In 1938 organiseer hy 'n amfibiese gekombineerde operasionele landingsoefening wat die nuwe opperbevelhebber van die Suidelike Bevelstruktuur, generaal Sir Archibald Percival Wavell, beïndruk het. Hy is op 14 Oktober 1938 tot generaal-majoor bevorder en het die bevel van die 8ste Infanteriedivisie in Palestina oorgeneem. Daar het hy 'n Arabiese opstand beëindig voordat hy in Julie 1939 na Brittanje teruggekeer het, en het 'n ernstige siekte onderweg opgedoen. In Brittanje het hy die derde (Yster) infanteriedivisie aangevoer. Na hy verneem het van die rebelle-nederlaag in April 1939, het Montgomery gesê: "Ek is om verskeie redes jammer om Palestina te verlaat, aangesien ek die oorlog hier geniet het".

Tweede Wêreldoorlog

[wysig | wysig bron]

Britse ekspedisiemag

[wysig | wysig bron]

Terugkeer na Duinkerken en ontruiming

[wysig | wysig bron]

Brittanje het op 3 September 1939 oorlog teen Duitsland verklaar. Die 3de Divisie is na België ontplooi as deel van die Britse Ekspedisiemag (BE). Gedurende hierdie tyd het Montgomery ernstige probleme ondervind met sy militêre meerderes en kerkleiers weens sy openhartige houding ten opsigte van die seksuele gesondheid van sy soldate, maar hy is deur sy toesighouer Alan Brooke, bevelvoerder van II Korps, verdedig teen ontslag. Die opleiding van Montgomery het vrugte afgewerp toe die Duitsers op 10 Mei 1940 hul inval in die Lae Lande begin het en die 3de Divisie na die Dijlerivier gevorder het. Hy het daarna met groot professionaliteit na Duinkerken teruggetrek en die Duinkerken-omgewing binnegekom in 'n beroemde nagmars wat sy magte aan die linkerflank ontplooi het wat deur die Belgiese oorgawe blootgestel was

Die 3de Divisie het met minimale ongevalle ongeskonde na Brittanje teruggekeer. Tydens Operasie Dynamo – die ontruiming van 330 000 Ekspedisiemag en Franse troepe na Brittanje – het Montgomery die bevel oor die II Korps aanvaar.

Met sy terugkeer het Montgomery die Oorlogskantoor geantagoniseer met kranige kritiek op die bevel van die BE en is hy kortliks gerelegeer na die divisiebevel van die 3de Divisie. Die Derde Divisie was destyds die enigste ten volle toegeruste Divisie in Brittanje. Hy het 'n metgesel van die Orde van Bath geword.

Luitenant-generaal Bernard Montgomery, bevelvoerder V Korps, met oorlogskorrespondente tydens 'n grootskaalse oefening van die Suidelike-Bevelstruktuur, Maart 1941

Montgomery is beveel om sy 3de Divisie gereed te maak om die neutrale Portugese Asore te verower. Modelle van die eilande is voorberei en gedetailleerde planne vir die inval uitgewerk. Die aanval het nie voortgegaan nie en die planne is omgeskakel na die inname van die Kaap Verde-eiland wat ook aan neutrale Portugal behoort het. Hierdie invalsplanne het ook nie voortgegaan nie. Montgomery is toe beveel om planne voor te berei vir die inval in neutrale Ierland en om beslag te lê op die hawe van Cork en Cobh.

Hierdie invalsplanne, soos die van die Portugese eilande, het ook nie voortgegaan nie en in Julie 1940 is Montgomery as waarnemende luitenant-generaal aangestel, en in bevel van V Korps geplaas, verantwoordelik vir die verdediging van Hampshire en Dorset, en dit begin 'n langdurige vete met die nuwe opperbevelhebber van die Suidelike Bevelstruktuur, luitenant-generaal Claude Auchinleck.

In April 1941 word hy bevelvoerder van XII Korps verantwoordelik vir die verdediging van Kent. Gedurende hierdie periode het hy 'n regime van deurlopende opleiding ingestel en aangedring op hoë vlakke van fisieke fiksheid vir sowel offisiere as ander range. Hy was meedoënloos met die ontslaan van offisiere wat volgens sy mening ongeskik was vir bevel in aksie.

Hy is in Julie bevorder tot tydelike luitenant-generaal. In Desember is Montgomery bevel gegee oor die Suidoostelike Bevelstruktuur wat toesig gehou het oor die verdediging van Kent, Sussex en Surrey. Hy hernoem sy bevelstruktuur die Suid-Oostelike Leër om die idee van 'n aanvallende gees te bevorder. Gedurende hierdie tyd het hy sy idees verder ontwikkel en sy soldate opgelei, wat gelei het tot Exercise Tiger in Mei 1942, 'n gesamentlike oefening van 100 000 troepe.

Noord-Afrika en Italië

[wysig | wysig bron]

Montgomery se vroeë bevel

[wysig | wysig bron]
Montgomery in 'n M3 Lee-tenk in Noord-Afrika, November 1942.

In 1942 word 'n nuwe veldbevelvoerder in die Midde-Ooste benodig, waar Auchinleck die rol van opperste bevelvoerder van die Midde-Ooste-bevelstruktuur en die bevelvoerder van die Agtste Leër vervul. Hy het die Geallieerde posisie tydens die Eerste Slag van El Alamein gestabiliseer, maar na 'n besoek in Augustus 1942 het die premier, Winston Churchill, hom as opperste bevelvoerder vervang met generaal Sir Harold Alexander en William Gott as bevelvoerder van die Agtste Leër in die Westelike Woestyn.

Nadat Gott egter gesterf het in 'n vliegongeluk oppad terug na Kaïro is Churchill oorreed deur Brooke, wat teen hierdie tyd hoof was van die Imperiale Generale Staf (IGS), om Montgomery aan te stel. Montgomery was pas benoem om Alexander as bevelvoerder van die Britse Eerste Leër te vervang wat opdrag ontvang het om Operasie Fakkel, die inval in Franse Noord-Afrika te beplan. 'n Storie, waarskynlik destyds apokrief, maar gewild in die tyd, is dat die aanstelling Montgomery laat opmerk het dat dinge: "Na 'n maklike oorlog het dit nou baie moeiliker geword." Dit is veronderstel dat 'n kollega hom aangesê het om op te vrolik – op watter punt Montgomery gesê het: "Ek praat nie van my nie, ek praat van Rommel!"

Montgomery se oorname van bevel het die veggees en vermoëns van die Agste Leër verander. Op 13 Augustus 1942 het hy bevel oorgeneem en hy het onmiddellik 'n stormwind van aktiwiteit aangemoedig. Hy het beveel die stigting van 'n Tiende Korps, wat alle gepantserde divisies bevat, aan en die moes saam met sy Dertigste Korps veg, wat almal infanterie-divisies was. Hierdie reëling verskil van die Duitse Panzerkorps: Rommel se Panzerkorps het infanterie-, pantser- en artillerie-eenhede onder een bevelvoerder van die korps gekombineer.

As die Agtste Leërbevelvoerder was Montgomery self die enigste algemene bevelvoerder vir beide die infanterie- en pantserkorpse. Correlli Barnett het gesê die oplossing van Montgomery "... was in alle opsigte die teenoorgestelde van Auchinleck se benadering en in alle opsigte verkeerd, want dit het die bestaande gevaarlike skeidings nog verder gevoer."

Montgomery versterk die 48 km lange frontlinie by El Alamein, iets wat twee maande sou neem om te voltooi. Hy het Alexander gevra om vir hom twee nuwe Britse Divisies (die 51ste Highland en die 44ste Home Counties) te stuur wat toe in Egipte sou aankom en geskeduleer was om ter verdediging van die Nyldelta ontplooi te word. Hy het sy veldhoofkwartier na Burg al Arab verskuif, naby die bevelspos van die lugmag, om gekombineerde operasies beter te koördineer. Montgomery was vasbeslote dat die leër, vloot en lugmagte hul gevegte op 'n verenigde, gefokusde manier volgens 'n gedetailleerde plan sou uitvoer. Hy het die onmiddellike versterking beveel van die belangrike hoogtes van Alam Halfa, net agter sy eie linies, en verwag dat die Duitse bevelvoerder, Erwin Rommel, sou aanval met die hoogtes as sy doel, iets wat Rommel gou gedoen het.

Montgomery het opdrag gegee dat alle gebeurlikheidsplanne vir toevlug vernietig moes word. Ek het die plan vir onttrekking gekanselleer. As ons aangeval word, sal daar geen toevlug wees nie. As ons nie hier kan lewe nie, sal ons hier dood bly, het hy aan sy offisiere gesê tydens die eerste vergadering wat hy gehou het in die woestyn. Hoewel Auchinleck in werklikheid geen planne gehad het om hom te onttrek aan die sterk verdedigingsposisie wat hy by El Alamein gekies en gevestig het nie.

Montgomery het moeite gedoen om so gereeld as moontlik interaksie met die troepe te hê. Hy besoek gereeld verskillende eenhede en poog om homself aan die soldate bekend te maak. Alhoewel hy steeds 'n standaard Britse offisierskep gedra het met sy aankoms in die woestyn, dra hy kort-kort 'n Australiese hoed met 'n breë rand voordat hy oorgegaan het na die swart baret (met die kenteken van die Koninklike Tenkregiment langs die wapen van die Britse Algemene Offisier). Die swart baret is deur Jim Fraser aan hom aangebied terwyl laasgenoemde hom op 'n inspeksietoer gekry het. Beide Brooke en Alexander was verbaas oor die transformasie in die atmosfeer toe hulle eenhede op 19 Augustus besoek het, minder as 'n week nadat Montgomery die bevel oorgeneem het.

Eerste gevegte met Rommel

[wysig | wysig bron]
Generaal Montgomery met sy troeteldiere, die hondjies "Hitler" (links) en "Rommel", en 'n hok kanaries wat ook saam met hom gereis het (Frankryk; datum onbekend).

Rommel het probeer om die linkerflank van die Agtste Leër in die Slag van Alam el Halfa vanaf 31 Augustus 1942 te omseil. Die Duitse / Italiaanse pantserkorps se infanterie-aanval is in baie hewige gevegte tot stilstand gedwing. Rommel se magte moes dringend onttrek, sodat hul terugtog nie deur die Britse mynvelde afgesny word nie. Montgomery is gekritiseer omdat hy nie die terugvallende magte onmiddellik aangeval het nie, maar hy het sterk gevoel dat sy metodiese opbou van die Britse magte nog nie gereed hiervoor was nie. 'n Oorhaastige teenaanval sou planne vir sy eie offensief teen die einde Oktober in gevaar stel, waarvoor die beplanning begin het kort nadat hy die bevel oorgeneem het. Hy is middel Oktober in die permanente rang van luitenant-generaal bevestig.

Die verowering van Libië was noodsaaklik vir vliegvelde om Malta te ondersteun en die agterlinies van die Spilmagte te bedreig wat Operasie Torch teengestaan het. Montgomery het noukeurig voorberei op die nuwe aanval nadat hy Churchill oortuig het dat dit nie tydmors sal wees nie. (Churchill het op 23 September 1942 'n telegram aan Alexander gestuur wat begin met: "Ons is in u hande en natuurlik sal 'n oorwinning opmaak vir vertragings.")

Hy was vasbeslote om nie te veg voordat hy gedink het daar was voldoende voorbereiding op 'n beslissende oorwinning nie, en sy oortuigings in werking stel met die insameling van hulpbronne, gedetailleerde beplanning, die opleiding van troepe – veral om mynvelde skoon te maak en snags te veg – en met die gebruik van 252 van die nuutste Amerikaans-geboude Sherman-tenks, 90 M7 Priest selfaangedrewe howitzers, en 'n persoonlike besoek aan elke eenheid wat in die verdediging betrokke was. Toe die verdediging einde Oktober gereed was, was die Agtste Leër 231 000 man sterk.

El Alamein

[wysig | wysig bron]

Die tweede Slag op El Alamein het op 23 Oktober 1942 begin en 12 dae later geëindig met een van die eerste grootskaalse, beslissende geallieerde landoorwinnings van die oorlog. Montgomery het die duur van die geveg sowel as die aantal slagoffers (13 500) korrek voorspel. Kort nadat die geallieerde eenhede en infanterie deur die Duitse en Italiaanse linies gebreek het en die vyandelike magte agtervolg het, het 'n hewige reënstorm oor die streek uitgebars en die tenks het in die modder van die woestyn vasgesit.

Montgomery, wat voor sy offisiere by die hoofkwartier staan en naby aan trane was, het aangekondig dat hy die agtervolging gaan beëindig. Die historikus Corelli Barnett het daarop gewys dat die reën ook op die Duitsers geval het, en dat die weer daarom 'n onvoldoende verklaring is vir die versuim om die deurbraak te benut, maar die slag van El Alamein was nietemin 'n groot sukses. Meer as 30 000 krygsgevangenes is gevange geneem, waaronder die Duitse opperbevelvoerder, generaal von Thoma, asook agt ander senior offisiere. Rommel, wat aan die begin van die geveg in 'n hospitaal in Duitsland was, moes op 25 Oktober 1942 terugkeer nadat Georg Stumme – sy plaasvervanger as Duitse bevelvoerder – in die vroeë oggendure aan 'n hartaanval gesterf het.

Tunisië

[wysig | wysig bron]
Bernard Montgomery in 1943

Die Badorde is aan Montgomery toegeken en hy is bevorder tot volle generaal. Hy het die inisiatief behou, en toepaslike mag aangewend om Rommel uit elke opeenvolgende verdedigingsposisie te dwing. Op 6 Maart 1943 is Rommel se aanval op die te uitgestrekte Agtste leër by Medenine (Operasie Capri) met die grootste konsentrasie van Duitse gepantserde voertuie in Noord-Afrika, suksesvol afgeweer. Nadat Montgomery by die Mareth-linie, van 20 tot 27 Maart, hewige frontale opposisie ondervind het, het hy taktiek verander deur sy hoofaanval met 'n na die binneland sker-beweging, gerugsteun deur die laagvlieënde RAF-vegbomwerpervliegtuie, te verander. Vir sy rol in Noord-Afrika word die Legioen van Meriete deur die Amerikaanse regering aan hom toegeken met die rang van hoofkommandant.

Sisilië

[wysig | wysig bron]
Montgomery in Sisilië (1943)

Die volgende groot Geallieerde operasie was die Geallieerde inval in Sisilië (Operasie Husky). Montgomery beskou die aanvanklike planne vir die Geallieerde inval, wat in beginsel goedgekeur is deur generaal Dwight D. Eisenhower, die geallieerde opperbevelvoerder van die Middellandse See, en generaal Alexander, die bevelvoerder van die 15de Leërgroep, as onuitvoerbaar weens die verspreiding van magte. Hy het daarin geslaag om die planne te verander om die konsentrasie van Geallieerde magte te verseker. Hiervolgens sou luitenant-generaal George S. Patton met die Amerikaanse Sewende Leër aan die Golf van Gela land. Dit sou aan die linkerflank van die Agtste Leër wees, wat naby Syracuse in die suidooste van Sisilië sou land, eerder as naby Palermo in die weste en noorde van die eiland.

Oorlogstydfoto van generaal Sir Bernard Montgomery met sy Miles Messenger-vliegtuig (plek en datum onbekend).

Die spanning tussen die geallieerde bevelvoerders het toegeneem namate die Amerikaanse bevelvoerders, Patton en Omar Bradley (destyds die bevelvoerder van die VSA II Korps onder Patton) die stryd aangesê het oor wat hulle beskou het as Montgomery se houding en grootpratery. Alhoewel al drie as van die grootste bevelvoerders van hul tyd beskou is, was hulle vanweë hul mededingendheid bekend vir "gekibbel soos drie skoolmeisies" danksy hul "katterigheid", "gekerm teenoor hul meerderes" en "spog".

Italiaanse veldtog

[wysig | wysig bron]

Gedurende laat 1943 het Montgomery voortgegaan om die Agtste Leër aan te voer, toe die landing op die vasteland van Italië self, begin het met Operasie Baytown. In samewerking met die Anglo-Amerikaanse landings by Salerno (naby Napels) deur luitenant-generaal Mark Clark se Amerikaanse Vyfde Leër en seevaartlandings deur Britse valskermsoldate in die "hak" van Italië (waaronder die sleutelhawe van Taranto, waar hulle sonder weerstand direk die hawe kon oorneem), het Montgomery die Agtste Leër tot in die "toon" van Italië gelei. Montgomery het 'n afsku gehad aan die gebrek aan koördinasie, die verspreiding van magte, die strategiese verwarring en die gebrek aan opportunisme wat hy in die Geallieerde poging in Italië gesien het, en hy was bly om die, soos hy dit genoem het, "ontbyt van die hond"' op 23 Desember 1943 te verlaat.

Normandië

[wysig | wysig bron]
Montgomery met offisiere van die Eerste Kanadese Leër. Van links is generaal-majoor Vokes, generaal Crerar, veldmaarskalk Montgomery, luitenant-generaal Horrocks, luitenant-generaal Simonds, generaal-majoor-generaal Spry en generaal-majoor Matthews.

Montgomery het in Januarie 1944 na Brittanje teruggekeer. Hy het bevel geneem van die 21ste Leërgroep wat bestaan het uit alle Geallieerde grondmagte wat aan Operasie Overlord sou deelneem, die naam vir die beplande Geallieerde inval in Normandië. Die algehele bevel is opgedra aan die opperbevelhebber van die Geallieerde Ekspedisiemagte, die Amerikaanse generaal Dwight D. Eisenhower. Beide Churchill en Eisenhower het Montgomery in die verlede moeilik gevind om mee saam te werk en wou hê dat die pos na die meer betroubare generaal Sir Harold Alexander sou gaan.

Generaal Montgomery inspekteer manskappe van die 5de / 7de Bataljon, Gordon Highlanders van die 51ste (Hoogland) Divisie, by Beaconsfield, Februarie 1944.

Die beskermheer van Montgomery, generaal Sir Alan Brooke, het ten sterkste aangevoer dat Montgomery 'n veel beter generaal as Alexander is en dit verseker sy aanstelling. Sonder Brooke se steun sou Montgomery in Italië gebly het. Montgomery het sy strategie vir die inval by die St Paul's skool in Londen op 7 April en 15 Mei aangebied. Hy het 'n negentig dae lange geveg in die vooruitsig gestel, met al die magte wat die Seine daarna sou bereik het. Die veldtog sou draai op 'n Geallieerde beheerde Caen in die ooste van die Normandië-brughoof, met relatiewe statiese Britse en Kanadese leërs wat 'n skouer sou vorm om Duitse teenaanvalle te lok en te verslaan, en die Amerikaanse leërs wat na die Cotentin-skiereiland en Bretagne sou opruk.

Gedurende die tien weke van die Slag van Normandië het ongunstige herfsweer die Normandië-landingsplekke ontwrig. Montgomery se aanvanklike plan was dat die Anglo-Kanadese troepe onder sy bevel onmiddellik van hul strand-landingsposisies aan die kus van Calvados in die rigting van Caen sou uitbreek met die doel om die stad op D-dag of twee dae later in te neem. Montgomery het probeer om Caen in te neem met die 3de Infanterie Divisie, die 50ste (Noord-Britse) infanteriedivisie en die 3de Kanadese Divisie, maar is van 6 tot 8 Junie gestuit deur die Duitse 21ste Pantserdivisie en die 12de SS Pantserivisie Hitlerjugend, wat die oprukkende Anglo-Kanadese troepe teruggehou het. Rommel het hierdie sukses opgevolg deur die 2de Pantserdivisie na Caen te beveel het, terwyl veldmaarskalk Gerd von Rundstedt gevra het en toestemming van Hitler gekry het om ook die elite 1ste Waffen SS-Divisie Leibstandarte Adolf Hitler en die 2de Waffen SS-Divisie Das Reich na Caen te laat stuur. Montgomery moes dus in die gesig staar wat Stephen Badsey die "mees formidabele" van al die Duitse Divisies in Frankryk noem.

Generaal Montgomery in gesprek met generaal-majoor Douglas Graham, bevelvoerder van die 50ste (Northumberland) Infanteriedivisie, foto geneem op 20 Junie 1944 in Normandië.

Die 12de Waffen SS-Divisie Hitlerjugend, soos die naam dit aandui, is geheel en al afkomstig van die meer fanatiese elemente van die Hitler-jeug en onder bevel van die genadelose SS-Brigadeführer Kurt Meyer, alias Panzer Meyer. Die versuim om Caen onmiddellik in te neem, was die oorsaak van 'n geweldige historiografiese geskil met bitter nasionalistiese ondertone. In die breë bestaan daar 'n "Britse skool" wat die na-oorlogse bewering van Montgomery aanvaar dat hy nooit van plan was om Caen tegelyk te neem nie, en dat die Anglo-Kanadese bedrywighede rondom Caen 'n "hou-operasie" was wat bedoel was om die grootste deel van die Duitse magte te lok na die Caen-sektor om die Amerikaners in staat te stel om die uitbreek-operasie op die linkerflank van die Duitse posisies op te stel, wat alles deel was van Montgomery se "Meesterplan" wat hy lank voor die Normandië-veldtog bedink het.

Generaal Montgomery ry by Duitse krygsgevangenes verby in 'n jeep, kort nadat hy op 8 Junie 1944 in Normandië aangekom het.

In teenstelling hiermee het die "Amerikaanse skool" aangevoer dat Montgomery se aanvanklike "meesterplan" was dat die 21ste Leërgroep Caen dadelik sou inneem, en sy tenkdivisies in die vlaktes suid van Caen sou skuif om 'n wegbreek te bied wat die 21ste Leërgroep sou lei na die vlaktes van Noord-Frankryk en vandaar na Antwerpen en uiteindelik die Ruhr. Briewe wat Eisenhower ten tyde van die geveg geskryf het, maak dit duidelik dat Eisenhower van Montgomery verwag het "die vroeë verowering van die belangrike fokuspunt van Caen". Later, toe hierdie plan duidelik misluk het, het Eisenhower geskryf dat Montgomery die plan ontwikkel het om die "Amerikaanse magte toe te laat om uit te breek".

Terwyl die veldtog gevorder het, het Montgomery sy aanvanklike plan vir die inval verander en die strategie voortgesit om Duitse teenaanvalle in die gebied noord van Caen eerder as in die suide aan te trek en te hou, sodat die Amerikaanse Eerste Leër in die weste Cherbourg kon inneem. In 'n memorandum wat Montgomery se bedrywighede uiteensit, geskryf deur Eisenhower se stafhoof, generaal Walter Bedell Smith, wat einde Junie 1944 met Montgomery ontmoet het, sê niks van Montgomery wat 'n "hou-operasie" in die Caen-sektor onderneem het nie, en praat eerder daarvan dat hy 'n "uitbreek" in die die vlaktes suid van die Seine wou onderneem.

Op 12 Junie het Montgomery die 7de Pantserdivisie beveel om in 'n aanval teen die Panzer Lehr-Divisie wat aanvanklik goeie vordering gemaak het, te loods maar het geëindig toe die Panzer Lehr versterk is deur die 2de Pantserdivisie. Op 14 Junie by Villers Bocage het die Britte binne ongeveer vyf minute twintig Cromwell-tenks verloor aan Tiger-tenks onder leiding van die SS Obersturmführer Michael Wittmann. Ondanks die terugslag in Villers Bocage, was Montgomery steeds optimisties, aangesien die Geallieerdes oor meer troepe en voorrade beskik het as wat hulle in die geveg verloor het, en hoewel die Duitse linies besig was om beter te vaar, het die Wehrmacht en Waffen SS aansienlike uitputting ondervind.

Sir Arthur Tedder, lugmaarskalk, het gekla dat dit onmoontlik is om vegvliegtuie na Frankryk te verskuif totdat Montgomery 'n paar vliegvelde ingeneem het, iets wat hy beweer wat Montgomery nie in staat was om te doen nie. Die eerste V-1-aanvalle op Londen, wat op 13 Junie begin het, het die druk op White met Montgomery verhoog om sy voorsprong te bespoedig.

Die Koning met luitenant-generaal Miles Dempsey, bevelvoerder van die Britse Tweede Leêr en generaal Montgomery, op 16 Junie 1944.

Op 18 Junie beveel Montgomery dat Bradley Cherbourg moet inneem terwyl die Britte teen 23 Junie Caen sou inneem. In Operasie Epsom het die Britse VII-Korps onder bevel van Sir Richard O'Connor probeer om Caen uit die weste te benader deur tussen die skeidslyn tussen die Panzer Lehr en die 12de SS-Divisie deur te breek om die strategiese heuwel 112 in te neem. Epsom het goed begin met O'Connor se aanval, die Britse 15de Skotse Divisie het deurbreek en die 11de Pantserdivisie het die teenaanvalle van die 12de SS-Divisie stopgesit. Generaal Friedrich Dollmann van die 7de Leër moes het die pas gearriveerde Tweede SS-Korps aangewend om die Britse offensief te stop.

Dollmann, uit vrees dat Epsom 'n sukses sou wees, het selfmoord gepleeg en is vervang deur SS Oberstegruppenführer Paul Hausser. O'Connor het ten koste van ongeveer 4 000 man 'n gebied van 8 km diep en 3,2 km breed gewen, maar die Duitsers sodoende in 'n swak langtermynposisie geplaas. Die Geallieerdes was bekommerd, aangesien die hul magte slegs ongeveer 24 kilometer na die binneland gevorder het, in 'n tyd toe hul planne daarop gedui het dat hulle reeds Rennes, Alençon en St. Malo moes ingeneem het.

Na Epsom moes Montgomery generaal Harry Crerar meedeel dat die aktivering van die Eerste Kanadese Leër sou moes wag, aangesien daar op daardie stadium slegs ruimte in die Caen-sektor was vir die pas aangekome XII-Korps onder luitenant-generaal Neil Ritchie, wat 'n mate van spanning veroorsaak het met Crerar, wat gretig was om in die veld te kom. Epsom het verdere Duitse magte in Caen beveg, maar in Junie en die eerste helfte van Julie was Rommel, Rundstedt en Hitler besig met die beplanning van 'n groot offensief om die Britte die see in te dryf; dit is nooit van stapel gestuur nie en sou die toewysing van 'n groot aantal Duitse troepe tot die Caen-sektor vereis het.

Dit was slegs na 'n paar mislukte pogings om uit die Caen-sektor uit te breek dat Montgomery, wat hy later sy "meesterplan" genoem het om sy 21ste Leërgroep te gebruik om die grootste deel van die Duitse magte besig te hou en sodoende die Amerikaners toe te laat om uit te breek. Die Kanadese historici Terry Copp en Robert Vogel het oor die geskil tussen die "Amerikaanse skool" en "Britse skool" geskryf nadat hulle in Junie 1944 verskeie terugslae gehad het:

"Montgomery het die onbetwisbare korrekte gevolgtrekking uit hierdie gebeure gemaak. As die Britte en Kanadese deur 'n reeks beperkte aanvalle die grootste deel van die Duitse gepantserde magte aan hul front kon hou, sou hulle die Duitsers kon uitput en die geleentheid kon skep vir 'n Amerikaanse wegbreek aan die regterkant. Dit is wat Montgomery in sy direktief van 30 Junie voorgestel het, en as hy en sy bewonderaars die rekord vir homself kon laat praat, sou daar min debat gevoer word oor die uitvoering van die eerste fases van die Normandië-veldtog. In plaas daarvan dring Montgomery daarop aan dat hierdie direktief 'n konsekwente deel vorm van 'n "meesterplan" wat hy lank voor die inval bedink het. Vreemd genoeg doen hierdie opvatting 'Monty' 'n oneer aan, aangesien enige rigiede beplanning voordat die Duitse reaksie bekend was, sou inderdaad beskou kon word as slegte generaalskap."

Belemmer deur stormweer en die moeilike terrein van die bocage (gemengde bosse en weiding kenmerkend van dele van Frankryk), moes Montgomery sorg dat Rommel op die Britte in die ooste fokus, eerder as op die Amerikaners in die weste, wat die Cotentin-skiereiland en Bretagne moes inneem voordat die Duitsers deur 'n algemene swaai in die ooste vasgevang sou kon word. Montgomery het aan generaal Sir Miles Dempsey, die bevelvoerder van die 2de Britse Leër, gesê: Veg voort teen die Duitse mag, veral die pantser, deur dit op jouself te trek – om die weg vir Brad [Bradley] te vergemaklik. Die Duitsers het 12 Divisies ontplooi, waarvan ses pantserdivisies teen die Britte was terwyl hulle 8 divisies ontplooi het, waarvan 3 pantserdivisies teen die Amerikaners was.

Generaal Montgomery stop sy motor om met troepe te gesels tydens 'n toer in die I Korps-omgewing naby Caen, op 11 Julie 1944

Teen die middel van Julie was Caen nog nie ingeneem nie, want Rommel het voortgegaan om die voorkoming van die uitbreek van Britse magte te prioritiseer eerder as die Amerikaners wat die westelike gebiede ingeneem het. Dit was in pas met die breë plan van Montgomery, hoewel sy magte nie met dieselfde spoed beweeg het nie as wat hy tydens die St Paul konferensie uiteengesit het nie. Die Amerikaanse historikus Carlo D'Este het daarop gewys het dat die situasie in Normandië baie anders was as wat in St. Paul beskryf is, aangesien slegs een van die vier doelwitte wat in Mei gestel is, teen 10 Julie bereik is.

Op 7 Julie begin Montgomery met Operasie Charnwood wat insluit 'n intensiewe bombardement wat 'n groot deel van die Franse platteland en die stad Caen vernietig het. Die Britte en Kanadese kon daarin slaag om na die noorde van Caen te vorder voor die Duitsers wat die puinhope tot hul voordeel gebruik het en die aanval stopgesit het. Op 10 Julie beveel Montgomery Bradley om Avranches in te neem, waarna die 3de Amerikaanse Leër geaktiveer sou word om in die rigting van Le Mans en Alençon te beweeg. Op 14 Julie 1944 het Montgomery aan sy beskermheer Brooke geskryf en gesê dat hy "'n regte tweestryd gekies het aan die oostelike flank, en om 'n korps van drie gepantserde divisies in die oop veld in die Caen-Falaise-pad te verloor … Die moontlikhede is groot: met sewehonderd tenks wat suidoos van Caen beskikbaar is, en die pantservoertuie wat ver vooruit opereer kan enigiets gebeur."

Die Franse verset het in Junie 1944 Plan Violet van stapel gestuur om die telefoonstelsel van Frankryk stelselmatig te vernietig, wat die Duitsers gedwing het om hul radio's meer en meer te gebruik om te kommunikeer. Aangesien die kodebrekers van Bletchley Park baie van die Duitse kodes ontsyfer het, het Montgomery – via die Ultra-intelligensie – 'n goeie idee gehad van die Duitse situasie. Montgomery het dus geweet die Duitse Leërgroep B het 96 400 man verloor terwyl hul 5 200 nuwe troepe ontvang het, en dat die Panzer Lehr-Divisie slegs 40 tenks sterk was. Montgomery het later geskryf dat hy geweet het dat hy die Normandië-veldtog op hierdie punt gewen het, aangesien die Duitsers byna geen reserwes gehad het nie, terwyl hy drie gepantserde divisies in reserwe gehad het.

'n Amerikaanse deurbraak van die front is bewerkstellig met Operasie Cobra. Dit het en tot die Falaise-omsingeling van Duitse magte gelei maar was ten koste van Britse verliese met die aflydende Operasie Goodwood. In die vroeë oggendure van 18 Julie 1944 het Operasie Goodwood begin met die Britse swaar bomwerpers wat met tapyt bombardement begin het wat die oorblywende dele van Caen en die omliggende platteland verder verwoes het. 'n Britse tenkbemanningslid van die Guards Pantserdivisie het later onthou:

"Teen 05:00 het 'n verre gedreun in die lug al die slaperige tenkbemannings uit hul komberse gedwing. 'n Duisend Lancasters het in groepe van drie of vier op 3 000 voet (910 meter) van die see af aangevlieg gekom. Voor hulle het die padvinders hul fakkels gevuur en kort voor lank is die eerste bomme laat val."

'n Duitse tenklid van die 21ste Pantserdivisie het na die bombardement onthou: "Ons het klein kolletjies gesien wat van die vliegtuie losgelaat is, so baie van hulle dat die gekke gedagte by ons opgekom het: is dit pamflette? … Onder die donder van die ontploffings kon ons die gewonde geskree en die kranksinnige gehuil van mans wat mal geword het, hoor." Die Britse bombardement het die Duitse frontlinie-eenhede hard getref; bv tenks het op die dakke van Franse plaashuise geland. Aanvanklik het die drie Britse gepantserde divisies wat beveel is om die offensief te lei, die 7de, 11de en die Guards, vinnig gevorder en het teen twaalfuur die Borguebus-rant genader, wat die landskap suid van Caen domineer.

As die Britte die Borguebus-rant sou kon inneem, sou die pad na die vlaktes van Noord-Frankryk wyd oop wees, en moontlik kon Parys ingeneem word, wat die intensiteit waarmee die Duitsers die Borguebus-rant verdedig, verklaar. 'n Duitse offisier, luitenant Baron von Rosen, het onthou dat " 'n Luftwaffe-offisier wat 'n battery van vier 88 mm-kanonne aangevoer het om teen die Britse tenks te veg, het 'n handwapen teen sy kop gerig gekry en is gevra of hy doodgemaak wil word, of 'n hoë dekorasie wil bekom. Hy het laasgenoemde gekies."

Die goed ingegrawe 88 mm-kanonne, op die Borguebus-rant, het 'n tol onder die Britse Sherman-tenks begin eis, en die platteland was spoedig besaai met tientalle brandende Shermans. Een Britse offisier het met kommer gesê: "Ek sien rookwalms en tenks met vlamme wat uit hul torings uitborrel. Ek sien hoe mense soos fakkels brand, op die grond rol om die vlamme te probeer smoor." Ondanks Montgomery se opdragte om voort te gaan, het heftige Duitse teenaanvalle die Britse aanval stopgesit.

Die doelstellings van Operasie Goodwood is almal behaal behalwe vir die besetting van die Bourgebus-rant, wat slegs gedeeltelik beset kon word. Die operasie was 'n strategiese sukses vir die Geallieerdes aangesien dit die laaste Duitse reserwes in Normandië na die Caen-front gelok het, weg van die Amerikaanse linies. Dit het die Amerikaanse uitbreekoperasie deur middel van Operasie Cobra baie gehelp. Aan die einde van Goodwood op 25 Julie 1944 het die Kanadese magte Caen uiteindelik ingeneem terwyl die Britse tenks die vlaktes suid van die stad bereik het, wat Montgomery die geleentheid gegee het wat hy gesoek het, deur die Duitsers te dwing is om die laaste van hul reserwes te gebruik om die Anglo-Kanadese opmars te stop.

Ultra-intelligensie het aangedui dat die Duitsers wat Bradley se aanval op daardie stadium in die gesig staar, ernstig verswak was met Operasie Cobra wat daarna sou begin. Tydens Operasie Goodwood het die Britte 400 tenks verloor maar heelwat kon weer in diens gestel word. Die ongevalle was 5 500 met 11 km gebied wat verower kon word. Bradley het Montgomery se plan erken om die Duitse pantsermagte vas te pen en sodoende die Amerikaanse magte toe te laat om uit te breek:

Die Britse en Kanadese leërs sou as 'n lokval vir die Duitse reserwe magte dien en hulle na die uiterste oostelike rand van die Geallieerde frontlinie trek. Terwyl Monty die vyand by Caen besig gehou het, moes die Amerikaners deurbreek na die lang pad na Parys. As daar rekening gehou word met nasionale trots, het hierdie Britse lokmissie as 'n opoffering gekom, want terwyl ons om die buitekant beweeg het, moes die Britte op die plek bly en die Duitsers vaspen. Tog het dit strategies beteken in 'n logiese verdeling van arbeid, want dit was na Caen wat die vyandelike reserwes sou beweeg sodra die alarm afgaan.

Die langdurige geskil oor presies wat Montgomery se meesterplan in Normandië was, het daartoe gelei dat historici baie verskil oor die doelwitte van Operasie Goodwood. Die Britse joernalis Mark Urban het geskryf dat die doel van Goodwood was om Duitse troepe na hul linkerflank te trek om die Amerikaners toe te laat om op die regterflank deur te breek. Voorts is die argument gevoer dat Montgomery vir sy soldate moes lieg oor die doel van Goodwood aangesien die gemiddelde Britse soldaat nie sou verstaan het waarom hulle gevra word om 'n afleiding te skep vir die Amerikaners om met Operasie Cobra deur die Duitse linies te breek nie.

In teenstelling hiermee het die Amerikaanse historikus Stephen Power aangevoer dat Goodwood bedoel was om daadwerklike uit te breek en nie bloot 'n afleiding te wees nie, hy het ook geskryf:

Dit is onrealisties om te beweer dat 'n operasie die gebruik van 4 500 geallieerde vliegtuie, 700 artillerie-stukke, meer as 8 000 pantservoertuie en vragmotors en wat die Britte meer as 5 500 ongevalle gekos het, bedink is en uitgevoer is vir so 'n beperkte doelstelling.

Power het opgemerk dat Goodwood en Cobra veronderstel was om op dieselfde dag, 18 Julie 1944, te begin, maar Cobra is gekanselleer weens swaar reën in die Amerikaanse sektor, en het aangevoer dat albei operasies bedoel was om uitbreekoperasies te wees om die Duitse leërs in Normandië vas te vang. Die Amerikaanse militêre skrywer Drew Middleton het geskryf dat daar geen twyfel is dat Montgomery wou hê dat Goodwood 'n "skild" vir Bradley sou bied nie, maar dat Montgomery terselfdertyd duidelik gehoop het vir meer sukses as bloot om die Duitse aandag van die Amerikaanse sektor af te trek.

Die Britse historikus John Keegan het daarop gewys dat Montgomery verskillende stellings voor Goodwood gemaak het oor die doel van die operasie. Keegan het geskryf dat Montgomery besig was met wat hy 'n verskansing van sy weddenskappe genoem het toe hy sy planne vir Goodwood opgestel het, met 'n plan vir 'n uitbreek as die front in duie sou stort, indien nie, 'n goeie dokumentêre bewys dat hy alles in die eerste plek bedoel het plek was 'n uitgerekte stryd. Bradley het weereens die plan van Montgomery bevestig en dat die besetneming van Caen slegs toevallig tot sy missie was, nie krities nie. Die Amerikaanse tydskrif LIFE het Bradley in 1951 aangehaal:

Terwyl Collins sy VII Korps-vlag oor Cherbourg gehys het, spandeer Montgomery sy reputasie in 'n bitter beleg teen die ou universiteitsstad Caen. Drie weke lank het hy sy troepe teen die panzer-Divisies aangewend wat hy doelbewus na die stad getrek het as deel van ons Geallieerde strategie vir afleiding in die Normandië-veldtog. Alhoewel Caen 'n belangrike kruispad bevat wat Montgomery uiteindelik sou benodig, was die verowering van die stad vir die oomblik slegs toevallig tot sy missie. Die grootste taak van Monty was om Duitse troepe na die Britse front te lok om Cherbourg makliker te beveilig en in posisie te kom vir die uitbreek. Terwyl hierdie afleiding van Monty briljant bewerkstellig is, het hy hom nogtans oopgehou vir kritiek deur die belangrikheid van sy aanslag op Caen te beklemtoon. As hy homself bloot tot die behoud van die front beperk het sonder om Caen 'n simbool daarvan te maak, sou hy met sukses gekrediteer word in plaas daarvan dat hy, soos dit was, van mislukking aangekla is.

Met Goodwood wat die Wehrmacht na die Britse sektor getrek het, het die Eerste Amerikaanse Leër 'n twee-tot-een numeriese meerderwaardigheid geniet, met generaal Omar Bradley wat Montgomery se raad aanvaar het om die offensief te begin deur op een punt te konsentreer in plaas van 'n "breë front" soos Eisenhower sou verkies het.

Operasie Goodwood het Montgomery amper sy werk gekos, omdat Eisenhower ernstig oorweeg het om hom van sy bevel te ontneem. Hy het egter verkies om dit nie te doen nie, want die afsetting van die gewilde Monty sou op 'n kritieke oomblik in die oorlog so 'n politieke terugslag vir Brittanje teen die Amerikaners veroorsaak het, dat hy nie die gevolglike spanning in die Atlantiese alliansie die moeite werd geag het nie. Montgomery het sy tevredenheid uitgespreek oor die resultate van Goodwood toe hy die operasie afgestel het. Eisenhower was onder die indruk dat Goodwood 'n uitbreekoperasie sou wees. Daar was dus 'n wankommunikasie tussen die twee mans, of Eisenhower het nie die strategie verstaan nie.

Alan Brooke, hoof van die Britse Imperiale Generale Staf (CIGS), het geskryf: Ek weet niks van strategie nie en is baie ongeskik vir die pos van opperbevelhebber. Dit is geen wonder dat Monty se werklike hoë vermoë nie altyd verwesenlik word nie.

Bradley het Montgomery se voornemens ten volle begryp. Beide generaals sou nie hul ware doelwitte van hul strategie aan die pers meedeel nie. Baie Amerikaanse offisiere het gevind dat Montgomery 'n moeilike individu is om mee saam te werk, en na Goodwood is Eisenhower onder druk geplaas om Montgomery af te dank. Alhoewel die Eisenhower – Montgomery-geskil soms in nasionalistiese terme as 'n Anglo-Amerikaanse stryd uitgebeeld word, was dit die Britse lugmaarskalk Arthur Tedder wat Eisenhower na Goodwood die meeste onder druk geplaas het om Montgomery af te dank.

'n Amerikaanse offisier het in sy dagboek geskryf dat Tedder vir Eisenhower kom besoek het om sy huidige gunsteling onderwerp, die afdanking van Monty, na te streef. Met Tedder wat die veldtog gelei het, het dit die Amerikaanse vyande van Montgomery aangemoedig om Eisenhower te versoek om Montgomery af te dank. Brooke was voldoende bekommerd oor die dank Monty af -veldtog om Montgomery by sy taktiese hoofkwartier in Frankryk te besoek en soos hy in sy dagboek geskryf het; het [Montgomery] gewaarsku teen 'n neiging by die eerste minister [Churchill] om te luister na voorstelle dat Monty vir veiligheid gespeel het en nie bereid was om risiko's te neem nie.

Eerste Minister Churchill met generaal Montgomery by laasgenoemde se hoofkwartier in Normandië, Julie 1944

Brooke het Montgomery aangeraai om Churchill na Normandië te nooi en het aangevoer dat as die dank Monty af-veldtog die eerste minister gewen het, sy loopbaan oor sou wees, omdat die steun van Churchill Eisenhower die politieke dekking sou gee om Montgomery af te dank. Op 20 Julie het Montgomery Eisenhower ontmoet en op 21 Julie Churchill by die taktiese hoofkwartier in Frankryk. Een van die personeellede van Montgomery het agterna geskryf dat dit "algemene kennis by die taktiese hoofkwartier was dat Churchill na Monty gekom het om hom te ontslaan". By die vergaderings Eisenhower – Montgomery en Churchill – Montgomery is geen notas gehou nie, maar Montgomery kon albei oorreed om hom nie af te dank nie.

Met die sukses van Operasie Cobra, wat kort daarna gevolg is deur aanwending van die Derde Amerikaanse Leër onder generaal George S. Patton, het Eisenhower aan Montgomery geskryf: "Ek is verheug dat u basiese plan skitterend begin het om met Bradley se aanvanklike sukses te ontvou". Die sukses van Cobra is aangehelp deur Operasie Lente toe die II Kanadese Korps onder generaal Guy Simonds (die enigste Kanadese generaal wie se vaardigheid Montgomery eerbiedig het) 'n offensief suid van Caen begin het wat weinig vooruitgang gegee het, maar wat die Duitsers as die belangrikste opruk beskou het. Nadat die Derde Amerikaanse Leër ontplooi is, is Bradley bevorder om die nuwe 12de Leërgroep wat bestaan uit die 1ste en 3de Amerikaanse Leërs te lei.

Na die Amerikaanse front deurbraak het die Falaise omsingeling gevolg, terwyl die Britse, Kanadese en Poolse soldate van die 21ste Leërgroep onder bevel van Montgomery suid beweeg het, het die Amerikaanse en Franse soldate van Bradley se 12de Leërgroep noord beweeg met die doel om die Duitse Leërgroep B te omsingel. In hierdie tyd het Montgomery in Augustus 1944 volgens Urban 'n groot slag van vernietiging gevoer. Montgomery het sy offensief in die Suisse Normande-streek begin met Operasie Bluecoat met Sir Richard O'Connor se VIII Korps en die XXX Korps van Gerard Bucknall na die suide. 'n Ontevrede Montgomery het Bucknall ontslaan omdat hy nie voldoende aggressief was nie en hom deur generaal Brian Horrocks vervang. Terselfdertyd beveel Montgomery Patton – waarvan die Derde Leër veronderstel was om na Bretagne te gaan – om Nantes, aan te val, wat kort daarna beset is.

Hitler het te lank gewag om sy magte te beveel om uit Normandië terug te trek, wat Montgomery laat skryf het: Hy [Hitler] het geweier om die enigste gesonde militêre optrede wat hom in die gesig gestaar het te neem. As gevolg hiervan het die Geallieerdes vir die vyand omvangryke verliese in manskappe en militêre voorrade veroorsaak.

Met die wete via Ultra dat Hitler op 6 Augustus 1944 nie van Normandië wou terugtrek nie, het Montgomery 'n omsingelingsoperasie teen Leërgroep B beveel — met die Eerste Kanadese leër onder Harry Crerar wat na Falaise sou opruk, die Tweede Britse Leër onder Miles Dempsey, in die rigting van Argentan sou beweeg, en die Derde Amerikaanse Leër onder George S. Patton sou na Alençon opruk.

Generaal Montgomery met luitenant-generaals George S. Patton (links) en Omar Bradley (middel) by die 21ste Leërgroep hoofkwartier, 7 Julie 1944.

Op 11 Augustus het Montgomery sy plan verander, met die Kanadese om Falaise in te neem en die Amerikaners by Argentan aan te sluit. Die Eerste Kanadese leër het op 7 Augustus twee operasies van stapel gestuur. Operasie Totalize, wat binne vier dae slegs 14 kilometer gevorder het te midde van heftige Duitse verset, en Operation Tractable op 14 Augustus, wat Falaise uiteindelik op 17 Augustus ingeneem het. In die lig van die trae Kanadese vooruitgang, het Patton toestemming gevra om Falaise in te neem, maar is op 13 Augustus deur Bradley geweier, wat baie kontroversie veroorsaak het met baie geskiedkundiges wat beweer het dat Bradley nie aggressief genoeg was nie en dat Montgomery Bradley se besluit moes herroep het.

Die sogenaamde Falaisiese Gaping is op 22 Augustus 1944 gesluit, maar verskeie Amerikaanse generaals, veral Patton, het Montgomery daarvan beskuldig dat hy onvoldoende aggressief was om dit te sluit, ongeveer 60 000 Duitse soldate is in Normandië vasgevang, maar voor 22 Augustus, het ongeveer 20 000 Duitsers deur die Falaisiese Gaping ontsnap om later weer te veg. Ongeveer 10 000 Duitsers is dood in die Slag van die Falaisiese Gaping, wat daartoe gelei het dat 'n verdwaasde Eisenhower, wat op 24 Augustus na die slagveld gekyk het, met afgryse gesê het dat dit onmoontlik was om te loop sonder om op lyke te trap.

Die suksesvolle afsluiting van die Normandië-veldtog het begin met die debat tussen die "Amerikaanse skool" en die "Britse skool", aangesien sowel Amerikaanse as Britse generaals begin het om aansprake te lewer oor wie die verantwoordelikste was vir hierdie oorwinning. Brooke het ter verdediging van sy protégé Montgomery geskryf: Ike weet niks van strategie nie en is 'nogal' nie geskik vir die pos van opperbevelhebber nie. Dit is geen wonder dat Monty se werklike hoë vermoë nie altyd verwesenlik word nie. Veral nie as 'nasionale' brille die perspektief van die strategiese landskap verdraai nie. Oor Montgomery se optrede met die Normandië-veldtog, skryf Badsey:

Te veel besprekings oor Normandië het gesentreer op die kontroversiële besluite van die Geallieerde bevelvoerders. Dit was blykbaar nie goed genoeg om so 'n volledige en skouspelagtige oorwinning te behaal oor 'n vyand wat die grootste deel van Europa verower het nie, tensy dit perfek gedoen is. Die grootste skuld hiervoor lê by Montgomery, wat dwaas genoeg was om aan te dring dat dit perfek gedoen is, dat Normandië – en al sy ander gevegte – dienooreenkomstig geveg is volgens 'n presiese meesterplan wat vooraf opgestel is, waarvandaan hy nooit afgewyk het nie. Dit sê baie van sy persoonlikheid dat Montgomery gevind het dat ander met hom saamstem, ondanks die oorweldigende getuienis daarteen. Sy hantering van die Slag van Normandië was van hoogstaande orde, en as die persoon wat die skuld sou ontvang het as hy die stryd verloor het, verdien hy die krediet daarvoor.

Opmars na die Ryn

[wysig | wysig bron]

Generaal Eisenhower het op 1 September die bevel van die grondmagte oorgeneem terwyl hy as opperbevelhebber aangestel was, terwyl Montgomery sy bevel oor die 21ste Leërgroep, wat hoofsaaklik uit Britse en Kanadese eenhede bestaan het, voortgesit het. Montgomery het hierdie verandering bitterlik betreur, hoewel daar voor die D-dag-inval daarop ooreengekom was. Die Britse joernalis Mark Urban skryf dat Montgomery nie in staat was om te begryp dat die meerderheid van die 2,2 miljoen geallieerde soldate wat aan die Westelike front teen Duitsland veg, nou Amerikaners was nie (die verhouding 3: 1), en dat dit polities onaanvaarbaar vir die Amerikaanse openbare mening was dat Montgomery nog as bevelvoerder van die landmag aanbly nie. Soos geskrewe:

Die politiek sal hom nie toelaat om opdragte aan groot leërs van Amerikaners te gee bloot omdat hy volgens homself beter was as hul generaals nie.

Winston Churchill het Montgomery bevorder tot veldmaarskalk as kompensasie. In September 1944 beveel Montgomery Crerar en sy Eerste Kanadese leër om die Franse hawens op die Engelse kanaal te neem, naamlik Calais, Boulogne en Duinkerken. Op 4 September word Antwerpen, die derde grootste hawe in Europa, deur Horrocks ingeneem, met die hawe meestal ongeskonde. Die Witte Brigade (Wit Brigade) van die Belgiese verset het die hawe van Antwerpen beset voordat die Duitsers die hawe kon vernietig. Antwerpen was 'n diep binnelandse hawe wat via die Schelde met die Noordsee verbind is. Die Schelde was breed en diep genoeg gebagger om skepe van die oseaan af te laat deurvaar.

Op 3 September 1944 beveel Hitler die 15de Duitse leër, wat in die Pas de Calais-streek gestasioneer was en noordwaarts na die Lae Lande terugtrek om die monding van die Schelderivier te beveilig om die Geallieerdes die gebruik van Antwerpen te ontneem. Danksy ULTRA was Montgomery teen 5 September bewus van Hitler se bevel. Vanaf dieselfde dag het SHAEF se bevelvoerder, admiraal Sir Bertram Ramsay, Montgomery aangemoedig om die monding van die Schelde sy grootste prioriteit te maak, met die argument dat solank die mond van die Schelde in Duitse hande was, dit onmoontlik vir die Britse Vloot was om die myne in die rivier skoon te maak, en terwyl die Schelde beset is, was die hawe van Antwerpen nutteloos. Onder die senior bevelvoerders het slegs Ramsay die opening van Antwerpen as deurslaggewend beskou.

Op 6 September 1944 het Montgomery aan Crerar gesê: "Ek wil Boulogne bittergraag hê" en dat die stad ingeneem moet word, ongeag die koste. Op hierdie stadium was hawens soos Cherbourg te ver van die voorste linie af, wat vir die Geallieerdes groot logistieke probleme veroorsaak het. Met die bevryding van die stad Le Havre, wat aan John Crocker se I Korps oorgelaat is, is die belangrikheid van hawens nader aan Duitsland beklemtoon. Om Le Havre te bevry, het twee infanteriedivisies, twee tenkbrigades, die meeste van die artillerie van die Tweede Britse Leër, die spesiale gepantserde toerusting van Percy Hobart se 79ste pantserdivisie, die slagskip HMS Warspite en die monitor HMS Erebus geneem. Op 10 September 1944 het Bomber Command 4 719 ton bomme op Le Havre laat val, wat die voorspel was vir Operasie Astonia, die aanval op Le Havre deur Crocker se magte, wat twee dae later gedoen is. Die Kanadese historikus Terry Copp het geskryf dat die toewyding van soveel vuurkrag en mannekrag om slegs een Franse stad in te neem, buitensporig mag lyk, maar op hierdie stadium het die Geallieerdes dringend hawens nader aan die voorste linie nodig gehad om die momentum van hul opmars te handhaaf.

Op 9 September het Montgomery aan Brooke geskryf dat een goeie hawe in Pas de Calais voldoende sou wees om in al die logistieke behoeftes van die 21ste Leërgroep te voorsien, maar slegs die voorsieningsbehoeftes van dieselfde formasie. Terselfdertyd het Montgomery opgemerk dat een goeie hawe in Pas de Calais onvoldoende sou wees vir die Amerikaanse leërs in Frankryk, wat dus Eisenhower gedwing het, om geen ander rede as logistiek nie, om Montgomery se planne vir 'n inval in Noord-Duitsland deur die 21ste Leërgroep te ondersteun, alhoewel as Antwerpen geopen sou kon word, aan al die Geallieerde leërs se behoeftes voorsien kon word. Montgomery het bevel gegee dat Crerar Calais, Boulogne en Duinkerken moet inneem en die Duitse Magte in die Schelde moes verwyder, 'n taak wat Crerar verklaar het, onmoontlik was, omdat hy nie genoeg troepe gehad het om albei operasies tegelyk uit te voer nie. Montgomery het Crerar se versoek geweier om die Britse XII-korps onder Neil Ritchie op te stel om die Schelde te help opruim, terwyl Montgomery verklaar dat hy XII-korps nodig het vir Operasie Market Garden. Montgomery kon daarop aandring dat Eisenhower in September 1944 sy strategie van 'n enkele aanslag na die Ruhr met Operasie Market Garden moes aanpak.

Op 22 September 1944 neem generaal Guy Simonds se II Kanadese Korps Boulogne in en volg dit op deur Calais op 1 Oktober 1944 in te neem. Montgomery was baie ongeduldig met Simonds en het gekla dat dit vir Crocker se I Korps slegs twee dae geneem het om Le Havre in te neem terwyl dit Simonds twee weke neem om Boulogne en Calais in te neem, maar Simonds merk op dat daar in Le Havre drie divisies en twee brigades beskikbaar was, terwyl by Boulogne en Calais slegs twee brigades beskikbaar was om albei stede in te neem.

Die Duitse verdediging het, 'n poging van die 4de Kanadese Divisie om die Leopold-kanaal oor te neem, swaar verliese toegedien. Dit het Simonds genoop om opdrag te gee dat verdere pogings om die rivier Schelde skoon te maak van Duitse Magte gestaak moet totdat sy missie om die Franse hawens op die Engelse Kanaal te beset, voltooi was. Dit het die Duitse 15de Leër voldoende tyd toegelaat om in sy nuwe basis op die Schelde homself in te grawe. Die enigste hawe wat nie deur die Kanadese beset is nie, was Duinkerken, aangesien Montgomery op 15 September die 2de Kanadese Divisie beveel het om sy flank in Antwerpen as voorsorg te bewaak as voorsorgmaatreël vir sy opmars deur die Schelde.

Operasie Market Garden

[wysig | wysig bron]
Valskerms maak oop terwyl golwe van valskermsoldate in Nederland land tydens operasies deur die 1ste Geallieerde Valskerm Leër. In September 1944

Montgomery se plan vir Operasie Market Garden (17-25 September 1944) was om die Siegfried-linie te vermy deur die Ryn oor te steek en sy magte sodoende posisioneer vir latere offensiewe optrede in die Ruhr-streek. Die 21ste Leërgroep sou noord van België aanval, 97 km deur Nederland, oor die Ryn en noord van Arnhem aan die oorkant van die Ryn konsolideer. Die riskante plan het vereis dat drie valskermdivisies talle ongeskonde brûe langs 'n enkele baan moes oorneem waarna 'n hele korps moes aanval en as die belangrikste toevoerroete moes gebruik. Die aanval het nie sy doelstellings bereik nie.

In die nasleep van Market Garden het Montgomery volgehou dat sy eerste prioriteit Arnhem sou wees, met die argument dat die 2de Britse Leër moontlik steeds na die breë oop vlaktes van Noord-Duitsland sou kon deurbreek en dat hy die Ruhr sou kon inneem teen die einde Oktober. Intussen het die Eerste Kanadese Leër, wat die taak gekry het om die monding van die rivier Schelde skoon te maak, ondanks die feit dat die Kanadese in die woorde van Copp en Vogel "… om byna twee weke lank aan te hou veg in 'n geveg waaroor almal saamstem, slegs met hulp van addisionele divisies gewen kon word."

Vir sy deel het veldmaarskalk Gerd von Rundstedt, die Duitse bevelvoerder van die Westelike Front, generaal Gustav-Adolf von Zangen, die bevelvoerder van die 15de Leër, beveel dat: "Die poging van die vyand om die West Schelde te beset ten einde die vrye gebruik te bekom van die hawe van Antwerpen tot die uiterste teengestaan moet word ”(klem in die oorspronklike). Rundstedt het met Hitler geargumenteer dat, solank die Geallieerdes nie die hawe van Antwerpen kon gebruik nie, die Geallieerdes die logistieke kapasiteit vir 'n inval in Duitsland sou ontbreek.

Operasie Market Garden Plan

Montgomery het formasies laat wegbeweeg van die Eerste Kanadese Leër (nou tydelik deur Simonds gelei is aangesien Crerar siek was), naamlik die Britse 51ste Hoogland-Divisie, die 1ste Poolse Divisie, die Britse 49ste (Westelike Gemotoriseerde-Divisie) en die 2de Kanadese Pantserbrigade en het al hierdie formasies gestuur om te help dat die 2de Britse Leër Arnhem as sleutelgebied kon hou. Dit wil egter voorkom asof Simonds die Schelde-veldtog as 'n toets van sy vermoë beskou het, en hy het gevoel dat hy die Schelde met slegs drie Kanadese Divisies, naamlik die 2de, die 3de en die vierde, kon oorneem, alhoewel hy teen die totale 15de Leër moes veg wat bonop in 'n versterkte posisies was in 'n landskap wat die verdedigers bevoordeel het.

Simonds het nooit gekla oor die gebrek aan lugondersteuning (wat deur die bewolkte Oktoberweer vererger is, ammunisie tekort of onvoldoende troepe nie). Soos dit was, het Simonds in Oktober 1944 net te stadig gevorder tydens die gevegte in die Slag van die Schelde, hoewel hy deur Copp geprys is vir verbeeldingryke en aggressiewe leierskap wat daarin geslaag het om baie te bereik, ondanks al die uitdagings waarvoor hy te staan gekom het. Montgomery het min respek gehad vir die Kanadese generaals wat hy van die hand gewys het, behalwe vir Simonds, wat hy deurentyd geprys het as die enigste "eersteklas" generaal van Kanada in die hele oorlog.

Admiraal Ramsay, wat blykbaar 'n baie meer uitgesproke en magtige kampvegter van die Kanadese was as hul eie generaals, het op 9 Oktober van Eisenhower geëis in 'n vergadering dat hy Montgomery beveel om die eerste Kanadese Leër te ondersteun in die Schelde as sy nommer een prioriteit of hom van sy bevel te ontneem. Ramsay het in 'n baie sterk taal aan Eisenhower aangevoer dat die Geallieerdes slegs Duitsland sou kon binneval as Antwerpen geopen sou word, en dat die drie Kanadese divisies wat in die Schelde geveg het, 'n tekort aan ammunisie en artillerie gehad het omdat Montgomery die Arnhem as sy eerste prioriteit gemaak het, en gevollik sou Antwerpen nie binnekort oopgemaak kan word nie. Selfs Brooke het in sy dagboek geskryf: "Ek voel dat die strategie van Monty hierdie keer verkeerd is. In plaas daarvan om die aanval op Arnhem te fokus, moes hy van Antwerpen seker gemaak het."

Op 9 Oktober 1944 stuur Eisenhower, op aandrang van Ramsay, aan Montgomery 'n kabel wat die hoogste belang van Antwerpen beklemtoon, dat die Kanadese Leër nie tot November sou kan aanval nie, tensy hulle onmiddellik van voldoende ammunisie voorsien word, en gewaarsku dat die Geallieerde opmars na Duitsland tot einde sou kom in November, tensy Antwerpen teen Oktober geopen is.

Montgomery het geantwoord deur Ramsay te beskuldig dat hy wilde verklarings gemaak het, wat nie deur die feite ondersteun word nie, en ontken dat die Kanadese ammunisie moes rantsoeneer, en beweer dat hy sou binnekort die Ruhr oorneem en sodoende die Schelde-veldtog 'n bysaak sou maak. Montgomery het verder 'n memo uitgereik met die titel Opmerkings oor die bevel in Wes-Europa waarin hy geëis het dat hy weer die bevelvoerder van die landmagte moet word.

Dit het daartoe gelei dat 'n verwoede Eisenhower aan Montgomery gesê het dat die vraag nie die bevelreëling was nie, maar eerder sy (Montgomery) se vermoë en bereidwilligheid om opdragte te gehoorsaam. Eisenhower het Montgomery verder aangesê dat hy óf opdragte moet nakom om die mond van die Schelde onmiddellik oor te neem, óf dat hy sal ontslaan word.

'n Verontwaardigde Montgomery het op 15 Oktober 1944 aan Eisenhower gesê dat hy nou die skoonmaak van die Schelde as sy "topprioriteit" gemaak het, en dat die ammunisie-tekorte in die Eerste Kanadese Leër, 'n probleem wat selfs vyf dae tevore ontken het, bestaan het, en die verskaffing aan die Kanadese voortaan sy eerste bekommernis sal wees. Simonds, nou versterk met Britse troepe en Royal Marines, het die Schelde skoongemaak deur die eiland Walcheren, die laaste van die Duitse "vestings" op die Schelde op 8 November 1944 in te neem. Met die Schelde in geallieerde hande het die Britse Vloot-mynveërs die Duitse myne in die rivier verwyder, en Antwerpen is uiteindelik op 28 November 1944 oopgestel vir skeepvaart.

Die Duitsers, wat die belang van Antwerpen besef het, het in die winter van 1944–45 die V-1-vliegbomme en V-2-vuurpyle daarop afgevuur in 'n poging om die hawe te sluit, en die Duitse offensief in Desember 1944 in die Ardennes het as uiteindelike doelstelling die verowering van Antwerpen gehad. Urban het geskryf dat Montgomery se "ernstige mislukking" in die hele oorlog nie die goed gepubliseerde Slag van Arnhem was nie, maar dat hy nie belangstelling gehad het om Antwerpen oop te maak nie, want daarsonder sou die hele Geallieerde vooruitgang van die Noordsee na die Switserse Alpe vasgeval het in die herfs van 1944 om logistieke redes.

Ardenne-offensief

[wysig | wysig bron]
'n Britse Sherman Firefly -tenk in Namur aan die Meuse-rivier, Desember 1944, tydens die Ardenne-offensief.

Op 16 Desember 1944, aan die begin van die Ardenne-offensief, was Montgomery se 21ste Leërgroep aan die noordelike flank van die Geallieerde linie. Die Amerikaanse 12de Leërgroep van Omar Bradley was suid van Montgomery, met die Amerikaanse Negende Leër van William Simpson langs die 21ste Leërgroep, die Amerikaanse Eerste Leër van Courtney Hodges wat die Ardennes beheer het en die Amerikaanse Derde Leër van George S. Patton, verder suid.

SHAEF was van mening dat die Wehrmacht nie meer in staat was om 'n groot offensief te loods nie, en dat geen offensief deur so 'n digte, ruig terrein soos die Ardennes-woud van stapel gestuur kon word nie. As gevolg hiervan, is die gebied beset deur pas toegeruste en nuwe Amerikaanse formasies wat pas gearriveer het. Die Wehrmacht was van plan om dit te benut deur 'n verrassingsaanval deur die Ardennes-woud te maak, terwyl slegte weer die Geallieerde lugmag op die grond gehou het en die Geallieerde leërs in twee te verdeel. Hulle sou dan noordwaarts draai om die hawe van Antwerpen weer in te neem. As die aanval daarin sou slaag om Antwerpen te herower, sou die hele 21ste Leërgroep, tesame met die Amerikaanse Negende Leër en die grootste deel van die Amerikaanse Eerste Leër vasgekeer word sonder voorrade agter Duitse linies.

Die aanval het aanvanklik vinnig gevorder en die Amerikaanse 12de Leërgroep is in twee verdeel, met die hele Amerikaanse Negende Leër en die grootste deel van die Amerikaanse Eerste Leër op die noordelike skouer van die Duitse front.

Die bevelvoerder van Twaalfde Leër, Omar Bradley, was in Luxemburg suid van die front, wat die beheer van die Amerikaanse troepe noord van die front moeilik gemaak het. Aangesien Montgomery die naaste bevelvoerder van die Leërgroep in die omgewing was, het Dwight D. Eisenhower op 20 Desember die beheer van die Amerikaanse Negende Leër en die Amerikaanse Eerste Leër tydelik aan Montgomery se 21ste Leërgroep oorgedra. Bradley het heftige beswaar teen hierdie verandering gemaak geskoei op nasionalisme, maar dit is deur Eisenhower van die hand gewys.

Met die Britse en Amerikaanse magte onder die bevel van Montgomery, wat die noordelike flank verdedig het teen die Duitse aanval, het generaal Patton se Derde Leër, wat 140 km suid was, noordwaarts gedraai en sy pad oopgeveg, deur die slegte weer en Duitse opposisie, om die beleërde Amerikaanse magte in Bastogne te ontset. Vier dae nadat Montgomery in bevel van die noordelike flank geplaas was, het die slegte weer opgeklaar en die USAAF en RAF hulle aanvalle hervat, wat swaar verliese aan die Duitse troepe en voertuie toegedien het. Ses dae nadat Montgomery in bevel oor die noordelike flank geplaas was, het die Derde Leër van generaal Patton die beleërde Amerikaanse magte in Bastogne ontset. Die Wehrmacht kon die offensief nie kon verder voer nie, hulle brandstof het ook opraak, en hulle dit gestaak.

Montgomery skryf daarna van sy optrede:

Die eerste ding om te doen was om die geveg aan die noordelike flank as een geheel te sien, om te verseker dat die belangrike gebiede veilig gehou word, en om reserwes vir teenaanvalle te skep. Ek het hierdie maatreëls geneem: ek het Britse troepe onder bevel van die Negende Leër geplaas om saam met Amerikaanse soldate te veg en het dié leër gedeeltes van die front van die Eerste Leër laat oorneem. Ek het Britse troepe as reserwes agter die Eerste en Negende Leërs geplaas totdat Amerikaanse reserwes geskep kon word.

Hasso von Manteuffel, die voormalige Duitse bevelvoerder van die 5de Pantserleër en terwyl hy self 'n gevangene in Brittanje was, het met 'n Britse skrywer gepraat oor Montgomery se leierskap tydens die Ardenne-offensief en byna dieselfde woorde geuiter:

Die operasies van die Amerikaanse Eerste Leër het ontwikkel tot 'n reeks individuele verdediging aksies. Montgomery se bydrae tot die herstel van die situasie was dat hy 'n reeks geïsoleerde aksies omskep het in 'n samehangende geveg wat geveg is volgens 'n duidelike en definitiewe plan. Dit was sy weiering om voortydige en geïsoleerde teenaanvalle aan te pak, wat die Amerikaners in staat gestel het om hul reserwes saam te stel en die Duitse pogings om hul deurbraak uit te brei, te frustreer.

Ambrose het egter in 1997 geskryf dat Monty in bevel van die noordelike flank geen invloed op die geveg gehad het nie.

Die beheer van die Amerikaanse Eerste Leër het weer op 17 Januarie 1945 na die Amerikaanse 12de Leërgroep teruggekeer, terwyl die bevel van die Amerikaanse Negende Leër by die 21ste Leërgroep gebly het vir die komende operasies om die Ryn oor te steek.

Die oorsteek van die Ryn

[wysig | wysig bron]
Montgomery (links), lugmaarskalk Sir Arthur Coningham (middel) en die bevelvoerder van die Britse Tweede Leër, luitenant-generaal Sir Miles Dempsey, gesels ná 'n konferensie waarin Montgomery die opdrag gegee het dat die Tweede Leër met Operasie Plunder sou begin.

In Februarie 1945 het die 21ste Leërgroep van Montgomery na die Ryn gevorder in operasies Veritable en Grenade. Hulle het die Ryn oorgesteek op 24 Maart 1945, in Operasie Plunder, wat plaasgevind het twee weke nadat die Eerste Amerikaanse leër die Ryn oorgesteek het nadat hulle die Ludendorff-brug tydens die Slag van Remagen verower het.

Die 21ste Leërgroep se rivierkruising is gevolg deur die omsingeling van die Ruhr area. Tydens hierdie geveg vorm die Amerikaanse Negende Leër, wat na die Falaise omsingeling, deel van die 21ste Leërgroep gebly het, die noordelike arm van die omsingelingspoging van die Duitse leërgroep B, met die Amerikaanse Eerste Leër die suidelike arm. Die twee leërs het op 1 April 1945 met mekaar kontak gemaak en daarmee 370 000 Duitse troepe omsingel. Op 4 April 1945 het die beheer van die Amerikaanse Negende Leër na die 12de Leërgroep van Omar Bradley teruggekeer.

Teen die einde van die oorlog het die oorblywende formasies van die 21ste Leërgroep, Eerste Kanadese Leër en die Britse Tweede Leër, die noordelike deel van Nederland bevry en 'n groot deel van Noordwes-Duitsland verower, Hamburg en Rostock beset en die Deense skiereiland ook beset.

Montgomery het op 4 Mei 1945 die oorgawe van Duitse magte in Noordwes-Duitsland, Denemarke en Nederland in Lüneburg Heath aanvaar.

Beleid vir die vermindering van ongevalle

[wysig | wysig bron]
Montgomery en die Sowjet-maarskalke Zhukov en Rokossovsky saam met generaal Sokolovsky, verlaat die Brandenburgse Poort op 12 Julie 1945 nadat hulle deur Montgomery gedekoreer is.

Die Britse opperbevel was nie net besorg om die oorlog te wen deur Duitsland te verslaan nie, maar ook om te verseker dat hulle na die oorlog steeds as 'n groot moondheid beskou word wat die wêreldbeleid sou kon beïnvloed. Groot verliese in Normandië sou Brittanje se internasionale invloed in die na-oorlogse wêreld en veral die na-oorlogse Europa verminder. Baie van Montgomery se botsings met Eisenhower was gebaseer op sy vasberadenheid om die oorlog te voer "op die geskikste manier vir Brittanje".

Hoe minder ervare eenhede die Britte aan die einde van die oorlog oor het, hoe kleiner sou die invloed van Brittanje in Europa wees in vergeleke met die opkomende supermoondhede soos die VSA en die Sowjetunie. Montgomery was dus in 'n dilemma vasgevang – daar moes gesien word dat die Britse Leër ten minste die helfte van die verantwoordelikheid van die bevryding van Europa neem, maar sonder om die swaar ongevalle te verduur wat so 'n rol onvermydelik sou oplewer. Die 21ste Leërgroep het oor skaars genoeg magte beskik om so 'n prominente militêre rol te speel, en die oorblywende eenhede moes dus spaarsamig aangewend word.

Brittanje het nie die hulpbronne in 1944 gehad om die verpletterde divisies te herbou nie en dit was noodsaaklik dat Montgomery die lewensvatbaarheid van die Britse Leër moes beskerm, sodat Brittanje steeds 'n belangrike rol kon speel in die finale oorwinning. Daar is aan die Oorlogkantoor (War Office) gesê dat, "Montgomery baie versigtig moet wees vir wat hy op sy oostelike flank doen, want op daardie flank is die enigste Britse Leër wat in hierdie deel van die wêreld oor is." Binne die konteks van Britse ongevalle en die tekort aan versterkings het Montgomery tot oormatige versigtigheid gelei. Demsey het op 13 Junie geskryf dat Caen slegs bly staan het "omdat ons nie die manskappe of die ammunisie daarvoor gehad het nie".

Montgomery se oplossing vir die dilemma was om te poog om die bevelvoerder van alle landmagte te bly tot die einde van die oorlog, sodat enige oorwinning behaal – hoewel dit hoofsaaklik deur Amerikaanse formasies behaal is – deels tot hom en dus ook Brittanje sou toeval. Hy sou ook kon verseker dat Britse eenhede sommige van die uitputtingsaksies gespaar word, maar die belangrikste sou wees as die laaste aksies geneem word. Toe die strategie misluk, het hy Eisenhower oorreed om soms Amerikaanse formasies onder die beheer van die 21ste Leërgroep te plaas om sodoende sy hulpbronne te versterk, terwyl hy steeds die uiterlike voorkoms van 'n suksesvolle Britse poging bewaar het.

Montgomery het aanvanklik aangedring daarop dat die Britse Tweede Leër die belangrike strategiese Franse stad Caen inneem, en het gevolglik groot verliese gely. In die oorspronklike Overlord-plan was Montgomery vasbeslote om so vinnig as moontlik verby Caen na Falaise te vorder, maar na die swaar verliese om Caen in te neem, het hy egter van plan verander.

Gebrek aan takt

[wysig | wysig bron]

Montgomery was berug vir sy gebrek aan takt en diplomasie. Selfs sy "beskermheer", die Hoof van die Britse Imperiale Generale Staf (CIGS), lord Alan Brooke, noem dit gereeld in sy oorlogsdagboeke: "hy kan onverwante foute begaan in gebrek aan takt" en "ek moes hom oor die kole haal vir sy gewone gebrek aan takt en egoïstiese siening wat hom verhinder het om ander se gevoelens te respekteer".

Een voorval wat dit illustreer, het plaasgevind tydens die Noord-Afrikaanse veldtog toe Montgomery vir Walter Bedell Smith wed dat hy Sfax teen die middel van April 1943 sou kon inneem. Smith het grappig geantwoord dat as Montgomery dit sou doen, hy hom 'n Flying Fortress, volledig met bemanning, sou gee. Smith het dadelik daarvan vergeet, maar Montgomery het dit nie gedoen nie, en toe Sfax op 10 April geneem is, het hy 'n boodskap aan Smith gestuur waarin hy sê dat hy sy weddenskap wen. Smith het dit probeer afmaak, maar Montgomery wou niks daarvan weet nie en het op sy vliegtuig aangedring. Die aangeleentheid het so hoog soos Eisenhower gegaan, wat met sy bekende vaardigheid in diplomasie verseker het dat Montgomery sy Flying Fortress gekry het, hoewel dit tot slegte gevoelens aanleiding gegee het. Selfs Brooke het gedink dat die insident onnosel was.

Terwyl Brooke, Sir Andrew Cunningham en Sir Charles Portal in Augustus 1945 moontlike opvolgers vir Brooke as Hoof van die Generale Staf bespreek het, het hulle tot die gevolgtrekking gekom dat Montgomery baie effektief sou wees as CIGS vanuit die leër se oogpunt, maar dat hy ook baie ongewild was in 'n groot deel van die leër. Desondanks was Cunningham en Portal sterk ten gunste daarvan dat Montgomery ná sy uittrede Brooke sou opvolg. Eerste minister, Winston Churchill, volgens aanduidings 'n getroue vriend, sê byvoorbeeld van Montgomery dat hy"... in nederlaag, onverbeterlik is; maar in oorwinning, ondraaglik is."

Latere lewe

[wysig | wysig bron]

Loopbaan

[wysig | wysig bron]
Montgomery in 1960

Na die oorlog word Montgomery die opperbevelhebber van die Britse leër van die Ryn (BAOR), die naam aan die Britse besettingsmagte, en was hy die Britse lid van die Geallieerde Beheerraad. Montgomery was ook president van Portsmouth Football Club tussen 1944 en 1961. Hy is in 1946 tot 1ste Viscount Montgomery van Alamein ingelyf. Hy was hoof van die Imperiale Algemene Personeel van 1946 tot 1948, waarna hy Alan Brooke opgevolg het.

Terwyl Montgomery in 1947 in Afrika getoer het, het hy in 'n geheime verslag aan die regering van Clement Attlee in 1948 'n 'meesterplan' voorgestel om die grondstowwe van Afrika te ontgin en sodoende die verlies aan Britse invloed in Asië teë te werk. Montgomery het rassistiese sienings teenoor Afrikane gehad, en beskryf hulle as 'totale wreedaards' wat nie hul eie lande kon ontwikkel nie. Hy het skaars met sy mede-hoofde gepraat, en hy was veral bot met Sir Arthur Tedder, wat toe hoof van die lugpersoneel (CAS) was. Toe Montgomery se ampstermyn verstryk, het premier Attlee vir Sir William Slim as sy opvolger aangestel met die rang van veldmaarskalk; toe Montgomery protesteer dat hy sy protégé, generaal Sir John Crocker, voormalige bevelvoerder van die 1ste Korps, in die Noordwes-Europa-veldtog van 1944–45 gesê het dat die taak syne sou wees, word gesê dat Attlee "Under him" gesê het.

Montgomery word 'n ereburger van Nijmegen

Hy is toe aangestel as voorsitter van die opperbevelhebberskomitee van die Westerse Unie Beskermingsorganisasie. Deel 3 van Nigel Hamilton se Life of Montgomery of Alamein gee 'n uiteensetting van die tweestryd tussen Montgomery en sy landmaghoof, Franse generaal Jean de Lattre de Tassigny, wat skeuring binne die hoofkwartier van die Unie veroorsaak het. Hy was dus bly om Eisenhower se adjunk te word in die skepping van die Europese magte van die Noord-Atlantiese Verdragsorganisasie in 1951. Hy sou voortgaan om onder Eisenhower se opvolgers, generaals Matthew Ridgway en Al Gruenther, te dien tot sy aftrede, amper 71 jaar oud, in 1958. Sy moeder Maud, Lady Montgomery, is in 1949 op New Park in Moville in Inishowen oorlede; sy is begrawe langs haar man in die 'kerkhof' agter die St. Columb's Kerk, die klein kerkie van Ierland langs New Park, met uitsig op Lough Foyle. Montgomery het nie die begrafnis bygewoon nie en beweer dat hy "te besig" was.

Hy was van 1951 tot 1966 voorsitter van die beheerliggaam van die St. John's Skool in Leatherhead, Surrey, en 'n vrygewige ondersteuner. Montgomery was 'n erelid van die Winkle Klub, 'n liefdadigheidsorganisasie in Hastings, East Sussex, en stel Winston Churchill in 1955 aan die klub voor.

Sienings

[wysig | wysig bron]
Standbeeld van Montgomery in Whitehall, Londen, deur Oscar Nemon, is in 1980 onthul

Montgomery het in sy outobiografie (1958) baie van sy oorlogskamerade in sterk terme gekritiseer, waaronder Eisenhower. Hy is gedreig met regstappe deur veldmaarskalk Auchinleck omdat hy voorgehou het dat Auchinleck van plan was om hom van die Alamein-posisie te onttrek as hy weer aangeval word, en hy moes 'n radio-uitsending gee (20 November 1958) waarin hy sy dank uitgespreek het teenoor Auchinleck vir die stabilisering van die front aan die Eerste Slag van Alamein.

Die sagteband-uitgawe van sy memoires uit 1960 bevat 'n aantekening van die uitgewer wat daarop wys dat die leser volgens Montgomery se teks redelikerwys sou aanneem dat Auchinleck van plan was om terug te trek in die Nyldelta of verder en daarop te wys dat dit Auchinleck se bedoeling was om 'n offensief te loods sodra die Agtste Leër 'uitgerus en hergroepeer' is. Montgomery is van sy ere-burgerskap in Montgomery, Alabama, ontneem en deur 'n Italiaanse offisier tot 'n tweegeveg uitgedaag.

Hy het twee keer die Israeliese generaal Moshe Dayan ontmoet. Na 'n eerste vergadering in die vroeë vyftigerjare, ontmoet Montgomery Dayan weer in die 1960's om die Viëtnamoorlog, wat Dayan bestudeer het, te bespreek. Montgomery was hewig krities oor die Amerikaanse strategie in Viëtnam, wat behels die ontplooiing van 'n groot aantal gevegstroepe, aggressiewe bomaanvalle en die ontworteling van die hele bevolking vanuit dorpe en om hulle tot woon in strategiese gehuggies te dwing. Montgomery het gesê dat die Amerikaners se belangrikste probleem was dat hulle geen duidelike doelstelling het nie, en dat plaaslike bevelvoerders militêre beleid kon stel. Na afloop van hul vergadering het Montgomery Dayan gevra om die Amerikaners in sy naam te sê dat hulle kranksinnig is. By sy aftrede het hy apartheid in die openbaar gesteun ná 'n besoek aan Suid-Afrika in 1962, en ná 'n besoek aan China het hy homself uitgespreek dat hy beïndruk was met die Chinese leierskap.

Hy was uitgesproke teen die wettiging van homoseksualiteit in die Verenigde Koninkryk en aangevoer dat die Wet op Seksuele Misdrywe 1967 'n "handves vir bogdoen was" en dat "hierdie soort dinge deur die Franse geduld kan word, maar ons is Brits – dank die Here". Montgomery was 'n geheelonthouer en 'n vegetariër.

Tydens 'n besoek aan die slagvelde van Alamein in Mei 1967 het hy die hooggeplaaste offisiere van die Egiptiese leër direk gesê dat hulle enige oorlog met Israel sou verloor, 'n waarskuwing wat slegs enkele weke later in die Sesdaagse Oorlog geregverdig is.

Montgomery is in 1976 aan 'n onbekende oorsaak oorlede in sy huis Isington Mill in Isington, in die distrik Hampshire, op 88-jarige ouderdom. Na 'n begrafnis in die St George's Kapel, Windsor, is sy liggaam in Holy Church se kerkhof, in Binsted, Hampshire, begrawe. Sy Garter-vaandel, wat gedurende sy leeftyd in die St. George-kapel in Windsor gehang het, is nou te sien in St Mary's, Warwick.

Nalatenskap

[wysig | wysig bron]
Montgomery word die USSR se Orde van die Oorwinning op 5 Junie 1945 toegeken. Dwight Eisenhower, Georgy Zhukov en Sir Arthur Tedder was ook teenwoordig.

Montgomery se portret deur Frank O. Salisbury (1945) hang in die Nasionale Fotogallery. 'n Standbeeld van Montgomery deur Oscar Nemon staan buite die Ministerie van Verdediging in Whitehall, langs die van veldmaarskalke Lord Slim en Lord Alanbrooke. Montgomery het sy naam gegee aan die Franse gemeente Colleville-Montgomery in Normandië. Die Imperiale Oorlogsmuseum bevat 'n verskeidenheid items en dokumente rakende Montgomery in sy versamelings. Dit behels onder meer die Montgomery's Grant-kommandotenk (wat in die atrium in die Londense tak in die museum te sien is), sy bevelvoertuie soos gebruik in Noordwes-Europa (te sien in IWM Duxford), en sy dokumente word deur die Departement van Dokumente van die Museum bewaar. Die museum onderhou 'n permanente uitstalling oor Montgomery, getiteld Monty: Master of the Battlefield. Die wêreldkampioen Field Marshal Montgomery Pipe Band uit Noord-Ierland is na hom vernoem.

Die Rolls-Royce-personeelmotor van Montgomery is te sien in die Koninklike Logistieke Korps Museum, Deepcut, Surrey. Die Montgomery-skemerkelkie is 'n Martini gemeng in 'n verhouding van 15 dele jenewer tot 1 deel vermout, en gewild onder Ernest Hemingway in Harry's Bar in Venesië. Die drankie is opvallend vernoem na Montgomery se vermeende weiering om tot die geveg oor te gaan, tensy sy numeriese voordeel ten minste vyftien teen een was, en dit verskyn in Hemingway se roman Across the River and Into the Trees van 1950. Ironies genoeg kon Montgomery self, na ernstige interne beserings wat hy in die Eerste Wêreldoorlog opgedoen het, nie rook of drink nie.

Eerbewyse en toekennings

[wysig | wysig bron]
  • Viscountcy as Montgomery van Alamein (VK, Januarie 1946)
  • Knight of the Most Noble Order of the Kouseband (VK, 1946)
  • Knight Grand Cross of the Honourable Order of the Bath (VK, 1945) KCB – 11 November 1942, CB – 11 Julie 1940
  • Metgesel van die Distinguished Service Order (VK, 1914)
  • In Despatches genoem (VK, 17 Februarie 1915, 4 Januarie 1917, 11 Desember 1917, 20 Mei 1918, 20 Desember 1918, 5 Julie 1919, 15 Julie 1939, 24 Junie 1943,13 Januarie 1944)
  • Uitnemende diensmedalje (VS, 1947)
  • Hoofbevelvoerder van die Legioen van Meriete (VS, 10 Augustus 1943)
  • Lid van die Orde van die Oorwinning (USSR, 21 Junie 1945)
  • 1ste klas van die Orde van Suvorov (USSR, 16 Januarie 1947)
  • Croix de Guerre (Frankryk, 1919)
  • Ridder van die Orde van die Olifant (Denemarke, 2 Augustus 1945)
  • Grootbevelvoerder van die Orde van George I (Griekeland, 20 Junie 1944)
  • Silwerkruis (V-klas) van die Virtuti Militari (Pole, 31 Oktober 1944)
  • Groot Kruis van die Militêre Orde van die Wit Leeu (Tsjeggo-Slowakye, 1947)

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Various Authors (1969). Illustrated Story of World War II. The Reader's Digest Association. p. 284. ISBN 978-0-89577-029-5.

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Alanbrooke, Field Marshal Lord (2001). Danchev, Alex; Todman, Daniel (eds.). War Diaries 1939–1945. Phoenix Press. ISBN 978-1-84212-526-7.
  • Badsey, Stephen (1990). Normandy 1944 Allied Landings and Breakout. London. ISBN 978-0-85045-921-0.
  • Bernage, Georges (2000). The Panzers and the Battle of Normandy, June 5th–July 20th, 1944. Editions Heimdal. ISBN 978-2840481355
  • Buckley, J. (2014) [2013]. Monty's Men: The British Army and the Liberation of Europe (pbk. ed.). London: Yale University Press. ISBN 978-0-300-20534-3.
  • Baxter, Colin (1999). Field Marshal Bernard Law Montgomery, 1887–1976: A Selected Bibliography. Greenwood Press. ISBN 978-0-313-29119-7.
  • Caddick-Adams, Peter (2001). Monty and Rommel: Parallel Lives. Preface Publishing. ISBN 978-1-84809-152-8.
  • Carafano, James Joy (2008). After D-Day: Operation Cobra and the Normandy Breakout. Stackpole. ISBN 978-0811734875.
  • Copp, Terry (Fall 1981). "'No Lack of Rational Speed': First Canadian Army Operations, September 1944". Journal of Canadian Studies. 16.
  • Copp, Terry; Vogel, Robert (1983). Maple Leaf Route: Caen. Alma. ISBN 978-0-919907-01-0.
  • Copp, Terry; Vogel, Robert (1984). Maple Leaf Route: Antwerp. Alma. ISBN 978-0-919907-03-4.
  • Copp, Terry; Vogel, Robert (1985). Maple Leaf Route: Scheldt. Alma. ISBN 978-0-919907-04-1.
  • Corrigan, Gordon (2010). The Second World War: A Military History. Atlantic Books. ISBN 978-1-84354-894-2.
  • Barnett, Correlli (1960). The Desert Generals. London: Cassell. ISBN 978-0-304-35280-7.
  • Baxter, Colin (1999). Field Marshal Bernard Law Montgomery, 1887–1976: A Selected Bibliography. Greenwood Press. ISBN 978-0-313-29119-7.
  • Brereton, Lewis (2011). The Brereton Diaries: The War in the Air in the Pacific, Middle East and Europe, 3 October 1941 – 8 May 1945. Morrow. ISBN 978-1-258-20290-3.
  • Brighton, Terry (2009). Masters of Battle: Monty, Patton and Rommel at War. Penguin. ISBN 978-0-14-102985-6.
  • Bungay, Stephen (2002). Alamein. Auram. ISBN 978-1-85410-929-3.
  • D'Este, Carlo (1983). Decision in Normandy: The Unwritten Story of Montgomery and the Allied Campaign. London: William Collins Sons. ISBN 978-0-00-217056-7.
  • Churchill, Winston (1986). The Second World War, Volume 4: The Hinge of Fate. ISBN 978-0-14-144175-7.
  • de Guingand, Francis (1947). Operation Victory. London: Hodder and Stoughton.
  • Dixon, Norman (1976). On the Psychology of Military Incompetence. Pimlico. ISBN 978-0-7126-5889-8.
  • English, John (2014). Surrender Invites Death: Fighting the Waffen SS in Normandy. Stackpole Books. ISBN 978-0-8117-0763-3.
  • Feldmann, Daniel; Mas, Cédric (2014). Montgomery. Paris: éditions Economica (fr) . ISBN 978-2-717-86699-5.
  • Fraser, David (1988). And We Shall Shock Them: The British Army in World War II. Sceptre. ISBN 978-0-340-42637-1.
  • Lehrman, Lewis (2016). Churchill, Roosevelt & Company: Studies in Character and Statecraft. Stackpole Books. ISBN 978-0811718981.
  • Hamilton, Nigel (2001). The Full Monty: Montgomery of Alamein 1887–1942. London: Allen Lane. ISBN 978-0-7139-9334-9.
  • Hamilton, Nigel (1981). Monty: The Making of a General. London: Hamish Hamilton Ltd. ISBN 978-0-241-10583-2.
  • Hamilton, Nigel (1984). Monty: Master of the Battlefield. London: Hamish Hamilton Ltd. ISBN 978-0-241-11104-8.
  • Hamilton, Nigel (1986). Monty: The Field-Marshal 1944–1976. London: Hamish Hamilton Ltd. ISBN 978-0-241-11838-2.
  • Hamilton, Nigel (2002). The Full Monty: Montgomery of Alamein, 1887–1942 v. 1. London: Penguin Books. ISBN 978-0-14-028375-4.
  • Harrison, Mark (2004). Medicine and Victory: British Military Medicine in the Second World War. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-926859-7.
  • Hart, Stephen (2007). Colossal Cracks: Montgomery's 21st Army Group in Northwest Europe, 1944–45. Stackpole Books. ISBN 978-0-8117-3383-0.
  • Hastings, Max (2004). Armageddon: The Battle for Germany, 1944–1945. Knopf. ISBN 978-0-375-41433-6.
  • Heathcote, Tony (1999). The British Field Marshals 1736–1997. Barnsley, UK: Pen & Sword. ISBN 978-0-85052-696-7.
  • Jordan, Jonathan W. (2011). Brothers Rivals Victors: Eisenhower, Patton, Bradley, and the Partnership That Drove the Allied Conquest in Europe. NAL. ISBN 978-0-451-23212-0.
  • Keegan, John (1994). Six Armies in Normandy. Penguin. ISBN 978-0-14-023542-5.
  • Lattimer, Jon (2002). Alamein. John Murray. ISBN 978-0-674-01376-6.
  • McKee, Alexander (1984). Caen: Anvil of Victory. ISBN 978-0-333-38313-1.
  • Mead, Richard (2007). Churchill's Lions: A biographical guide to the key British generals of World War II. Stroud, UK: Spellmount. ISBN 978-1-86227-431-0.
  • Moorehead, Alan (1973). Montgomery. London: White Lion Publishers. ISBN 978-0-85617-357-8.
  • Neillands, Robin (2005). The Battle for the Rhine 1944. Overlook Press. ISBN 978-1-59020-028-5.
  • Playfair, Major-General I.S.O.; Flynn, Captain F.C. (R.N.); Molony, Brigadier C.J.C. & Gleave, Group Captain T.P. (2004c) [1st. pub. HMSO:1960]. Butler, Sir James (ed.). The Mediterranean and Middle East, Vol. III: British Fortunes reach their Lowest Ebb (September 1941 to September 1942). History of the Second World War, United Kingdom Military Series. Uckfield, UK: Naval & Military Press. ISBN 978-1-84574-067-2.
  • Playfair, Major-General I.S.O.; Flynn, Captain F.C. (R.N.); Molony, Brigadier C.J.C. & Gleave, Group Captain T.P. (2004d) [1st. pub. HMSO:1966].Butler, Sir James (ed.). The Mediterranean and Middle East, Volume IV: The Destruction of the Axis Forces in Africa. History of the Second World War, United Kingdom Military Series. Uckfield, UK: Naval & Military Press. ISBN 978-1-84574-068-9.
  • Powers, Stephen (July 1992). The Battle of Normandy: The Lingering Controversy . The Journal of Military History.
  • Ryan, Cornelius (1974). A Bridge Too Far. Hodder. ISBN 978-0-684-80330-2.
  • Schultz, James (1998). A framework for military decision making under risks. Thesis. Air University, Maxwell Airforce Base, Alabama.
  • Shirer, William L. (2003). The Rise and Fall of the Third Reich: A History of Nazi Germany. Gallery Books. ISBN 978-0831774042.
  • Speer, Albert (1970). Inside the Third Reich. Macmillan. ISBN 978-1299610132.
  • Urban, Mark (2005). Generals Ten British Commanders Who Shaped The World. London: Faber & Faber. ISBN 978-0-571-23249-9.
  • Weinberg, Gerhard (2004). A World In Arms. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-61826-7.

Primêre bronne

[wysig | wysig bron]
  • Alanbrooke, Field Marshal Lord (2001). Danchev, Alex; Todman, Daniel (eds.). War Diaries 1939–1945. London: Phoenix Press. ISBN 978-1-84212-526-7.
  • Brett-James, Anthony (1984). Conversations with Montgomery. Irwin. ISBN 978-0-7183-0531-4.
  • Eisenhower, Dwight D. (1948). Crusade in Europe. London: William Heinemann. ISBN 978-0-306-70768-1. OCLC 219971286.
  • Montgomery, Bernard Law (2000) [1972]. A Concise History of Warfare. Wordsworth Military Library. Ware, Herts, UK: Wordsworth Editions. ISBN 978-1-84022-223-4.
  • Montgomery, Bernard Law (1958). The Memoirs of Field Marshal Montgomery. Cleveland: The World Publishing Company.
  • Montgomery, Bernard Law (1961). The Path to Leadership. London: Collins. ISBN 978-81-8158-128-0. OCLC 464095648.
  • Montgomery, Bernard (2008). Brooks, Stephen (ed.). Montgomery and the Battle of Normandy: A Selection from the Diaries, Correspondence and Other Papers of Field Marshal the Viscount Montgomery of Alamein, January to August 1944. Army Records Society series, 27. Stroud, UK: Sutton Publishing. ISBN 978-0-7509-5123-4.
  • Zetterling, Niklas (2000). Normandy 1944: German Military Organization, Combat Power and Organizational Effectiveness. Fedorowicz (J.J.), Canada. ISBN 978-0921991564.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]