Jimmy Carter
Premiu Nobel de la Paz 
|
.svg){kind=small}
.jpg)
James Earl "Jimmy" Carter, Jr. (1 d'ochobre de 1924, Lillian G. Carter Nursing Center (es) 
) ye un políticu d'Estaos Xuníos del Partíu Demócrata que foi'l trentenu novenu presidente de los Estaos Xuníos (1977-1981), enantes fuera gobernador del estáu de Georgia (1971-1975) y senador na Asamblea Xeneral de Georgia (1962-1966). Carter foi gallardoniáu col Premiu Nobel de la Paz en 2002, polos sos esfuerciu «p'atopar soluciones pacífiques a los conflictos internacionales, impulsar la democracia y los derechos humanos y fomentar el desenvolvimientu económico y social».[11]
El so mandatu como presidente d'Estaos Xuníos, tuvo marcáu por importantes ésitos en política esterior, como los trataos sobre la Canal de Panamá, los Alcuerdos de paz de Camp David (tratáu de paz ente Exiptu ya Israel), el tratáu SALT II cola XRSS y l'establecimientu de rellaciones diplomátiques cola República Popular China y vivió los sos momentos más tirantes con la crisis de los rehenes n'Irán. En política interior, el so gobiernu creó los ministerios d'enerxía y educación y reforzó la llexislación sobre proteición medioambiental.
Desque abandonó la Casa Blanca, dedicóse a un llabor de mediación en conflictos internacionales y a poner el so prestíu al serviciu de causes humanitaries, en 1982, fundó xunto cola so esposa Rosalynn, el Centru Carter, una organización non gubernamental que llucha pola meyora de los derechos humanos, la mediación en conflictos internacionales y que tuvo presente como observador en distintos procesos eleutorales.
Infancia y mocedá
[editar | editar la fonte]
Carter nació'l 1 d'ochobre de 1924 en Plains, un pequeñu pueblu agrícola, cercanu a Americus, nel estáu de Georgia.
Los antepasaos de Carter procedíen del sur d'Inglaterra (la so familia paterna llegó a les Colonies americanes en 1635),[12] y vivieron nel Estáu de Georgia mientres delles xeneraciones. Carter hai documentáu antepasaos sos que llucharon na Revolución d'Estaos Xuníos[13] y el so güelu, L.B. Walker Carter (1832–1874), combatió nel Exércitu de los Estaos Confederaos.[14]
El so padre foi James Earl Carter, un acomodáu empresariu agrícola que cultivaba algodón y cacagüeses y qu'exercía el papel tradicional de terrateniente del sur d'Estaos Xuníos. Carter describir como un brillante granxeru y un estrictu segregacionista que trataba a los trabayadores negros con respetu y xusticia. La so madre foi Bessie Lillian Gordy, una enfermera diplomada na Wise Clinic en Plains que tresmitió al so fíu l'afición pola llectura.
Jimmy yera'l mayor de los cuatro fíos de la pareya. Na so infancia, mientres la Gran depresión, la familia treslladóse a vivir a una granxa que'l so padre mercara, asitiada en Archery cerca de Plains. Según narra Carter nel so llibru de memories An Hour Before Daylight: Memoirs of a Rural Boyhood, na granxa escarecíen d'electricidá y agua corriente, a pesar de ser una de les families más prósperes de la comunidá. La mayor parte de los sos vecinos yeren afroamericanos, comuñeros o peones de la esplotación del so padre, Carter taba en contautu permanente con ellos, comía nos sos llares y, cuando los sos padres atopábense fora, pasaba la nueche en casa de Rachel y Jack Clark, emplegaos de la granxa familiar. Esti contautu interracial solo yera posible na granxa yá que el ríxidu códigu llegal de segregación racial esistente establecía la separación na escuela, la ilesia y otros llugares públicos.[15] Allá una vegada, Carter foi al cine a la ciudá de Americus, col so meyor amigu A.D. Davis, tuvieron que viaxar en vagones separaos nel tren, en compartimientos pa "blancos" y pa "persones de color". Al llegar a la ciudá tuvieron que caminar hasta'l teatru xuntos, pero de forma separada, tamién tuvieron que dixebrase pa ver la película y de nuevu pa volver hasta la so casa. Carter afirma que "Nun recuerdo siquier cuestionar la separación racial obligatoria, qu'aceptábamos como la respiración o como espertar en Archery cada mañana".[16]
Dende una edá temprana, Carter demostró ser un alumnu aplicáu al que-y gustaba enforma la llectura, estudió secundaria na Plains High School. Al terminar l'institutu, en 1941, tenía la intención d'ingresar na Academia Naval d'Estaos Xuníos, pero p'aportar a esta institución yera necesariu'l respaldu d'un senador o congresista d'Estaos Xuníos, que'l so padre nun consiguió hasta'l branu de 1942. Mentanto, matricular na Universidá Georgia Southwestern College en Americus y nel Institutu de Teunoloxía de Georgia p'ameyorar la so preparación en Ciencies. Pel branu de 1943 ingresó na Academia Naval de los Estaos Xuníos n'Annapolis, onde se graduó como alférez en 1946, nel puestu 59 de los 820 alumnos de la so promoción, llogrando igualmente una llicenciatura en Ciencies. Esi mesmu añu casóse con Rosalynn Smith, una de les meyores amigues de la so hermana. Darréu, cursó física nuclear y teunoloxía de reactores nel Union College, anque nun llegó a completar esos estudios.
En 1948 aportó a la Escuela de Submarinos, siendo darréu destináu al Pacíficu y foi escoyíu pol almirante Hyman Rickover pa participar nel entós novedosu programa de submarinos nucleares. A pesar de que la so intención yera prosiguir la so carrera na marina, a la muerte del so padre en 1953 dimitió de los sos cargos militares pa encargase del negociu familiar de cacahuates, nel so pueblu natal.
Tamién dende bien nuevu amosó un fondu sentimientu cristianu, impartiendo clases na escuela dominical. Mientres la so carrera política manifestó que Xesucristu marcara la so vida; ello ye que mientres el so mandatu presidencial oraba delles vegaes al día.
Principios de la so carrera política
[editar | editar la fonte]Miembru del Senáu de Georgia
[editar | editar la fonte]Jimmy Carter empezó la so carrera política participando nes xuntes locales qu'alministraben delles escueles, hospitales y biblioteques de la so contorna. En 1961, foi escoyíu miembru del Senáu de Georgia, permaneciendo nesti cargu mientres dos llexislatures.
La so eleición de 1961, narrar nel so llibru Turning Point: A Candidate, a State, and a Nation Come of Age; la eleición tuvo envolubrada nun ambiente de corrupción dirixíu por Joe Hurst, xérif del Condáu de Quitman, mientres les votaciones produciéronse graves abusos nel sistema de votación, incluyéndo el votu de persones yá finaes y recuentos llenos de persones que supuestamente allegaren a votar n'orde alfabéticu. Nesta redolada fraudulento, significó un desafíu, ganar la so eleición. Esta convocatoria eleutoral supunxo tamién el final del réxime de votu imperante nel Estáu de Georgia, al declarar la Corte Suprema de los Estaos Xuníos (sentencia Gray v. Sanders) en 1963, inconstitucional el sistema de votos por condaos en llugar de por persones. En 1964 foi reelixíu pa exercer un segundu mandatu de dos años. En 1966, Carter refugó ser candidatu a la reeleición, pa empecipiar la so carrera pa Gobernador del Estáu. El so puestu nel senáu estatal foi ocupáu pol so primu hermanu, Hugh Carter, escoyíu pol Partíu Demócrata.
Campañes pa gobernador
[editar | editar la fonte]En 1966, cuando terminaba la so llexislatura nel senáu de Georgia, plantegó presentar como candidatu a la Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos, pero cuando'l so rival republicanu, Howard Callaway, retiró la so candidatura a la Cámara de Representantes pa postulase como candidatu pa gobernador del estáu de Georgia, Carter que nun quería ver a un gobernador republicanu nel so Estáu, tamién se retiró de la carrera pal Congresu ya incorporóse como candidatu a gobernador. Nes primaries demócrates, Carter foi'l terceru más votáu por detrás d'Ellis Arnall y Lester Maddox. La participación de Carter foi importante y trascendente yá que forzó una Segunda vuelta eleutoral na que venció Maddox, candidatu partidariu de la segregación racial y que fuera'l segundu más votáu na primer vuelta. Mientres esti procesu, Carter presentóse como una alternativa moderada, tanto frente a Arnall, más lliberal, como frente al más conservador Maddox. Anque Carter foi derrotáu, la fortaleza de la so posición contemplóse como un ésitu pa un senador del Estáu pocu conocíu.[17] Nes eleiciones participaron trés candidatos, Maddox pol partíu demócrata, Callaway polos republicanos y Arnal qu'allegó fora de les llistes. Callaway foi'l más votáu, pero Maddox foi nomáu gobernador del Estáu pola Asamblea Xeneral de Georgia.
Mientres los siguientes cuatro años, Carter volvió a la so esplotación agrícola, dedicándose a preparar y planiar curioso la siguiente campaña pa gobernador de 1970, participando mientres esos cuatro años en más de 1.800 actos políticos por toa Georgia.
Nes eleiciones de 1970, realizó una trabayosa campaña populista pa la primaries del partíu demócrata contra del ex-gobernador Carl Sanders, etiquetando al so oponente como "Cufflinks Carl". Carter nunca foi un segregacionista y negóse a xunise al segregacionista Conseyu de Ciudadanos Blancos, lo que provocó'l boicó a la so empresa de cacagüeses. La so familia foi tamién una de les dos úniques que votaron a favor d'almitir a los negros a la Plains Baptist Church.[18] Sicasí según l'historiador Y. Stanly Godbold, mientres esta campaña, pronunció les pallabres que los segregacionistes queríen escuchar, oponer a los tresporte d'escolares destinaos a favorecer la integración, pronuncióse a favor de les escueles privaes y manifestó la so disposición a convidar al gobernador d'Alabama, George Wallace, conocíu pola so postura contraria a la integración racial, por que pronunciara un discursu na so campaña.[19] Nel mesmu sentíu los sos ayudantes de campaña fixeron pública una fotografía del so oponente xunto a dos xugadores de baloncestu negru.[20][21] Dempués de la so estrecha victoria sobre Sanders nes primaries, Carter foi escoyíu Gobernador al ganar al candidatu republicanu, Hal Suit.
Tres la so eleición como gobernador, Carter fixo una declaración qu'ofendieron fondamente a los segregacionistes: "Dígovos con toa franqueza, que'l tiempu de la discriminación racial terminó. Nenguna persona seya probe, llabradora, débil, o negra tendría de tener que soportar la carga adicional de ser quitáu de la oportunidá d'una educación, un puestu de trabayu o la simple xusticia."
El senador de Georgia, Leroy Johnson, unu de los primeros senadores de raza negra d'esti Estáu, cavilgaba sobre esta declaración, afirmando: "Quedamos bien contentos. Munchos de los segregacionistes blancos taben disgustaos y toi convencíu de qu'aquelles persones que la sofitaron, nun lo fadríen si hubieren sabíu que diba pronunciar esa declaración."[22]
Gobernador de Georgia
[editar | editar la fonte]Carter xuró como 76ᵘ gobernador de Georgia, el 12 de xineru de 1971 y ocupó esti cargu hasta'l 14 de xineru de 1975. El so vicegobernador foi'l so predecesor nel cargu, Lester Maddox, col que caltuvo constantes enfrentamientos públicos mientres los sos cuatro años de mandatu.[23][24]
Política de derechos civiles
[editar | editar la fonte]Carter declaró nel so discursu inaugural que la dómina de la segregación racial terminara, y que la discriminación racial nun tenía cabida nel futuru del Estáu, siendo'l primer titular d'un cargu públicu estatal nel denomináu Sur Fondu en pronunciase públicamente d'esta manera.[25] Darréu, Carter nomó bastantes afroamericanos pa cargos públicos, siendo llamáu de cutiu unu de los "Gobernadores del Nuevu Sur". Muncho más moderáu que los sos predecesores, sofitó la llucha contra la segregación racial y l'ampliación de los derechos de los afroamericanos.
Albuertu
[editar | editar la fonte]Carter oponíase personalmente al albuertu, anque sofitó la so llegalización, dempués de la histórica sentencia de 1973 de la Corte Suprema de los Estaos Xuníos, a raigañu del Casu Roe contra Wade, na que se reconocía, anque con llimitaciones, el derechu a la interrupción voluntaria del embaranzu. Darréu, como presidente nun sofitó la medría de fondos federales pa la práutica d'albuertos y foi criticáu pola Unión poles Llibertaes Civiles d'Estaos Xuníos por non faer lo suficiente p'atopar alternatives al albuertu.[26]
Reformes del gobiernu estatal
[editar | editar la fonte]Carter ameyoró la eficiencia del gobiernu por aciu la fusión d'alredor de 300 axencies estatales en 30. Unu de los sos ayudantes recordaba asina al gobernador Carter: "taba ellí con nós, trabayando igual de duru, afondando en cada pequeñu problema. Yera'l so programa y trabayó nél tan duru como cualesquier y el productu final yera claramente so".
Tamién impulsó reformes mientres la so llexislatura como, la prestación d'ayuda estatal iguales a les escueles de les zones ricu y probe de Georgia, la creación de centros comuñales pa neños con discapacidá mental y l'ampliación de los programes educativos pa los presos. Carter sintióse especialmente arguyosu d'un programa que presentó pal nomamientu de maxistraos y funcionarios del gobiernu estatal, basáu nel méritu, en llugar de la influencia política.[27][28]
Aspiraciones a la vicepresidencia en 1972
[editar | editar la fonte]En 1972, cuando, George McGovern, senador de los Estaos Xuníos por Dakota del Sur, presentar a les primaries del partíu demócrata pa escoyer el candidatu a presidente d'Estaos Xuníos, Carter convocó una conferencia de prensa n'Atlanta p'alvertir que McGovern yera inelegible, criticando que yera demasiáu lliberal tanto en política esterior como en política nacional. Cuando la nominación de McGovern yá yera inevitable, Carter primió pa intentar convertise nel so vicepresidente. Mientres la Convención Nacional Demócrata de 1972, sofitó la candidatura del senador Henry M. Jackson, de Washington.[29] Sicasí, Carter recibió 30 votos, na caótica votación pa vicepresidente na convención. McGovern ufiertó'l segundu llugar a Reubin Askew, unu de los "nuevos gobernadores del sur", que la refugó.
Pena de muerte y derechos humanos
[editar | editar la fonte]A pesar de que nun principiu s'amosaba a favor de la pena de muerte, llueu se convirtió nun opositor a la mesma y asina mientres les sos campañes presidenciales manifestó la so posición (na mesma postura atopábense'l candidatu demócrata que-y precedió, George McGovern, y los dos siguientes, Walter Mondale y Michael Dukakis).[30] Na actualidá, Carter ye conocíu pola so oposición frontera a esta pena en toles sos formes y nel so discursu del Premiu Nobel, encamentó a la "prohibición de la pena de muerte".[31]
Dempués de qu'en 1972 la Corte Suprema de los Estaos Xuníos anulara la pena de muerte nel Estáu de Georgia, Carter propunxo sustituyila pola cadena perpetua na llexislación estatal (una opción qu'antes nun esistía).[32] Cuando l'asamblea de Georgia aprobó una nueva llei de pena de muerte, Carter, a pesar d'espresar les sos reserves sobre la so constitucionalidá,[33] robló'l 28 de marzu de 1973 la nueva normativa[34] qu'autorizaba la pena de muerte en casos d'asesinatu, violación y otros delitos y ponía en práutica los procedimientos xudiciales que s'afaíen a los requisitos constitucionales apocayá anunciaos. En 1976, el Tribunal Supremu confirmó esta nueva llexislación nel casu d'asesinatu Coker v. Georgia, nel que la Corte Suprema dictaminó que la pena de muerte yera inconstitucional na so aplicación a los delitos de violación.
El 31 de marzu de 1971, el teniente del exércitu norteamericanu, William Calley, foi condergáu a cadena perpetua pol asesinatu de 22 civiles vietnamites na masacre de My Lai, en Vietnam. El presidente Nixon, trés díes depués de la sentencia, conmutó esta pena por un arrestu domiciliariu de calter permanente. Jimmy Carter, disconforme cola condena de cadena perpetua, instituyó el Día del lluchador d'Estaos Xuníos pidiendo a los xeorxanos que conduxeren mientres una selmana los sos automóviles coles lluces encendíes en sofitu a Calley. El Gobernador d'Indiana pidió tamién que toles banderes del estáu ondeasen a mediu estil n'honor a Calley y los gobernadores d'Utah y Mississippi tamién amosaron el so desalcuerdu col veredictu.[35][36]
Campaña presidencial de 1976
[editar | editar la fonte]
Cuando Carter empecipió la so candidatura a la presidencia d'Estaos Xuníos en 1976, yera consideráu un políticu con poca esperiencia y escasa reconocencia a nivel nacional, namái yera reconocíu pol 2% de los votantes,[37] y con poques posibilidaes contra políticos más conocíos a nivel nacional. Cuando comunicó a la so familia la so intención de postulase a la presidencia d'Estaos Xuníos, la so madre preguntó-y: ¿Presidente de qué?. Sicasí, mientres 1976, l'escándalu Watergate siguía inda frescu na mente de los votantes y la so posición como un políticu ensin gran esperiencia y ayenu a la politiquería de Washington D.C., convertir nun factor curiosu pa los votantes, la pieza central de la so plataforma de campaña foi la reorganización del gobiernu.
Nominación demócrata
[editar | editar la fonte]Carter llueu se convirtió nel favoritu al ganar el caucus d'Iowa y les primaries de New Hampshire. Utilizó una estratexa de dos frentes: Nel sur, nel que la mayoría aceptara tácitamente a George Wallace d'Alabama, Carter presentóse como un fíu predilectu de calter moderáu. Cuando Wallace demostró ser una fuercia escoso, Carter barrió na rexón. Nel norte, onde Carter tenía poques posibilidaes de llograr grandes mayoríes, fixo un llamamientu en gran midida a los votantes conservadores cristianos y a la población rural. Ganó en dellos estaos del Norte, construyendo'l mayor bloque. La estratexa de Carter consistía n'algamar una rexón primero que los otros candidatos pudieren estender la so influencia ellí, viaxó más de 50.000 quilómetros, visitó 37 estaos y pronunció más de 200 discursos primero qu'otros candidatos anunciaren que taben na carrera pola presidencia.[38] Refugó, dende un principiu, presentase como un candidatu de calter rexonal, demostrando ser l'únicu demócrata con una verdadera estratexa nacional y asina finalmente llogró la candidatura del so partíu.
La so meyora foi lentu, según una encuesta de Gallup, inda'l 26 de xineru de 1976, Carter yera la primer opción de namái un cuatro per cientu de los votantes demócrates. Sicasí, a mediaos de marzu, según Shoup, Carter non solo diba bien per delantre de los otros contendentes demócrata, sinón que tamién colaba per delantre del presidente Ford por un pequeñu porcentaxe.
Escoyó al senador Walter Mondale como candidatu a la vicepresidencia. Atacó la falta de tresparencia de la política de Washington nos sos discursos, y ufiertó un bálsamu de calter relixosu pa sanar les firíes de la nación.[39]
Eleición presidencial
[editar | editar la fonte]Na so campaña eleutoral, Carter apeló a vagos principios morales, criticó la burocracia de Washington y prometió sinceridá y honradez. Plantegó la so campaña como un "outsider", dirixida a los eleutores que taben fartos de políticos profesionales y de soluciones convencionales.[40] Empecipió la campaña presidencial con una ventaya considerable sobre Ford, que foi amenorgándose nel intre de la mesma, y que finalmente-y dexó a Carter la victoria'l 2 de payares de 1976 per un marxe estrechu. Carter ganó'l votu popular por un 50,1% contra 48,0% de Ford y recibió 297 votos eleutorales contra 240 de Ford, convirtiéndose nel primer presidente del denomináu Sur Fondu dende la eleición de Zachary Taylor en 1848.
El so comportamientu públicu desafió les normes establecíes, mientres la campaña, a pesar de la so proclamada condición de devotu cristianu y catequista, concedió una entrevista a Robert Scheer pa la revista Playboy,[37] na que reconocía que "Miré a munches muyeres con lluxuria y cometí adulteriu munches vegaes no fondero del mio corazón".[41] La entrevista llegó a los quioscos un par de selmanes enantes de les eleiciones.
Presidencia de los Estaos Xuníos (1977-1981)
[editar | editar la fonte]
| El Gabinete Carter | ||
|---|---|---|
| Presidente | Jimmy Carter | 1977–1981 |
| Vicepresidente | Walter Mondale | 1977–1981 |
| Estáu | Cyrus Vance | 1977–1980 |
| Edmund Muskie | 1980–1981 | |
| Ayalga | W. Michael Blumenthal | 1977–1979 |
| G. William Miller | 1979–1981 | |
| Defensa | Harold Brown | 1977–1981 |
| Xusticia | Griffin Bell | 1977–1979 |
| Benjamin R. Civiletti | 1979–1981 | |
| Interior | Cecil D. Andrus | 1977–1981 |
| Comerciu | Juanita M. Kreps | 1977–1979 |
| Philip M. Klutznick | 1979–1981 | |
| Trabayu | Ray Marshall | 1977–1981 |
| Agricultura | Robert Bergland | 1977–1981 |
| HEW | Joseph A. Califano, Jr. | 1977–1979 |
| HHS | Patricia R. Harris | 1979–1981 |
| Educación | Shirley M. Hufstedler | 1979–1981 |
| HUD | Patricia R. Harris | 1977–1979 |
| Maurice "Moon" Landrieu | 1979–1981 | |
| Tresporte | Brock Adams | 1977–1979 |
| Neil Y. Goldschmidt | 1979–1981 | |
| Enerxía | James R. Schlesinger | 1977–1979 |
| Charles W. Duncan | 1979–1981 | |
Jimmy Carter foi'l trentenu novenu Presidente de los Estaos Xuníos dende 1977 hasta 1981. Carter revelar por un estilu relativamente heterodoxu, que nun encaxar nel establishment de Washington, nin cuntó con un sofitu sólidu del so partíu, y polos sos orixinales opiniones y xuicios, ensin tener un programa demasiáu definíu.[37] La so alministración trató de faer un gobiernu "competente y caritatible", pero atopar con una grave crisis económica, qu'enzancó'l llogru de los sos oxetivos, carauterizada pola xubida de los precios de la enerxía y la estanflación.[42] A la fin del so periodu de gobiernu, Carter llograra amenorgar sustancialmente el desemplegu y el déficit públicu, pero nun foi capaz d'acabar por completu cola recesión. Carter creó los departamentos d'educación y d'Enerxía, estableció una política enerxética nacional y reformó la seguridá social. N'asuntos esteriores, Carter empecipió los Alcuerdos de Camp David, los trataos de la Canal de Panamá y la segunda ronda de los Alcuerdos SALT. A lo llargo de la so trayeutoria como presidente, Carter sorrayó firmemente los derechos humanos. Devolvió la Zona de la Canal de Panamá a Panamá, enfrentándose a les crítiques nel so país pola so decisión, que foi vista como otra señal de debilidá d'Estaos Xuníos y del so vezu de dar marcha tras cuando ante la confrontación. L'últimu añu del so mandatu presidencial tuvo marcáu por delles crisis importantes, como la toma en 1979 de la embaxada d'Estaos Xuníos n'Irán y retención de rehenes por estudiantes iraninos, l'intentu ensin ésitu de rescate de los rehenes, una grave escasez de combustible y l'empiezu de la Guerra d'Afganistán.
Toma de posesión
[editar | editar la fonte]Nel so discursu de toma de posesión pronunció:
Aprendimos que más nun ye necesariamente meyor, qu'inclusive nuesa gran nación tien les sos llendes reconocíes, y que nun podemos contestar toles entrugues nin resolver tolos problemes.
Carter fixera campaña cola promesa d'esaniciar los trapicheos de la denomada "presidencia imperial" que imperaba con Richard Nixon y empezó la so presidencia, acordies con esa promesa, el día del so toma de posesión; al dir caminando pela Avenida Pennsylvania, dende'l Capitoliu hasta la Casa Blanca, nel so desfile inaugural, rompiendo asina col protocolu y la hestoria recién. Los sos primeros pasos na Casa Blanca fueron más lloñe nesta direición, amenorgando la plantía d'asesores nun terciu, suprimiendo los conductores pa los miembros del gabinete y poniendo a la venta'l yate presidencial, el USS Sequoia.
Política interior
[editar | editar la fonte]
Nel primer día de Carter nel cargu, el 20 de xineru de 1977, cumplió una promesa de campaña por aciu la publicación d'un Decretu Llei que declaraba una amnistía incondicional pa los insumisos de la Guerra de Vietnam.[43][44]
Baxu tutelar de Carter, aprobóse la Llei de Desregulación d'Aerollinies de 1978, qu'esanició la Xunta Aeronáutica Civil, tamién impulsó la desregulación del tresporte per carretera, ferrocarril, comunicaciones, finances ya industries.[45]
Ente los presidentes que sirvieron siquier un periodu completu de presidencia, Carter ye l'únicu que nun realizó nengún nomamientu na Corte Suprema.[46]
Carter foi'l primer presidente que se propunxo encetar la tema de los derechos de los homosexuales.[47] Oponer a la Iniciativa Briggs, un proyeutu de llei de California que prohibía a los homosexuales y a los defensores de los Llexislación sobre la homosexualidá nel mundu derechos de los homosexuales ser maestros d'escueles públiques. L'alministración de Carter foi la primera n'axuntase con un grupu d'activistes de derechos de los homosexuales y nos últimos años actuó en favor de les uniones civiles y punxo fin a la prohibición d'homosexuales nel exércitu.[48] nesti sentíu declaró que "oponer a toles formes de la discriminación por motivos d'orientación sexual y cree que tien d'haber igualdá de proteición so la llei pa les persones que difieren na orientación sexual".[49]
Presupuestu
[editar | editar la fonte]A pesar de pidir una reforma del sistema fiscal mientres la so campaña presidencial, cuando llegó al poder nun fixo gran cosa pa camudalo.[50]
Mientres tolos años de la presidencia produció un déficit nel presupuestu del gobiernu federal, anque'l porcentaxe de delda sobre'l PIB, escayó llixeramente.[51] El so Llei de Caltenimientu d'Intereses Nacionales de les Tierres d'Alaska convirtió 103 millones d'acres (417.000 km²) en Parque Nacional n'Alaska.
Rellaciones col Congresu
[editar | editar la fonte]Carter realizó una esitosa campaña eleutoral definiéndose como un "estrañu en Washington", na que criticaba al presidente Gerald Ford y al Congresu de los Estaos Xuníos, controláu polos demócrates. Como presidente, siguió con esta llinia, la so negativa a xugar coles "regles de Washington" contribuyó a una difícil rellación de l'alministración Carter col Congresu. Hamilton Jordan y Frank Mooresobremanera, enfrentar dende'l principiu, colos líderes demócrates, como'l Voceru de la Cámara de Representantes, Tip O'Neill. Les rellaciones col Capitoliu agriar por llamaes telefóniques non devueltes, insultos (tanto reales como imaxinarios) y una falta de voluntá pa intercambiar favores políticos y debilitó la capacidá del presidente pa impulsar la so ambiciosa axenda.
Mientres los primeres 100 díes de la so presidencia, Carter unvió una carta al Congresu, proponiendo'l refugu de dellos proyeutos. Ente los que manifestaron la so oposición a esa propuesta, atopábase'l senador Russell B. Long, un poderosu demócrata del Comité de Finances del Senáu.[52] El plan de Carter foi revocáu y el sentimientu d'amargura convertir nun problema pa Carter.[53] El plan de Carter foi refugáu, lo que produció un sentimientu d'amargura en Carter.[54]
El refugu abrió una fienda ente la Casa Blanca y el Congresu, Carter manifestó que la oposición más intensa y creciente a les sos polítiques proveníen de l'ala lliberal del Partíu Demócrata de los Estaos Xuníos, qu'atribuyó a l'ambición de Ted Kennedy pa reemplazalo como presidente.[55]
Pocos meses dempués d'empecipiáu'l so mandatu, y pensando que tenía'l sofitu de cerca de 74 congresistes, Carter publicó una "llista negra" de 19 proyeutos que, según Carter, suponíen un "pork barrel" de gastu públicu, manifestando que vetaría cualquier iniciativa llexislativa qu'incluyera cualquier proyeutu d'esta llista.
Esta llista atopar cola oposición del líder del partíu demócrata. Carter incluyera un proyeutu de llei de ríos y puertos como innecesariu y el voceru de la Cámara de Representantes, Tip O'Neill, pensó que yera desaconsejable que'l presidente interfiriera n'asuntos que tradicionalmente formaren parte de la esfera de competencies del Congresu. Tres estos fechos, Carter quedó entá más debilitáu y tuvo que roblar un proyeutu de llei que contenía proyeutos de la so llista negra.
Más tarde, el Congresu refugó aprobar les principales disposiciones de la so llei de proteición de los consumidores y el so paquete de reforma llaboral y Carter vetó un paquete d'obres públiques calificándoles de "inflacionarias", yá que contenía lo qu'él consideraba gastos innecesarios. Los líderes del Congresu atalantaron que el sofitu públicu a la iniciativa llexislativa de Carter yera débil, y aprovecháronse d'ella. Dempués de destripar el proyeutu de llei de proteición al consumidor, tresformaron el so plan d'impuestos en namás que gastos d'especial interés, dempués de lo que, Carter referir al Comité d'impuestos del Congresu como "menada de llobos".
Crisis del petroleu
[editar | editar la fonte]
En 1973, mientres l'alministración de Nixon, la Organización de Países Esportadores de Petroleu (OPEP) amenorgó los suministros de petroleu disponible nel mercáu mundial, en parte por cuenta de la depreciación del dólar causada pola salida del patrón oro de Nixon y en parte como reaición contra Estaos Xuníos, pola unviada d'armes a Israel mientres la Guerra del Yom Kippur. Esto provocó la crisis del petroleu de 1973 que supunxo una xubida sópita de los precios del petroleu qu'emburrió la inflación y desaceleró la crecedera. El gobiernu d'EE.XX., tres l'anunciu, impunxo controles de precios na gasolina y nel petroleu, que provocaron escasez y llargues coles nes gasolineres. Les coles evitar al suprimir los controles de precios na gasolina, estos controles del petroleu caltener hasta la presidencia de Reagan. Cuando en 1977 Carter llegó a la Casa Blanca, dixo a los ciudadanos d'Estaos Xuníosque la crisis enerxética yera un peligru claru y presente pa la nación y l'equivalente moral de la guerra[56] y diseñó un plan pa intentar faer frente al problema[57] y manifestó que la ufierta mundial de petroleu probablemente namái podría cubrir la demanda d'Estaos Xuníos mientres seis o ocho años más.[56]
En 1977, Carter convenció a los demócrates nel Congresu pa crear el Departamentu d'Enerxía de los Estaos Xuníos coles mires de promover l'aforru d'enerxía. Carter estableció controles de preciu al petroleu y al gas natural ya instaló paneles solares pa calecer agua caliente sanitaria, na Casa Blanca, y habilitó una estufa de lleña na so vivienda. Ordenó a l'Alministración de Servicios Xenerales cortar l'agua caliente en delles instalaciones federales, y pidió que los adornos públicos navidiegos permanecieren ensin lluz nes navidaes de 1979 y 1980. Establecer a nivel nacional, controles nos termostatos de los edificios gubernamental y comercial por que nun devasaren temperatures nel iviernu percima de 18,33 °C nin menguaren nel branu per debaxo de 25 °C.
Como reaición a la crisis enerxética y les creciente esmolición sobre la contaminación del aire, Carter tamién robló la Llei Nacional d'Enerxía y la Llei Política de Regulación de los Servicios Públicos. El propósitu d'estes lleis foi aguiyar el caltenimientu enerxéticu y el desenvolvimientu de los recursos enerxéticos nacionales, incluyíos los anovables, como la enerxía solar y la eólica.[58]
Sicasí, mientres la crisis de 1979, Carter reintegró dellos controles de precios na gasolina, lo que volvió causar coles nes gasolineres. Mientres el so discursu del "malestar", anunció una lliberalización gradual de los controles de precios, xunto cola imposición d'un "Impuestu sobre beneficios escepcionales" pa financiar la iniciatives d'eficiencia enerxética. L'impuestu instaurar en 1980 gravando la producción nacional de petroleu, l'impuestu derogar en 1988, cuando los precios derrumbáronse, faciendo posible la supresión del impuestu. Esti tributu nun yera un gravame sobre los beneficios, sinón un impuestu especial sobre la diferencia ente un " aprecio base y el preciu de mercáu.
Economía: la estanflación y el nomamientu de Paul Volcker
[editar | editar la fonte]
La hestoria económica de l'Alministración Carter puede estremase en dos periodos más o menos iguales. Los dos primeros años fueron una dómina de continua recuperación de la severa recesión de 1973-1975, que dexara la inversión en capital fixu nel so nivel más baxu dende la recesión de 1970 y el desemplegu nel 9%.[59] Los otros dos años tuvieron marcaos por una inflación de dos díxitos con unos tipos d'interés bien altos,[60] la escasez de petroleu y la baxa crecedera económica.[61] la economía del país creció a un permediu de 3,4% mientres l'alministración Carter (al par col permediu históricu).[62] Sicasí, cada unu d'estos periodos de dos años, difieren radicalmente.
La economía d'Estaos Xuníos, que creciera un 5% en 1976, siguió a un ritmu similar mientres 1977 y 1978.[62] El desemplegu menguó dende'l 7,5% en xineru de 1977 al 5,6% en mayu de 1979, con más de 9 millones de nuevos emplegos netos creaos mientres esi íntervalo[63] y l'ingresu familiar per capita creció un 5% ente 1976 y 1978.[64] La recuperación de la inversión empresarial n'evidencia mientres l'añu 1976 fortalecióse tamién. La inversión privada fixa (maquinaria y construcción) creció un 30% de 1976 a 1979, les ventes de viviendes y la construcción creció d'igual manera en 1978 y la producción industrial, la producción de vehículos y les ventes facer en casi un 15%, cola esceición de la viviendes nueves empecipiaes, que se caltuvo llixeramente per debaxo del so picu de 1972, cada unu d'estos puntos de referencia algamaron niveles récor en 1978 o 1979.[59]
La crisis enerxética de 1979 terminó esti periodu de crecedera, la inflación y les tases d'interés permanecieron altes, ente que la crecedera económica, la creación d'emplegu y l'enfotu de los consumidores amenorgóse drásticamente.[60] La política monetaria relativamente flexible adoptada pol presidente de la Reserva Federal, William G. Miller, contribuyera a la xeneración d'una inflación daqué más elevada,[65] con aumentos del 5,8% en 1976 al 7,7% en 1978. La sópita y repentina xubida de los precios del crudu, per parte de la OPEP,[66] condució a la inflación a algamar niveles de dos díxitos, con un permediu del 11,3% en 1979 y el 13,5% en 1980.[59] La repentina escasez de gasolina al empiezu de la temporada de vacaciones de 1979, exacerbó el problema, y vendría simbolizar la crisis ente'l públicu polo xeneral,[60] la escasez, aniciada nel zarru de les instalaciones de refinamientu de Amerada Hess, dio llugar a una demanda del gobiernu federal contra la empresa.[67]
Carter, como'l so antecesor el presidente Nixon, pidió al Congresu la imposición de controles nos precios de la enerxía, productos médicos y precios al consumidor, pero nun pudo llograr l'aprobación d'estes midíes por cuenta de la fuerte oposición del Congresu,[68] pero utilizando una llei de caltenimientu y política enerxética, aprobada pol congresu mientres la presidencia de Gerald Ford, que daba a los presidentes l'autoridá pa desregular los precios del petroleu nel mercáu norteamericanu, consiguió fomentar la producción y l'aforru de petroleu.[69] Les importaciones d'esti productu, qu'algamaren un récor de 2.400 millones de barriles en 1977 (el cincuenta per cientu del suministru norteamericanu), amenorgar a la metá ente 1979 y 1983.[59]
En 1987 el periodista William Greider escribió Los secretos del Templu, un llibru publicáu pocu dempués del esbarrumbe de la bolsa, nel que manifiesta que Volcker y los sos protexíos posteriores apoderaron la Reserva Federal darréu a lo menos mientres delles décades al traviés de delles alministraciones d'EE.XX. Mientres l'alministración de Carter, la economía sufrió una inflación de dos díxitos, xunto con tases d'interés bien altes,[60] la escasez de petroleu, l'altu desemplegu y la crecedera económica lentu. La crecedera de la productividá nos Estaos Xuníos amenorgárase a una tasa media añal del 1%, frente al 3,2% de la década de 1960. Hubo tamién un creciente déficit del presupuestu federal, qu'aumentó a $ 66.000 millones. La década de 1970 descríbese como un periodu de estanflación, según mayores tases d'interés. La inflación de precios (un aumentu del nivel xeneral de precios) creó incertidume na presupuestación y planificación y provocó fuelgues por aumentos de sueldu más probable. Carter, como Nixon, pidió al Congresu que s'impunxeren controles de precios sobre la enerxía, la medicina y los precios al consumidor, pero'l Congresu nun taba d'alcuerdu.[70]
Arriendes de una reestructuración del gabinete nel que Carter solicitó la dimisión de dellos miembros del so gabinete, Carter nomó a G. William Miller como Secretariu de l'Ayalga, Miller tuviera sirviendo como Presidente de la Reserva Federal. Pa reemplazalo y col fin d'aselar los mercaos, Carter nomó a Paul Volcker como presidente de la Reserva Federal.[71] Volcker llevó a cabu una política monetaria restrictiva pa baxar la inflación. Volcker y Carter tuvieron ésitu, pero namái en pasando primero por una fase recesiva mientres la que la economía se desaceleró y creció el desemplegu. L'aliviu de la inflación vio les sos resultancies mientres el primer mandatu de Ronald Reagan, quien volvió nomar a Volcker como presidente de la Reserva.
So la direición de Volcker, la Reserva Federal alzó la tasa de descuentu dende'l 10%, que taben cuando Volcker asumió la presidencia n'agostu de 1979 hasta'l 12%,[72] nun plazu de dos meses.[73] La tasa preferencial d'interés algamó'l 21,5% n'avientu de 1980, la tasa más alta na historia d'Estaos Xuníos.[74] Carter aprobó por aciu decretu llei un programa de midíes d'austeridá que trató de xustificar porque la inflación había alcanzáu "un estáu de crisis", la inflación y el tipu d'interés al curtiu plazu algamaron el dieciocho per cientu en febreru y marzu de 1980. Les inversiones en renta fixa (bonos, tantu en poder de Wall Street y les pensiones pagues a los xubilaos) yeren cada vegada de menos valor. Les altes tases d'interés conduciría a una fuerte recesión na década de 1980, que coincidió cola campaña de Carter pa la reeleición.
Discursu del "malestar"
[editar | editar la fonte]En 1979, cuando s'empecipió la crisis del petroleu, Carter taba entamando dar el so quintu mayor discursu sobre la enerxía, sicasí, sintió que'l pueblu d'Estaos Xuníos yá nun-y escuchaba. Carter retirar a la residencia presidencial de Camp David. Mientres más d'una selmana, un velu de secretu envolubró les sos actuaciones, convocó na so residencia a decenes de destacaos líderes del Partíu Demócrata, miembros del Congresu, gobernadores, dirixentes sindicales, académicos y miembros del cleru. El so analista, Pat Caddell, díxo-y que'l pueblu de los Estaos Xuníos enfrentar a una crisis d'enfotu motiváu polos asesinatos de John F. Kennedy, Robert F. Kennedy y Martin Luther King, Jr; la guerra de Vietnam y el Escándalu Watergate.[75] El 15 de xunetu de 1979, Carter dio un discursu televisáu a nivel nacional nel qu'identificó lo qu'él creía que yera una "crisis d'enfotu" ente'l pueblu d'Estaos Xuníos. Esto aportó a conocíu como'l so "discursu del malestar", anque nunca apaeció esta pallabra nel discursu:[76]
Quiero falar con ustedes agora sobre una amenaza fundamental pa la democracia d'Estaos Xuníos. . . . Nun me refiero a encomalo escontra l'esterior d'Estaos Xuníos, una nación que ta en paz esta nueche en tol mundu, con una inigualable potencia económica y poderíu militar. L'amenaza ye casi invisible de forma ordinaria. Trátase d'una crisis d'enfotu. Ye una crisis que cute nel corazón y l'alma y l'espíritu de la nuesa voluntá nacional. Podemos ver esta crisis na creciente dulda sobre'l significáu de nueses mesmes vides y na perda d'una unidá de propósitu pa la nuesa nación...
Nuna nación que s'arguyecía de trabayar duru, de families fuertes, de comunidaes xuníes, y de la nuesa fe en Dios, demasiaos de nós tienden agora a la autoindulgencia y al cultu al consumu; la identidá humana yá nun se define polo qu'unu fai, sinón polo qu'unu tien. Pero afayemos que tener y consumir coses nun satisfai'l nuesu pruyimientu de significáu...
Pído-yos pol so bien y pa la seguridá de la so nación que nun realicen viaxes innecesarios, empleguen viaxes compartíu n'automóviles o'l tresporte públicu siempres que puedan, aparquen el so automóvil un día más a la selmana, obedezan a les llendes de velocidá y establezan los sos termostatos p'aforrar enerxía ... Vi la fortaleza d'Estaos Xuníos nos perenals recursos del nuesu pueblu. Nos próximos díes, vamos anovar esa fuercia na llucha por una nación d'enerxía segura...
El discursu foi escritu por Hendrik Hertzberg y Gordon Stewart.[79] Anque se dixo de cutiu que foi mal recibíu,[80] The New York Times publicó'l siguiente titular una selmana dempués "El discursu alza la valoración de Carter hasta'l 37%, el públicu siéntese acordies cola crisis d'enfotu, tocada la fibra sensible.[81]
La posterior perda de la reeleición de Carter provocó qu'otros políticos refugaren solicitar l'aforru d'enerxía a los ciudadanos d'Estaos Xuníos d'una manera similar. Trés díes depués del discursu, Carter pidió la dimisión de tolos miembros del so gabinete, y n'última instancia aceptó la de los cinco que s'enfrentaren cola Casa Blanca al máximu, incluyendo'l secretariu d'Enerxía, James Schlesinger, y el Xefe de Salú, Educación y Bienestar, Joseph A. Califano, conocíu como partidariu del senador Ted Kennedy. Carter almitió más tarde nes sos memories qu'a cencielles tendría de pidir la dimisión de namái los cinco miembros qu'arrenunciaron. En 2008, una información de Noticies de los EE.XX. y World Report indicaron:
After campaigning that he would never appoint a Chief of Staff, Carter appointed Jordan as a new White House Chief of Staff. Many in the administration chafed when Jordan circulated a "questionnaire" that read more like a loyalty oath. "I think the idea was that they were going to firm up the administration, show that there was real change by these personnel changes, and move on," remembers Mondale. "But the message the American people got was that we were falling apart." Carter later admitted in his memoirs that he should simply have asked only those five members for their resignations. In 2008, a U.S. News and World Report piece stated:
Dempués d'una campaña que nun volvería nomar a un Xefe d'Estáu Mayor, Carter nomó a Xordania como xefe de la Casa Blanca de personal nuevo. Munchos na alministración agafáu cuando Xordania fixo circular un "cuestionariu" que se paecen más a un xuramentu de llealtá. "Creo que la idea yera que diben concretar el gobiernu, amuesen qu'hubo un cambéu real d'estos cambeos de personal, y siguir alantre", recuerda Mondale. "Pero'l mensaxe al pueblu d'Estaos Xuníos consiguió foi que se taben viniendo embaxo". Carter almitió más tarde nes sos memories que namái tendría de pidir namái los cinco miembros del so arrenunciu. En 2008, una pieza de Noticies EE.XX. y World Report declaró:
Tamién fadríamos bien en recordar la clase de complexidá y l'humildá que Carter trató d'inyectar na retórica política... Carter nun taba dispuestu a complacer a la xente... Lo que realmente fixo Carter nel so discursu foi fondu. Alvirtió a los ciudadadnos d'Estaos Xuníos que la crisis del petroleu de 1979, d'escasez de gas y precios más altos, derivó de la forma de vida del país. "Munchos de nós tienden a la autoindulgencia y al cultu al consumu. La identidá humana yá nun se define polo qu'unu fai, sinón polo qu'unu ten", dixo'l presidente. El consumismu brindó a la xente una falsa felicidá, suxirió, sinón que tamién previeno a los ciudadanos d'Estaos Xuníos por que reconsideraren les sos vides col fin d'enfrentase al fondu desafíu que de la crisis enerxética. A pesar de dellos fracasos, Carter dexó tras una manera de falar sobre'l compromisu del país y la so necesidá d'enfrentase a lo que ye ensin dulda unu de los sos mayores desafíos, pa resolver la crisis enerxética d'una manera que tome en serio tantu les nueses llendes como'l nuesu grandor.
Política esterior
[editar | editar la fonte]
Corea del Sur
[editar | editar la fonte]Mientres el so primer mes nel cargu, Carter menguó'l presupuestu de defensa en seis mil millones de dólares. Unu de los sos primeros actos foi ordenar la retirada unillateral de toles armes nucleares de Corea del Sur y anunciar la so intención d'amenorgar el númberu de tropes d'Estaos Xuníos aparcaes nesi país. Dellos militares criticaron esta decisión en conversaciones privaes y en testimonio ante comités del Congresu, en 1977, el xeneral John K. Singlaub, xefe del Estáu Mayor de les fuercies d'EE.XX. en Corea del Sur, criticó públicamente la decisión de Carter de menguar les tropes destinaes ellí. El 21 de marzu de 1977, Carter relevar del so cargu, manifestando que les sos opiniones manifestaes públicamente, resultaben "incompatibles cola política anunciada de seguridá nacional".[83][84]
Carter tenía previstu la retirada en 1982 de toles tropes, sacante 14.000 soldaos de la Fuercia Aérea d'EE.XX. y especialistes en loxística, pero, en 1978, dempués de retayar solo 3.600 soldaos, viose obligáu a abandonar el proyeutu pola presión del Congresu y les oposición de los sos xenerales.[85]
Alcuerdos de Camp David
[editar | editar la fonte]
El secretariu d'Estáu del gabinete de Carter, Cyrus Vance, y l'asesor de Seguridá Nacional, Zbigniew Brzezinski emprestaron muncha atención al conflictu árabe-israelín. Les comunicaciones diplomátiques ente Israel y Exiptu aumentaron significativamente dempués de la Guerra del Yom Kippur de 1973 y l'alministración de Carter creía que yera'l momentu fayadizu pa una solución global del conflictu.
A mediaos de 1978, Carter taba bien esmolecíu, yá que había expirado namái unos meses enantes el Tratáu de Separación ente Exiptu ya Israel. Carter decidió destinar un unviáu especial a Oriente Mediu. L'embaxador d'Estaos Xuníos diba y venía ente El Cairu (Exiptu) y Tel Aviv intentando amenorgar les discrepancies ente los dos países. Suxirióse entós que los cancilleres axuntar nel castiellu de Leeds (Inglaterra) p'aldericar les posibilidaes de paz. Trataron de llegar a un alcuerdu, pero los ministros d'esteriores nun lu llograron.[86] Darréu algamáronse los Alcuerdos de Camp David de 1978, unu de los llogros más importantes de Carter mientres la so presidencia.
Los alcuerdos fueron un conveniu de paz ente Israel y Exiptu axustáu por Carter, que remató les negociaciones anteriores, realizaes n'Oriente Mediu. Nestes negociaciones el rei Hasan II de Marruecos actuó como negociador ente los intereses árabes n'Israel, y Nicolae Ceaușescu de Rumanía actuaba como intermediariu ente Israel y la Organización pa la Lliberación de Palestina. Cuando les negociaciones iniciales remataron, el presidente exipciu Anwar Sadat averar a Carter pa pidi-y ayuda. Carter convidó al primer ministru israelín Menájem Beguin y Anwar el-Sadat a Camp David pa siguir les negociaciones. Llegaron el 8 d'agostu de 1978, nengunu de los líderes atopárense dende la xunta de Viena. El presidente Carter actuó como mediador ente los dos líderes y faló con cada unu por separáu pa intentar algamar un alcuerdu. Trescurríu un mes ensin llegar a nengún resolución, el presidente Carter decidió axuntase con dambos a lo llargo d'un viaxe a Gettysburg, (Pennsylvania) pa romper el puntu muertu. Ellí amosó-yos el terrén onde se desenvolviera una batalla de la Guerra de Secesión, Les éxplicó la hestoria de la batalla y fixo fincapié no importante que yera algamar la paz col fin de llevar la prosperidá al pueblu. Una lleición que contribuyó a que cuando Beguin y Sadat tornaron a Camp David, entendieren que teníen de roblar dalgún tipu d'alcuerdu.[87]
El 12 de setiembre de 1978, el presidente Carter suxirió que s'estremaren les negociaciones sobre'l Tratáu de Paz en dos marcos: El marcu 1 encetaría Cixordania y la Franxa de Gaza, ente que'l marcu 2 ocupar del Sinaí.
- El primer marcu trataba los territorios palestinos de Cixordania y la Franxa de Gaza.
- El primer puntu referir a la eleición d'un autogobiernu, lo cual dexaría plena autonomía a los habitantes de dambos territorios. Esti gobiernu sería escoyíu polos palestinos y namái s'ocuparía de los asuntos municipales.
- El segundu pasu sería la concesión de l'autonomía a los palestinos, sobremanera nos asuntos municipales.
Prevíase que dempués d'estos pasos, l'Estáu de Palestina podría ser axustáu.
El marcu 1 nun foi perbién recibíu por palestinos y xordanos que s'opunxeron al fechu de que Beguin y Sadat tomaron decisiones sobre'l so destín final, ensin consultar con ellos o los sos dirixentes.[88]
- El segundu marcu ocupar de la Península de Sinaí. Componer de dos puntos:
- Les dos partes, Exiptu ya Israel, tendríen d'axustar un tratáu nun periodu de seis meses basáu nel principiu de la soberanía exipcia sobre la península de Sinaí y la retirada d'Israel d'esa rexón.
- Esti tratáu sería siguíu pol establecimientu de rellaciones diplomátiques, polítiques, económiques, y culturales ente Exiptu ya Israel.
El presidente Carter almitió que con too y con eso "inda esistíen grandes dificultaes y munches cuestiones difíciles de resolver.".[89]
La reaición a esta propuesta nel mundu árabe foi bien negativa. En payares de 1978, celebróse una xunta d'emerxencia convocada pola Lliga Árabe en Damascu. Una vegada más, Exiptu foi la tema principal de la xunta, y condergóse la propuesta de tratáu qu'Exiptu diba roblar. Sadat foi tamién atacáu pola prensa árabe por romper files cola Lliga Árabe y traicionar al mundu árabe. Los discutinios relativos al futuru tratáu de paz llevar a cabu en dambos países. Israel aportunó mientres les negociaciones en que'l tratáu ente Israel y Exiptu tenía de sustituyir tolos demás trataos d'Exiptu, incluyíos los roblaos cola Lliga Árabe y los países árabes. Israel tamién quería l'accesu al petroleu descubierto na rexón del Sinaí. El presidente Carter intervieno ya informó a los israelinos que EE. XX. apurriría a Israel el suministru de petroleu que precisaba pa los próximos 15 años, si Exiptu decidía nun apurri-y lo a Israel.[90]
El Parllamentu israelín aprobó'l tratáu con una cómoda mayoría. Per otra parte, el gobiernu exipciu taba aldericando alrodiu de distintes cuestiones. Nun-yos gustaba'l fechu de que'l tratáu propuestu sustituyiría a tolos demás trataos. Amás los exipcios sentíense decepcionaos porque nun llograren venceyar la cuestión del Sinaí al problema de Palestina.
El 26 de marzu de 1979, Exiptu ya Israel roblaron el tratáu de paz en Washington D.C.,[88] el papel de Carter foi esencial. Aaron David Miller entrevistó a munchos funcionarios nel so llibru The Much Too Promised Land (2008) y concluyó lo siguiente: Nun importa a quien se-y preguntar, norteamericanos, exipcios, o israelinos, la mayoría tán d'alcuerdu: ensin Carter nun esistiría nengún tratáu de paz.[91]
Derechos humanos
[editar | editar la fonte]Carter primeramente estremóse de la política establecida de contención escontra la Xunión Soviética. Promovió una política esterior qu'asitió los derechos humanos ente les sos prioridaes, lo cual supunxo una rotura cola actitú de los sos predecesores que nun emprestaben atención al incumplimientu de los derechos humanos que cometieren los países aliaos d'Estaos Xuníos.[92] L'Alministración Carter dexó de dar sofitu al réxime de Somoza en Nicaragua, históricamente sofitáu per Estaos Xuníos y dieron la so ayuda al nuevu gobiernu del Frente Sandinista de Lliberación Nacional qu'asumió'l poder dempués del derrocamientu de Somoza. Sicasí, Carter ignoró un pidimientu del Arzobispu Óscar Romero n'El Salvador pa unviar ayuda militar a esi país. Romero foi asesináu más tarde poles sos crítiques pola violación de derechos humanos n'El Salvador. Carter tamién foi criticáu pola activista feminista Andrea Dworkin por desabrise de los derechos de les muyeres en Arabia Saudita.[93]
Carter siguió la política de los sos antecesores d'imposición de sanciones a Rhodesia, y dempués de que l'obispu Abel Muzorewa fuera escoyíu primer ministru, protestó pola esclusión de les eleiciones de Robert Mugabe y Joshua Nkomo. La fuerte presión d'Estaos Xuníos y el Reinu Xuníu llograron nueves eleiciones en Rhodesia (güei Zimbabue), que llevaron a la eleición de Robert Mugabe como Primer Ministru; dempués de lo cual, llevantáronse les sanciones, y concedióse-y al país la reconocencia diplomática. Carter tamién foi conocíu poles sos crítiques a Alfredo Stroessner de Paraguái y Augusto Pinochet de Chile, anque dambos Stroessner y Pinochet, asistieron a la firma del Tratáu de la Canal de Panamá,[94] tamién protestó contra l'Apartheid en Sudáfrica.
República Popular China
[editar | editar la fonte]
Carter siguió la política de Richard Nixon pa normalizar les rellaciones cola República Popular China. El conseyeru de Seguridá Nacional, Zbigniew Brzezinski y Michel Oksenberg, viaxaron a Beixín a principios de 1978, onde xunto con Leonard Woodcock, direutor de la oficina d'enllaz, establecieron les bases d'un alcuerdu p'algamar rellaciones diplomátiques y comerciales completes cola República Popular de China. Nel Comunicáu Conxuntu sobre l'Establecimientu de Rellaciones Diplomátiques (Joint Communiqué on the Establishment of Diplomatic Relations) de 1 de xineru de 1979, Estaos Xuníos tresfirió la reconocencia diplomática de Taipéi a Beixín y repitió el Comunicáu de Shanghai que suponía la reconocencia de la esistencia d'una única China y almitía que Taiwán formaba parte d'ella. Beixín, pela so parte, aceptó qu'Estaos Xuníos siguiera calteniendo rellaciones comerciales, culturales y contactos de calter non oficial con Taiwán. Estaos Xuníos siguió calteniendo contactos con Taiwán gracies a la Llei de Rellaciones de Taiwán.
Trataos de la Canal de Panamá
[editar | editar la fonte]
Unu de los momentos más revesosos de la presidencia de Carter foi la negociación y firma de los Trataos de la Canal de Panamá, en setiembre de 1977. Estos trataos, que n'esencia suponíen la tresferencia de la Canal, de los Estaos Xuníos a la República de Panamá, fueron refugaos pol Partíu Republicanu, col argumentu de que se taba tresfiriendo un asentamientu d'Estaos Xuníos de gran valor estratéxicu a un país inestable y corrupto, dirixíu pol xeneral Omar Torrijos, que nun fuera escoyíu democráticamente. Aquellos que sofitaben los trataos, otra manera, defendíen que la canal fuera construyida dientro del territoriu panamiegu y que por tanto, Estaos Xuníos por aciu el so control ocupara parte d'otru país, polo que l'alcuerdu tenía por oxetu devolver a Panamá la total soberanía sobre'l so territoriu. Tres la firma de los Trataos de la Canal en xunu de 1978, Carter visitó Panamá cola so esposa y doce senador d'Estaos Xuníos, metanes disturbios estudiantiles xeneralizaos en contra del gobiernu de Torrijos. Más palantre Carter encamentó al réxime de Torrijos por que frenara la so política dictatorial y avanzara gradualmente escontra la democracia en Panamá.
 | El testu que sigue ye una traducción defeutuosa o incompleta. Si quies collaborar con Wikipedia, busca l'artículu orixinal y ameyora o completa esta traducción. Copia y apega'l siguiente códigu na páxina de discusión del autor: {{subst:Avisu mal traducíu|Jimmy Carter}} ~~~~ |
SALT II
[editar | editar la fonte]
Una de les claves de la política esterior de Carter, que supunxo amás un trabayu bien aballador, foi la firma del Tratáu SALT II (Conversaciones De Llimitación d'Armes Estratéxiques»), qu'amenorgó'l númberu d'armes nucleares producíes o calteníes tantu polos Estaos Xuníos como pola Xunión Soviética. El trabayu de Gerald Ford y Richard Nixon condució al tratáu SALT I, qu'amenorgara'l númberu d'armes nucleares producíos;, pero Carter deseyaba afondar más nel amenorgamientu d'esti tipu d'armamentu. L'oxetivu principal de Carter, como señaló nel so discursu inaugural, consistía na desapaición completa de les armes nucleares nel mundu.
Con esti fin, Carter y el líder de la Xunión Soviética, Leonid Brezhnev, llegaron en 1979, al alcuerdu del Tratáu SALT II. Sicasí'l Congresu negó la so ratificación, una y bones munchos pensaben que la firma de los trataos debilitaría les defenses d'Estaos Xuníos. Tres la intervención soviética n'Afganistán a finales de 1979, Carter retiró'l tratáu de la considerancia del Congresu y nunca foi ratificáu, anque foi robláu por Carter y Brezhnev. Aun así, dambes partes cumplieron los compromisos establecíos nes negociaciones.
Intervención n'Afganistán
[editar | editar la fonte]Jimmy Carter sorprendióse enforma de la intervención soviética n'Afganistán d'avientu de 1979 y rápido tomó midíes, ente elles armar a los muyahidines.[95] El vicepresidente Walter Mondale manifestó públicamente la so desaprobación de l'agresiva política qu'adoptara la Xunión Soviética.[96]
Los soviéticos caltuvieren conversaciones previes colos dirixentes afganistanos que paecíen indicar que nun tener# cuenta de intervenir, sicasí'l Politburó, con munches duldes, considerara seriamente la posibilidá d'actuar militarmente. Argumentóse que l'ayuda financiera d'Estaos Xuníos a los disidentes afganistanos, qu'incluyíen islamistes y otros militantes, y el deséu soviéticu de protexer al gobiernu afganistanu d'esquierda, fueron los factores que terminaron de convencer a los soviéticos pa intervenir.[97]
Per otra parte, la CIA suministró miles de millones de dólares n'armes a los militantes muyahidines afganistanos. y apurrió asistencia a los insurxentes fundamentalistes al traviés de los servicios secretos pakistaníes, el Inter-Services Intelligence (ISI), nun programa llamáu Operación Ciclón.[98]
Estaos Xuníos empezó a unviar de callao ayuda financiera llindada pa les faiciones islamistes afganistanes el 3 de xunetu de 1979. N'avientu de 1979 la XRSS derrocó al primer ministru Jafizulá Amín, a quien acusaba d'axente de la CIA y que primeramente diera un golpe d'Estáu contra'l gobiernu llexítimu de Nur Taraki. Los políticos d'Estaos Xuníos, tanto republicanos como demócrates, dicíen que los soviéticos taben asitiándose p'apoderar el petroleu del Oriente Mediu. Otros creíen que la Xunión Soviética tarrecía que la revolución y islamización d'Afganistán estender a la población musulmana de la XRSS.
Dempués del derrocamientu de Amín, Carter anunció lo que se conoz como la Doctrina Carter, consistente nel compromisu norteamericanu d'usar forzar si fuera necesariu p'aportar a los recursos petrolíferos del Golfu Pérsicu. L'aumentu de tensión ente los bloques causáu por ta doctrina remató col boicotio de los Xuegos Olímpicos de Moscú de 1980, al que la XRSS y los sos aliaos contestaríen nun allegando a los Xuegos de Los Angeles en 1984.
Coles mesmes púnxose fin al tratáu de Trigu Rusu, que tenía por oxetu establecer un comerciu cola XRSS y menguar les tensiones de la Guerra Fría. Les esportaciones de ceberes fuera beneficioses pa los llabradores, y l'embargu de Carter marcó l'entamu de dificultaes pa los llabradores d'Estaos Xuníos.
Carter y Brzezinski empecipiaron un programa tapáu d'entrenamientu de los muyahidines en Paquistán y Afganistán con oxetu d'atayar los planes oviéticos. Les polítiques diplomátiques de Carter escontra Paquistán camudaron drásticamente. L'alministración cortara l'ayuda financiera al país a principios de 1979 cuando los fundamentalistes relixosos, afalaos pola corriente de la dictadura militar islámica en Paquistán, quemaron una Embaxada de los EE.XX. con base ellí. La participación internacional en Paquistán, aumentó considerablemente cola intervención soviética. Al entós presidente de Paquistán, el xeneral Muhammad Zia-ul-Haq, ufiertáronse-y 400 millones de dólares pa subsidiar a los anticomunistes muyahidines n'Afganistán. El xeneral Zia tornó la ufierta como insuficiente y EE.XX. viose obligáu a aumentar l'ayuda a Paquistán.
Reagan darréu espandió esti programa en gran midida. Los críticos con esta política culparon a Carter y Reagan de la inestabilidá de los gobiernos post-soviéticos d'Afganistán, que causó'l surdimientu d'una teocracia islámica na rexón.
Crisis de los rehenes d'Irán
[editar | editar la fonte]
El principal conflictu ente los derechos humanos y los intereses d'Estaos Xuníos llegó nes rellaciones de Carter col Sha d'Irán. El sha Mohammad Reza Pahlavi, fuera un fuerte aliáu de los Estaos Xuníos dende la Segunda Guerra Mundial y unu de los denominaos "pilastres ximielgues" nos que se basaba la política estratéxica d'EE.XX. nel Oriente Mediu, (l'otru yera Arabia Saudita). Sicasí, el so gobiernu foi fuertemente autocráticu, foi vistu como cleptocrático nel so país, en 1953 entamó, xunto cola alministración de Eisenhower, un golpe d'estáu pa esaniciar al escoyíu primer ministru, Mohammed Mossadegh.
Nuna visita d'estáu a Irán mientres 1978, Carter faló en favor del Shah, denominándolo "líder de la sabiduría suprema" y pilastra de la estabilidá nel volátil Oriente Mediu. El discursu nunca foi espublizáu na televisión d'Estaos Xuníos. Cuando españó la Revolución iranina y el Shah foi derrocáu, Estaos Xuníos nun intervieno direutamente. El shah dir escontra un exiliu permanente, en xineru de 1979. Carter primeramente negó-y la entrada a Estaos Xuníos, inclusive por razones d'urxencia médica.
A pesar de la so negativa inicial a la entrada del Shah nos Estaos Xuníos, el 22 d'ochobre de 1979, Carter concedió-y permisu d'entrada y asilu temporal mientres la duración del so tratamientu contra'l cáncer, el Sha dirixióse de vuelta a Panamá'l 15 d'avientu de 1979. En payares d'esi mesmu añu, como respuesta a la entrada del Shah n'EE.XX., los militantes iraninos tomaron la embaxada d'Estaos Xuníos en Teḥrán, reteniendo a 52 ciudadanos d'aquel país como rehenes.[39] Los iraninos esixeron en cuenta de la so lliberación:
- El regresu del Sha a Irán pa ser sometíu a xuiciu.
- La devolución de la riqueza acumulada del Sha al pueblu iranín.
- La reconocencia de la culpabilidá d'Estaos Xuníos poles sos aiciones pasaes n'Irán, amás d'una sida.
- La promesa d'Estaos Xuníos de nun interferir nos asuntos d'Irán nel futuru.
Anque esi mesmu añu, el Sha salió d'Estaos Xuníos, morriendo n'Exiptu en 1980, la crisis de los rehenes siguió y apoderó l'últimu añu de la presidencia de Carter. La subsiguiente respuesta a la crisis - dende la estratexa de "Rose Garden" de permanecer dientro de la Casa Blanca, hasta l'intentu fallíu de rescatar a los rehenes per medios militares (Operación Garra d'Águila), fueron en gran parte responsables na derrota de Carter nes eleiciones de 1980. El 14 de payares de 1979, dempués de tomar de los rehenes, Carter dictó la Orde Executiva 12170, que bloquiaba les propiedaes del Gobiernu iranín,[99] conxelando cuentes bancaries del gobiernu iranín nos bancos d'Estaos Xuníos, por un total de 8.000 millones de dólares d'Estaos Xuníos d'esi tiempu. Estos embargos utilizáronse como moneda de cambéu pa la lliberación de los rehenes.
Nos díes anteriores a que Ronald Reagan asumiera la presidencia, el diplomáticu arxelín Abdulkarim Ghuraib empecipió les negociaciones ente los EE.XX. ya Irán, que remataron nos "Alcuerdos d'Arxel" el 19 de xineru de 1981, un día primero que rematara la Presidencia de Carter, los alcuerdos implicaben el compromisu d'Irán de lliberar a los rehenes de momentu.[100] Amás, les Órdenes Executives 12277 y 12.285 dictaes por Carter,[101] suponíen la lliberación de tolos bienes pertenecientes al gobiernu iranín y tolos activos pertenecientes al Sha atopaos dientro de los Estaos Xuníos y la garantía de que los rehenes nun tendríen nengún derechu llegal contra'l gobiernu iranín. Irán, sicasí, tamién aportó a asitiar 100.000 millones de dólares de los activos conxelaos nuna cuenta de garantía bloquiada, aocordando Irán y Estaos Xuníos la creación d'un tribunal pa dirimir les denuncies de ciudadanos norteamericanos poles perda causaes pol Gobiernop iranín, esti tribunal conocíu como Tribunal de Reclamación Irán-Estaos Xuníos, dio más de dos mil millones de dólares a reclamantes d'EE.XX. y foi descritu como unu de los más importantes órganos d'arbitraxe na historia del derechu internacional. Anque la lliberación de los rehenes foi axustada y garantizada pol gobiernu de Carter, los rehenes nun fueron lliberaos hasta'l 20 de xineru de 1981, momentos dempués de que Reagan tomara posesión como Presidente.
Eleiciones de 1980
[editar | editar la fonte]
Escontra finales de 1979, Carter colaba bien retrasáu nes preferencies de los eleutores pa les eleiciones de 1980, inclusive los observadores políticos pensaben que podía ser sustituyíu por Edward Kennedy nel partíu demócrata. Sicasí tomar de los rehenes de la embaxada n'Irán y la invasión rusa d'Afganistán ameyoraron el so imaxe y emburriar lo suficiente pa llograr la nominación del so partíu. El posterior fracasu de rescate de los rehenes fundió de nuevu la so imaxe de cara a la reeleición.[102]
Carter perdió les eleiciones contra'l republicanu Ronald Reagan. La distribución de votos foi 43,9 millones votos, que representaben el 50,7% del total, pa Reagan y 35,5 millones de votos, que representaben el 41%, pa Carter. El candidatu independiente John B. Anderson llogró 5,7 millones de votos, un 6,6% del total. Sicasí, el fechu de que los sofitos a Carter nun se concentraren nuna rexón xeográfica concreta, provocó que Reagan llograra una victoria arrolladora del 91% de los compromisarios, dexando a Carter con namái seis estados y el Distritu de Columbia. Reagan llevó a un total de 489 votos eleutorales frente a 49 de Carter.
La derrota de Carter marcó la primer vegada qu'un presidente electu nun llograba llograr un segundu mandatu dende Herbert Hoover en 1932. Carter cumplió la so promesa de consiguir la lliberación con vida de los 52 rehenes de la embaxada d'Estaos Xuníos n'Irán, pero nun llogró asegurar la so lliberación enantes de les eleiciones. Anque Carter axustó n'última instancia la so lliberación, Irán nun aportó a la mesma hasta unos minutos dempués de que Ronald Reagan asumiera'l cargu de presidente. En reconocencia de la intervención de Carter, Reagan pidiólu que fora a Alemaña Occidental pa da-yos la bienvenida pola so lliberación.
Mientres la campaña, Carter foi oxetu de burlla pol denomináu incidente del coneyu, un alcuentru con un coneyu de natación mientres pescaba nel estanque de la so granxa, el 20 d'abril de 1979. Finalmente, cuando Jimmy Carter despidir de la Casa Blanca, y diríxese escontra'l so estáu natal que ye Georgia, rellacionóse-y col cantar "Midnight train to Georgia" (l'últimu tren a Georgia) interpretada por Gladys Knight & the Pips, un númberu unu de la llista de Billboard del añu 1973. recordando l'orixe del cacahuatero que fuera Presidente.
Pospresidencia
[editar | editar la fonte]
En 1981, Carter tornó al cultivu de cacagüeses en Georgia, qu'asitiara nun fideicomiso ciegu mientres la so presidencia pa evitar inclusive l'apariencia de conflictu d'intereses. Atopó que los fideicomisarios remanaren mal l'enfotu, dexándolo con más d'un millón de dólares en delda. Nos años siguientes, llevó una vida activa, cola fundación del Centru Carter, la construcción de la so biblioteca presidencial, la enseñanza na Universidá Emory n'Atlanta y escribiendo numberosos llibros.[39]
Legáu
[editar | editar la fonte]Al dexar el cargu, la so presidencia foi valorada pola mayoría como un fracasu.[103][104][105] Na clasificación histórica de presidentes d'Estaos Xuníos, la presidencia de Carter bazcuyó ente'l puestu 19 y el 34. Magar la presidencia de Carter recibió crítiques mistes de dellos historiadores, la so llucha pola paz percima de too y los sos esfuercios humanitarios desque abandonó la presidencia lleváron-y a ser llargamente reconocíu como unu de los más esitosos ex presidentes na historia d'EE.XX.[106][107]
Jimmy Carter y el so vicepresidente Walter Mondale fueron l'equipu más llonxevu dempués de la presidencia na historia d'Estaos Xuníos. El 11 d'avientu de 2006, cumplieron 25 años y 325 díes desque dexaron los sos cargos, superando'l récor anterior establecíu pol presidente John Adams y Thomas Jefferson vicepresidente, que morrieron el 4 de xunetu de 1826. N'agostu de 2012 superaría a Herbert Hoover como presidente que más vivió dende'l términu del so mandatu.
Jimmy Carter ye unu de los cuatro presidentes,[108] y l'únicu na historia moderna, que nun tuvo la oportunidá de nomar a un xuez por qu'integrara na Corte suprema.
Imaxe pública
[editar | editar la fonte]El diariu The Independent publicó:
(...) Carter ye llargamente consideráu como meyor home que presidente.
Carter empecipió'l so mandatu con un índiz de 66% d'aprobación,[110] pero esta amenorgóse a un 34% nel momentu de dexar el cargu, col 55% de desaprobación.[111]
Les encuestes a empiezos de la campaña presidencial de 1976 suxirieron que munchos non -y perdonaben a Gerald Ford la so rellación con Richard Nixon y l'escándalu Watergate.[112] Carter, en comparanza, paecía un honestu, sinceru y bien intencional suriegu.
Esta situación camudó cuando Carter postular pa la reeleición, cuando la autoconfianza de Ronald Reagan oldeó col temperamentu seriu ya introspectivu de Carter. L'atención personal de Carter a los detalles y la so aparente indecisión y debilidá viéronse acentuaos pol encantu que Reagan espertó ente los votantes.[113] N'última instancia, la combinación de los problemes económicos, la crisis de los rehenes d'Irán, y la falta de cooperación de Washington fíxo-y fácil a Reagan presentar a Carter como un líder ineficaz.
Desque dexó la presidencia, la reputación de Carter ameyoró enforma. L'índiz d'aprobación presidencial de Carter, que tuvo'l so visu nun 31% xustu enantes de les eleiciones de 1980, atopar a principios de 2009 nel 64%. La pospresidencia de Carter tamién tuvo una acoyida favorable. Carter esplica qu'una gran parte d'esti cambéu deber al socesor de Reagan, George HW Bush, quien lo buscó viviegamente y foi muncho más atentu y comenenciudu nel so conseyu de lo que Reagan fuera. Carter caltuvo rellaciones de trabayu colos ex presidentes George H. W. Bush, Bill Clinton y George W. Bush, y a pesar de les sos diferencies polítiques, los trés convirtiéronse en bonos amigos mientres años trabayando xuntos en dellos proyeutos humanitarios.[114]
Centru Carter
[editar | editar la fonte]
Como presidente, Carter espresó'l so oxetivu de faer un gobiernu que fuera "competente y caritatible." Na busca d'esa visión, tuvo implicáu nuna variedá de polítiques públiques nacionales ya internacionales, el resolución de conflictos, derechos humanos y causes benéfiques.
En 1982, fundó'l Centru Carter n'Atlanta pa promover los derechos humanos y solliviar el sufrimientu humanu innecesariu. Esta institución non gubernamental, ensin ánimu d'arriquecimientu, promueve la democracia, busca la mediación y la prevención de conflictos y supervisa el procesu eleutoral en sofitu d'eleiciones llibres y xustes. Amás, trabaya p'ameyorar la salú global al traviés del control y la erradicación d'enfermedaes como la Dracunculiasis, la oncocercosis, el paludismu, el tracoma, la filariasis linfática y la esquistosomiasis. Tamién llucha pa menguar l'estigma d'enfermedaes mentales y ameyorar la nutrición por aciu l'aumentu de la producción de los cultivos n'África. Un gran llogru d'esti Centru foi la eliminación de más del 99% de los casos d'enfermedá del viérbene de Guinea, un parásitu debilitante qu'esistió dende l'antigüedá, de 3,5 millones de casos envaloraos en 1986 pasóse a menos de 10.000 en 2007.[115] El Centru Carter supervisó 70 eleiciones en 28 países dende 1989.[116] Trabayóse pa resolver los conflictos n'Haití, Bosnia, Etiopía, Corea del Norte, Sudán, Venezuela y otros países. El Centru Carter sofita viviegamente a los defensores de los derechos humanos en tol mundu ya intervinieron con xefes d'estáu nel so nome.
Premiu Nobel de la Paz
[editar | editar la fonte]En 2002, el ex-presidente Carter recibió'l Premiu Nobel de la Paz pol so trabayu p'atopar soluciones pacífiques a los conflictos internacionales, promover la democracia, los derechos humanos y el desenvolvimientu económico y social al traviés del Centru Carter. Trés presidentes, Theodore Roosevelt, Woodrow Wilson y Barack Obama, recibieron el premiu mientres les sos presidencies, Carter ye únicu en recibir el premiu poles sos aiciones dempués de dexar la presidencia. Ye, xunto con Martin Luther King, Jr., unu de les dos persones nacíes en Georgia en recibir el Nobel.
Diplomacia
[editar | editar la fonte]Corea del Norte
[editar | editar la fonte]En 1994, Corea del Norte espulsara a los investigadores del Organismu Internacional d'Enerxía Atómica y amenaciaba con empezar a procesar combustible nuclear gastáu. En respuesta, l'entós presidente Bill Clinton primió por que se impunxeren sanciones y ordenó la unviada de grandes cantidaes de tropes y vehículos a la zona pa preparar pa la guerra.
Clinton reclutó a Carter de callao, pa llevar a cabu una misión de paz en Corea del Norte, so l'apariencia d'una misión privada de Carter,[117] Clinton vio en Carter una manera de que'l presidente de Corea del Norte, Kim Il-sung, diera marcha tras ensin frayar la so reputación.[118]
Carter axustó un alcuerdu con Kim Il-sung, pero foi más allá y diseñó tamién un tratáu, qu'anunció na CNN, ensin l'autorización de la Casa Blanca, como una manera de forzar a los EE.XX. a l'aición. L'Alministración de Clinton robló una versión posterior del Agreed Framework, en virtú del cual Corea del Norte alcordó conxelar y finalmente desmantelar el so programa nuclear y cumplir coles sos obligaciones de non proliferación, en cuenta de entregues de petroleu, la construcción de dos reactores d'agua llixero pa reemplazar los sos reactores de grafitu y discutinios pal eventual establecimientu de rellaciones diplomátiques. L'alcuerdu foi aclamáu nel so momentu como un llogru diplomáticu importante. Sicasí, n'avientu de 2002, los Alcuerdos de Framework viniéronse embaxo de resultes d'una disputa ente'l gobiernu de George W. Bush y el gobiernu de Corea del Norte de Kim Jong-il. En 2001, el presidente George W. Bush decidiera adoptar una posición de confrontación escontra Corea del Norte y en xineru de 2002, incluyó a esti país como parte d'un "exa del mal". Mentanto, Corea del Norte empezó a desenvolver la capacidá d'arriquecer uraniu. Bush y otru opositores de l'Alministración d'Estaos Xuníos a los Alcuerdos de Framework creíen que'l gobiernu de Corea del Norte nunca tuvo dispuestu a dexar el so programa d'armes nucleares, pela cueta los partidarios del alcuerdu pensaben qu'esti podría ser un ésitu y que foi socavado.
Oriente Mediu
[editar | editar la fonte]Carter y los espertos del Centru Carter asistieron a les negociaciones non oficiales ente israelines y palestinos pal diseñu d'un modelu d'alcuerdu de paz, llamáu'l Alcuerdu de Xinebra, nel periodu 2002-2003.[119] Carter tamién se convirtió nos últimos años nun críticu frecuente de les polítiques d'Israel n'El Líbanu, Cixordania y Gaza.[120][121]
N'abril de 2008, el periódicu árabe con sede en Londres, Al-Hayat, informó que Carter axuntar col líder de Hamás, Khaled Mashaal na so visita a Siria. El Centru Carter primeramente nun confirmó nin negó la hestoria. El Departamentu d'Estáu de los Estaos Xuníos considera Hamás como una organización terrorista.[122] Nesti viaxe de Mediu Oriente, Carter tamién asitió una ufrienda floral na tumba de Yasser Arafat en Ramallah, el 14 d'abril de 2008.[123] Carter dixo'l 23 d'abril que nin Condoleezza Rice nin naide nel Departamentu d'Estáu alvirtiéra-y de que nun s'axuntara colos líderes de Hamás mientres el so viaxe.[124] Carter paroló con Mashaal al respective de dellos asuntos, ente ellos "fórmules d'intercambiu de prisioneros pa llograr la lliberación del cabu Shalit."[125]
En mayu de 2007, ente que l'argumentu de qu'Estaos Xuníos tien de falar direutamente a Irán, Carter afirmó qu'Israel tenía 150 armes nucleares nel so arsenal.[126]
N'avientu de 2008, Carter visitó Damascu nuevamente, onde s'axuntó con presidente siriu Bashar Assad, y el líder del Hamás. Mientres la so visita, concedió una entrevista esclusiva a la revista "Alantre", la primer entrevista pa cualquier presidente d'Estaos Xuníos, actual o anterior, con medios de comunicación sirios que tuvieron ésitu.[127][128]
África
[editar | editar la fonte]Carter celebró cumes n'Exiptu y Tunicia nel periodu 1995-1996 pa encetar la violencia na rexón de los Grandes Llagos d'África[129] y xugó un papel clave na negociación del Alcuerdu de Nairobi de 1999 ente Sudán y Uganda.[130]
El 18 de xunetu de 2007, Carter axuntar con Nelson Mandela en Johannesburgu, Sudáfrica, p'anunciar la so participación nuna nueva organización humanitaria llamada Global Elders. N'ochobre de 2007, Carter visitó Darfur con dellos de los miembros de los Global Elders, ente ellos Desmond Tutu. Les seguridaes sudaneses torgar visitar a un líder tribal de Darfur, lo que provocó un encaloráu discutiniu.[131]
El 18 de xunu de 2007, Carter, acompañáu de la so esposa, llegó a Dublín, Irlanda, pa sostener conversaciones cola presidenta Mary McAleese y Bertie Ahern en materia de derechos humanos. El 19 de xunu, Carter asistió y faló nel Foru Añal de Derechos Humanos en Croke Park. Un alcuerdu ente l'Ayuda Irlandesa y el Centru Carter, roblóse tamién nesti día.
En payares de 2008, Carter, l'ex-secretariu xeneral de les Naciones Xuníes, Kofi Annan, y Graca Machel, esposa de Nelson Mandela, intentaron entrar en Zimbabue, pa inspeicionar la situación de los derechos humanos, siéndo-y torgáu'l pasu per parte del gobiernu del presidente Robert Mugabe.
Llatinoamérica
[editar | editar la fonte]Carter encabezó una misión a Haití en 1994 col senador Sam Nunn y l'ex presidente del Estáu Mayor Conxuntu de los Estaos Xuníos, el xeneral Colin Powell, pa evitar una invasión multinacional encabezada per Estaos Xuníos y restaurar el poder al presidente democráticamente electu d'esti país, Jean-Bertrand Aristide.[132]
Carter visitó Cuba en mayu de 2002 y caltuvo conversaciones con Fidel Castro y el gobiernu cubanu. Dexóse-y dirixise al públicu ensin censura na televisión y la radio nacionales cubanes, con un discursu qu'escribió y presentó n'español. Nel discursu, pidió a los Estaos Xuníos poner fin a "un embargu económicu ineficaz de 43 años d'edá" y a Castru a celebrar eleiciones llibres, ameyorar los derechos humanos, y dexar más llibertaes civiles.[133] Axuntar colos disidentes políticos, visitó un hospital de SIDA, una escuela de medicina, un centru de bioteunoloxía, una cooperativa de producción agrícola y una escuela pa neños discapacitaos y realizó un llanzamientu d'honor nun partíu de béisbol en L'Habana. La visita de Carter marcó la primer vista a la islla dende la revolución cubana de 1959, d'un presidente de los Estaos Xuníos, dientro o fora de la presidencia.[134]
Carter visitó como observador les eleiciones de Venezuela el 15 d'agostu de 2004. Los observadores de la Xunión Europea negárase a participar, manifestando que'l gobiernu de Hugo Chávez imponía-yos demasiaes restricciones.[135] El Centru Carter declaró que'l procesu "sufrió numberoses irregularidaes", pero dixo que nun reparó nin recibió "pruebes de fraude que camudaren la resultancia de la votación".[136] Na tarde del 16 d'agostu de 2004, el día dempués de la votación, Carter y el Secretariu Xeneral de la Organización de los Estaos Americanos (OEA), César Gaviria, dieron una conferencia de prensa conxunta na qu'aprobaben los resultaos preliminares anunciaos pol Conseyu Nacional Eleutoral. Les conclusiones de los monitores ", coincidió coles declaraciones parciales anunciaos güei pol Conseyu Nacional Eleutoral", dixo Carter, ente que Gaviria amestó que los miembros de la misión d'observación eleutoral de la OEA nun había "atopáu nengún elementu de fraude nel procesu." Dirixendo los sos comentarios a les figures de la oposición que fixeron les denuncies de "fraude xeneralizáu" na votación, Carter pidió a tolos venezolanos a "aceptar los resultaos y trabayar xuntos pal futuru". Sicasí, una encuesta a cuerpu d'urnes realizáu por Penn, Schoen & Berland Associates (PSB ) predixera que Chávez perdería por 20%, cuando los resultaos eleutorales amosaron una victoria del 20%, Schoen, comentó: "Creo que foi un fraude masivu".[137]
Arriendes de la rotura de rellaciones diplomátiques ente Ecuador y Colombia en marzu de 2008, Carter medió un alcuerdu ente los presidentes de dambos países pal reestablecimientu de rellaciones diplomátiques de baxu nivel, que foi anunciáu'l 8 de xunu de 2008.[138][139]
Crítica a la política d'Estaos Xuníos
[editar | editar la fonte]En 2001, Carter criticó'l revesosu indultu de Marc Rich, aprobáu pol presidente Bill Clinton, calificándolo de "vergonzosu" suxiriendo que les contribuciones financieres de Rich al Partíu Demócrata fueron un factor na decisión de Clinton.
Carter tamién criticó la presidencia de George W. Bush y la guerra d'Iraq. Nun editorial de 2003 del New York Times, Carter alvirtió contra les consecuencies d'una guerra n'Iraq y llamó a la moderación nel usu de la fuercia militar.[140] En marzu de 2004, Carter tamién acusó a George W. Bush y Tony Blair de llibrar una guerra innecesaria, basada en mentires y males interpretaciones pa derrocar a Sadam Husein. N'agostu de 2006, Carter criticó a Blair por ser "servil" a l'alministración de Bush y acusó a Blair de dar sofitu incondicional a les polítiques de Bush n'Iraq. En mayu de 2007 nuna entrevista con Arkansas Democrat-Gazette d'Arkansas, manifestó:
Creo que, en materia d'asuntos esteriores, esta alministración foi la peor de la hestoria pol impautu adversu de la nación nel mundu
El 19 de mayu de 2007, Blair fixo la so última visita a Iraq enantes de dimitir como primer ministru británicu y Carter aprovechó la ocasión pa criticalo una vegada más. Carter dixo a la BBC que Blair yera "aparentemente servil" a Bush y criticar pol so "sofitu incondicional" de la guerra d'Iraq. Carter describió les aiciones de Blair como "abominables" y afirmó que "el sofitu del primer ministru británicu casi ensin esviase de les polítiques desacertaes del presidente Bush n'Iraq fueren una gran traxedia pal mundu. Carter manifestó que creía que Blair alloñárase de l'alministración de Bush mientres el periodu previu a la invasión d'Iraq en 2003, pudo habese fechu una diferencia crucial a la opinión pública y política d'América, y polo tanto la invasión nun siguiera alantre. Carter espresó la so esperanza de que'l socesor de Blair, Gordon Brown, fora "menos entusiasta" cola política de Bush n'Iraq.
En xunu de 2005, Carter encamentó'l zarru de la prisión de la Badea de Guantánamo en Cuba, que foi un puntu focal pa les demandes recién d'abusos de prisioneros.[143]
En setiembre de 2006, Carter foi entrevistáu pola BBC Newsnight que yera un programa que trataba d'asuntos d'actualidá, espresando la so esmolición pola creciente influencia de la Derecha Relixosa na política de los EE.XX.[144]
El 3 de xunu de 2008, cerca del final de les primaries, Carter, na so condición d'ex presidente, foi nomáu superdelegado na Convención Nacional Demócrata, anunciando'l so respaldu al Senador y posterior presidente, Barack Obama.
En 2009 punxo pesu detrás de les acusaciones de presidente venezolanu Hugo Chávez, referentes a la participación d'Estaos Xuníos nel intentu golpe d'estáu en Venezuela de 2002 perpetáu por una Xunta cívica-militar, manifestando que Washington conocía la esistencia del golpe y pudo haber tomáu parte.[145]
Pena de muerte
[editar | editar la fonte]Carter sigui manifestándose en contra de la pena de muerte nos EE.XX. y nel restu del mundu. Más apocayá, na so carta al gobernador de Nuevu Méxicu, Bill Richardson, encamentó-y a roblar un proyeutu de llei pa esaniciar la pena de muerte ya instituyir la cadena perpetua ensin llibertá condicional. La llei foi aprobáu pola Cámara y el Senáu estatal. Carter escribió:
Como ustedes saben, los Estaos Xuníos ye unu de los pocos países, xunto con naciones como Arabia Saudita, China y Cuba, qu'entá lleven a cabu la pena de muerte a pesar de la traxedia en cursu de condena inxusta discriminación racial y de clase. Les disparidades basaes neso, faen imposible l'aplicación xusta d'esti castigu máximu.
Carter tamién pidió la conmutación de penes de muerte pa munchos presos condergaos, incluyendo a Brian K. Baldwin (executáu en 1999 n'Alabama),[146] Kenneth Foster (pena conmutada en Texas en 2007)[147][148] y Troy Anthony Davis (de Georgia).[149]
Tortura
[editar | editar la fonte]Nuna entrevista de 2008 con Amnistía Internacional, Carter criticó l'usu de la tortura na Badea de Guantánamo, diciendo que contraviene los principios básicos sobre los que se fundó esta nación.[150] Dixo que'l próximu presidente tendría de pidir# esculpes públicamente nel so toma de posesión, y declarar que los Estaos Xuníos nunca más torturaría a los prisioneros.
Llibros
[editar | editar la fonte]Carter foi un autor prolíficu nel so post-presidencia, escribió ente 21 y 23 llibros. Ente ellos alcuéntrase unu co-escritu cola so esposa, Rosalynn, y un llibru pa neños ilustráu pola so fía, Amy. Cubren una gran variedá de temes, incluyendo'l trabayu humanitariu, l'avieyamientu, la relixón, los derechos humanos, y la poesía.
Vida personal y familiar
[editar | editar la fonte]Mientres la presidencia
[editar | editar la fonte]
La fía más nueva, Amy Carter, vivió na Casa Blanca, mientres el so padre exerció como presidente, siendo oxetu d'atención de los medios de comunicación mientres esti periodu, los neños pequeños nun vivieren na Casa Blanca dende principios de los años 1960, na presidencia de John F. Kennedy.
L'hermanu de Carter, Billy Carter, xeneró una gran notoriedá mientres la presidencia de Carter pol so comportamientu públicu estrañu.[151] En 1977, Billy Carter aprobó la Cerveza Billy, capitalizando a la so imaxe llena de color como la cerveza, el rapazu del sur que se desenvolviera na prensa mientres la campaña del presidente Carter. El nome de Billy Carter foi utilizáu dacuando como una chancia pa una respuesta de Washington, DC, que se-y consideraba como un alborotador. Billy Carter, una vegada mexó nuna pista del aeropuertu a la vista de la prensa y de dignatarios. A finales de 1978 y empiezos de 1979, Billy Carter visitó Libia con un contingente de Georgia en trés causes. Col tiempu rexistráu como axente estranxeru del gobiernu libiu y recibió un préstamu de 220.000 dólares. Esto condució a una audiencia del Senáu sobre tráficu d'influencies supuesta, que dalgunos na prensa llamada "Billygate". Un subcomité del Senáu foi llamáu a investigar les actividaes de les persones que representen los intereses de los gobiernos nel estranxeru.
Dempués de la presidencia
[editar | editar la fonte]Carter y la so esposa, Rosalynn Carter, son tamién bien conocíos pol so trabayu como voluntarios cola organización Habitat for Humanity, una institución filantrópica con sede en Georgia qu'ayuda a trabayadores de baxos ingresos a construyir y mercar les sos propies cases. Ye profesor d'escuela dominical y diáconu na Ilesia Maranatha Bautista na so ciudá natal de Plains (Georgia).[152] Nel añu 2000, Carter rompió los venceyos cola Convención Bautista del Sur, diciendo que les sos doctrines del grupu nun s'alliniaben coles sos creencies cristianes.[153] N'abril de 2006, Carter, l'ex-presidente Bill Clinton y el presidente Bill Mercer de la Underwood University empecipiaron el Nuevu Pactu Bautista. El movimientu llargamente inclusiva busca xunir a los bautistes de toles races, les cultures y les afiliaciones de convenciones. Dieciocho líderes bautistes que representaben a más de 20 millones de bautistes n'América del Norte sofitáu al grupu como una alternativa a la Convención Bautista del Sur. El grupu celebró la so primer xunta n'Atlanta, del 30 de xineru al 1 de febreru de 2008.[154]
Carter tien aficiones qu'inclúin la pintura,[155] la pesca con mosca, trabayar la madera, el ciclismu, el tenis y l'esquí.
Los Carter tienen tres fíos, una fía, ocho nietos, trés nietes, y dos bisnietos. El so fíu mayor, Jack, foi'l candidatu demócrata al Senáu de los Estaos Xuníos en Nevada en 2006, perdiendo ante'l que taba anguaño, John Ensign. El fíu de Jack, Jason, foi escoyíu como presidente del Senáu estatal de Georgia en 2010.
El 12 d'agostu de 2015 dio a conocer que fuera diagnosticáu de cáncer metastáticu en siendo sometíu a una ciruxía pa extirpar un tumor nel so fégadu.[156][157]
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ URL de la referencia: http://www.presidentialavenue.com/jec.cfm.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Identificador de persona en The Peerage: p32307.htm#i323061. Data de consulta: 7 agostu 2020.
- ↑ 4,0 4,1 Afirmao en: The Peerage. Llingua de la obra o nome: inglés. Autor: Darryl Lundy.
- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 11895360f. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Direición web d'archivu: https://web.archive.org/web/20240217093730/https://www.ala.org/awardsgrants/awards/176/all_years. Data de consulta: 17 febreru 2024.
- ↑ URL de la referencia: http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2002/.
- ↑ URL de la referencia: http://web.gencat.cat/ca/generalitat/premis/pic/.
- ↑ URL de la referencia: http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/201802/t20180228_328136.html. Data de consulta: 11 abril 2019. Llingua de la obra o nome: chinu. Editorial: Ministerio de Educación de la República Popular China.
- ↑ Afirmao en: New Georgia Encyclopedia. New Georgia Encyclopedia ID: government-politics/jimmy-carter-b-1924. Data de consulta: 25 xineru 2024.
- ↑ Norwegian Nobel Committee, 2002 Nobel Peace Prize announcement,[1], October 11, 2002. Consultáu'l 4 d'agostu de 2008.
- ↑ "The Nation: Magnus Carter: Jimmy's Roots Archiváu 2013-08-23 en Wayback Machine". Time. August 22, 1977. Retrieved February 16, 2010.
- ↑ The California Compatriot. California Society SAR. Spring 2007. p. 23. Archivado del original el 2007-09-28. https://web.archive.org/web/20070928063705/http://www.californiasar.org/images/SpringCompatriot07_R.pdf. Consultáu'l 4 de setiembre de 2007.
- ↑ Jimmy Carter, American Moralist, by Kenneth Earl Morris, 1996, page 23
- ↑ http://www.achievement.org/autodoc/page/car0bio-1 A president of peace
- ↑ «An Hour Before Daylight : Memories of a Rural Boyhood». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-07-27.
- ↑ "Jimmy Carter (b. 1924)". New Georgia Encyclopedia. Updated May 9, 2008. Retrieved February 16, 2010.
- ↑ People & Events: James Earl ("Jimmy") Carter Jr. (1924–) – American Experience, Public Broadcasting Service. Retrieved March 18, 2006.
- ↑ American Experience | Jimmy Carter | Transcript.
- ↑ The Claremont Institute – Malaise Forever Archiváu 2007-11-11 en Wayback Machine.
- ↑ "Jimmy Carter", Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2005, accessed March 18, 2006. 2009-10-31.
- ↑ American Experience | Jimmy Carter | Transcript.
- ↑ Peter Applebome (14 de xineru de 1990). «In Georgia Reprise, Maddox on Stump». The New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C0CEFDF143FF937A25752C0A966958260&sec=&spon=&pagewanted=all. Consultáu'l 13 de febreru de 2008.
- ↑ Race Matters – Lester Maddox, Segregationist and Georgia Governor, Dies at 87.
- ↑ «President Jimmy Carter, still far ahead of his time at Black Journalism Review». Blackjournalism.com. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ Skinner, Kudelia, Mesquita, Rice (2007). The Strategy of Campaigning. University of Michigan Press. ISBN 9780472116270. Consultáu'l 20 d'ochobre de 2008.
- ↑ Hugh S. Sidey (26 d'avientu de 2009), Carter, Jimmy, World Book Student, http://photo.pds.org:5005/student/printarticle?id=ar097440
- ↑ World Book Encyclopedia (Hardcover) [Jimmy Carter entry], World Book, January 2001, ISBN 071660101X
- ↑ Our Campaigns – US President – D Convention Race – July 10, 1972.
- ↑ Democrats shift on death penalty – The Boston Globe.
- ↑ CNN.com – Carter Nobel Peace Prize speech – December 10, 2002 Archiváu 2007-11-16 en Wayback Machine.
- ↑ Craig Brandon, The Electric Chair: An Unnatural American History, 1999, p. 242.
- ↑ «Campaign to End the Death Penalty». Nodeathpenalty.org. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ Death Penalty Information Center.
- ↑ Frum, David (2000). How We Got Here: The '70s. New York, New York: Basic Books, páx. 84–85. ISBN 0465041957.
- ↑ http://thelede.blogs.nytimes.com/2009/08/24/an-apology-for-my-lai-four-decades-later/ The New York Times 24 d'agostu de 2009]
- ↑ 37,0 37,1 37,2 Dobrynin, Anatoly (1998). A confianza. Fondu de Cultura Económica. ISBN 968-16-5466-8.
- ↑ PBS Amex Jimmy Who?.
- ↑ 39,0 39,1 39,2 American Presidency, Brinkley and Dyer, 2004.
- ↑ Hernández Alonso, Juan José (1995). Los Estaos Xuníos de América. Hestoria y cultura, Colegio d'España. ISBN 84-86408-55-5.
- ↑ Patterson, James T.. El xigante inquietu: Estaos Xuníos de Nixon a G. W. Bush.
- ↑ House Biography of Jimmy Carter
- ↑ Executive Orders
- ↑ «Online NewsHour: Remembering Vietnam: Carter's Pardon». Archiváu dende l'orixinal, el 2007-02-28.
- ↑ «How Reaganism actually started with Carter». Salon.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-07-26.
- ↑ U.S. Senate: Reference Home > Statistics & Lists > Supreme Court Nominations, present-1789
- ↑ Shilts, Randy, Conduct Unbecoming
- ↑ Gaywired.com
- ↑ Carter backs civil unions for gai couples - Southern Voice Atlanta
- ↑ «Jimmy Carter - MSN Encarta». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-02-12.
- ↑ [2] Archiváu 2012-02-11 en Wayback Machine, CRS Report RL33305, The Crude Oil Windfall Profit Tax of the 1980s: Implications for Current Energy Policy, by Salvatore Lazzari, p. 5.
- ↑ Jimmy Carter's economy: policy in an age of limits. Books.google.com.
- ↑ «Commentary: New president's 100 days of pressure - CNN.com». CNN. 28 d'ochobre de 2008. https://www.cnn.com/2008/POLITICS/10/27/zelizer.hundred/index.html. Consultáu'l 22 de mayu de 2010.
- ↑ «Commentary: New president's 100 days of pressure - CNN.com». CNN. 28 d'ochobre de 2008. https://www.cnn.com/2008/POLITICS/10/27/zelizer.hundred/index.html. Consultáu'l 22 de mayu de 2010.
- ↑ Carter, Jimmy Our Endangered Values: America's Moral Crisis, p.8, (2005), Simon & Shuster
- ↑ 56,0 56,1 Frum, David (2000). How We Got Here: The '70s. New York, New York: Basic Books, páx. 312. ISBN 0465041957.
- ↑ http://www.portlandpeakoil.org/discussion/aggregator/categories/2?page=4
- ↑ http://web.gsm.uci.edu/~navarru/windfinal110899.pdf
- ↑ 59,0 59,1 59,2 59,3 «1988 Statistical Abstract of the United States». Department of Commerce.
- ↑ 60,0 60,1 60,2 60,3 Frum, p. 292 Error de cita: La etiqueta
<ref>ye inválida; el nome «'70s 292» ta definíu delles vegaes con distintu conteníu - ↑ Jim Jubak (1 d'abril de 2008). «Is '70s-style stagflation returning?». Jubak's Journal (MSN.com). Archivado del original el 2011-08-20. https://web.archive.org/web/20110820042310/http://articles.moneycentral.msn.com/Investing/JubaksJournal/Is70sStyleStagflationComing.aspx. Consultáu'l 2015-11-17.
- ↑ 62,0 62,1 «Percent Change From Preceding Period in Real GDP». Bureau of Economic Analysis.
- ↑ «Labor Force Statistics from the Current Population Survey». Bureau of Labor Statistics.
- ↑ «Households by Medien and Mean Income». United States Census Bureau.
- ↑ «Educate Yourself: Paul Volcker». Archiváu dende l'orixinal, el 2001-07-02. Consultáu'l 6 d'avientu de 2007.
- ↑ «The Outlook for U.S. Oil Dependence». U.S. Department of Energy.
- ↑ «United States v. Society of Independent Gasoline Marketers of America».
- ↑ Frum, páxs. 301–302
- ↑ «U.S. Petroleum Dependency and Oil Price Decontrol».
- ↑ Frum, David (2000). How We Got Here: The '70s. New York, New York: Basic Books, páx. 301–302. ISBN 0465041957.
- ↑ Erwin C. Hargrove, Jimmy Carter as President: Leadership and the Politics of the Public Good, London, 1988, p 102.
- ↑ «Federal Reserve Bank of Minneapolis - Discount Rates». Archiváu dende l'orixinal, el 2007-10-28.
- ↑ «Federal Reserve Bank of Minneapolis - Discount Rates». Archiváu dende l'orixinal, el 2007-10-28.
- ↑ «http://mortgage-x.com/xeneral/indexes/prime.asp».
- ↑ «Jimmy Carter». American Experience. PBS.
- ↑ Video and transcript of Carter's "malaise" speech
- ↑ Transcript — "Crisis of Confidence" speech, July 15, 1979
- ↑ Transcript at Carter Center Archiváu 2009-07-25 en Wayback Machine — "Crisis of Confidence" speech, July 15, 1979
- ↑ C-SPAN interview with Hertzberg
- ↑ «Jimmy Carter's "malaise speech"». The Encyclopedia of Earth.
- ↑ Adam Clymer (18 de xunetu de 1979). Speech Lifts Carter Rating to 37%; Public Agrees on Confidence Crisis; Responsive Chord Struck. The New York Times. p. A1. http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=FB0611F8395D12728DDDA10994DF405B898BF1D3.
- ↑ «Past and Present: malaise and the energy crisis». US News (13 d'agostu de 2008).
- ↑ «Carter / Singlaub NBC Evening News for Thursday May 19, 1977». Vanderbilt Television News Archive. Vanderbilt University (19 de mayu de 1977). Consultáu'l 5 de xunetu de 2008.
- ↑ «Xeneral on the Carpet». Time. 30 de mayu de 1977. Archivado del original el 2013-08-23. https://web.archive.org/web/20130823010841/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,914937,00.html. Consultáu'l 5 de xunetu de 2008.
- ↑ Korea: The Case For Disengagement
- ↑ Bickerton, I; Klausner, C: "A History of the Arab-Israeli Conflict", pages 188–190. Pearson Prentice Hall, 5th edition, 2007.
- ↑ Bickerton, I; Klausner, C: "A History of the Arab-Israeli Conflict", pages 190–193. Pearson Prentice Hall, 5th edition, 2007.
- ↑ 88,0 88,1 Bickerton, I; Klausner, C: "A History of the Arab-Israeli Conflict", pages 190–193; 198–200. Pearson Prentice Hall, 5th edition, 2007.
- ↑ 1978 Year in Review: The Camp David Summit-http://www.upi.com/Audiu/Year_in_Review/Events-of-1978/The-Camp-David-Summit/12309251197005-3/
- ↑ Bickerton, I; Klausner, C: "A History of the Arab-Israeli Conflict", pages 192–193. Pearson Prentice Hall, 5th edition, 2007.
- ↑ Aaron David Miller, The Much Too Promised Land (Bantam Books, 2008), page 159.
- ↑ Dubrell John.. «The Making of U.S. Foreign Policy». Manchester University Press, 1990.
- ↑ A Feminist Looks at Saudi Arabia
- ↑ "Visits to the U.S. by Foreign Heads of State and Government--1977." United States Department of State. Accessed on February 22, 2010.
- ↑ http://www.slate.com/id/2166661
- ↑ http://www.csmonitor.com/1981/0310/031029.html
- ↑ http://www.zcommunications.org/the-rise-and-rise-of-robert-gates-by-roger-morris
- ↑ Time Magazine, 13 May, 2003, "The Oily Americans," http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,450997-2,00.html Archiváu 2013-05-21 en Wayback Machine
- ↑ «http://www.archives.gov/federal-register/executive-orders/1979.html». Archiváu dende l'orixinal, el 2010-04-28.
- ↑ «Iranian Hostage Crisis».
- ↑ «http://www.presidency.ucsb.edu/executive_orders.php?añu=1981».
- ↑ Jones, Maldwyn A.. Historia d'Estaos Xuníos 1607-1992. Cátedra. ISBN 84-376-1407-4.
- ↑ Cinnamon Stillwell (12 d'avientu de 2006). «Jimmy Carter's Legacy of Failure». Sfgate.com. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ January 21, 2000 — (21 de xineru de 2000). «Jimmy Carter: Why He Failed - Brookings Institution». Brookings.edu. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ «Archived copy». Time. Archivado del original el 2011-04-29. https://web.archive.org/web/20110429115911/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1810305,00.html. Consultáu'l 2021-02-25.
- ↑ PBS Online/WGBH, "People & Events: Jimmy Carter's Post-Presidency", American Experience: Jimmy Carter, 1999–2001. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Brinkley, Douglas (Fall 1996). «The rising stock of Jimmy Carter: The 'hands on' legacy of our thirty-ninth President». Diplomatic History 20 (4): páxs. 505–530. doi:. ISSN 0145-2096.
- ↑ Los otros son William Henry Harrison, Zachary Taylor y Andrew Johnson,
- ↑ Jimmy Carter:39th president – 1977–1981. independent.co.uk. 22 de xineru de 2009. http://www.independent.co.uk/news/presidents/jimmy-carter-1482922.html. Consultáu'l 28 de xineru de 2009.
- ↑ Gallup.
- ↑ Gallup Poll.
- ↑ Joel Roberts (27 d'avientu de 2006). «Polls: Ford's Image Improved Over Time». CBS News. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ Dionne Jr, Y. J. (18 de mayu de 1989). WASHINGTON TALK; Carter Begins to Shed Negative Public Image. New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DEFDE1039F93BA25756C0A96F948260&sec=&spon=&pagewanted=all. Consultáu'l 28 de xineru de 2009.
- ↑ American Experience: People & Events: James Earl ("Jimmy") Carter Jr. (1924–), Public Broadcasting Service, http://www.pbs.org/wgbh/amex/carter/peopleevents/p_jcarter.html, consultáu'l 25 d'avientu de 2009
- ↑ Carter Center Guinea Worm Eradication Program. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Elections Observed by The Carter Center. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Marion V. Creekmore, A Moment of Crisis: Jimmy Carter, The Power of a Peacemaker, and North Korea's Nuclear Ambitions (2006).
- ↑ Washington Monthly Online. «"Rolling Blunder" by Fred Kaplan». Washingtonmonthly.com. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ BBC News, "Moderates launch Middle East plan", December 1, 2003. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Douglas G. Brinkley. The Unfinished Presidency: Jimmy Carter's Journey to the Nobel Peace Prize (1999), páxs. 99–123.
- ↑ Kenneth W. Stein, "My Problem with Jimmy Carter's Book", Middle East Quarterly 14.2 (Spring 2007).
- ↑ "Jimmy Carter Planning to meet Mashaal", Jerusalem Post, April 9, 2008.
- ↑ "Carter lays wreath at Arafat's grave." Associated Press. April 15, 2008.
- ↑ "Carter: Rice did not advise against Hamas meeting Archiváu 2022-03-21 en Wayback Machine." CNN April 23, 2008.
- ↑ Paris, Lebanon, and Syria Trip Report by Former US President Jimmy Carter: December 5–16, 2008 The Carter Center, December 18, 2008.
- ↑ Jimmy Carter says Israel had 150 nuclear weapons Archiváu 2011-10-06 en Wayback Machine, Times.
- ↑ «PR-USA.net». PR-USA.net (1 de payares de 2007). Archiváu dende l'orixinal, el 2011-05-16. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ Jimmy Carter speaks to Forward Magacín Archiváu 2015-07-25 en Wayback Machine.
- ↑ Press Release, African Leaders Gather to Address Great Lakes Crisis, May 2, 1996. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ The Nairobi Agreement, December 8, 1999. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Jimmy Carter blocked from meeting Darfur chief: Mail & Guardian Online.
- ↑ Larry Rohter, "Showdown with Haiti: Diplomacy; Carter, in Haiti, pursues peaceful shift", New York Times, September 18, 1994. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Carter Center News, July–December 2002. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ BBC News, Lift Cuba embargo, Carter tells US, May 15, 2002. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ José de Córdoba, and David Luhnow, "Venezuelans Rush to Vote on Chávez: Polarized Nation Decides Whether to Recall President After Years of Political Rifts", Wall Street Journal (Eastern edition), New York City, August 16, 2004, p. A11.
- ↑ Carter Center (2005). Observing the Venezuela Presidential Recall Referendu: Comprehensive Report. Retrieved January 25, 2006.
- ↑ M. Barone, "Exit polls in Venezuela," US News & World Report, August 20, 2004.
- ↑ Ecuador and Colombia Presidents Accept President Carter's Proposal to Renew Diplomatic Relations at the Level of Chargé d'Affaires, Immediately and Without Preconditions. The Carter Center. 8 de xunu de 2008. http://www.cartercenter.net/news/pr/EcCol_060608.html. Consultáu'l 8 de xunu de 2008.
- ↑ «Colombia, Ecuador restore ties under deal with Carter». Reuters (Thomson Reuters). 8 de xunu de 2008. http://www.reuters.com/article/worldNews/idUSN0628014920080606. Consultáu'l 8 de xunu de 2008.
- ↑ Jimmy Carter, "Just War – or a Just War?", New York Times, March 9, 2003. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Frank Lockwood, "Carter calls Bush administration worst ever", Arkansas Democrat-Gazette, May 19, 2007. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ "Jimmy Carter Can Only Blame Himself", American Thinker, May 25, 2007.
- ↑ Associated Press, "Carter says US should close detention center at Guantanamo", June 8, 2005. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Newsnight audiu recording, September 2006, BBC.
- ↑ «Americas - US 'likely behind' Chávez coup». Al Jazeera English (21 de setiembre de 2009). Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ «Brian Baldwin, Center on Wrongful Convictions». Law.northwestern.edu. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-05-23. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ «Jimmy Carter, Desmond Tutu Urge Texas to Stay Execution of Kenneth Foster». Democracynow.org. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ «Clemency | Death Penalty Information Center». Deathpenaltyinfo.org. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ The Carter Center (19 de setiembre de 2008). «Carter Center Press Releases - President Carter Calls for Clemency for Troy Davis». Cartercenter.org. Consultáu'l 8 de xunu de 2010.
- ↑ Torture can never be justified en YouTube
- ↑ PBS's American Experience - Billy Carter
- ↑ Maranatha Baptist Church. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Somini Sengupta, "Carter Sadly Turns Back on National Baptist Body", New York Times, October 21, 2000. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ New Baptist Covenant Archiváu 2007-10-24 en Wayback Machine. Retrieved August 4, 2008.
- ↑ Carter, Jimmy, Letter to Artist Mia LaBerge, February 14, 2008.
- ↑ L'ex presidente d'Estaos Xuníos Jimmy Carter tien cáncer
- ↑ El ex-presidente d'Estaos Xuníos Jimmy Carter tien cáncer
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Jimmy Carter.
Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Jimmy Carter.- Jimmy Carter Library
- norte/estaos_xuníos/jimmy_carter Biografía per Fundación CIDOB (en castellán)
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q23685- Multimedia: Jimmy Carter
Cites famoses: Jimmy Carter
 |
|
|
|---|---|---|
| Washington | J. Adams | Jefferson | Madison | Monroe | J.Q. Adams | Jackson | Van Buren | W. Harrison | Tyler | Polk | Taylor | Fillmore | Pierce | Buchanan | Lincoln | A. Johnson | Grant | Hayes | Garfield | Arthur | Cleveland | B. Harrison | Cleveland | McKinley | T.R. | Taft | Wilson | Harding | Coolidge | Hoover | F.D.R. | Truman | Eisenhower | J.F.K. | L.B.J. | Nixon | Ford | Carter | Reagan | G.H.W. Bush | Clinton | George W. Bush | Barack Obama | Donald Trump | Joe Biden |