Margaret Natalie Smith Cross (28 d'avientu de 1934, Ilford – 27 de setiembre de 2024, Hospital Chelsea and Westminter (es) )[17], más conocida como Maggie Smith, foi una consagrada actriz de teatru, cine y televisión británica. Grabó más de 50 películes y la so estensa carrera, que toma más de 60 años, convertióla nuna de les actrices europees de mayor reconocencia nel mundu. Ye considerada una figura importante dientro de cultura británica, foi nomada «Dama» (Dame n'inglés) pola reina Sabela II pola so contribución a les artes interpretatives en 1990 y recibió la [[Orde de los
Compañeros d'Honor]] en 2014.[18]
Smith empezó la so carrera nes tables nel teatru Oxford Playhouse y debutó en Broadway en 1952. Pol so destacáu trabayu nel teatru londiense, recibió cinco premios Evening Standard poles obres El güeyu públicu en 1962, Hedda Gabler en 1970, Virginia en 1981, The Way of the World en 1984 y Tres muyeres altes en 1994. Foi candidata al premiu Tony por Vides privaes en 1975, Nueche y día de 1979, ganándolo en 1990 con Lettice and Lovage. Otres obres teatrales notables inclúin les producciones del Festival de Stratford Antonio y Cleopatra de 1976 y Macbeth de 1978 y les producciones de West End Un delicáu equilibriu de 1997 y Un respiru de vida de 2002.
Na gran pantalla, Smith llogró reconocencia inicial pola cinta Nowhere to Go de 1958, que anició-y una nominación al premiu BAFTA.[19] Ganó dos premios Óscar poles películes The Prime of Miss Jean Brodie en 1969, como actriz principal, y California Suite en 1978, como actriz de repartu; siendo una de les seis actrices que ganaron l'Óscar en dambes categoríes.[20] Amás, llogró otros cuatro nominaciones poles cintes Otelo de 1965, Travels with My Aunt de 1972, A Room With a View de 1986 y Gosford Park de 2001. Otramiente, ganó cinco BAFTA, cuatro comos meyor actriz y unu como meyor actriz de repartu, cuatro Emmy, trés Globos d'Oru y dos SAG.[21]
Ente 2001 y 2012, Smith interpretó a la Profesora Minerva McGonagall na saga Harry Potter, que facer conocida pa les audiencies más nueves. Otres cintes importantes na so filmografía son: Clash of the Titans de 1981, Hook de 1991, Sister Act de 1992, Tea with Mussolini de 1999, L'exóticu Hotel Marigold de 2012 y The Lady in the Van de 2015.[22] Nos últimos años volvió ser reconocida gracies al personaxe de Violet, la condesa viuda de Grantham, na esitosa serie británica Downton Abbey.[23]
Margaret Natalie Smith nació n'Ilford, Inglaterra. Los sos padres yeren Margaret Hutton Little, una secretaria escocesa y Nathaniel Smith, un patólogu. A los cuatro años camudar a Oxford colos sos padres y los sos dos hermanos mellizos, Alistair y Ian, quien depués estudiaron arquiteutura. Cursó los sos estudios nel Oxford High School hasta los 16 cuando lo abandonó pa estudiar actuación nel Oxford Playhouse School.[24][25][26]
La so carrera empezó nel Oxford Playhouse cola ayuda de Frank Shelley y fixo'l so debú actoral en 1952 cola obra Nueche de reis.[27][26] Trabayó nel Royal National Theatre mientres los sesenta cuandos saltó a la fama al interpretar a Desdémona en Otelo, personaxe que volvería interpretar na versión cinematográfica de la mesma obra en 1965 y daría-y el so primer nominación al Óscar.[28][29][30]
En 1953, apaeció xunto a Ronnie Barker en The Housemaster na Oxford Playhouse. Barker dixo «solo tien dos estilos —una grandilocuente bastante cursi o una londinense afilada—».[31] Ente 1976 y 1980, Smith formó parte de numberoses producciones nel Stratford Shakespeare Festival en Stratford, Canadá, ente elles Richard III como la Reina Isabel (1977), Macbeth como lady Macbeth (1978) y Como gustéis como Rosalind (1977 y 1978).[32][33][34][35]
Otros roles notables na so carrera de teatru inclúin a Miss Shepherd en The Lady in the Van, Amanda en Private Lives y Lettice Douffet en Lettice and Lovage por que'l so personaxe ganó un Tony en 1990.[36] [37] [38] Según Peter Shaffer, «Ella ye una bona actriz de cine, pero esencial y maraviosamente una actriz de teatru».[39]
Amás del Tony en 1990, recibió munchos otros premios y nominaciones pol so trabayu nel teatru, ente ellos cinco Evening Standard Theatre Awards; poles sos interpretaciones en The Private Ear y The Public Eye (1962), Hedda Gabler (1970),[40] Virginia (1981), The Way of the World (1984) y Three Tall Women (1994) y un Society of London Theatre Special Award, de los Premiu Olivier.[41][42] Amás foi nomada n'otros dos causes al Tony poles sos actuaciones en Private Lives (1975) y Night and Day (1980) y n'otros seis al Olivier pol so trabayu en Virginia (1981),[43] The Way of the World (1985),[44] Lettice and Lovage y Coming In To Land (1987),[45] The Importance of Being Earnest (1994),[46] A Delicate Balance (1998) y The Lady in the Van (2000).[42][41]
A pesar de que nos sos entamos dedicábase casi puramente al teatru, na última década dedicóse al cine y casi nun participó en nenguna obra. Tres la so llucha contra'l cáncer nel 2008, nun volvió participar en nenguna obra teatral y manifestó'l so mieu a volver faelo.[47][48]
En televisión Maggie Smith fixo'l so debú en 1955 con un rol menor na serie BBC Sunday-Night Theatre.[49] En 1968 interpretó a Irina Arkadina en The Seagull y a Ann Whitefield en Man and Superman na serie BBC Play of the Month y en 1972 re-apaeció n'otros dos episodios, como Portia en The Merchant of Venice y como Epifania en The Millionairess.[22] Otros trabayos de Smith na televisión inclúin a Betsie Trottwood en David Copperfield en 1999, onde actuó con Daniel Radcliffe y Imelda Staunton quien depués trabayaríen con ella en Harry Potter,[50] Mrs. Emily Delahunty nel telefilme, My House in Umbria, cola que llogró un Emmy y una nominación al Globu d'Oru y a Mary Gilbert en Capturing Mary.[22][21]
Dende'l 2010 hasta 2015 interpretó a l'aristócrata tradicionalista Violet, la Condesa viuda de Grantham, nos seis temporaes de la esitosa serie británica, Downton Abbey por que la so interpretación llogró dos Emmy consecutivos, un Globu d'Oru y una nominación a los BAFTA.[51][23][52][53] La interpretación de Smith recibió munchos aponderamientos de la crítica. David Hinckley de Daily News dixo que Smith «roba'l programa siquier una vegada por capítulu» y Lori Rackl de The Chicago Sun Times describió a Maggie Smith como una lladrona d'escenes».[54][55] Per otru llau, Hinckley dixo tamién qu'a Smith «danlu siempres les meyores llinies», anque depués dixo que podría argumentase que se converten nos meyores pola so habilidá pa diciles» y Dorothy Rabinowitz dixo que por momentos se siente qu'hai llinies «que-y dan a la Dowager non porque ella dicir, sinón polo risondero que ye que Smith dicir» y que nun les precisa — la so reacción a una siella xiratoria ye abonda pa faete tar dispuestu a pagar per un mes de renta en Downton Abbey».[54][56] Según Mary McNamara, la razón principal pola anticipación y la adulación [de Downton Abbey] yera Smith».[57] En rematando la tercer temporada, hubo incertidume sobre si Maggie Smith anovaría'l so contratu por cuenta de problemes de salú, sicasí robló pa siguir interpretando a Violet.[58][59][60]
El debú de Maggie na gran pantalla foi con Child in the House en 1956 onde interpretó a una invitada nuna fiesta.[61] Dos años dempués participó en Nowhere to Go, por que'l so trabayu recibió una nominación al BAFTA na categoría Most Promising Newcomer to filme (Actriz revelación).[62]
En 1969 interpretó a la carismática maestra d'escuela escocesa Jean Brodie en The Prime of Miss Jean Brodie, una adautación de la novela homónima, de Muriel Spark, lo que-y valió'l so primer Óscar, na categoría d'meyor actriz.[63] El selmanariu Variety escribió na so crítica que «l'actuación de Smith ye un trunfu». Per otru llau, Jason Best, dixo «como ye avezáu, unu nun puede evitar pensar que los votantes de los Oscars son impresionaos fácilmente [...] vista anguaño l'actuación estravagante de Smith paez horriblemente sobre-actuada», anque depués dixo que Smith afaise bien al personaxe» y que «la so fachendosa interpretación verdaderamente compensa la direición plana de Ronald Neame y dexa na solombra a los demás actores».[64][65]
Smith volvió ganar el Oscar, esta vegada na categoría de meyor actriz de repartu, en 1979 pola so interpretación de la escéntrica y alcohólica Diana Barrie en California Suite.[66]
Nos setenta Maggie tamién participó en Travels with My Aunt y en Muerte nel Nilo, por que les sos interpretaciones llogró una nominación al Óscar y al BAFTA respeutivamente.[67][68]
Nel 85 protagonizó xunto a Helena Bonham Carter y Denholm Elliott, con quien tamién actuó en Función privada, una de les sos películes más esitoses, A Room With a View, por que la so interpretación de Charlotte Bartlett consiguió una nominación al Óscar, un BAFTA y un Globu d'Oru, ente otros premios.[69] [70] Según Vincent Canby de The New York Times, Smith y Elliot «siguen actuando cada vez meyor col tiempu» pero sicasí «la verdadera estrella de la película ye la formosa Helena Bonham Carter».[71] Nos 80 tamién protagonizó xunto a Michael Palin, The Missionary en 1982, y Función privada en 1984 por que'l so trabayu llogró'l so segundu BAFTA.[72] [73][74]
Otros roles notables inclúin a Lila Fisher en Love and Pain and the Whole Damn Thing (1973), la duquesa de York en Richard III (1995), Wendy en Hook (1991), la señora Medlock en El xardín secretu (1993), la madre superiora en Sister Act (1992) y Lady Hester en Tea with Mussolini (1999).[75]
Nel 2001 Smith interpretó a la condesa de Trentham en Gosford Park, papel que-y valió una sesta nominación al Óscar.[76] El críticu Roger Ebert dixo que'l repartu «yera una invitación al robu d'escenes» y qu'ensin esfuerciu Maggie Smith «asitiábase primer». Michael Wilmington, de la mesma, dixo «les Dames Smith y Atkins, y los Sirs Gambon y Jacobi tuvieron toos magníficos [...] Unu puede señalar especialmente a Maggie Smith porque hai tantes burlles esquisitamente desagradables y ella dicir con un prestu perversu».[77]
Na década del 2000 tamién participó en La última primavera, Keeping Mum, Becoming Jane y Nanny McPhee and the Big Bang, ente otres.[78] Pero ensin dulda foi la so interpretación de la Profesora Minerva McGonagall nes esitoses adautaciones cinematográfiques de Harry Potter, lo que-y dio un mayor reconocencia, cuantimás ente les audiencies nueves.[79][61] Smith dixo qu'esfrutó interpretar a McGonagall y recordó'l so papel de Jean Brodie «Igual a Miss Jean Brodie pero con un sombreru de bruxa enriba». Sicasí, dixo tamién que toma a Harry Potter como «la so pensión». Según Chloe Fox de The Telegraph, «el cine ye del so interés pol pagu financiera y polos efeutos especiales».[39] Emma Watson, l'actriz qu'interpreta a Hermione Granger en Harry Potter, dixo «amar a Maggie Smith» na segunda parte de Harry Potter and the Deathly Hallows y que casi se robó la película».[80]
Nel 2012 estrenáronse L'exóticu Hotel Marigold, onde trabayó nuevamente con Judi Dench, y Quartet, dirixida por Dustin Hoffman y co-protagonizada xunto a Michael Gambon, Tom Courtenay, Billy Connolly y Pauline Collins.[81][82] En 2014, protagonizó My Old Lady y empezó la filmación pa una secuela de L'exóticu Hotel Marigold, que foi estrenada l'añu siguiente y foi protagonizada pol repartu orixinal y cuntó cola incorporación de Richard Gere y David Strathairn.[83] Esi añu l'actriz espresó que «taba tan empeñada en querer actuar como siempres» y qu'anque se faía más difícil, quería «siguir y siguir alantre siempres que pueda porque ye lo más estimulante que puede faese».[84]
En 2015 protagonizó The Lady in the Van, que primeramente realizara nel teatru y foi llevada al cine por Nicholas Hytner. Smith foi aclamada polos críticos, que dixeron que yera'l personaxe taba fechu a midida de l'actriz. Frank Scheck, de The Hollywood Reporter, dixo que Smith «esplotaba al máximu l'humor detrás del personaxe» y yera lo que llevaba'l filme alantre, emponderando la so capacidá de «tresmitir sutilmente'l dolor emocional y la desesperación d'una insoportable vieya». Tanto The Hollywood Reporter como Variety y New York Post mentar como una fuerte candidata al Óscar. Smith facer con una nominación al Globu d'Oru na categoría de meyor actriz en comedia o musical.[85][86][87]
Maggie Smith tuvo casada dos veces. En xunu de 1967 casóse col actor Robert Stephens con quien tuvo dos fíos: los tamién actores Toby Stephens (1969) y Chris Larkin (1967) con quien actúo en Tea with Mussolini.[88] [89] [90] Smith divorcióse de Stephens en mayu de 1974.[91] En 1975 casóse col dramaturgu Beverly Cross, con quien tuvo casada hasta la so muerte en marzu de 1998.[24][91]
En 1988 foi diagnosticada cola Enfermedá de Graves-Basedow y tuvo doce meses casi aisllada, con tratamientos de radioterapia y ciruxía nos güeyos.[92] Michael Coveney, un críticu de cine, atribuyó parte de la murria de Smith a esta enfermedá. Sobre la so murria l'actriz dixo «siéntome aselada cuando actúo, especialmente nel teatru».[39] Nel 2008 diagnosticáron-y cáncer de mama dempués de qu'afayara un bultu nel so pechu, sicasí les quimioterapies resultaron esitoses.[93][48] Smith dixo «[de primeres] nun pensé que fora daqué seriu, pos va dellos años tuviera otru bultu que resultó ser benignu y asumí qu'esti lo yera tamién» y que les quimioterapies resultaron ser «peores que'l cáncer en sí». Tamién dixo pensar que la so edá influyó y que'l cáncer camudar enforma».[48]
Maggie Smith tamién realizó obres de caridá. En setiembre de 2011, ufiertó'l so sofitu como patrona a la campaña de recoyida de 4,6 millones de dólares pa re-construyir el Court Theatre en Nueva Zelanda tres el Terremotu de Christchurch de 2011.[94] En xunetu de 2012, convertir en patrona de l'Asociación Internacional de Glaucoma, nun esfuerciu p'ayudar a la organización y xubir el perfil del Glaucoma y en payares d'esi mesmu añu, donó un dibuxu fechu por ella mesma a un remate pa recoyer fondos pa la organización Cats Protection, que como'l so nome n'inglés indicar, dedicar a protexer y rescatar gatos.[95][95]
Maggie Smith recibió númberos premios a lo llargo de la so carrera, ente los que s'atopen siete BAFTA, tres Globos d'Oru, trés Emmy, do Óscar, un Tony y un SAG, toos llistaos de siguío.[21] Amás, foi nomada «Comendadora» de la Orde del Imperiu Británicu (CBE) en 1970 y xubida a «Dama comendadora» (DBE) en 1990.[96] [97][98] En 1986 recibió'l doctoráu honoris causa en lletres pola Universidá de Bath y en 1971 y 1995 pola Universidá de St Andrews y la Universidá de Cambridge, respeutivamente.[99][32][41] En setiembre de 2012 recibió'l premiu del legáu del Stratford Shakespeare Festival de manes de Christopher Plummer.[100][32]
Añu | Categoría | Trabayu Nomáu | Resultáu |
---|---|---|---|
1966 | Meyor actriz de repartu | Otelo | Nomada |
1970 | Meyor actriz | The Prime of Miss Jean Brodie | Ganadora |
1973 | Travels with My Aunt | Nomada | |
1979 | Meyor actriz de repartu | California Suite | Ganadora |
1987 | A Room with a View | Nomada | |
2002 | Gosford Park | Nomada |
Añu | Categoría | Trabayu Nomáu | Resultáu |
---|---|---|---|
Cine | |||
1964 | Nueva estrella del añu - Actriz | The V.I.P.s | Nomada |
1966 | Meyor actriz - Drama | Otelo | Nomada |
1970 | The Prime of Miss Jean Brodie | Nomada | |
1973 | Meyor actriz - Comedia o musical | Travels with My Aunt | Nomada |
1979 | California Suite | Ganadora | |
1987 | Meyor actriz de repartu | A Room with a View | Ganadora |
2002 | Gosford Park | Nomada | |
2013 | Meyor actriz - Comedia o musical | Quartet | Nomada |
2016 | The Lady in the Van | Nomada | |
Televisión | |||
2004 | Meyor actriz - Miniserie o telefilme | My House in Umbria | Nomada |
2012 | Meyor actriz de repartu de serie, miniserie o telefilme | Downton Abbey | Nomada |
2013 | Ganadora |
Añu | Categoría | Trabayu Nomáu | Resultáu |
---|---|---|---|
Cine | |||
1959 | Meyor actriz revelación | Nowhere to Go | Nomada |
1966 | Meyor actriz británica | Young Cassidy | Nomada |
1970 | Meyor actriz | The Prime of Miss Jean Brodie | Ganadora |
1979 | Meyor actriz de repartu | Death on the Nile | Nomada |
1980 | Meyor actriz | California Suite | Nomada |
1982 | Quartet | Nomada | |
1985 | A Private Function | Ganadora | |
1987 | A Room with a View | Ganadora | |
1989 | The Lonely Passion of Judith Hearne | Ganadora | |
1994 | Meyor actriz de repartu | The Secret Garden | Nomada |
2000 | Tea with Mussolini | Ganadora | |
2002 | Gosford Park | Nomada | |
2016 | Meyor actriz | The Lady in the Van | Nomada |
Televisión | |||
1984 | Meyor actriz | All for Love | Nomada |
1989 | Talking Heads | Nomada | |
1993 | Screen Two | Nomada | |
2000 | David Cooperfield | Nomada | |
2012 | Meyor actriz de repartu |
align="center"|Downton Abbey |
Nomada | |
Premios Honoríficos | |||
1993 | BAFTA Special Lifetime Achievement Award | Ganadora | |
1996 | BAFTA Academy Fellowship Award | Ganadora |
Añu | Categoría | Trabayu Nomáu | Resultáu |
---|---|---|---|
1993 | Meyor actriz - Miniserie o telefilme | Suddenly, Last Summer | Nomada |
2000 | Meyor actriz de reparto - Miniserie o telefilme | David Copperfield | Nomada |
2003 | Meyor actriz - Miniserie o telefilme | My House in Umbria | Ganadora |
2010 | Capturing Mary | Nomada | |
2011 | Meyor actriz de reparto - Miniserie o telefilme | Downton Abbey | Ganadora |
2012 | Meyor actriz de repartu - Serie dramática | Ganadora | |
2013 | Nomada | ||
2014 | Nomada | ||
2016 | Ganadora |
Añu | Categoría | Trabayu Nomáu | Resultáu |
---|---|---|---|
Cine | |||
2002 | Meyor repartu | Gosford Park | Ganadora |
2013 | Meyor actriz de repartu | The Best Exotic Marigold Hotel | Nomada |
Meyor repartu | Nomada | ||
Televisión | |||
2012 | Meyor actriz - Miniserie o telefilme | Downton Abbey | Nomada |
2013 | Meyor repartu - Serie dramática | Ganadora | |
Meyor actriz - Serie dramática | Nomada | ||
2014 | Meyor repartu - Serie dramática | Nomada | |
Meyor actriz - Serie dramática | Ganadora | ||
2015 | Meyor repartu - Serie dramática | Ganadora | |
Meyor actriz - Serie dramática | Nomada | ||
2016 | Meyor repartu - Serie dramática | Ganadora | |
Meyor actriz - Serie dramática | Nomada |
Añu | Categoría | Trabayu Nomáu | Resultáu |
---|---|---|---|
1975 | Meyor actriz principal nuna obra de teatru | Private Lives | Nomada |
1980 | Night and Day | Nomada | |
1990 | Lettice and Lovage | Ganadora |