Metauten

Metauten
Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Metautengo Udaletxea
Bandera Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Lizarra
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Metauten
Alkatea	Juan Miguel Zudaire Landa (Sartzaleta Herri Taldea)
Posta kodea	31241
INE kodea	31168
Herritarra	metautendar
Geografia
Koordenatuak	42°40′43″N 2°07′31″W / 42.678611111111°N 2.1252777777778°W / 42.678611111111; -2.1252777777778
Azalera	22,16 km²
Garaiera	522 metro
Demografia
Biztanleria	271 (2023:  −13)
132 (%48,7) (2019)  (%57,6) 156
Dentsitatea	0,12 bizt/km²
Zahartzea[1]	% 24,29
Ugalkortasuna[1]	‰ 0
Ekonomia
Jarduera[1]	% 85,29 (2011)
Desberdintasuna[1]	% 0 (2011)
Langabezia[1]	% 8,43 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2][3]	% 12,70 (2018: %6,43)

Metauten^[4] Nafarroa Garaiko mendebaldeko udalerri bat da, Lizarrako merindadekoa. 1852an, Allin udalerritik bereizi ziren udalerri hau osatzeko mendebaldeko herri hauek: Arteaga, Gauza, Metauten (herriburua), Ollobarren, Ollogoien eta Zufia. Metautenek 22,4 kilometro koadro dauka; eta 289 biztanle, 2014. urteko erroldaren arabera.

Geografia

Inguru naturala eta kokapena

Metauten Lizarrako merindadearen ipar-erdialdean kokatzen da. Herrira heltzeko, NA-132 errepidea hartu behar da Lizarra-Acedoko norabidean eta zazpi kilometrora herri errepidea eskuinera hartu eta lau kilometro egin ondoren Metautenera ailegatzen da.

Herriak Allinekin egiten du muga iparraldean eta ekialdean, eta Iguzkitzarekin hegoaldean. Metauten Lokiz mendizerraren magalean dago, haran irregular batean.

Klima eta landaredia

Ollobarren Lokiztik ikusita.

Klima aldakorra da udalerriaren kokapenaren arabera, udalerriaren erdialdean eta iparraldean azpimediterraneoa da, hegoaldean, berriz, mediterraneoa. Urteko batez besteko tenperatura 10 gradukoa da iparraldean, eta 12 gradukoa hegoaldean. Prezipitazioak ere aldakorrak dira, hegoaldean 500mm baino ez dira jausten urtebetean, iparraldean, berriz, 1.000mm edo gehiago. Urteroko egun euritsuak 80 eta 120 inguru dira, kokagunearen arabera.

Jatorrizko zuhaitz ugari gordetzen da oraindik ere, XX. mendearen amaieran arteek 273 hektarea hartze zituzten (1906. urtean 336 hektarea zeuden), eta ameztiek eta hariztiek 127 hektarea (XX. mendearen hasierako azaleraren antzekoa).

Historia

Erdi Aroan zehar Allin ibarreko herria izan zen eta XIV. mendean gizartearen konposaketa anitza zen, petxa ordaintzen zuten nekazariak eta nobleak zeuden. Lizarrako San Frantzisko eta San Agustin komentuek hainbat jabetza izan zituzten herrian. Erdi Aroan zehar udalerriaren ipar-ekialden dagoen Argisanon jendea bizi izan zela uste da.

Demografia

Metautengo biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko hiru etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %1,07 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

Politika

Udal hauteskundeak

Azken urteetan Metautengo alkatea Sartzaleta Herri Taldea (AISHT) herri ekimeneko Juan Miguel Zudaire Landa da. 2007an Udaletxeko zazpi zinegotzietatik lau lortu zituen, gehiengo osoa; aurrean beste zerrenda bat izan zuen, Agrupación Progresista de Metauten (APM, 3 hautetsi). Baliogabeko botoak bi izan ziren (emandako guztien %2,46) eta boto zuriak hamaika (botoen %5,56). Abstentzioa %21,32koa izan zen.

Metautengo Udala (2007)

Alderdia	Botoak	Zinegotziak
Sartzaleta Herri Taldea (SHT)	98	4
Agrupación Progresista de Metauten (APM)	89	3

2011ko udal hauteskundeetan, ordea, Sartzaleta izan zen aurkeztutako zerrenda bakarra; 127 boto eta zazpi zinegotziak lortu zituen.

Udaletxea

• HELBIDEA: Ganuzako errepidea, z/g

Alkateen zerrenda

2007-2011	Juan Miguel Zudaire Landa	Sartzaleta Herri Taldea
2011-2015	Juan Miguel Zudaire Landa	Sartzaleta Herri Taldea

Garraioa

Araba Bus sareko  lineak zerbitzua ematen dio udalerri honi:

Araba Bus  Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠ 6 Gasteiz (geltokia) Gasteiz (Bastiturri) • Gasteiz (epaitegiak) • Gasteiz (unibertsitatea) • Argandoña • Andollu • Trokoniz • Ixona • Egileta • Azazeta • Birgaragoien • Birgarabarren • Maeztu • Atauri • Antoñana • Santikurutze Kanpezu (gasolindegia) • Santikurutze Kanpezu (markesina) • Zuñiga • Azedu • Antzin • Mendilibarri • Murieta • Zufia • Zubielki • Lizarra (zezen-plaza) Lizarra (geltokia)

Euskara

Nafarroako gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera Mendigorria eremu ez-euskalduneko udalerria zen, eta hori dela eta, hizkuntza ofizial bakarra gaztelania zen.

2017ko ekainaren 22an Nafarroako Parlamentuak eremu mistora pasatzea erabaki zuen, beste 43 udalekin batean.

Museoak

• Boilurraren Museoa

Ondasun nabarmenak

• San Roman eliza, XVI. mendean eginiko eliza gotiko-errenazentista da. Bi zatitan banaturiko nabe bakarra dauka.
• Santa Barbara baseliza.

Erreferentziak

1. ↑ Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
2. Euskara ezagutza tasa. (2010) Euskal Herriari Begira (Udalbiltza), Eustat, INE, NASTAT eta Euskal Herriko Hizkuntza Adierazle Sistema (EAS).
3. Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 48-53 or..
4. Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .

Ikus, gainera

• Nafarroako udalerrien zerrenda

Bibliografia

• Jose Maria Jimeno Jurio (zuzendaria), Nafarroako toponimia eta mapagintza. XXIII, Iruñea, 1995. ISBN 84-235-1341-6

Kanpo estekak

• (Gaztelaniaz) Metauteni buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.
• Herrigunea NA-7310 errepidetik ikusia Google Street View-n.

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa