Maciej Maciejewski (1914–2018)
| Imię i nazwisko |
Wincenty Maciejowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 października 1914 |
| Data i miejsce śmierci |
18 maja 2018 |
| Zawód | |
| Lata aktywności |
1938–2008 |
| Zespół artystyczny | |
| Teatr Polski w Warszawie | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Maciej Maciejewski wł. Wincenty Maciejowski (ur. 1 października 1914 w Augustowie, zm. 18 maja 2018 w Warszawie[1]) – polski aktor filmowy, telewizyjny i teatralny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W latach 1936–1938 kształcił się w Studiu Operowym przy Operze Warszawskiej. W 1938 debiutował na scenie partią Janusza w Halce według Stanisława Moniuszki. Brał udział w kampanii wrześniowej, w trakcie której został ranny. W latach 1940–1941 przebywał w Grodnie, gdzie występował w polskim Teatrze Lalki i Aktora. W 1941 wrócił do Warszawy, podejmując pracę w Banku Cukrowniczym.
W 1946 ukończył studia aktorskie w studiu Iwona Galla w Krakowie, a w 1947 zdał egzamin eksternistyczny. Już wcześniej w latach 1944–1946 grał w Krakowie w: Teatrze Rapsodycznym i Teatrze Groteska. W latach 1946–1948 przebywał w Gdyni występując w Teatrze Wybrzeże, a w latach 1948–1949 był aktorem Teatru Wojska Polskiego w Łodzi. Od 1949 był związany ze scenami Warszawy: w latach 1956–1959 grał w Teatrze Dramatycznym, a w latach 1949–1956 i ponownie od 1959 był aktorem Teatru Polskiego. W 1978 przeszedł na emeryturę.
W filmie zadebiutował w 1951 roku rolą skrzypka Slavika w Młodości Chopina. Następnym filmem, w którym wystąpił był produkcyjniak Żołnierz zwycięstwa, gdzie pojawił się w epizodycznej roli oficera sztabowego. Najbardziej znany z roli porucznika „Gustawa” w filmie wojennym Kanał. Tą rolą zapisał się na stałe w kartach polskiej kinematografii. Zagrał jeszcze kilkadziesiąt drugoplanowych ról filmowych i telewizyjnych.
Wielokrotnie pojawiał się także w spektaklach Teatru Telewizji. Od 1958 do 2008 wziął udział w ponad 40 spektaklach.
Od 1951 do 2003 był związany z Teatrem Polskiego Radia.
Udzielał się także w dubbingu. Jego głosem mówił przysięgły nr 6 w polskiej wersji językowej filmu Dwunastu gniewnych ludzi z 1959 roku.
1 października 2014 świętował 100. urodziny. Uroczystości z tej okazji zorganizowano m.in. w siedzibie ZASP[2][3].
Zmarł 17 maja 2018 w wieku 103 lat. Był najdłużej żyjącym polskim aktorem w historii[4]. 25 maja został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie[5] (kwatera E-20-15)[6]. Jego żona Stanisława Maciejewska z domu Halfer zmarła tydzień po pochówku aktora w dzień swoich setnych urodzin - 31 maja 2018 roku.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]
Spektakle telewizyjne
[edytuj | edytuj kod]Od 1958 zagrał w ponad 40 spektaklach Teatru Telewizji. Ostatni, w którym wystąpił, nosił tytuł „Przygody Sindbada Żeglarza” (2008).
Teatr
[edytuj | edytuj kod]- 1938: Halka
- 1945: Konrad Wallenrod
- 1945: Pan Tadeusz
- 1945: Beniowski
- 1946: Mickiewiczowskie ballady
- 1946: Homer i Orchideja
- 1946: W małym dworku
- 1946: Z piosenką przez wieś
- 1947: Żeglarz jako stary marynarz
- 1947: Trasa
- 1947: Balladyna jako Fon Kostryn
- 1948: Ocalenie Jakuba jako Jakub
- 1948: Trzech synów jako ojciec
- 1948: Wesele jako gospodarz
- 1948: Krwawe gody jako drugi młodzieniec, pierwszy drwal
- 1948: Igraszki z diabłem jako Lucjusz, Marcin Kabat
- 1949: Bankiet jako Stefan
- 1949: Wrogowie jako Grekow
- 1949: Wesołe kumoszki z Windsoru jako Fenton
- 1949: Na dnie jako Andrzej Kleszcz
- 1949: Ostatnie dni jako Bieniediktow
- 1950: Bóg, cesarz i chłop jako Jan z Chlumu
- 1950: Don Juan, czyli Kamienny gość jako Don Alonzo
- 1950: Tai Yang budzi się jako Thsin
- 1951: Próba sił jako dr Kownacki
- 1951: Trzeba było iskry jako Edward Wanat
- 1952: Król i aktor jako Stanisław Staszic
- 1952: Pułkownik Foster przyznaje jako Ma San
- 1953: Polacy nie gęsi jako Mikołaj Rej, pan Otwinowski
- 1953: Horsztyński jako Poeta
- 1954: Lubow Jarowaja jako Roman Koszkin
- 1954: Cyd jako Don Ariaz
- 1955: Lorenzaccio jako Tebaldeo Freccia
- 1955: Odwiedziny jako Wrona
- 1956: Święta Joanna jako Robert de Baurdicourt
- 1957: Don Juan jako Don Alonzo
- 1957: Imiona władzy jako Klaudiusz
- 1957: Iwona, księżniczka Burgunda jako Inocenty
- 1958: Antygona jako chór
- 1958: Szkoda tej czarownicy na stos jako Rene Ludwik
- 1959: Wesele pana Balzaka jako Aleksander Weryha-Darowski
- 1960: Don Carlos jako ojciec Domingo
- 1960: Noc listopadowa jako Ksawery Bronikowski
- 1960: Kniaź Mścisław Udały jako Dierżawin
- 1960: Wielki kram jako Proteusz
- 1961: Śmierć Gubernatora jako narrator
- 1961: Wesele jako dziennikarz
- 1961: Jaskółka jako Semko, książę Mazowiecki
- 1962: Wieczór poezji Władysława Broniewskiego
- 1962: Pierścień wielkiej damy jako sędzia Klemens Durejko
- 1962: Zielone rękawice jako Symoen
- 1963: Borys Godunow jako Gawriła Puszkin
- 1963: Droga przez świat jako autor
- 1963: Sen srebrny Salomei jako Pafnucy
- 1963: Wit Stwosz i Niobe
- 1963: Romeo i Julia jako Escalus
- 1963: Bracia Karamazow jako sędzia śledczy
- 1964: Dziady jako ksiądz Piotr
- 1964: Makbet jako Banko
- 1964: Pies ogrodnika jako Markiz Ricardo
- 1965: Samochwał albo amant wilkołak jako Zawierucha
- 1965: Sławna historia o Troilusie i Kresydzie jako Eneasz
- 1965: Balladyna jako Kirkor
- 1966: Przesłuchanie Juliusza jako Herber S. Marks
- 1966: Irydion jako Werres
- 1967: Jakiej mnie pragniesz jako Sylwiusz Masperi
- 1967: Nam nie drewno potrzebne jako strażnik
- 1968: Kobieta bez skazy jako człowiek bogaty i muzykalny
- 1968: Sułkowski jako Mordwinow
- 1968: Lilla Weneda jako Lech
- 1969: Klątwa jako sołtys
- 1969: Martwe dusze
- 1969: Jezioro jako Giewont
- 1969: Szkoła kobiet jako Rozsądnicki
- 1969: Intryga i miłość jako Miller
- 1970: Ballada o tamtych dniach jako minister
- 1970: Nocna eskorta jako baron Maks Stellwag
- 1970: Na szkle malowane jako Opowiadacz
- 1971: Wesołe kumoszki z Windsoru jako Ford
- 1971: Faust jako Altmayer
- 1971: Niewinni winowajcy jako Murow
- 1972: Lęki poranne jako Opas
- 1972: Jak wam się podoba jako Fryderyk
- 1973: Tragedia optymistyczna jako bosman
- 1973: Życie jawą jako chłop
- 1973: Akcja V jako generał Lust
- 1974: Rumcajs jako Starosta
- 1974: Po tamtej stronie świata jako Czako, Druh
- 1975: Mazepa jako Chmara
- 1975: Otello jako Brabancjo
- 1975: Cyd jako Don Arias, Don Ferdynand, Król Jan Kazimierz
- 1976: Maskarada jako wydawca
- 1976: Antoniusz i Kleopatra jako Emiliusz Lepidus
- 1976: Maria Stuart jako Amias Paulet
- 1977: Maskarada jako wydawca
- 1977: Przy pełni księżyca jako Timofiej
- 1978: Ballada łomżyńska jako ksiądz
- 1978: Dla miłego grosza jako szlachcic
- 1979: Wielka przygoda w małym miasteczku
- 1979: Cyrano de Berberac jako mieszczanin
- 1979: Henryk VI na łowach jako Robert
- 1981: Pan Tadeusz jako Jankiel
- 1982: Sto rąk, sto sztyletów jako ogrodnik
- 1982: Vatzlav jako Edypus
- 1982: Wyzwolenie jako starzec
- 1982: Gra o Narodzeniu i Męce
- 1983: Maestro jako Walerian
- 1984: Wesele jako Dziad
- 1985: Romulus Wielki jako Odoaker
- 1985: Żywot Józefa jako Jakub
- 1986: Fantazy jako ksiądz Loga
- 1987: Kordian jako papież, prymas
- 1987: Krótka noc jako kolejarz
- 1988: Drzewo jako Duda, Kołodziej
- 1989: Cyklop jako lekarz
- 1991: Ubu Królem jako król Wacław
- 1991: Wesele jako Wernyhora
- 1993: Powrót Odysa jako Femios
- 1993: Damy i huzary jako Rembo
- 1994: Chłopcy jako Jan Nepomucen Pożarski
- 1998: Sędziowie jako ksiądz
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- 1955 – Medal 10-lecia Polski Ludowej
- 1967 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1975 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1975 – Medal 30-lecia Polski Ludowej
- 1985 – Medal 40-lecia Polski Ludowej
- 1987 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie żyje Maciej Maciejewski, najstarszy polski aktor [online], filmpolski.pl, 21 maja 2018 [dostęp 2018-05-21].
- ↑ 100 urodziny Macieja Maciejewskiego [online], teatrpolski.waw.pl, 2 października 2014 [dostęp 2014-10-02].
- ↑ Setne urodziny Macieja Maciejewskiego [online], zasp.pl, 2 października 2014 [dostęp 2014-10-02].
- ↑ Odszedł Maciej Maciejewski, najdłużej żyjący aktor polski (01.10.1914–17.05.2018). Pożegnanie [online], e-teatr.pl, 23 maja 2018 [dostęp 2018-05-23].
- ↑ Nie żyje Maciej Maciejewski [online], zasp.pl, 22 maja 2018 [dostęp 2018-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-26].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Maciejewski w bazie IMDb (ang.)
- Maciej Maciejewski w bazie Filmweb
- Maciej Maciejewski w bazie filmpolski.pl
- Maciej Maciejewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].