Tomasz Kot (aktor)

Ten artykuł dotyczy aktora. Zobacz też: Inne osoby o tym samym imieniu i nazwisku.
Tomasz Kot
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 kwietnia 1977
Legnica

Zawód

aktor

Współmałżonek

Agnieszka Kot
(od 2006)

Lata aktywności

od 1995

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Tomasz Kot (ur. 21 kwietnia 1977 w Legnicy) – polski aktor teatralny, filmowy, dubbingowy i telewizyjny[1].

Laureat Orłów w kategorii najlepsza główna rola męska za postać Zbigniewa Religi w filmie Bogowie (2014), za którą był także nominowany do Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego aktora[2]. Ponadto był dwukrotnie nominowany do Orłów[2] za role w filmach: Skazany na bluesa (2005) jako Ryszard Riedel (nagroda prezydenta Gdyni za debiut aktorski na 30. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni i Nagroda Publiczności w ramach Nagrody im. Zbigniewa Cybulskiego) i Zimna wojna (2018) jako Wiktor. Zwycięzca Wiktora 2014 w kategorii aktor roku. Telewidzom najczęściej kojarzy się z rolami w takich serialach jak Camera Café (2004), Na dobre i na złe (2004–2005), Kryminalni (2005) i Niania (2005–2009)[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się i dorastał w Legnicy[4] w rodzinie rzymskokatolickiej[5]. Jego matka jest przewodniczką turystyczną, a ojciec – nauczycielem wychowania fizycznego i działaczem samorządowym; od końca lat 90. XX wieku prowadzą rodzinne biuro podróży[6][7][8]. Jego brat Paweł został tłumaczem IBM w Glasgow[5]. W domu częstym gościem był bliski przyjaciel ojca, franciszkanin Zbigniew Strzałkowski[9]. Był lektorem podczas nabożeństw w kościele i przez pół roku uczęszczał do Niższego Seminarium Duchownego w Legnicy[5].

W latach 1984–1992 uczył się w Szkole Podstawowej nr 16 im. Kornela Makuszyńskiego[10]. W podstawówce był zafascynowany Sylvestrem Stallone[3]. Jako dziecko lubił malować i chciał zdawać do liceum plastycznego, jednak jego rodzice się na to nie zgodzili, dlatego uczęszczał do klasy humanistycznej w I Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Legnicy[11][12][13]. Po maturze podjął studia w krakowskiej PWST, którą ukończył w 2001.

O zostaniu aktorem na poważnie zaczął myśleć po obejrzeniu w kinie filmu Braveheart. Waleczne serce[14]. W trzeciej klasie liceum pracował na budowie, a w trakcie studiów dorabiał na utrzymanie udziałem w imprezach promujących papierosy[3].

Kariera sceniczna

[edytuj | edytuj kod]

W 1995 zadebiutował w sztuce Narkotyki Witkacego w reżyserii Pawła Kamzy na scenie Teatru Dramatycznego w Legnicy, gdzie występował potem w roli jednego z milionerów w przedstawieniu Panna Tutli-Putli (1996) Witkacego w reżyserii Wiesława Cichego, w monodramie Edzio (1996) Brunona Schulza w reż. Krzysztofa Kopki, spektaklu Don Kichot Uleczony (1997) Krzysztofa Kopki w reż. Jacka Głomba jako lokaj, inscenizacji Młoda śmierć (1997) Grzegorza Nawrockiego w reż. Tomasza Sobczaka, widowisku Śpiew masek (1997), Młodego w Balladzie o Zakaczawiu (2002) reż. Jacek Głomb, wg Stanisława Moniuszki w reż. Roberta Skolmowskiego jako pomocnik fryzjera i aktor Michał oraz był tytułowym duńskim księciem w szekspirowskim Hamlecie, Księciu Danii (2001) w reż. Krzysztofa Kopki. W 1996 na Barbórkowych Spotkaniach Teatrów w Dąbrowie Górniczej otrzymał nagrodę dla najlepszego adepta sztuki aktorskiej na scenach polskich.

W 2001 na XIX Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi zdobył wyróżnienie prezydenta miasta Łodzi za rolę Ojca w przedstawieniu dyplomowym Sześć postaci szuka autora Luigi Pirandella w reż. Jerzego Stuhra.

W latach 2001–2006 był związany z krakowskim Teatrem Bagatela, gdzie grał Piotra Dobczyńskiego i Bobczyńskiego w Rewizorze (2002) Nikołaja Gogola w reż. Macieja Sobocińskiego, Steve’a w Tramwaju zwanym pożądaniem (2002), Tennessee Williamsa w reż. Márty Mészáros, Henryka, syna i księcia w Ślubie (2002) Witolda Gombrowicza w reż. Waldemara Śmigasiewicza, François Pignona w Kolacji dla głupca (2003) Francisa Vebera, Miętalskiego w Hulajgębie (2003) Gombrowicza w reż. Waldemara Śmigasiewicza oraz kelnera Tytusa w Testosteronie (2005) Andrzeja Saramonowicza w reż. Piotra Urbaniaka. W Krakowskim Teatrze STU wystąpił w roli Czarusia, młodego aktora, który nie rozstaje się z telefonem komórkowym w spektaklu Rafała Kmity Ca-sting (2002). W warszawskim Teatrze Nowym Praga można było go oglądać w roli Colemana Connora w Samotnym Zachodzie (2006) Martina McDonagha w reż. Eugeniusza Korina, jako Franka w Ellingu (2007) Axela Hellsteniusa w reż. Michała Siegoczyńskiego i roli inteligenta w Emigrantach. Fragmentach (2008) Sławomira Mrożka w reż. Artura Żmijewskiego. W Teatrze „Polonia” grał Eryka w sztuce Przemysława Wojcieszka Miłość ci wszystko wybaczy (2008) i kochanka w komedii Ich czworo (2014) Gabrieli Zapolskiej w reż. Jerzego Stuhra. W 2011 na 51. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych zdobył nagrodę aktorską za rolę Johanna Nepomuka Nestroya w przedstawieniu Mój Nestroy Petera Turriniego w reż. Rudolfa Zioło w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu.

W 2012 odbył tournée jako stand-uper ze spektaklem Jak zostać sex-guru w 247 łatwych krokach Wolfganga Weinbergera w reż. Gabriela Gietzky’ego z Teatru Palladium w Warszawie, a za swój występ odebrał nagrodę dla najlepszego aktora na I Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Prywatnych „Sztuka Plus Komercja” w Siedlcach. Występował też w Kabarecie Kuzyni[15].

Kariera ekranowa

[edytuj | edytuj kod]

W Teatrze Telewizji grał Szymona Pogana w Wyborze (1999) Jacka Włoska w reż. Jerzego Stuhra oraz wystąpił jako „Młody” w Balladzie o Zakaczawiu (2002) Macieja Kowalewskiego i Jacka Głomba w reż. Waldemara Krzystka. Wystąpił gościnnie jako Kazek w widowisku estradowo-kabaretowym z udziałem publiczności Spotkanie z Balladą (2003). W filmie dokumentalnym Mariana Marzyńskiego Ja, Gombro (2003) wcielał się w postacie z dramatów Witolda Gombrowicza. Po raz pierwszy został dostrzeżony na małym ekranie w roli milionera, który do Leśnej Góry trafił jako pacjent w serialu TVP2 Na dobre i na złe (2004-2005). W sitcomie Polsat Całkiem nowe lata miodowe (2004) pojawił się jako doktor Nowicki. W sitcomie TVN Camera Café (2004) grał postać handlowca Jacka Darewicza. W serialu sensacyjnym Kryminalni (2005) w reż. Ryszarda Zatorskiego i Piotra Wereśniaka był komisarzem Andrzejem Grudzińskim. W serialu Wiedźmy (2005) wystąpił jako Marcyś Goliński, pracownik Agaty (Małgorzata Lewińska).

Zadebiutował na kinowym ekranie w głównej roli legendarnego wokalisty i lidera Dżemu - Ryszarda Riedla w dramacie biograficznym Jana Kidawy-Błońskiego Skazany na bluesa (2005), za którą został uhonorowany nagrodą prezydenta Gdyni za debiut aktorski na 30. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, Nagrodą Publiczności w ramach Nagrody im. Zbigniewa Cybulskiego, a także otrzymał Super Jantar za najlepszy debiut aktorski ostatniego dziesięciolecia na Koszalińskim Festiwalu Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” i był nominowany do nagrody Orła w kategorii najlepsza główna rola męska. Do roli przygotowywał się przez trzy miesiące, podczas których uczył się schematu działania narkotyków, przebywał z ludźmi z Monaru, poznawał ludzi, przesłuchiwał płyty Dżemu i chodził na koncerty.

Popularność wśród telewidzów zdobył w sitcomach TVN: Niania (2005–2009) jako bogaty producent telewizyjny Maksymilian „Maks” Skalski i Hela w opałach (2006–2007) jako Adrian Iskra. Trafił do obsady komedii romantycznej Ryszarda Zatorskiego Dlaczego nie! (2007) oraz dwóch komedii Tomasza Koneckiego i Andrzeja Saramonowicza: Testosteron (2007) w roli magistra Miśkiewicza „Robala”, mocno zdezorientowanego w sprawach damsko-męskich przyjaciela pana młodego (Piotr Adamczyk) oraz Lejdis (2008).

W dobrze przyjętym przez publiczność i krytykę pełnometrażowym debiucie reżyserskim Marka Lechkiego Erratum (2010) zagrał główną rolę dramatyczną Michała Bogusza[16]. Postać „Opata”, przywódcy bezwzględnej, rosyjskiej mafii w dramacie sensacyjnym Piotra Mularuka Yuma (2011) i rola Hansa Klossa w sensacyjnym dramacie wojennym Patryka Vegi Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć (2012) przyniosły mu dwie nominacje do nagrody Złotej Kaczki[3], nagrody tygodnika „Film”. Za kinową kreację Zbigniewa Religi w dramacie biograficznym Łukasza Palkowskiego Bogowie (2014) zdobył nagrodę za rolę męską i Gwiazdę Gwiazd „Elle” na 39. Festiwalu Filmowym w Gdyni, nagrodę Orła w kategorii najlepsza główna rola męska, nagrodę Jańcia Wodnika na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” za najlepszą rolę męską, Nagrodę im. Elżbiety Czyżewskiej dla najlepszego aktora, został laureatem Wiktora 2014 w kategorii aktor roku, Różę „Gali” w kategorii film oraz był nominowany do Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego aktora. W komediodramacie Macieja Migasa Żyć nie umierać (2015), dedykowanemu zmarłemu aktorowi Tadeuszowi Szymkowowi, zagrał śmiertelnie chorego na raka 45-letniego aktora Bartosza Kolano.

W postać Zbigniewa Religi wcielił się też w komediodramacie biograficznym Marii Sadowskiej Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej (2017). Jako Eryk Szumski w dramacie Jarosława Marszewskiego Bikini Blue (2017) odebrał nagrodę na Directors Cut Int’l Film Festival w Vancouver, International Filmmaker Festival of World Cinema w Mediolanie i Festigious International Film Festival w Los Angeles oraz zdobył nominację do nagrody EIFA (European Independent Film Award). Rola Wiktora Warskiego w melodramacie Pawła Pawlikowskiego Zimna wojna (2018) przyniosła mu nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego aktora i nagrody Orła za najlepszą główną rolę męską. W 2018 był kandydatem do roli rosyjskiego przeciwnika brytyjskiego agenta 007 w 25. filmie o Jamesie Bondzie pt. Nie czas umierać (No Time to Die) w reżyserii Danny’ego Boyle’a, który ostatecznie zrezygnował z pracy nad filmem[17]. W jednym z odcinków serialu komediowo-politycznego WP Ucho Prezesa pt. „Jak żyć (bez polityki)?” (2018) zagrał postać prawnika Romana[18], byłego członka Ligi Polskich Rodzin, pacjenta Fundacji Powrót. W serialu wojennym BBC One 'Świat w ogniu: Początki (World on Fire, 2019) z Seanem Beanem pojawił się jako Stefan Tomaszeski, weteran I wojny światowej, ojciec Kasi (Zofia Wichłacz), Jana i Grzegorza (Mateusz Więcławek), który powraca do wojska polskiego. W polskiej wersji językowej animowanej komedii przygodowej Pete’a Doctera Co w duszy gra (Soul, 2020) podstawił głos za muzyka jazzowego Joe Gardnera. Po występie w głównej roli jako światowej sławy architekt Jeremiasz Angust w dreszczowcu psychologicznym Wróg doskonały (A Perfect Enemy, 2020) z Dominique Pinon, znalazł się w obsadzie dreszczowca fantastycznonaukowego Warning (2021) u boku Rupert Everett i w dramacie Joika (2022) z Diane Kruger[19].

Wystąpił w serii reklam TVN Player w usłudze Netii (2009) jako DJ Anatolij Kaszpirowski i był twarzą kampanii reklamowej T-Mobile (2015) jako ojciec. Wziął udział w teledyskach do utworów rapera L.U.C.-a „Kompromisy” (2018) i „Lucki Film” (2019), piosenki Dawida Podsiadły – „Najnowszy klip” (2019) oraz duetu Martin Lange - „Kłamiesz” (2021). Użyczył swojego wizerunku w projekcie brytyjskiego duetu The Chemical Brothers (2019). W czerwcu 2019 wziął udział w sesji zdjęciowej do amerykańskiej edycji magazynu „Vogue”. Był też na okładkach magazynów takich jak „Magazyn Futbol” (w marcu 2010), „MaleMen” (we wrześniu 2010), „Logo” (w marcu 2011 i w październiku 2014), „Sens” (we wrześniu 2011), „Zwierciadło” (w październiku 2014), „Tele Magazyn” (we wrześniu 2019) i „Twój Styl Man” (listopad 2020-luty 2021)[20].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

15 czerwca 2015 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[21][22].

10 listopada 2017 prezydent Legnicy Tadeusz Krzakowski nadał Tomaszowi Kotowi symboliczny tytuł ambasadora Legnicy[23].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

30 września 2006 ożenił się w Częstochowie z Agnieszką Olczyk. Mają córkę Blankę (ur. 15 kwietnia 2007) i syna Leona (ur. 2010).

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Filmy fabularne

[edytuj | edytuj kod]

Seriale

[edytuj | edytuj kod]

Polski dubbing

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Tomasz Kot. Listal. [dostęp 2020-08-05]. (ang.).
  2. ↑ a b Tomasz Kot Awards. FamousFix. [dostęp 2020-08-05]. (ang.).
  3. ↑ a b c d Tomasz Kot Factsheet. AllMovie. [dostęp 2020-08-05]. (ang.).
  4. ↑ Tomasz Kot Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2020-08-05]. (ang.).
  5. ↑ a b c Arkadiusz Bartosiak, Łukasz Klinke (2006): Tomasz Kot: Zwierzę nie aktor. „Playboy Polska”. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-05)]. (pol.).
  6. ↑ Natalia Kuc (2009-11-09): Igraszki z Kotem. „Twój Styl”. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-09)]. (pol.).
  7. ↑ Anna Ickiewicz, Najstarsze rodzinne biuro podróży w Legnicy. Prowadzenie go wspiera znany aktor Tomasz Kot [online], Legnica.NaszeMiasto.pl, 20 lutego 2023 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  8. ↑ l, 30 lat samorządu. Wspominamy jego legnickie początki - Legnica - Oficjalny Portal Miasta [online], portal.legnica.eu [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  9. ↑ Dzieciństwo Tomasza Kota. Wirtualna Polska. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-05)]. (pol.).
  10. ↑ Szkoła Podstawowa nr 16 im. Kornela Makuszyńskiego w Legnicy. nk.pl. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-06)]. (pol.).
  11. ↑ Jesteśmy numer jeden - 60 lat ILO w Legnicy,red. Halina Tamioła, Wydawnictwo Edytor, Legnica 2005, str. 303, ISBN 83-88214-64-0
  12. ↑ Znani absolwenci. 1liceum.pl. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-05)]. (pol.).
  13. ↑ Siedemdziesiąt pięknych lat I LO. Wśród absolwentów „jedynki” znana dziennikarka TVP Beata Tadla i wybitny aktor Tomasz Kot. Istotne.pl. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-27)]. (pol.).
  14. ↑ Tomasz Kot: aktor do zadań specjalnych [online], Onet Kultura, 8 czerwca 2018 [dostęp 2021-09-18] (pol.).
  15. ↑ Kabaret Kuzyni. Polskie Kabarety. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-05)]. (pol.).
  16. ↑ Tomasz Kot - poukładał swój świat - Kobieta.pl [online], kobieta.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  17. ↑ Sebastian Łupak (2018-08-23): Tomasz Kot: Tak, zostałem zaproszony przez reżysera Bonda. Wirtualna Polska. [dostęp 2020-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-06)]. (pol.).
  18. ↑ Robert Górski, Monika Sobień: Jak zostałem prezesem. Kulisy „Ucha Prezesa”, najpopularniejszego polskiego serialu. Warszawa: Czerwone i Czarne, 2019, s. 97. ISBN 978-83-66219-17-5.
  19. ↑ Joika w bazie IMDb (ang.)
  20. ↑ Tomasz Kot Magazines. FamousFix. [dostęp 2020-08-05]. (ang.).
  21. ↑ Wręczono nagrody Gloria Artis. Tomasz Kot i Jan Komasa wśród laureatów. Onet.pl. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-19)]. (pol.).
  22. ↑ Miodek, Komasa, Kot i Chylińska z medalami. Wręczono Gloria Artis. TVN24.pl. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-19)]. (pol.).
  23. ↑ Mateusz Materek: Absolwenci I LO ambasadorami Legnicy. 1liceum.pl. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-12)]. (pol.).
  24. ↑ Doroczne Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznane!. mkidn.gov.pl, 2015-05-13. [dostęp 2023-09-11].
  25. ↑ Wiktory rozdane. Sprawdź pełną listę zwycięzców. polskieradio.pl, 2015-03-30. [dostęp 2023-09-11].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Polskie Nagrody Filmowe za najlepszą główną rolę męską
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029