Ai là triệu phú | |
---|---|
Định dạng | Trò chơi truyền hình |
Sáng lập | Sony Pictures |
Đạo diễn | Đỗ Hồng Cư (2009–2017) Lại Bắc Hải Đăng (2005–2009, 2017–2018) Trần Trúc Quỳnh (2018–2020) Nguyễn Diệp Chi (2020–nay) |
Dẫn chương trình | Lại Văn Sâm (2005–2017) Phan Đăng (2018–2020) Đinh Tiến Dũng (2021–nay) |
Soạn nhạc | Keith Strachan Matthew Strachan (2005–nay) Ramon Covalo (2008–nay) |
Quốc gia | Việt Nam |
Ngôn ngữ | Tiếng Việt |
Số tập |
|
Sản xuất | |
Nhà sản xuất | Lại Văn Sâm (2007–2014) Nguyễn Tùng Chi (2014–2018) Bùi Thu Thủy (2005–2007, 2018–2024) Lại Bắc Hải Đăng (2024 - nay) |
Địa điểm | Trường quay S16, Đài Truyền hình Việt Nam |
Bố trí camera | Bố trí nhiều máy quay |
Thời lượng | 60 phút (bao gồm quảng cáo) |
Đơn vị sản xuất | Đài Truyền hình Việt Nam Mesa Group (trước đây) |
Nhà phân phối | Celador (2005–2008) 2waytraffic (2008–2020) Sony Pictures (2020–nay) |
Trình chiếu | |
Kênh trình chiếu | VTV3 |
Định dạng hình ảnh | 576i SDTV (trước 2013) 1080i HDTV |
Phát sóng | 04 tháng 01 năm 2005 – 31 tháng 08 năm 2010, 05 tháng 07 năm 2011 – nay (phiên bản gốc) 07 tháng 09 năm 2010 – 28 tháng 06 năm 2011 (phiên bản Ghế nóng) |
Ai là triệu phú là một chương trình trò chơi truyền hình của Việt Nam do Đài Truyền hình Việt Nam sản xuất, dựa trên phiên bản gốc Who Wants to Be a Millionaire? (Ai muốn trở thành triệu phú?) đến từ Vương quốc Anh. Chương trình được phát sóng vào tối thứ ba hàng tuần từ ngày 4 tháng 1 năm 2005 trên kênh VTV3. Mục tiêu chính của trò chơi là giành được giải thưởng cao nhất 250.000.000 đồng bằng cách trả lời đúng 15 câu hỏi trắc nghiệm với độ khó tăng dần.
Từ ngày 7 tháng 9 năm 2010 đến ngày 28 tháng 06 năm 2011, Ai là triệu phú ra mắt một phiên bản có tên gọi Ai là triệu phú - Ghế nóng với luật chơi mới. Sau khi xem xét phản hồi của khán giả, chương trình đã quay trở lại phiên bản cũ kể từ ngày 05 tháng 07 năm 2011.
Trong mỗi lượt chơi, 10 ứng viên (từ ngày 10 tháng 11 năm 2015 đến hết năm 2017 là 6 ứng viên) sẽ tham gia trả lời một câu hỏi nhanh để chọn ra người chơi chính cho chương trình; các ứng viên trả lời qua hệ thống màn hình máy tính được lắp đặt tại trường quay, ở đó có câu hỏi và bốn đáp án A, B, C và D. Khi câu hỏi và các đáp án được đưa ra, các ứng viên sẽ bấm bốn đáp án theo thứ tự trong thời gian quy định; sau khi hết thời gian, người dẫn chương trình sẽ kiểm tra kết quả và người đưa ra câu trả lời đúng và nhanh nhất được lên ghế nóng ngồi đối diện với người dẫn chương trình. Trong trường hợp có từ hai ứng viên trở lên cùng trả lời đúng và nhanh nhất trong cùng một khoảng thời gian hoặc không có ai trả lời đúng, một câu hỏi khác sẽ được đưa ra dành cho những ứng viên này, người trả lời đúng và nhanh nhất trong câu hỏi giành quyền lên ghế nóng. Sau khi người chơi trước hoàn thành phần thi chính của mình, các ứng viên còn lại sẽ tiếp tục tham gia trả lời một câu hỏi nhanh khác, và cứ như vậy cho đến hết chương trình.
Vòng bấm bàn phím nhanh tồn tại từ năm đầu tiên cho đến hết năm 2017, và không xuất hiện trong các chương trình đặc biệt từ cuối năm 2014 đến năm 2017 (trừ một vài ngoại lệ). Kể từ đầu năm 2018, phần thi này đã chính thức bị loại bỏ hoàn toàn khỏi chương trình; thay vào đó người chơi sẽ được gọi lần lượt vào trường quay cho từng lượt chơi.
Người chơi phải trả lời 15 câu hỏi với độ khó tăng dần (không giới hạn thời gian suy nghĩ). Mỗi câu hỏi có một mức tiền thưởng đi kèm, tăng dần theo thứ tự. Có ba mốc quan trọng là câu số 5 (mốc thứ nhất), câu số 10 (mốc thứ hai) và câu số 15 (mốc "Triệu phú"); vượt qua các mốc này, họ chắc chắn có được số tiền thưởng tương ứng của câu hỏi đó.
Bắt đầu từ câu số 10 trở đi, sau khi người chơi trả lời đúng một câu hỏi, người dẫn chương trình sẽ ký một tấm séc có giá trị giải thưởng tương ứng với câu hỏi mà người chơi đã trả lời đúng.
Người chơi có quyền dừng cuộc chơi bất cứ lúc nào, khi đó họ sẽ được nhận số tiền tương ứng với câu hỏi đã trả lời đúng trước đó. Trả lời sai ở bất kỳ câu hỏi nào, người chơi sẽ ra về với giải thưởng ứng với mốc quan trọng gần nhất trước đó (trường hợp trả lời sai khi chưa qua câu số 5, người chơi không nhận được tiền thưởng). Nếu vượt qua tất cả các câu hỏi, người chơi sẽ trở thành "Triệu phú" và nhận được tiền thưởng tương ứng với câu hỏi cuối cùng.
Sau khi người chơi trước đã hoàn thành lượt chơi, nếu thời gian vẫn còn, MC sẽ giới thiệu người chơi khác vào trường quay cho đến hết thời lượng chương trình. Nếu người chơi chưa hoàn thành lượt chơi mà thời lượng chương trình đã hết, họ sẽ tiếp tục lượt chơi của mình trong chương trình kế tiếp.[1]
Người chơi có bốn quyền trợ giúp sau và có thể sử dụng bất cứ lúc nào nếu không biết câu trả lời hoặc chưa chắc chắn với suy nghĩ của mình. Trong một câu hỏi, người chơi có quyền dùng nhiều quyền trợ giúp, nhưng tất cả các quyền trợ giúp chỉ được sử dụng một lần.
Quyền trợ giúp | Sử dụng |
---|---|
50:50 | Máy tính loại bỏ đi hai đáp án sai. |
Gọi điện thoại cho người thân | Người chơi liên lạc tới một trong các số điện thoại đã đăng ký với chương trình từ trước và hỏi ý kiến của người ở đầu dây bên kia trong thời gian 30 giây. |
Hỏi ý kiến bạn đồng hành | Một người đồng hành đi cùng với người chơi sẽ tham gia trả lời câu hỏi hiện tại cùng với người chơi chính. |
Hỏi ý kiến những nhà thông thái | Mỗi tập có hai nhà thông thái trợ giúp người chơi. Hai người sẽ ngồi trong một căn phòng bí mật ở hành lang trường quay và chỉ có 30 giây để trợ giúp cho người chơi mà không được sử dụng tài liệu hay các thiết bị hỗ trợ tra cứu. Điều này được thực hiện tương tự với quyền trợ giúp "Three Wise Men" được sử dụng tại một số quốc gia,[2][3] và chỉ bắt đầu có hiệu lực từ câu hỏi số 6.
Trước đó, hai nhà thông thái sẽ theo dõi diễn biến của người chơi trong 5 câu hỏi đầu tiên và từ câu số 6, sau khi người chơi quyết định chọn quyền trợ giúp này thì họ sẽ được kết nối trở lại.[note 1] |
Hai quyền trợ giúp này đã được loại bỏ kể từ số phát sóng ngày 05 tháng 05 năm 2020, khi chương trình không đón khán giả vì ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, và vẫn không được sử dụng kể cả sau khi đón khán giả trở lại.
Trước năm 2021, thang tiền thưởng được hiển thị bằng giá trị điểm tương ứng với giá trị tiền tệ, nghĩa là tính theo đơn vị nghìn đồng. Kể từ phiên bản mới vào năm 2021, số tiền được viết đầy đủ và tính bằng đơn vị đồng giống như nhiều phiên bản quốc tế khác của Ai là triệu phú.
Từ năm 2022, mức tiền thưởng ở 3 câu hỏi cuối cùng được tăng lên lần lượt là 80.000.000 đồng (câu 13), 150.000.000 đồng (câu 14) và 250.000.000 đồng (câu 15), các câu còn lại giữ nguyên mức thưởng. Đây là mức tiền thưởng cao nhất kể từ năm phát sóng đầu tiên (2005).
Câu hỏi | 4/1/2005 - 11/10/2005 | 18/10/2005 - 13/2/2007 | 20/2/2007 - 31/8/2010, 5/7/2011 - 12/6/2012 | 19/6/2012 - 28/12/2021 | 4/1/2022 - nay |
---|---|---|---|---|---|
15 (Mốc "TRIỆU PHÚ") | 50.000.000 đồng | 100.000.000 đồng | 120.000.000 đồng | 150.000.000 đồng | 250.000.000 đồng |
14 | 30.000.000 đồng | 65.000.000 đồng | 80.000.000 đồng | 85.000.000 đồng | 150.000.000 đồng |
13 | 20.000.000 đồng | 40.000.000 đồng | 50.000.000 đồng | 60.000.000 đồng | 80.000.000 đồng |
12 | 14.000.000 đồng | 25.000.000 đồng | 35.000.000 đồng | 40.000.000 đồng | |
11 | 10.000.000 đồng | 15.000.000 đồng | 25.000.000 đồng | 30.000.000 đồng | |
10 (Mốc quan trọng thứ hai) | 6.800.000 đồng | 10.000.000 đồng | 15.000.000 đồng | 22.000.000 đồng | |
9 | 4.800.000 đồng | 7.000.000 đồng | 9.000.000 đồng | 14.000.000 đồng | |
8 | 3.200.000 đồng | 5.000.000 đồng | 6.000.000 đồng | 10.000.000 đồng | |
7 | 2.000.000 đồng | 3.200.000 đồng | 3.600.000 đồng | 6.000.000 đồng | |
6 | 1.200.000 đồng | 1.800.000 đồng | 2.000.000 đồng | 3.000.000 đồng | |
5 (Mốc quan trọng thứ nhất) | 800.000 đồng | 1.000.000 đồng | 2.000.000 đồng | ||
4 | 500.000 đồng | 1.000.000 đồng | |||
3 | 300.000 đồng | 600.000 đồng | |||
2 | 200.000 đồng | 400.000 đồng | |||
1 | 100.000 đồng | 200.000 đồng |
Người tham gia chương trình phải có độ tuổi từ đủ 23 tuổi trở lên (trước ngày 25 tháng 8 năm 2016 là 18 tuổi), ngoại trừ một vài chương trình đặc biệt liên quan đến người dưới 23 tuổi.
Từ ngày 07 tháng 09 năm 2010 đến 28 tháng 06 năm 2011, Ai là triệu phú lên sóng phiên bản mới có tên Ai là triệu phú – Ghế nóng. Đây là phiên bản Việt Nam của trò chơi truyền hình đến từ nước Úc Millionaire Hot Seat (format Ghế nóng của chương trình Who Wants to Be a Millionaire?). Luật chơi tuân theo phiên bản gốc của Úc (2009–2016).
Đã có một số người chơi giành giải cao ở phiên bản này như Lê Văn Tuân (80.000.000 đồng, 12 tháng 04 năm 2011),...
Tuy nhiên, sau khi xem xét phản hồi của khán giả, chương trình đã quay lại phiên bản cũ kể từ ngày 05 tháng 07 năm 2011.
Từ khi chương trình bắt đầu đến 13 tháng 05 năm 2008, chương trình sử dụng giao diện màu đen với khung câu hỏi có kích thước nhỏ hơn so với các phiên bản quốc tế khác (giao diện câu hỏi của Serbia). Từ ngày 20 tháng 05 năm 2008, chương trình chuyển sang phiên bản mới với giao diện màu xanh của Úc, sau đó chuyển sang giao diện câu hỏi của Na Uy từ ngày 05 tháng 07 năm 2011.
Từ ngày 04 tháng 06 năm 2013, khung câu hỏi bị hẹp đi so với khung hình do hệ thống hình ảnh của VTV3 chuyển sang định dạng 16:9 (trước đó vào năm 2010 và 2011, khi đang ở phiên bản Ghế nóng thì khung câu hỏi cũng bị hẹp lại, dù lúc đó VTV3 vẫn đang dùng định dạng 4:3). Sau đó, từ ngày 30 tháng 09 năm 2014, Ai là triệu phú tiếp tục sử dụng giao diện màu xanh nhưng dễ nhìn, nổi bật và đẹp hơn so với trước đó, có đôi nét tương tự với giao diện câu hỏi của phiên bản Ba Lan năm 2017 và các quốc gia Nam Mỹ trước 2017. Đây cũng là phiên bản cuối cùng sử dụng giao diện màu xanh đậm.
Từ đầu năm 2021, Ai là triệu phú có hàng loạt thay đổi về nhận diện. Lần đầu tiên chương trình sử dụng giao diện dựa trên thiết kế của nhà thiết kế đồ họa người Hà Lan Olga van den Brandt (được sử dụng lần đầu tại Hà Lan) và một số yếu tố của phiên bản Vương quốc Anh (giao diện câu hỏi từ năm 2018, đồng hồ của sự trợ giúp Gọi điện thoại cho người thân và Hỏi ý kiến những nhà thông thái, ảnh hưởng từ đồng hồ Big Bad Clock thời điểm 2010–2014). Khung câu hỏi được mở rộng đến hết màn hình thay vì hẹp như các phiên bản trước.
Trong những số đầu tiên, Ai là triệu phú được ghi hình tại Nhà thi đấu Gia Lâm, Hà Nội. Từ giữa năm 2005, chương trình chuyển sang ghi hình tại trường quay S10, sau này là trường quay S16 của Đài Truyền hình Việt Nam.
Bộ nhạc hiệu và nhạc nền của chương trình do các nhà soạn nhạc của Vương quốc Anh là cặp cha con Keith và Matthew Strachan, cùng với Ramon Covalo đồng sáng tác, biên soạn và hoà âm phối khí. Không giống như các chương trình truyền hình khác, nhạc hiệu của Ai là triệu phú được phát đi trong suốt chương trình để tạo thêm tính hồi hộp cho thí sinh khi tham gia chương trình.
Ai là triệu phú đã từng xuất hiện trong nhiều chương trình, sự kiện đặc biệt của VTV, điển hình như:
Vào những năm 2015, VTV đã phát hành một ứng dụng riêng lấy tên của chương trình, cho phép người dùng trải nghiệm cách chơi giống như trên truyền hình. Ứng dụng này đã không còn khả dụng từ năm 2016.
Trước khi Ai là triệu phú lên sóng, một chương trình tương tự với tên gọi Rồng vàng được sản xuất dưới sự hợp tác của Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và công ty Lasta Multimedia. Chương trình lên sóng từ ngày 25 tháng 05 năm 2003 đến hết ngày 10 tháng 06 năm 2007 và có bản quyền từ phiên bản Thái Lan, một phiên bản không chính thức của Ai là triệu phú. Người chơi trả lời đúng cả 15 câu hỏi sẽ nhận được giải thưởng 50.000.000 đồng.
Trong khi xem số phát sóng ngày 31 tháng 07 năm 2007, trinh sát của cục C16 đã phát hiện người chơi Lê Thị Cơ (đã giành phần thưởng 15.000.000 đồng) rất giống người đang bị truy nã Lê Thị Hồng (sinh năm 1968). Lê Thị Hồng bị Công an Thành phố Hà Nội truy nã toàn quốc vào ngày 23 tháng 01 năm 1996. Theo hồ sơ, Lê Thị Hồng tham gia chương trình với tên Lê Thị Cơ (sinh ngày 28 tháng 05 năm 1968), thường trú Đồng Nai. Sau khi xem chương trình, trinh sát của Cục C16 đã liên hệ với Ban Tổ chức, lấy hồ sơ tham gia chương trình của Lê Thị Cơ. Sau đó các trinh sát đã xác định, đối chiếu mẫu vân tay của Lê Thị Cơ và Lê Thị Hồng, khẳng định Lê Thị Cơ chính là Lê Thị Hồng. Trưa ngày 15 tháng 12 năm 2008, Lê Thị Hồng đã bị lực lượng chức năng bắt giữ tại Thành phố Hồ Chí Minh sau 13 năm trốn truy nã. Toàn bộ số tiền kiếm được từ chương trình đã bị tước.[7]
Trong số kỉ niệm 10 năm phát sóng chương trình vào ngày 30 tháng 12 năm 2014, chương trình đã đưa ra câu hỏi là: "Trong một câu hát thì: "Ba thương con vì con giống mẹ. Mẹ thương con vì con giống...ai?" với các phương án trả lời là Ông hàng xóm, Chú cạnh nhà, Ba, Bác đầu ngõ. Sau khi phát sóng chương trình đã vướng phải nhiều chỉ trích từ cư dân mạng vì câu hỏi mang phần nhạy cảm này.[8]
Số phát sóng ngày 24 tháng 12 năm 2019, người chơi Cee Jay nhận được hỏi câu hỏi số 6 với nội dung "Câu lạc bộ bóng đá nào của nước Anh có biểu tượng là chú gà chọi?" và các đáp án Everton, Leicester City, Leeds United và Tottenham Hotspur. Khi nghe câu hỏi, người chơi bối rối và hỏi "Gà chọi có phải là gà trống không?" thì được MC Phan Đăng gợi ý: "Gà chọi là loại gà người ta mang ra cho hai con chọi nhau, đấu nhau xem con nào thắng con nào". Cee Jay loại bỏ từng đáp án nhưng cuối cùng cũng không đưa ra câu trả lời mà lại xin quyền hỏi khán giả, và được 75% khán giả trợ giúp chọn đáp án Tottenham Hotspur.
Sau khi chương trình được phát sóng đã nhận rất nhiều sự chỉ trích về cách đưa ra câu hỏi của chương trình đã khiến người chơi mất oan 1 quyền trợ giúp. Bởi theo họ, linh vật của Tottenham Hotspur là 1 chú gà trống chứ không phải gà chọi như cách chương trình đưa ra.[9]
Ngoài trường hợp này, trong suốt 19 năm phát sóng chương trình cũng có nhiều trường hợp câu hỏi, đáp án chương trình đưa ra sai gây thiệt thòi cho người chơi, sau đó chương trình mời người chơi quay trở lại thi tiếp để xác minh lại.
Ai là triệu phú đã có một số lần phải tạm ngừng hoặc thay đổi việc ghi hình và phát sóng theo kế hoạch do trùng với các sự kiện đặc biệt. Các chương trình bị hoãn đã được phát sóng trở lại vào 1 tuần sau đó. Cụ thể: