Charles X của Pháp

Charles X của Pháp
Quốc vương nước Pháp và Navarra
Tại vị16 tháng 9 năm 18242 tháng 8 năm 1830
5 năm, 320 ngày
Đăng quang29 tháng 5 năm 1825
Tiền nhiệmLouis XVIII của Pháp Vua hoặc hoàng đế
Kế nhiệmDe jure: Henry V Vua hoặc hoàng đế
De facto: Louis-Philippe I Vua hoặc hoàng đế
Thủ tướngBá tước Villèle
Tử tước Martignac
Công tước Polignac
Thông tin chung
Sinh9 tháng 10 năm 1757
Cung điện Versailles, Vương quốc Pháp
Mất6 tháng 11 năm 1836 (79 tuổi)
Gorizia, Đế quốc Áo
An tángNova Gorica, Slovenia
Phối ngẫuMarie-Thérèse của Savoy
Hậu duệLouis XIX của Pháp
Charles Ferdinand, Công tước Berry
Tên đầy đủ
Charles Philippe de France
Vương tộcNhà Bourbon
Thân phụLouis Ferdinand của Pháp
Thân mẫuMarie-Josèphe của Saxony
Tôn giáoCông giáo La Mã
Chữ kýChữ ký của Charles X của Pháp

Charles X (nguyên danh: Charles Philippe, Bá tước của Artois; 9 tháng 10 năm 1757 - 6 tháng 11 năm 1836) là vua Pháp trong giai đoạn 1824 - 1830. Ông là chú của Louis XVII và em trai của các vua Louis XVILouis XVIII. Ông đồng thời là vị quân chủ cuối cùng thuộc Nhà Bourbon.

Sau cuộc Khôi phục sự cai trị của Nhà Bourbon vào năm 1814, Charles (với tư cách là người thừa kế) trở thành thủ lĩnh của những người theo chủ nghĩa bảo hoàng cực đoan, một phe quân chủ trong triều đình Pháp khẳng định quyền cai trị tối thượng và phản đối nhượng bộ đối với những người tự do và đảm bảo các quyền tự do dân sự được cấp bởi Hiến chương năm 1814.

Charles lên ngôi vua Pháp sau cái chết của anh trai ông là vua Louis XVIII với đế hiệu là Charles X. Với 6 năm trị vì của ông không được nhiều sự ủng hộ của dân chúng. Charles cũng khởi xướng cuộc chinh phục Algeria như một cách để đánh lạc hướng người dân Pháp khỏi các vấn đề trong nước. Sau khi chính phủ bảo thủ của nhà vua bị đánh bại trong cuộc bầu cử lập pháp năm 1830 của Pháp. Ông đã đáp lại bằng Sắc lệnh tháng Bảy giải tán Nghị viện, hạn chế nhượng quyền thương mại và đặt lại quyền kiểm duyệt báo chí. Trong vòng một tuần, nước Pháp phải đối mặt với các cuộc bạo động ở đô thị dẫn đến cuộc Cách mạng tháng Bảy năm 1830, khiến ông phải thoái vị và Louis-Philippe I của Nhà Orlean đã được đưa lên làm vua nước Pháp. Charles một lần nữa phải sống lưu vong và qua đời năm 1836 tại Gorizia, khi đó là một phần của Đế chế Áo.

Tiểu sử

[sửa | sửa mã nguồn]
5 franc của Pháp, Charles X 1826W đúc tại Lille, trọng lượng 25g với 90% là bạc và đường kính 37mm

Tương tự Louis XVIII, Charles X được sinh hạ tại điện Versailles với tước hiệu quận công xứ Artois. Ông là con trai út của thái tử Louis Ferdinand và công nương Maria Josepha. Do Louis XVIII không có con nên mặc nhiên Charles X được kế thừa ngai vàng.

Vào năm 1830, những người cộng hòa thuộc phe đối lập trong nghị viện dấy lên làn sóng đòi cáo chung nền quân chủ bấy giờ đã tỏ ra lạc hậu trước thời cuộc. Charles X tức giận ban chiếu dụ Saint-Cloud ngày 25 tháng 7 năm 1830 buộc giải tán nghị viện, lột bỏ quyền tự do báo chí... Sự kiện này đã châm ngòi cho Cách mạng tháng Bảy mà hệ lụy là Charles X phải thoái vị, nhưng ngai vàng không bị đánh đổ mà được khuyến nghị chuyển sang người cháu nội của Charles X là Henri V (buộc con trai cả của ông phải kí vào việc thoái vị). Tuy nhiên, các nghị sĩ cộng hòa dù đã ở thế yếu nhưng vẫn cương quyết ủng hộ một người cùng hoàng tộc Bourbon khác của Charles X là Louis-Philippe I (em họ của ông) đăng cơ, bởi thế toan tính của nhà vua bị đánh bại.

Charles X lưu vong tại Gorizia (Đế quốc Áo, nay thuộc Slovenia) và tạ thế vào ngày 6 tháng 11 năm 1836.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
Chúng tôi bán
Bài viết liên quan