Danh sách người Châu Á đoạt giải Nobel

Giải thưởng Nobel, hay Giải Nobel Thụy Điển, số ít: Nobelpriset, Na Uy: Nobelprisen), là một tập các giải thưởng quốc tế được tổ chức trao thưởng hằng năm kể từ năm 1901 cho những cá nhân đạt thành tựu trong lĩnh vực vật lý, hoá học, y học, văn học, kinh tế và hòa bình; đặc biệt là giải hoà bình có thể được trao cho tổ chức hay cho cá nhân.^[1] Vào năm 1969^[2][3], Ngân hàng Thụy Điển đưa thêm vào một giải về lĩnh vực khoa học kinh tế, theo di chúc của nhà phát minh người Thụy Điển Alfred Nobel năm 1895. Các giải thưởng Nobel và giải thưởng về Khoa học được trao tặng hơn 881 người.^[4].

Người châu Á đã nhận được tất cả 6 loại giải thưởng Nobel: giải Nobel Hòa bình, giải Nobel Vật lý, giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học, giải Nobel Văn học, giải Nobel Hóa học và giải Nobel Kinh tế. Người Châu Á đầu tiên là Rabindranath Tagore, đã được trao giải Văn học năm 1913. Năm mà nhiều giải thưởng Nobel được trao cho nhiều người Á Châu nhất là vào năm 2014, khi 5 người châu Á trở thành những người chiến thắng giải Nobel. Gần đây nhất là quý ông người Nhật Bản Honjo Tasuku đã được trao giải thưởng Nobel về sinh lý học và y khoa của ông vào năm 2016.

Cho đến nay, đã có 70 người châu Á đạt giải Nobel, bao gồm 27 người Nhật Bản, 1 người Việt Nam, 12 người Israel và 12 người Trung Hoa bao gồm Đài Loan, Trung Quốc, Hồng Kông và người Mỹ gốc Hoa. Trong danh sách này không bao gồm người Nga.

Giải Nobel Vật lý

Năm	Chân dung	Tên người đạt giải	Quốc gia	Lĩnh vực	Chú thích
1930		Chandrasekhara Venkata Raman	Raj thuộc Anh	Vật lý học	Người Châu Á đầu tiên và cũng là dân Ấn Độ đầu tiên đạt Giải Nobel trong Khoa Học
1949		Yukawa Hideki	Nhật Bản	Vật lý học	Nhà khoa học Nhật Bản đầu tiên đoạt giải Nobel
1957		Dương Chấn Ninh	Trung Hoa Dân Quốc	Vật lý học	Nhà khoa học Trung Quốc đầu tiên đoạt giải Nobel
1957		Lý Chính Đạo	Trung Hoa Dân Quốc	Vật lý học	Nhà khoa học Trung Quốc đầu tiên đoạt giải Nobel
1965		Tomonaga Shinichirō	Nhật Bản	Vật lý học
1973		Esaki Reona	Nhật Bản	Vật lý học
1979		Abdus Salam	Pakistan	Vật Lý Học	Người Pakistan đầu tiên đạt giải Nobel
1983		Subrahmanyan Chandrasekhar	Hoa Kỳ,	Vật lý học	Sinh tại Ấn Độ
1998		Thôi Kì	Hoa Kỳ	Vật lý học	Sinh tại Trung Quốc
2002		Koshiba Masatoshi	Nhật Bản	Vật lý học
2008		Nambu Yoichiro	Hoa Kỳ	Vật lý học	Sinh tại Nhật Bản
2008		Kobayashi Makoto	Nhật Bản	Vật lý học
2008		Maskawa Toshihide	Nhật Bản	Vật lý học
2009		Charles K. Kao	Anh Quốc và  Hoa Kỳ,	Vật lý học	Công dân Hồng Kông đầu tiên đoạt giải Nobel
2014		Akasaki Isamu	Nhật Bản	Vật lý học
2014		Amano Hiroshi	Nhật Bản	Vật lý học
2014	Tập tin:Shiju.jpg	Nakamura Shuji	Hoa Kỳ	Vật lý học	Sinh tại Nhật Bản
2015		Kajita Takaaki	Nhật Bản	Vật lý học

Giải Nobel Hóa học

Năm	Chân dung	Tên người đạt giải	Quốc gia	Lĩnh vực	Chú thích
1981		Kenichi Fukui	Nhật Bản	Hóa học	Người Châu Á đầu tiên và người Nhật Bản đầu tiên đoạt giải Nobel Hóa học
1986	Tập tin:Yuan T. Lee 1-1.jpg	Lý Viễn Triết	Đài Loan Hoa Kỳ	Hóa học	Người Đài Loan đầu tiên đoạt giải Nobel
2000		Shirakawa Hideki	Nhật Bản	Hóa học
2001		Noyori Ryōji	Nhật Bản	Hóa học
2002		Tanaka Koichi	Nhật Bản	Hóa học
2004		Aaron Ciechanover	Israel	Hóa học	Người Israel đầu tiên đoạt giải Nobel Hóa học
2004		Avram Hershko	Israel	Hóa học
2008		Shimomura Osamu	Nhật Bản	Hóa học
2009		Venkatraman Ramakrishnan	Anh Quốc Hoa Kỳ	Hóa học	Sinh tại Ấn Độ
2009		Ada Yonath	Israel	Hóa học	Người phụ nữ châu Á đầu tiên đoạt giải Nobel Hóa Học
2010		Negishi Eiichi	Nhật Bản	Hóa học
2010		Suzuki Akira	Nhật Bản	Hóa học
2011		Dan Shechtman	Israel	Hóa học
2013		Arieh Warshel	Israel Hoa Kỳ	Hóa học
2013		Michael Levitt	Israel Anh Quốc  Hoa Kỳ	Hóa học
2015		Aziz Sancar	Thổ Nhĩ Kỳ Hoa Kỳ	Hóa học	Người Thổ Nhĩ Kỳ đầu tiên đạt giải Nobel trong khoa học

Giải Nobel Sinh lý học và Y khoa

Năm	Chân dung	Tên người đạt giải	Quốc gia	Lĩnh vực	Chú thích
1968		Har Gobind Khorana	Hoa Kỳ	Sinh lý y tế	Sinh viên châu Á sinh ra ở Ấn Độ đầu tiên được giải Nobel Sinh lý Y học
1987		Tonegawa Susumu	Nhật Bản	Sinh lý y tế	Người Nhật Bản đầu tiên và cũng là người Châu Á đầu tiên đoạt giải Nobel Y học sinh lý
2012		Yamanaka Shinya	Nhật Bản	Sinh lý y tế
2015		Ōmura Satoshi	Nhật Bản	Sinh lý y tế
2015		Đồ U U	Trung Quốc	Sinh lý y tế	Người phụ nữ Trung Quốc đầu tiên đoạt giải Nobel
2016		Ōsumi Yoshinori	Nhật Bản	Sinh lý y tế
2018		Honjo Tasuku	Nhật Bản	Sinh lý y tế

Giải Nobel Văn học

Năm	Chân dung	Tên người đạt giải	Quốc gia	Thể loại	Chú thích
1913		Rabindranath Tagore	Raj thuộc Anh	Văn học	Người châu Á và là người Ấn Độ đầu tiên đoạt giải Nobel Văn Học
1966		Shmuel Yosef Agnon	Israel	Văn học	Giải Nobel đầu tiên của người Israel
1968		Kawabata Yasunari	Nhật Bản	Văn học	Người Nhật Bản đầu tiên đoạt giải Nobel Văn Học
1994		Kenzaburo Ōe	Nhật Bản	Văn học
2000		Cao Hành Kiện	Pháp Trung Quốc	Văn học	Sinh ở Trung Quốc
2006		Orhan Pamuk	Thổ Nhĩ Kỳ	Văn học	Giải Nobel đầu tiên của người Thổ Nhĩ Kỳ
2012		Mạc Ngôn	Trung Quốc	Văn học
2017		Kazuo Ishiguro	Anh	Văn học	Sinh ở Nhật Bản

Giải Nobel Hòa bình

Năm	Chân dung	Tên người đạt giải	Quốc gia	Thể loại	Chú thích
1973		Lê Đức Thọ	Việt Nam	Hòa bình	Người Việt Nam và người Châu Á đầu tiên đoạt giải Nobel Hòa bình (Từ chối nhận giải)
1974		Satō Eisaku	Nhật Bản	Hòa bình	Người Nhật Bản đầu tiên đoạt giải Nobel Hòa bình
1978		Menachem Begin	Israel	Hòa bình	Người Israel đầu tiên đoạt giải Nobel Hòa bình
1979		Mẹ Têrêsa	Ấn Độ	Hòa bình	Người phụ nữ Châu Á đầu tiên đoạt giải Nobel
1988		Tenzin Gyatso	Ấn Độ	Hòa bình	Người Tây Tạng đầu tiên đoạt giải Nobel
1991		Aung San Suu Kyi	Miến Điện	Hòa bình	Người Miến Điện đầu tiên đoạt giải Nobel
1994		Yasser Arafat	Palestine	Hòa bình	Người Palestine Ả Rập đầu tiên đoạt giải Nobel
1994		Shimon Peres	Israel	Hòa bình
1994		Yitzhak Rabin	Israel	Hòa bình
1996		Carlos Filipe Ximenes Belo	Đông Timor	Hòa bình	Người Đông Timor đầu tiên đoạt giải Nobel
1996		José Ramos-Horta	Đông Timor	Hòa bình	Người Đông Timor đầu tiên đoạt giải Nobel
2000		Kim Dae-jung	Hàn Quốc	Hòa bình	Người Hàn Quốc đầu tiên đoạt giải Nobel
2003		Shirin Ebadi	Iran	Hòa bình	Người Iran đầu tiên đoạt giải Nobel
2006		Muhammad Yunus	Bangladesh	Hòa bình	Người Bangladesh đầu tiên đoạt giải Nobel
2010		Lưu Hiểu Ba	Trung Quốc	Hòa bình	Người Châu Á đầu tiên đoạt giải Nobel khi đang ở tù
2011		Tawakkul Karman	Yemen	Hòa bình	Phụ nữ Ả rập đầu tiên và cô gái Yemen đầu tiên đoạt giải Nobel
2014		Kailash Satyarthi	Ấn Độ	Hòa bình	Người Ấn Độ đầu tiên đoạt giải Nobel Hòa bình
2014		Malala Yousafzai	Pakistan	Hòa bình	Phụ nữ Pakistan đầu tiên và người trẻ tuổi nhất đoạt giải Nobel
2018		Nadia Murad	Iraq	Hòa bình	Phụ nữ Iraq đầu tiên đoạt giải Nobel

Giải Nobel Kinh tế

Năm	Chân dung	Tên người đạt giải	Quốc gia	Thể loại	Chú thích
1998		Amartya Sen	Ấn Độ	Kinh tế	Người Châu Á đầu tiên và cũng là người Ấn Độ đầu tiên đoạt giải Nobel Kinh Tế
2002		Daniel Kahneman	Israel Mỹ	Kinh tế	Người Israel đầu tiên đoạt giải Nobel Kinh Tế
2005		Robert Aumann	Israel Hoa Kỳ	Kinh tế

Các danh sách giải Nobel khác

• Danh sách người đoạt giải Nobel Vật lý
• Danh sách người đoạt giải Nobel Hóa học
• Danh sách người đoạt giải Nobel Sinh lý học và Y khoa
• Danh sách người đoạt giải Nobel Văn học
• Danh sách người đoạt giải Nobel Hòa bình
• Danh sách người đoạt giải Nobel Kinh tế
• Danh sách người da đen đoạt giải Nobel
• Danh sách người Hồi Giáo đoạt giải Nobel
• Danh sách người Kitô giáo đoạt giải Nobel
• Danh sách người Do Thái đoạt giải Nobel
• Danh sách phụ nữ đoạt giải Nobel

Tham khảo

1. “Which country has the best brains?”. BBC News. ngày 8 tháng 10 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 11 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2011.
2. [1] Nobel Prize (2007), in Encyclopædia Britannica, accessed ngày 14 tháng 11 năm 2007, from Encyclopædia Britannica Online:

   "An additional award, the Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel, was established in 1968 by the Bank of Sweden and was first awarded in 1969"

3. [2] About the Nobel Prizes, Nobel Foundation, retrieved ngày 8 tháng 4 năm 2012
4. “All Nobel Laureates”. Nobel Foundation. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2010.