Aziz Sancar

Aziz Sancar
Sinh	8 tháng 9, 1946 (78 tuổi) Savur, Mardin, Thổ Nhĩ Kỳ
Quốc tịch	Thổ Nhĩ Kỳ
Học vị	Bác sĩ (Đại học Istanbul, 1969) Tiến sĩ (Đại học Texas tại Dallas, 1977)
Giải thưởng	Nobel Hóa học 2015
Sự nghiệp khoa học
Ngành	Sinh hóa học, sinh học phân tử, DNA repair

Aziz Sancar (sinh ngày 08 tháng 9 năm 1946) là một nhà khoa học người Kurd chuyên nghiên cứu cách sửa chữa DNA, các điểm kiểm soát chu kỳ tế bào, và đồng hồ sinh học.^[1] Ông đã được trao giải Nobel Hóa học năm 2015 cùng với nhà hóa học Thụy Điển Tomas Lindahl và hóa học người Mỹ Paul L. Modrich. Họ được trao giải Nobel nhờ công trình vẽ bản đồ các tế bào sửa chữa DNA bị tổn thương.

Tiểu sử

Aziz Sancar sinh ra trong gia đình trung lưu người Turk^[2] ở huyện Savur của tỉnh Mardin, đông nam Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 08 tháng 9 năm 1946^[3]. Ông là con thứ bảy trong tám anh chị em. Cha mẹ ông đều không biết chữ, tuy nhiên họ chú trọng việc học hành của con cái^[4]. Aziz Sancar là thành viên danh dự của Viện Hàn lâm Khoa học Thổ Nhĩ Kỳ^[5] và Viện Hàn lâm Nghệ thuật và Khoa học Mỹ^[6].

Nghiên cứu kéo dài của ông gồm có photolyase liên quan và các cơ chế của kích hoạt lại quang học. Trong bài viết nhậm chức trong PNAS, Sancar bắt các gốc tự photolyase khó nắm bắt, ông đã theo đuổi trong gần 20 năm, do đó cung cấp cách quan sát trực tiếp photocycle cho sửa chữa thymine nhị trùng^[7].

Aziz Sancar được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học Thổ Nhĩ Kỹ năm 2005. Ông là giáo sư hóa sinh Sarah Graham Kenan, tại Đại học North Carolina tại Chapel Hill. Ông kết hôn với Gwen Boles Sancar, người tốt nghiệp cùng một năm và cũng là một giáo sư hóa sinh và vật lý sinh học tại Đại học North Carolina tại Chapel Hill^[8]. Cùng nhau, họ thành lập Carolina Turk Evi, một trung tâm Thổ Nhĩ Kỳ ở gần gần đến khuôn viên của UNC-CH, cung cấp cơ sở đào tạo sau đại học cho bốn nhà nghiên cứu Thổ Nhĩ Kỳ tại UNC-CH, dịch vụ lưu trú ngắn hạn cho các học giả Thổ Nhĩ Kỳ viếng thăm, và một trung tâm để thúc đẩy trao đổi Thổ Nhĩ Kỳ-Mỹ^[9].

Chú thích

1. “Aziz Sancar — Biochemistry and Biophysics”. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 5 năm 2015. Truy cập 8 tháng 10 năm 2015.
2. “Turkish Nobel Prize winner happy most for his country”. Anadolu Agency. Truy cập 9 tháng 10 năm 2015.
3. “Nobel Prize in Chemistry: how our DNA repairs itself”. Deutsch Welle. ngày 7 tháng 10 năm 2015.
4. “Nobel Kimya Ödülü'nü Türk asıllı Aziz Sancar kazandı (Aziz Sancar kimdir)”. Hürriyet (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). ngày 7 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2015.
5. Prof. Dr. Aziz Sancar Lưu trữ 2016-04-23 tại Wayback Machine, Turkish Academy of Sciences.
6. American Academy Announces 2004 Fellows and Foreign Honorary Members, American Academy of Arts and Sciences.
7. Zagorski, N. (2005). “Profile of Aziz Sancar”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 102 (45): 16125–16127. doi:10.1073/pnas.0507558102. PMC 1283445. PMID 16263927.
8. [/biology/news/2005/aziz.html “Biology: Aziz Sancar elected to the National Academy of Sciences”] Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). utdallas.edu. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2015.
9. [/about.htm “The Aziz & Gwen Sancar Foundation – Carolina Türk Evi – Turkish House, NC”] Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). carolinaturkevi.org. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2015.