Giả thuyết nhà du hành thời gian, còn gọi là UFO viễn khách thời gian, con người tương lai, mô hình ngoài thời gian và thuyết Kẻ hủy diệt[1] là đề xuất cho rằng vật thể bay không xác định (UFO) là con người du hành từ tương lai bằng công nghệ tối tân. Một số nhân vật nổi bật công khai giả thuyết này gần đây, chẳng hạn như kỹ sư hàng không vũ trụ về hưu của NASA Larry Lemke,[2] nghị sĩ Wisconsin Mike Gallagher,[3] và nhà làm phim người Mỹ Steven Spielberg.[4][5]
Giới học giả chính thống nhận định giả thuyết này là cực kỳ khó tin[6] và thường được coi là không chính thống ngay cả trong số những nhà lý thuyết âm mưu bên lề cho rằng UFO là tàu vũ trụ ngoài hành tinh hoặc hiện tượng liên chiều.
Khái niệm du hành thời gian từ tương lai đến quá khứ được cho là lần đầu tiên do nhà thực vật học và địa chất người Pháp Pierre Boitard đưa vào văn học trong cuốn sách nổi tiếng năm 1861 của ông nhan đề Paris avant les hommes (Paris trước thời đại loài người), kể về một người đàn ông bị gửi trở lại Trái Đất thời tiền sử để rồi phải tương tác với tổ tiên giống vượn,[7] Vài năm sau, vào năm 1887, Camille Flammarion cho xuất bản cuốn tiểu thuyết mang tên Lumen, kể về một linh hồn ngoài hành tinh du hành xuyên qua các cõi giới và giai đoạn lịch sử khác nhau.
Mặc dù du hành ngược thời gian gần như được coi là bất khả thi về mặt vật lý trên toàn thế giới, nhưng nghiên cứu lý thuyết khám phá xem liệu điều đó có khả thi hay không.[8] Các nhà khoa học như J. Richard Gott, Ronald Mallet[9] và những người khác[10][11] cũng mường tượng rằng một ngày nào đó con người có thể du hành thời gian về lại quá khứ.[12]
Nhiều tác giả và nhà nghiên cứu từng suy luận về sự tiến hóa trong tương lai của loài người. Năm 1888, tác giả người Anh H. G. Wells xuất bản cuốn tiểu thuyết ngắn khoa học viễn tưởng nổi tiếng Cỗ máy thời gian kể về sự tiến hóa trong tương lai của nhân loại và thường được coi là một trong những trường hợp hiện đại đầu tiên về cả du hành thời gian và tiến hóa suy tưởng. Những tác giả khác chuyên viết về tiến hóa suy tưởng bao gồm Edgar Rice Burroughs, triết gia và nhà văn khoa học viễn tưởng người Anh Olaf Stapledon với tiểu thuyết "lịch sử tương lai" năm 1930 mang tên Last and First Men, tác giả người Mỹ Kurt Vonnegut trong Galápagos, nhà văn người Anh Stephen Baxter trong Evolution, nghệ sĩ và tác giả người Thổ Nhĩ Kỳ Cevdet Mehmet Kösemen trong All Tomorrows và những tác phẩm khác. Biến đổi khí hậu,[13] điểm kỳ dị công nghệ, du hành vũ trụ và cải tiến di truyền cũng được xác định là những yếu tố tiềm tàng có khả năng thay đổi quá trình tiến hóa của con người trong tương lai, dẫn đến các kịch bản siêu nhân loại và hậu nhân loại khác nhau.
Con người từng tường thuật về các vật thể lạ trên bầu trời ngay từ thời cổ đại. Vào thập niên 1890, làn sóng nhìn thấy khinh khí cầu bí ẩn theo như báo cáo nhìn thấy trên khắp nước Mỹ, tiếp theo là Foo fighter và tên lửa ma trong Thế chiến thứ hai.
Kỷ nguyên UFO hiện đại bắt đầu vào mùa hè năm 1947, vài ngày sau khi phía Mỹ công bố kế hoạch tái công nghiệp hóa nước Đức mặc cho sự phản đối quyết liệt của Liên Xô, gây ra Chiến tranh Lạnh.[14] Giữa những lo ngại về phản ứng của Liên Xô, phi công dân sự Kenneth Arnold báo cáo rằng chính ông đã tận mắt chứng kiến một đội hình máy bay siêu thanh. Lệnh cấm phát sóng trực tiếp "người dân trên phố" trong thời chiến kết thúc, vụ chứng kiến UFO của Arnold được đưa tin trên toàn quốc trên đài phát thanh và báo in. Trong những ngày từ sau vụ chứng kiến của Arnold, bùng lên cơn sốt trên toàn quốc lan rộng khi hơn 800 vụ chứng kiến UFO bắt chước được công bố trên báo chí nói tiếng Anh. Các nguồn tin năm 1947 suy đoán rằng những vụ chứng kiến này là kết quả đến từ công nghệ mới lạ của Mỹ hoặc Liên Xô, nhận dạng nhầm vật thể trần tục hoặc tác động về hành vi như chứng cuồng loạn tập thể; nguồn tin bên lề cho rằng những vụ chứng kiến này là dấu hiệu của ngày tận thế, thiên thần hay ma quỷ, hoặc là những phương tiện bay chở người từ các hành tinh khác hoặc "chiều không gian" khác.
Dù trong sách và ấn phẩm của mình, Tiến sĩ Masters sử dụng từ mới "ngoài thời gian" để mô tả hình mẫu này và những sinh vật được cho là điều khiển UFO, giám đốc điều hành của Mạng lưới UFO Song phương (MUFON), Jan Harzan gọi ý tưởng chung là "giả thuyết nhà du hành thời gian.[15]
Giả thuyết nhà du hành thời gian và giả thuyết liên chiều chồng chéo nhau ở một mức độ nhất định. Những người trong cộng đồng nghiên cứu UFO, chẳng hạn như cựu giám đốc MUFON của tiểu bang Pennsylvania là John Ventre trong cuộc phỏng vấn với Đài Phát thanh Tin tức KDKA,[16] cũng như nhà cận tâm lý học và kỹ sư người Mỹ Harold E. Puthoff,[17] gọi hai giả thuyết này là có thể hoán đổi cho nhau. Tiến sĩ Masters tuyên bố rằng ông coi mô hình ngoài thời gian của mình là một tiểu thể loại của giả thuyết liên chiều.[18] Thật vậy, theo quan điểm mang tính khoa học hơn – dù gây tranh cãi – trong khuôn khổ diễn giải nhiều thế giới của cơ học lượng tử, nghịch lý thời gian có thể tránh được nếu nhà du hành thời gian di chuyển từ một chiều kích, hoặc vũ trụ song song, hay dòng thời gian, sang một chiều kích khác.
Tương tự như cách mà giả thuyết ngoài Trái Đất thể hiện giải pháp tiềm năng cho nghịch lý Fermi, giả thuyết nhà du hành thời gian đưa ra lời giải thích thay thế cho sự vắng mặt của những nhà du hành thời gian trong tương lai. Trong một cuộc phỏng vấn với Nova trên PBS, nhà vật lý thiên văn và người hoài nghi Carl Sagan đã tuyên bố có khả năng những nhà du hành thời gian từ tương lai đã ở đây và chúng ta chỉ đơn giản là không có phương tiện hoặc kiến thức để nhận ra họ như vậy, hoặc có tên gọi khác cho họ, chẳng hạn như "UFO hay ma quỷ hoặc yêu tinh hoặc tiên nữ" và ông không nghĩ rằng "thực tế là chúng ta rõ ràng không được những nhà du hành thời gian ghé thăm cho thấy du hành thời gian là bất khả thi".[19]
Nhà vật lý thiên văn người Mỹ Neil deGrasse Tyson đã coi giả thuyết này là phi logic.[20][21] Nhà hoài nghi UFO Robert Sheaffer đã chỉ trích công trình của Masters vì nó dựa trên "niềm tin rằng du hành thời gian không chỉ khả thi mà còn có thật".[2]
Nhà thiên văn học và nhà văn khoa học người Anh David J. Darling đã tuyên bố rằng giả thuyết ngoài Trái Đất và giả thuyết du hành thời gian đều hợp lý như nhau nhưng rất khó xảy ra và không cần thiết và rằng, mặc dù một số hiện tượng không trung thực sự không thể xác định được, nhưng không có lý do rõ ràng nào để biện minh cho tuyên bố rằng chúng là nhân tạo và/hoặc không thuộc thế giới này. Hơn nữa, ông nói thêm rằng "nếu một số UFO là tàu vũ trụ 'của người ngoài hành tinh', thì việc cho rằng chúng có thể là cỗ máy thời gian từ tương lai của chúng ta cũng hợp lý như cho rằng chúng là tàu vũ trụ từ các ngôi sao khác. Vấn đề là 'nếu'. (...) Ngoài huyền thoại phổ biến về đĩa bay và người ngoài hành tinh nguyên mẫu, có bộ não lớn, có rất ít bằng chứng đáng tin cậy về sự tồn tại của chúng. Vì vậy, vấn đề của tôi với cuốn sách (của Masters) không phải là sự khéo léo trong luận thuyết của nó, mà là thực tế là ngay từ đầu thực sự không cần đến luận thuyết như vậy."[2]
Nhắc đến biến cố Rendlesham, nhà văn khoa học và người hoài nghi UFO Ian Ridpath viết rằng những lời tố cáo UFO du hành thời gian từ phiên thôi miên của trung sĩ về hưu Jim Penniston có thể đã bị ảnh hưởng qua việc ông xem bộ phim khoa học viễn tưởng Official Denial (phát sóng năm 1993 và phát hành dưới dạng video vào tháng 5 năm 1994, vài tháng trước khi tuyên bố của Penniston xuất hiện vào tháng 9 cùng năm), cho thấy tình huống nghệ thuật mô phỏng cuộc sống, khiến bộ phim này tạo ra ký ức giả của Penniston.[22][23]
Tháng 2 năm 2022, nhà tương lai học và nhà truyền thông khoa học người Mỹ Isaac Arthur đã thảo luận về sự chênh lệch chống lại giả thuyết nhà du hành thời gian trong tập 23 Are Aliens Just Time Traveling Humans của podcast It's Probably (not) Aliens, đặc biệt là vạch trần khái niệm này khi nó được phơi bày trong tập ‘Time Travel’ của chương trình truyền hình Ancient Aliens.[24]
Khi được hỏi về khả năng UFO có thể là nhân loại trong tương lai, nhà vật lý lượng tử Fabio Costa của Đại học Queensland nói với tạp chí Popular Mechanics rằng: "Theo một nghĩa nào đó, du hành ngược thời gian đòi hỏi hai cánh cửa, một ở tương lai và một ở quá khứ. Bạn chỉ có thể du hành ngược thời gian nếu có ai đó mở cánh cửa đến quá khứ. Vì vậy, người từ tương lai không thể đến thăm chúng ta... trừ khi có ai đó đã phát minh ra một cỗ máy thời gian mà chẳng mấy người biết! (...) Điều đó để ngỏ câu hỏi: cỗ máy thời gian ở đâu?"[25]