Nhất đại tông sư

Nhất đại tông sư
	Áp phích chiếu rạp tại Việt Nam.
Phồn thể	一代宗師
Giản thể	一代宗师
Bính âm	Yīdài Zōngshī
Việt bính	Jat1 Doi6 Zung1 Si1
Đạo diễn	Vương Gia Vệ
Kịch bản	Vương Gia Vệ; Trâu Tĩnh Chi; Từ Hạo Phong
Cốt truyện	Vương Gia Vệ
Sản xuất	Ngô Tư Viễn; Megan Ellison; Vương Gia Vệ
Diễn viên	Lương Triều Vĩ; Chương Tử Di; Trương Chấn; Triệu Bổn Sơn; Song Hye-kyo; Vương Khánh Tường; Trương Tấn (diễn viên)
Người dẫn chuyện	Lương Triều Vĩ
Quay phim	Philippe Le Sourd
Dựng phim	Trương Thúc Bình
Âm nhạc	Shigeru Umebayashi; Stefano Lentini; Nathaniel Méchaly
Hãng sản xuất	Block 2 Pictures; Jet Tone Films; Sil-Metropole Organisation; Bona International Film Group; Annapurna Pictures
Phát hành	Sil-Metropole Organisation; Bona Film Group
Công chiếu	8 tháng 1 năm 2013 (Trung Quốc); 10 tháng 1 năm 2013 (Hồng Kông); 8 tháng 2 năm 2013 (Việt Nam); ; ;
Thời lượng	130 phút
Quốc gia	Hồng Kông; Trung Quốc
Ngôn ngữ	Tiếng Quan thoại; Tiếng Quảng Đông
Kinh phí	240 triệu Nhân dân tệ (38,6 triệu USD)
Doanh thu	64,076,736 USD

Nhất đại tông sư^[1] (chữ Hán: 一代宗師, tựa tiếng Anh: The Grandmaster) là một bộ phim điện ảnh chính kịch võ thuật Hồng Kông-Trung Quốc năm 2013 dựa trên cuộc đời thực của võ sư Vịnh Xuân quyền Diệp Vấn^[2]^[5]. Phim do Vương Gia Vệ đạo diễn kiêm viết kịch bản với sự góp mặt của Lương Triều Vĩ và Chương Tử Di. Phim được phát hành tại Trung Quốc vào ngày 8 tháng 1 năm 2013. Đây là phim chiếu mở màn tại Liên hoan phim quốc tế Berlin lần thứ 63 vào tháng 2 năm 2013^[6] và tranh cử tại Liên hoan phim quốc tế Hồng Kông 2013^[7]. The Weinstein Company là đơn vị giành được quyền phân phối quốc tế của phim^[8]. Nhất đại tông sư nằm trong danh sách đệ trình lên giải Oscar cho phim ngoại ngữ hay nhất tại lễ trao giải Oscar lần thứ 86^[9], từng nằm trong danh sách rút gọn vào tháng 1 nhưng không thể lọt vào danh sách ứng cử 5 phim cuối cùng^[10]. Tuy nhiên phim đã giành được hai đề cử cho hạng mục quay phim xuất sắc nhất (Philippe Le Sourd) và thiết kế phục trang đẹp nhất (Trương Thúc Bình).^[11]^[12]

Nội dung

Bộ phim kể về cuộc đời của võ sư Vịnh Xuân quyền Diệp Vấn, bắt đầu từ những năm 1930 tại Phật Sơn và di cư tới Hồng Kông sau Chiến tranh Trung-Nhật.

Bộ phim bắt đầu với việc Diệp Vấn suy nghĩ về võ thuật, và sau đó chuyển sang cảnh chiến đấu dưới mưa giữa Diệp Vấn và rất nhiều tên côn đồ. Diệp sư phụ chiến thắng và trải qua những hồi tưởng về cuộc đời mình, từ khi bắt đầu luyện võ từ năm bảy tuổi đến khi được sư phụ Trần Hoa Thuận thu nhận, và kết hôn với Trương Vĩnh Thành.

Cuộc sống yên bình của Diệp Vấn bị đe dọa bởi sự xuất hiện của Cung Bảo Sâm, võ sư Võ Đang quyền đến từ miền Bắc Trung Quốc, tuyên bố rằng ông đã nghỉ hưu và bổ nhiệm Mã Tam làm người thừa kế ở miền Bắc. Sau đó, ông thừa nhận rằng miền Nam nên có người thừa kế riêng. Nhiều võ sư cố gắng thách thức Cung sư phụ, nhưng tất cả họ đều bị Mã Tam hạ gục. Khi các võ sư miền Nam đang cân nhắc về một người đại diện, con gái của Cung Bảo Sâm là Cung Nhị đến và cô thuyết phục cha mình không nên tiếp tục tỉ võ, vì cô cảm thấy không có ai xứng đáng. Trong khi đó, các võ sư miền Nam quyết định chọn Diệp Vấn đại diện cho họ, và Diệp sư phụ được thử sức bởi ba võ sư miền Nam trước khi anh thách đấu Cung Bảo Sâm. Tuy nhiên, "trận đấu" giữa Diệp Vấn và Cung sư phụ hóa ra lại là một cuộc trao đổi ý tưởng triết học. Cung sư phụ tuyên bố Diệp Vấn là người chiến thắng và trở về miền Bắc. Cung Nhị muốn lấy lại danh dự cho gia đình mình bằng cách thách đấu Diệp Vấn và họ đồng ý rằng nếu có bất cứ đồ đạc gì bị vỡ, Diệp sư phụ sẽ thua. "Võ thuật là về độ chính xác", vì vậy bất cứ ai làm vỡ một mảnh đồ đạc trong trận đấu sẽ là kẻ thua cuộc. Một trận đấu dữ dội diễn ra giữa Diệp Vấn và Cung Nhị, kết thúc bằng chiến thắng của Cung Nhị vì Diệp Vấn đã làm nứt bậc thang cuối cùng (chỉ vì anh cứu Cung Nhị khỏi bị ngã). Diệp Vấn và Cung Nhị sau đó tạm biệt nhau một cách vui vẻ, Diệp sư phụ nói rằng anh vẫn muốn một trận tái đấu.

Diệp Vấn và Cung Nhị vẫn giữ liên lạc bằng cách trao đổi thư từ và Diệp sư phụ dự định đưa gia đình mình tới miền Bắc, nhưng kế hoạch của anh bị phá sản sau khi Chiến tranh Trung-Nhật diễn ra vào năm 1937. Trong chiến tranh, gia đình Diệp Vấn lâm vào cảnh nghèo khó và hai cô con gái của anh chết vì đói. Trong khi đó ở miền Bắc, Mã Tam trở thành kẻ phản quốc và giết chết Cung sư phụ. Khi Cung Nhị trở về, những người lớn tuổi nói với cô rằng mong muốn cuối cùng của cha cô là cô được sống hạnh phúc và đừng tìm cách trả thù. Cung Nhị không chấp nhận điều đó, cô thề sẽ không bao giờ dạy võ, kết hôn hay sinh con và dành toàn bộ cuộc đời mình để trả thù.

Diệp Vấn chuyển đến Hồng Kông với hi vọng bắt đầu sự nghiệp dạy võ, nhưng phải đối mặt với đủ loại thử thách vì cũng gặp nhiều vị võ sư khác. Anh đánh bại họ một cách rõ ràng và có được danh tiếng. Anh gặp lại Cung Nhị vào đêm giao thừa năm 1950 và khuyên cô nên đấu võ một lần nữa trong khi ngụ ý rằng cô nên mở một võ đường cho riêng mình. Tuy nhiên, Cung Nhị từ chối điều này. Một cảnh hồi tưởng mười năm trước cho thấy cuộc đối đầu giữa Cung Nhị và Mã Tam tại một nhà ga xe lửa vào đêm giao thừa năm 1940. Cung Nhị đã đánh bại Mã Tam sau một cuộc giao chiến gây cấn và dữ dội, cô bị thương nặng sau cuộc giao chiến và mất đi lòng ham muốn sử dụng võ thuật.

Bộ phim sau đó chuyển cảnh đến năm 1952, khi Diệp Vấn và Cung Nhị gặp nhau lần cuối. Cung Nhị thú nhận với Diệp sư phụ rằng cô đã có tình cảm với anh ngay từ lần đầu gặp nhau. Vài ngày sau cô qua đời. Diệp Vấn giải thích rằng trong cuộc giao chiến với Mã Tam, Cung Nhị bị thương nặng đến nỗi phải dùng thuốc phiện thường xuyên để giảm đau và đây là sự suy sụp của cô. Những cảnh cuối cùng của phim cho thấy võ đường của Diệp Vấn ngày càng phát triển mạnh mẽ, anh đã giúp Vịnh Xuân quyền nổi tiếng trên toàn thế giới và đệ tử nổi tiếng nhất của anh là Lý Tiểu Long. Dòng chữ cuối cùng nói rằng Diệp Vấn đã qua đời vào năm 1972.

Diễn viên

Lương Triều Vĩ vai Diệp Vấn
Chương Tử Di vai Cung Nhị
Song Hye-kyo vai Trương Vĩnh Thành
Vương Khánh Tường vai Cung Bảo Sâm
Trương Tấn vai Mã Tam
Trương Chấn vai Nhất Tuyến Thiên
Triệu Bổn Sơn vai Đinh Liên Sơn
Tiểu Thẩm Dương vai Tam Giang Thủy
Cung Lê vai Thiết Hài Thất
Viên Hòa Bình vai Trần Hoa Thuận

Giải thưởng và đề cử

Tổ chức	Hạng mục giải thưởng	Người nhận và người được đề cử	Kết quả
Giải Oscar lần thứ 86	Best Foreign Language Film		Lọt vào danh sách
	Best Cinematography	Philippe Le Sourd	Đề cử
	Best Costume Design	William Chang Suk Ping	Đề cử
Giải thưởng của Hội phê bình phim Hồng Kông lần thứ 20	Phim hay nhất		Đoạt giải
Giải thưởng của Hội phê bình phim Hồng Kông lần thứ 20	Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất	Zhang Ziyi	Đoạt giải
Giải Kim Mã lần thứ 50	Phim hay nhất		Đề cử
	Đạo diễn hay nhất	Wong Kar-wai	Đề cử
	Nam diễn viên chính xuất sắc nhất	Tony Leung	Đề cử
	Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất	Zhang Ziyi	Đoạt giải
	Best Cinematography	Phillipe Le Sourd	Đoạt giải
	Best Visual Effect	Pierre Buffin	Đoạt giải
	Best Art Direction	William Chang	Đoạt giải
	Best Makeup and Costume Design	William Chang	Đoạt giải
	Best Action Choreography	Yuen Woo-ping	Đề cử
	Best Editing	William Chang	Đề cử
	Best Sound Effect	Robert Mackenzie and Trithep Wangpaiboon	Đề cử
	Audience Choice Award		Đoạt giải
Giải thưởng của Hội phê bình phim Boston 2013	Best Cinematography	Phillipe Le Sourd	2nd Place
Hội phê bình phim Denver 2013	Best Non-English Language Feature		Đoạt giải
Giải Golden Reel Awards cho Biên tập âm thanh hình ảnh chuyển động ^[13]^[14]	Biên tập âm thanh xuất sắc nhất: Hiệu ứng âm thanh, Foley, Đối thoại & ADR cho phim nước ngoài	Robert Mackenzie, Traithep Wongpaiboon	Đoạt giải
Giải thưởng Hội đồng xét duyệt quốc gia 2013	Top Foreign Films		Đoạt giải
Giải thưởng Hiệp hội phê bình phim trực tuyến 2013	Best Cinematography	Phillipe Le Sourd	Đề cử
Phoenix Film Critics Society Award 2013	Best Foreign Language Film		Đề cử
Giải thưởng Hiệp hội phê bình phim St. Louis Gateway 2013	Best Art Direction		Đề cử
Giải thưởng Hiệp hội phê bình phim St. Louis Gateway 2013	Best Cinematography	Phillipe Le Sourd	Đề cử
Giải thưởng Điện ảnh Hồng Kông lần thứ 33	Phim hay nhất		Đoạt giải
	Đạo diễn hay nhất	Wong Kar-wai	Đoạt giải
	Best Screenplay	Zou Jingzhi, Xu Haofeng, Wong Kar-wai	Đoạt giải
	Nam diễn viên chính xuất sắc nhất	Tony Leung Chiu-wai	Đề cử
	Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất	Zhang Ziyi	Đoạt giải
	Best Supporting Actor	Zhang Jin	Đoạt giải
	Best Cinematography	Phillipe Le Sourd	Đoạt giải
	Biên tập phim hay nhất	William Chang, Benjamin Courtines, Poon Hung-yiu	Đoạt giải
	Best Art Direction	William Chang, Alfred Yau Wai-ming	Đoạt giải
	Best Costume & Make-Up Design	William Chang	Đoạt giải
	Best Action Choreography	Yuen Woo-ping	Đoạt giải
	Best Original Film Score	Shigeru Umebayashi, Nathaniel Méchaly	Đoạt giải
	Best Sound Design	Robert Mackenzie, Traithep Wongpaiboon	Đoạt giải
	Best Visual Effects	Pierre Buffin	Đề cử
Giải thưởng màn ảnh Châu Á Thái Bình Dương	Diễn xuất xuất sắc nhất	Zhang Ziyi	Đoạt giải
Giải Kim Kê lần thứ 29	Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất	Zhang Ziyi	Đề cử