Thụy Vân (diễn viên)

Đối với các định nghĩa khác, xem Nguyễn Thụy Vân.

Nghệ sĩ Nhân dân

Thụy Vân
Thụy Vân trong phim Nổi gió.
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	Nguyễn Thụy Vân
Ngày sinh	(1940-05-02)2 tháng 5, 1940
Nơi sinh	Hoa Lư, Ninh Bình
Mất
Ngày mất	16 tháng 3, 2023(2023-03-16) (82 tuổi)
Nơi mất	Thành phố Hồ Chí Minh
Giới tính	nữ
Quốc tịch	Việt Nam
Nghề nghiệp	Diễn viên điện ảnh
Gia đình
Cha mẹ	Nguyễn Lương Ngọc
Lĩnh vực	Điện ảnh
Khen thưởng	Huân chương Kháng chiến hạng Ba
Danh hiệu	Nghệ sĩ ưu tú (1988) Nghệ sĩ nhân dân (2019)
Sự nghiệp điện ảnh
Năm hoạt động	1962 – 1991
Đào tạo	Trường Điện ảnh Việt Nam
Vai diễn	Vân trong Nổi gió
Giải thưởng
Liên hoan phim Việt Nam 1985 Nữ diễn viên chính xuất sắc
x • t • s

Thụy Vân (2 tháng 5 năm 1940 – 16 tháng 3 năm 2023), tên đầy đủ là Nguyễn Thụy Vân, là một diễn viên điện ảnh người Việt Nam, được khán giả biết đến qua vai diễn trong bộ phim Nổi gió. Bà đã được Nhà nước Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.^[1]

Tiểu sử

Thụy Vân, tên khai sinh là Nguyễn Thụy Vân, sinh ngày 2 tháng 5 năm 1940 tại huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Bà là con gái của Giáo sư, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Lương Ngọc (1910–1994) – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội; chú ruột của bà là Giáo sư, Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Đình Quang (1928–2015) – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội và em trai của bà là Phó giáo sư, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Lương Tiểu Bạch (1945–2012) – nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Năm 1959, Trường Điện ảnh Việt Nam được thành lập, bà theo học lớp diễn viên khóa đầu tiên của trường cùng với Trà Giang, Lâm Tới, Minh Đức, Lịch Du.^[2][3] Tốt nghiệp năm 1962, Thụy Vân về công tác tại Xưởng phim truyện Việt Nam.

Năm 1966, bà tham gia bộ phim điện ảnh Nổi gió do Huy Thành đạo diễn, chuyển thể từ vở kịch của nhà văn Đào Hồng Cẩm.^[3] Bộ phim đoạt Giải Bông Sen cho phim truyện điện ảnh tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ nhất năm 1970.^[4] Sau phim Nổi gió bà tiếp tục tham gia các bộ phim Sao tháng Tám, Rừng xà nu, Hai người mẹ, Đứa con nuôi. Ngoài ra bà cũng làm đạo diễn bộ phim Cơn lốc đen từng giành giải đặc biệt tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ tám (1988).^[3] Năm 1978, Thụy Vân chuyển vào Sài Gòn sinh sống và tiếp tục đóng các phim Làng ven (đạo diễn Nguyễn Ngọc Hiến), Xa và gần (đạo diễn Huy Thành). Năm 1985, bà đoạt giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 7 cho vai diễn trong Xa và gần.^[5] Thụy Vân cũng nhiều lần là gương mặt tiêu biểu của điện ảnh Việt Nam tham dự các Liên hoan phim quốc tế tại Phnôm Pênh, Moskva,... Bà còn được mời làm giám khảo tại Liên hoan phim Quốc tế Karlovy Vary (Tiệp Khắc).^[6]

Thụy Vân được nhà nước khen thưởng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Ba, Huy chương vì sự nghiệp nghệ thuật, Huy chương vì sự nghiệp điện ảnh,...^[6] Năm 1988, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.^[7] Năm 2019, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.^[8] Ngày 16 tháng 3 năm 2023, bà qua đời tại Thành phố Hồ Chí Minh, hưởng thọ 82 tuổi.^[9][10][11]

Tác phẩm

Diễn viên

Năm	Tên phim	Vai diễn	Đạo diễn	Ghi chú	Nguồn
1965	Làng nổi	Vợ chủ tịch	NSND Trần Vũ, Huy Thành		[12]
1966	Nổi gió	Vân	NSND Huy Thành, Lê Bá Huyền	[a]	[13][14]
1969	Rừng xà nu	Mai	NSND Nguyễn Văn Thông		[15]
1970	Luống khoai xanh	Hương	Bắc Xuyến
1972	Vĩ tuyến 17 ngày và đêm	Kim Huệ	NSND Hải Ninh	[b]
1973	Độ dốc	Vợ Khảm	NGND Lê Đăng Thực
1975	Hai người mẹ	Bua	NSND Nguyễn Khắc Lợi		[13][16]
1976	Đứa con nuôi	Lụa	NSND Khánh Dư		[17]
	Sao tháng Tám	Vợ tri huyện	NSND Trần Đắc, Đức Hoàn	[c]	[18]
1977	Những đứa con	Hiếu	NSND Khánh Dư
1979	Làng ven	Tư Hà	Nguyễn Ngọc Hiển		[17]
1983	Xa và gần	Bà Thuận Thành	NSND Huy Thành	[d]	[19]
1991	Bí mật thành phố cấm	Francoise	Phan Vũ		[20]

Đạo diễn

Năm	Tên phim	Ghi chú	Nguồn
1985	Cơn lốc đen	Thụy Vân đứng danh nghĩa đạo diễn, người trực tiếp chỉ đạo làm phim là NSND Khánh Dư	[21][22]

Giải thưởng

Năm	Lễ trao giải	Hạng mục	Tác phẩm	Kết quả	Nguồn
1985	Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 7	Nữ diễn viên chính xuất sắc	Xa và gần	Đoạt giải
1988	Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 8	Phim truyện điện ảnh	Cơn lốc đen	Bằng khen	[23][24]

Chú thích

1. Phim đoạt giải Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 1.
2. Phim đoạt giải Bông sen bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 2.
3. Phim đoạt giải Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 4.
4. Phim đoạt giải Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 7.

Tham khảo

1. VnExpress. “Nghệ sĩ Thụy Vân phim 'Nổi gió' qua đời”. vnexpress.net. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2023.
2. “Hội điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh”. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 5 năm 2021. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2022.
3. ^ Châu Mỹ (24 tháng 11 năm 2015). “Diễn viên phim 'Nổi gió': 'Tôi vẫn rùng mình nhớ cảnh đốt tay'”. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2022.
4. Nguyễn Lan Phương (2014), tr. 68.
5. Bảo Khánh (22 tháng 4 năm 2018). “"Xa và gần"”. Báo Đại biểu Nhân dân. Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2022.
6. ^ “NSND Thụy Vân: Gió đã bay xa!”. Dân Việt. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2023.
7. Thanh Phàn (8 tháng 12 năm 1988). “114 nghệ sĩ được tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân và Nghệ sĩ ưu tú đợt 2”. Báo Sài Gòn Giải Phóng. 4169: 4. OCLC 191971401.
8. “Danh sách nghệ sĩ được Chủ tịch nước phong tặng, truy tặng danh hiệu NSND, NSƯT”. Báo điện tử Chính phủ. 31 tháng 8 năm 2019. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2022.
9. Trí, Dân. “NSND Thụy Vân - huyền thoại phim "Nổi gió" qua đời”. Báo điện tử Dân Trí. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2023.
10. News, V. T. C. (16 tháng 3 năm 2023). “NSND Thuỵ Vân - nữ diễn viên làm 'nổi gió' điện ảnh Việt”. Báo điện tử VTC News. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2023.
11. “NSND Thụy Vân 'Vĩ tuyến 17 ngày và đêm' qua đời”. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2023.
12. Viện nghệ thuật và lưu trữ điện ảnh (1994), tr. 413.
13. ^ Viện nghệ thuật và lưu trữ điện ảnh (1994), tr. 414.
14. Xuân Tiến (30 tháng 4 năm 2022). “Ba 'mỹ nhân' của 3 phim kinh điển nhắc nhớ ngày 30/4 lịch sử”. Báo điện tử Tiền Phong. Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2022.
15. Ái Vân (2016), tr. 121.
16. Hoàng Thanh và đồng nghiệp (2003), tr. 276.
17. ^ Lê Minh (1995), tr. 489.
18. Nguyễn Thị Hồng Ngát (2005), tr. 213.
19. Hồng Lực (2000), tr. 102.
20. Châu Mỹ (8 tháng 1 năm 2016). “Thời trẻ của Diễm My, Lê Tuấn Anh trong phim 'Bí mật thành phố cấm'”. VnExpress. Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2022.
21. Nguyễn Mạnh Tuấn (2021), tr. 29.
22. Nhiều tác giả (2007), tr. 94.
23. “LIÊN HOAN PHIM VIỆT NAM LẦN THỨ VIII - NĂM 1988”. Liên hoan phim Việt Nam. 24 tháng 10 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 5 năm 2021. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2021.
24. “Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 8 đã kết thúc”. Báo Lao Động. 13: 8. 31 tháng 3 năm 1988.

Nguồn

• Ái Vân (2016). Để gió cuốn đi. First News. OCLC 951641316.
• Lê Minh (1995). Chân dung nữ văn nghệ sĩ Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Văn hóa thông tin. OCLC 35723506.
• Nguyễn Thị Hồng Ngát (2005). Lịch sử điện ảnh Việt Nam. Hà Nội: Cục Điện ảnh. OCLC 53129383.
• Hồng Lực (2000). Tổ quốc và điện ảnh. Thành phố Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Trẻ. OCLC 46322550.
• Nguyễn Lan Phương (2014). “Nhà viết kịch Đào Hồng Cẩm với Khối di cảo đang bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III”. Tạp chí văn thư lưu trữ Việt Nam. Cục văn thư và lưu trữ nhà nước. 7–12. OCLC 945640332.
• Nguyễn Mạnh Tuấn (2021). Linh Ứng. First News. ISBN 9786043317343.
• Hoàng Thanh; Vũ Quang Chính; Ngô Mạnh Lân; Phan Bích Hà (2003). Nguyễn Thị Hồng Ngát; và đồng nghiệp (biên tập). Lịch sử điện ảnh Việt Nam, Tập 1. Hà Nội: Cục Điện ảnh Việt Nam. OCLC 53129383.
• Nhiều tác giả (2007). Hành trình nghiên cứu điện ảnh Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Văn hóa thông tin. OCLC 989966481.
• Viện nghệ thuật và lưu trữ điện ảnh (1994). Diễn viên điện ảnh Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin. OCLC 33133770.