Tiếng Lozi

Tiếng Lozi
Sử dụng tạiZambia, Zimbabwe, Namibia, Botswana, Nam Phi
Khu vựcTây Zambia, Zambezi
Tổng số người nói725.000 người
Phân loạiNiger-Congo
Hệ chữ viếtchữ Latinh (bảng chữ cái Lozi)
Zambian Braille
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại
Mã ngôn ngữ
ISO 639-2loz
ISO 639-3loz
Glottologlozi1239[1]
Linguasphere99-AUT-ef
K.20 (K.21)[2]

Tiếng Lozi, còn được gọi là siLozi hay Rozi, là một ngôn ngữ Bantu của ngữ hệ Niger-Congo, được nói bởi người Lozi, chủ yếu ở tây nam Zambia. Ngôn ngữ này liên quan chặt chẽ nhất với tiếng Bắc Sotho (Sesotho sa Leboa), tiếng Tswana (Setswana), tiếng Kgalagadi (SheKgalagari)tiếng Sotho (Sesotho/Nam Sesotho). Tiếng Lozi được nói bởi khoảng sáu phần trăm dân số Zambia. Silozi là nội danh (tên của ngôn ngữ được sử dụng bởi người bản ngữ) theo định nghĩa của Liên Hợp Quốc, còn Lozi là ngoại danh.

Tiếng Lozi được phát triển từ sự pha trộn hai ngôn ngữ: Luyana và Kololo. Người Luyana đến từ Vương quốc LubaVương quốc Lunda (nơi ngày nay là khu vực Katanga, lưu vực sông Congo), di cư về phía nam vào cuối thế kỷ 17 hoặc đầu thế kỷ 18. Ngôn ngữ của họ, do đó, có liên quan mật thiết với tiếng Luba và tiếng Lunda. Họ định cư trên vùng đồng bằng thượng lưu Zambezi tại nơi nay là miền tây Zambia và phát triển một vương quốc, Barotseland (đây cũng là nguồn gốc tên gọi của bãi ngập Barotse-Bulozi).

Người Kololo thuộc nhóm người Sotho, từng sống ở vùng mà ngày nay là tỉnh Free State của Nam phi. Kololo bị buộc phải chạy trốn khỏi Mfecane của Shaka Zulu trong những năm 1830. Sử dụng chiến thuật bắt chước từ quân đội Zulu, người Kololo đã chinh phục Luyana trên vùng đồng bằng ngập nước Zambezi, cưỡng ép người dân ở đây thi hành luật lệ và thu nhận tiếng nói của họ. Tuy nhiên, đến năm 1864, người dân bản địa đã nổi dậy và lật đổ người Kololo. Vào thời điểm đó, tiếng Luyana đã bị lãng quên phần lớn; ngôn ngữ lai mới được gọi là Lozi hoặc Silozi, mang nét gần gũi với tiếng Sotho hơn bất kỳ ngôn ngữ lân cận nào khác ở Zambia.

Tiếng Lozi cũng được nói ở Zimbabwe, BotswanaNamibia (Vùng Zambezi).

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Lozi”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. ^ Jouni Filip Maho, 2009. New Updated Guthrie List Online

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

Câu chuyện bằng tiếng Lozi

[sửa | sửa mã nguồn]
Chúng tôi bán
Bài viết liên quan
Sa Ngộ Tịnh đang ở đâu trong Black Myth: Wukong?
Sa Ngộ Tịnh đang ở đâu trong Black Myth: Wukong?
Dù là Tam đệ tử được Đường Tăng thu nhận cho cùng theo đi thỉnh kinh nhưng Sa Tăng luôn bị xem là một nhân vật mờ nhạt
Triết học thực hành: Những cuốn sách triết học bạn có thể thực sự ứng dụng trong cuộc sống
Triết học thực hành: Những cuốn sách triết học bạn có thể thực sự ứng dụng trong cuộc sống
Suy Tưởng có lẽ là cuốn sách “độc nhất vô nhị” từng được thực hiện: nó bản chất là cuốn nhật ký viết về những suy nghĩ riêng tư của Marcus Aurelius
Hướng dẫn tạo Image Slider với Vanila JS
Hướng dẫn tạo Image Slider với Vanila JS
Make an Image Slider also known as carousel with a clean UI
Nhật thực: Sự kỳ diệu của tự nhiên HAY sự báo thù của quỷ dữ?
Nhật thực: Sự kỳ diệu của tự nhiên HAY sự báo thù của quỷ dữ?
Từ thời xa xưa, con người đã cố gắng để tìm hiểu xem việc mặt trời bị che khuất nó có ảnh hưởng gì đến tương lai