Tiếng Tsonga

Tsonga
Xitsonga
Sử dụng tại	Mozambique  Nam Phi  Swaziland  Zimbabwe
Khu vực	Limpopo, Mpumalanga
Tổng số người nói	3.275.105
Phân loại	Niger-Congo Atlantic-Congo Benue-Congo Bantoid Nam Bantoid Bantu Nam Bantu Tswa-Ronga Tsonga
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Nam Phi
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1	ts
ISO 639-2	tso
ISO 639-3	tso

Tiếng Tsonga hay Xitsonga là một ngôn ngữ tại miền Nam châu Phi được người Tsonga sử dụng, cũng được biết đến là Shangaan. Tsonga thuộc Nhóm ngôn ngữ Bantu của Ngữ hệ Niger-Congo. Ngôn ngữ của người Tsonga bị gọi sai thành Xichangana (hay "Shangaan" bởi những người ngoài) bởi một số người từng nằm dưới lãnh đạo Soshangana "Manukusa" (bị phân loại sai là người Zulu nhưng thực tế là Ndwandwe, như thế Xichangana là từ ghép của Xitsonga và ngôn ngữ của người Ndwandwe). Tsonga có nhiều phương ngữ khác nhau, một vài trong số đó được một số nhà ngôn ngữ học coi là những ngôn ngữ riếng biệt.^[1]

Phân bổ

Phân bổ người nói tiếng Xitsonga ở Nam Phi: tỉ lệ người sử dụng Xitsonga tại nhà.

0–20%   20–40%   40–60%

60–80%   80–100%

Tsonga được khoảng 1.972.000^[2] người sử dụng tại tỉnh Limpopo cũng như tỉnh Gauteng và Mpumalanga của Nam Phi, và khoảng 1,5 triệu người tại Mozambique, 19.000 người tại Swaziland. Cũng có khoảng 100.000 người nói ngôn ngữ này tại Zimbabwe.

Số đếm

Tsonga	Số
N'we	1
Mbirhi	2
Nharhu	3
Mune	4
Ntlhanu	5
Ntsevu	6
Nkombo	7
Nhungu	8
Nkaye	9
Khume	10
Khume (na) n'we / Khume-n'we	11
Khume (na) mbirhi / Khume-mbirhi	12
Khume (na) nharhu / Khume-nharhu	13
Makhume mambhirhi / Makume-mbirhi	20
Makhume manharhu / Makume-nharhu	30
Mune wa makhume	40
Tlhanu wa makhume	50
Dzana	100
Gidi	1000

Tháng trong năm

Tsonga	Tháng
Nsunguti	1
Nyenyenyani	2
Nyenyankulu	3
Dzivamusoko	4
Mudyaxihi	5
Khotavuxika	6
Mawuwani	7
Mhawuri	8
Ndzhati	9
Nhlangula	10
Hukuri	11
N'wendzamhala	12

Ví dụ văn bản

Kinh Lạy Cha (con ở Tsonga):

Tata wa hina la nge matilweni,

vito ra wena a ri hlawuleke;

a ku te ku fuma ka wena;

ku rhandza ka wena a ku endliwe misaveni,

tanihi loko ku endliwa tilweni.

U hi nyika namuntlha vuswa bya hina bya siku rin'wana ni rin'wana;

u hi rivalela swidyoho swa hina,

tanihi loko na hina hi rivalela lava hi dyohelaka;

u nga hi yisi emiringweni,

kambe u hi ponisa eka Lowo biha,

Amen.

Tham khảo

1. Ethnologue
2. Stats SA, Key Results, Census 2001

Liên kết ngoài

Có sẵn phiên bản ts của Wikipedia, bách khoa toàn thư mở

• Ethnologue on Tsonga

Phần mền

• Spell checker for OpenOffice.org and Mozilla Lưu trữ 2007-01-14 tại Wayback Machine, OpenOffice.org Lưu trữ 2007-03-24 tại Wayback Machine, Mozilla Firefox web-browser Lưu trữ 2007-02-10 tại Wayback Machine, and Mozilla Thunderbird email program Lưu trữ 2007-03-24 tại Wayback Machine in Tsonga
• Translate.org.za Lưu trữ 2007-01-14 tại Wayback Machine Project to translate Free and Open Source Software into all the official languages of South Africa including Tsonga
• PanAfriL10n page on Tsonga