Bertizarana

Bertizarana
Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Bertizaranako mendien ikuspegia
Bandera Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Iruñea
Eskualdea	Malerreka
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Bertizarana
Alkatea	Antonio Erregerena Bera (Bildu)
Posta kodea	31793
INE kodea	31054
Herritarra	bertizarandar
Geografia
Koordenatuak	43°08′01″N 1°37′38″W / 43.13364°N 1.62725°W / 43.13364; -1.62725
Azalera	39,56 km²
Garaiera	134 metro
Distantzia	50 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	654 (2024:  19)
310 (%47,4) (2019)  (%46,2) 302
Dentsitatea	16,52 bizt/km²
Zahartzea[1]	% 27,88
Ugalkortasuna[1]	‰ 58,39
Ekonomia
Jarduera[1]	% 78,16 (2011)
Desberdintasuna[1]	% 0 (2011)
Langabezia[1]	% 11,08 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2]	% 76.2 + % 11.0 hartzaile (2021)
Kaleko erabilera [3]	%

Bertizarana^[4] ([bertis̻aɾana]) Nafarroako ipar-mendebaldean dagoen udalerria da, Malerreka ibarrean, Baztan Bidasoa eskualdean. Bertizaranak hiru kontzeju ditu (Narbarte —herriburua—, Legasa eta Oieregi), eta bost auzo (Bertiz, Erreparatzea, Santalokadia, Tipulatze eta Zeberia).

Bertizaranak 602 biztanle zituzten 2014. urtean.

Geografia

Inguru naturala eta kokapena

Bertizarana Iruñeko merindadearen iparraldean dago, Nafarroako hiriburutik 50 bat kilometrora.

Iparraldean Etxalar, hegoaldean Donamaria, ekialdean Baztan eta mendebaldean Doneztebe eta Donamaria mugakide ditu.

Klima

Bertizaraneko Bertizen, itsasoaren mailatik 147 metrora, Nafarroako gobernuak 1992an jarritako estazio meteorologikoa dago.^[5]

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.

Ikusi edo aldatu datu gordinak.

Bertizko Jaurerria

Sakontzeko, irakurri: «Bertizko Jaurerria»

Bertiz antzinako jaurerri bat da. Oihan zabal batek estaltzen du eta 1984tik natura parke izendaturik dago. 2.040 hektareako azalera du, hots, udalerriaren erdia baino gehiago.

Historia

Bertizko jaurerriari buruzko lehen dokumentu idatzia 1392koa da. Garai hartan, jaurerriaren jabe Pedro Miguel Bertiz zen, eta familia beraren eskuetan izan zen XIX. mendearen erdialdera arte.

Demografia

Bertizaraneko biztanleria

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko 52 etorkin bizi ziren udalerrian, biztanleriaren %7,85 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

Politika

2007ko udal hauteskundeak

2007 eta 2010 artean Bertizaranako Elkartaldea (BE) herri ekimeneko Andrés Etxenike Iriarte izan zen alkatea. 2007ko udal hauteskundeetan BEk 203 boto eta lau zinegotzi lortu zituen, gehiengo osoa udalean. Bertizarana Baik 102 boto eta 2 zinegotzi erdietsi zituen eta Eusko Abertzale Ekintzak 70 boto eta zinegotzi bat. Boto zuriak hamar izan ziren (%2,60), eta baliogabeko botoak hamabi (%3,02). Abstentzioa %29,98koa izan zen.

2011ko udal hauteskundeak

2011ko udal hauteskundeetan Bilduk gehiengo osoa lortu zuen eta Antonio Erregerena Berak eskuratu zuen alkatetza^[6].

Bertizaranako Udala (2011)

Alderdia	Botoak	Zinegotziak
Bildu	203	4
Bertizaranako Elkartaldea	137	3

Udaletxea

Bertizaranako udaletxea Narbarten dago, eta inguruko eraikinen ezaugarri berak dituen harrizko eraikina da. Udaletxearen atariaren gainean Bertizaranako armarria dago. Udalak alkatea eta sei zinegotzi dauzka.

• HELBIDEA: Frontoiaren plaza, 11 (Narbarte)

Alkateak

2007-2011	Andrés Etxenike Iriarte	Bertizaranako Elkartaldea
2011-	Antonio Erregerena Bera	Bildu

Bibliografia

• Jose Maria Jimeno Jurio (zuzendaria), Nafarroako toponimia eta mapagintza. LVIII, Iruñea, 1999. ISBN 84-235-1874-4

Ikus, gainera

• Nafarroako udalerrien zerrenda

Erreferentziak

1. ↑ Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
2. Euskararen Adierazle Sistema. Euskara-gaitasuna adinaren eta sexuaren arabera. EAE (eskualdeka/udalerrika). Eusko Jaurlaritza.
3. «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
4. Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
5. Nafarroako Meteorologi Agentziaren webgunea.
6. Berria.info: Udal eta foru hauteskundeak 2011^{[Betiko hautsitako esteka]}

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Nafarroa

• "Ttipi-ttapa" eskualdeko hedabide euskarazkoa
• Bertizko mugaren zeharkaldia Argia.com webguneko artikulua.
• Santa Katalina plaza Legasa kontzejuan, Google Street View-n.
• (Gaztelaniaz) Bertizaranari buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.
• Bertizko Jaurerria Natura Parkearen webgunea.