Cá anh vũ

Đối với các định nghĩa khác, xem Anh vũ.

Semilabeo notabilis
Tình trạng bảo tồn
Thiếu dữ liệu  (IUCN 3.1)[1]
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Animalia
Ngành (phylum)	Chordata
Lớp (class)	Actinopterygii
Bộ (ordo)	Cypriniformes
Họ (familia)	Cyprinidae
Chi (genus)	Semilabeo
Loài (species)	S. notabilis
Danh pháp hai phần
Semilabeo notabilis W. K. H. Peters, 1881

Cá anh vũ (danh pháp hai phần: Semilabeo notabilis) là một loài cá thuộc họ Cá chép (Cyprinidae). Ở Việt Nam, chúng được xem là loài cá quý với danh hiệu cá tiến vua.

Đặc điểm

Cá có thân dày, thuôn dần về phía đuôi, không có râu. Thân cá có màu xám tro, bụng màu vàng nhạt. Miệng phía dưới, rạch ngang, có môi dưới rộng hình tam giác, với nhiều gai thịt tròn nổi. Cá anh vũ có kích thước trung bình, chiều dài toàn thân từ 31–67 cm, trọng lượng có thể lên đến 5 kg. Vây ngực (14 tia vây), vây bụng (8-9 tia vây), vây hậu môn (5 tia vây) có màu xám pha vàng. Vây lưng (8 tia vây), vây đuôi (?) có màu xám. Thành thục sinh dục sau 1-2 năm tuổi, mùa đẻ vào tháng 2-4, nhưng có tài liệu cho là từ tháng 10 năm trước tới tháng 3 năm sau.^[2] Thức ăn của cá anh vũ chủ yếu là tảo lục, tảo khuê và các loại động vật không xương sống nhỏ sống dưới nước bằng cách dùng môi cạo thức ăn bám trên đá.

Môi trường sống

Nơi sinh sống của cá anh vũ là khu vực thượng lưu hệ thống sông Hồng, sông Kỳ Cùng và sông Lam (các tỉnh Yên Bái, Phú Thọ, Hòa Bình, Lạng Sơn, Nghệ An) và tại Trung Quốc trong lưu vực sông Kim Sa (các tỉnh Tứ Xuyên, Vân Nam) cũng như sông Châu Giang (các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây); chủ yếu tại các vực sâu nước chảy, đáy có đá. Ổ đẻ ở các hang đá của đáy sông.

Sử dụng

Cá anh vũ được xem là một loài cá quý và thường được làm cá tiến vua trong thời kỳ phong kiến ở Việt Nam và thuộc nhóm "Ngũ quý hà thủy". Huyền sử người Việt cổ truyền lại rằng, cá Anh Vũ có ở Việt Nam từ hai ngàn năm trước Công nguyên, được một người dân dâng lên Vua Hùng. Vua Hùng ban tên Anh Vũ, phong là "Văn Lang đệ nhất ngư" và ra chiếu dụ yêu cầu dân chúng nếu bắt được loài cá này phải dâng triều đình.^[3]

Ghi chú

1. Huckstorf, V. (2012). “Semilabeo notabilis”. Sách đỏ IUCN về các loài bị đe dọa. 2012: e.T166903A1150009. doi:10.2305/IUCN.UK.2012-1.RLTS.T166903A1150009.en. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2021.
2. “vncreatures.net”. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 8 tháng 8 năm 2008.
3. “Loài cá Anh Vũ, số một trong ngũ quý hà thủy”. 24h.com.vn. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2014. Truy cập 8 tháng 2 năm 2015.

Xem thêm

• Danh mục sách đỏ động vật Việt Nam

Liên kết ngoài

• Semilabeo notabilis (TSN 690092) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
• Semilabeo notabilis trên trang Fishbase
• Cá anh vũ tại trang Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI).
• 'Semilabeo notabilis Peters, 1881 tại Encyclopedia of Life
• Cá anh vũ Semilabeo notabilis trên AQUATAB
• Cá anh vũ trên Longdinh.com^{[liên kết hỏng]}
• Sinh sản thành công cá anh vũ^{[liên kết hỏng]}
• Hình ảnh cá anh vũ
• Cá anh vũ trên SVRVN
• Cá anh vũ - nét đẹp thiên nhiên hoang dã VN Lưu trữ 2010-06-19 tại Wayback Machine