Cúp cờ vua thế giới

Cúp cờ vua thế giới là tên gọi một số giải đấu cờ vua khác nhau. Thể thức và ý nghĩa của các giải đấu này thay đổi theo thời gian.

Lịch sử

Trong hai năm 1988–89, Hiệp hội các đại kiện tướng (GMA) tổ chức một chuỗi 6 giải đấu quy tụ các kỳ thủ hàng đầu thời gian đó, có tên Cúp cờ vua thế giới, định dạng tương tự như Grand Prix hiện nay, với giải thưởng riêng cho từng giải và chung cho cả chuỗi 6 giải đấu.

Vào các năm 2000 và 2002, Liên đoàn cờ vua thế giới tổ chức các giải đấu mang tên Cúp cờ vua thế giới thứ nhất và thứ hai. Hai giải đấu này riêng biệt, không nằm trong hệ thống Giải vô địch cờ vua thế giới. Cả hai giải đấu này chức vô địch đều thuộc về Viswanathan Anand. 2000^[1] and 2002^[2] events.

Từ năm 2005, một giải đấu cùng tên nhưng khác thể thức nằm trong hệ thống Giải vô địch cờ vua thế giới. Giải đấu được tổ chức hai năm một lần, gồm 128 kỳ thủ thi đấu theo thể thức loại trực tiếp, cùng thể thức với các giải trước đó như Tilburg trong khoảng thời gian 1992-94, hoặc các Giải vô địch cờ vua thế giới FIDE trong giai đoạn 1998–2004.

Các giải đấu năm 2005, 2007, 2009 và 2011 được tổ chức ở Khanty-Mansiysk. Sau đó FIDE quyết định đơn vị đăng cai Olympiad cờ vua năm sau sẽ tổ chức luôn Cúp cờ vua thế giới vào năm trước^[3][4].

Các Cúp cờ vua thế giới từ 2005 lấy một số lượng kỳ thủ nhất định vào Giải cờ vua chọn ứng viên của Giải vô địch cờ vua thế giới tiếp theo. Con số cụ thể của từng giải được trình bày ở bảng bên dưới. Hiện tại hai kỳ thủ vào chung kết giành quyền vào Giải cờ vua chọn ứng viên.

Thể thức

Thể thức hiện tại gồm 128 kỳ thủ đánh loại trực tiếp 7 vòng đấu. Mỗi trận đấu gồm 2 ván tiêu chuẩn, riêng chung kết là 4 ván tiêu chuẩn; nếu hoà sẽ là các ván cờ nhanh và chớp phân định thắng thua.^[5]

Các nhà vô địch

Năm	Ngày	Chủ nhà	Kỳ thủ	Suất	Vô địch	Á quân	Hạng ba	Hạng tư
2000	1–13.9	Thẩm Dương, Trung Quốc	24	–	Viswanathan Anand	Evgeny Bareev	Boris Gelfand Gilberto Milos
2002	9–22.10	Hyderabad, Ấn Độ		–	Viswanathan Anand	Rustam Kasimdzhanov	Alexander Beliavsky Alexey Dreev
2005	27.11 – 17.12	Khanty-Mansiysk, Nga	128	10	Levon Aronian	Ruslan Ponomariov	Étienne Bacrot	Alexander Grischuk
2007	24.11 – 16.12			1	Gata Kamsky	Alexei Shirov	Magnus Carlsen Sergey Karjakin
2009	20.11 – 14.12			1	Boris Gelfand	Ruslan Ponomariov	Sergey Karjakin Vladimir Malakhov
2011	26.8 – 21.9			3	Peter Svidler	Alexander Grischuk	Vassily Ivanchuk	Ruslan Ponomariov
2013	10.8 – 4.9	Tromsø, Na Uy		2	Vladimir Kramnik	Dmitry Andreikin	Maxime Vachier-Lagrave Evgeny Tomashevsky
2015	10.9 – 5.10	Baku, Azerbaijan		2	Sergey Karjakin	Peter Svidler	Pavel Eljanov Anish Giri
2017	1–25.9	Batumi/Tbilisi, Gruzia		2	Levon Aronian	Đinh Lập Nhân	Maxime Vachier-Lagrave Wesley So

Xem thêm

• Giải vô địch cờ vua nữ thế giới, giải đấu có thể thức tương tự, nhưng chỉ có 64 kỳ thủ
• FIDE Grand Prix, một con đường khác để có vé tham dự Giải chọn ứng viên

Chú thích

1. The Week in Chess 306 (web archive) ngày 18 tháng 9 năm 2000
2. The Week in Chess 415 (web archive) ngày 21 tháng 10 năm 2002
3. Bidding Procedure for 2014 Olympiad
4. FIDE General Assembly Minutes (2012), section 18.5
5. World Cup 2015 Regulations